آیا سرطان تیروئید درمان دارد؟ (2 نکته مهم)

روش های درمان سرطان تیروئید

سرطان زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های بدن به طور غیرقابل کنترل شروع به رشد می‌کنند. هر نوع سلولی می‌تواند به سرطان تبدیل شود و ممکن است به سایر بخش‌های بدن سرایت کند. سرطان تیروئید نوعی سرطان است که در غده تیروئید شروع می‌شود. در این مطلب از رضیم به بررسی روش‌های مفید برای درمان سرطان تیروئید خواهیم پرداخت.

روش های درمان سرطان تیروئید

فقط یک نوع از بیست نوع تومور در غده تیروئید می‌تواند سرطانی باشد. اما با توجه به اینکه تعداد بیماران تیروئیدی به طور مداوم در حال افزایش است، این یک درصد می‌تواند به آمار بالایی منجر شود. غده تیروئید غده‌ای کوچک در جلوی گردن است که هورمون‌های بسیار مهم و کنترل‌کننده متابولیسم بدن را تولید می‌کند.

گاهی اوقات در غده تیروئید، توده‌ها و گره‌های کوچکی به وجود می‌آید که می‌تواند بر عملکرد طبیعی این غده تأثیر بگذارد. البته همه این توده‌های تیروئیدی مضر نیستند، اما برخی از آن‌ها ممکن است سرطانی شده و به تدریج تمام غده تیروئید را تحت تأثیر قرار دهند.

انواع سرطان تیروئید

انواع مختلف سلول‌ها در غده تیروئید وجود دارند، بنابراین انواع مختلفی از سرطان‌ها نیز می‌توانند از رشد غیرطبیعی این سلول‌ها ناشی شوند. در ادامه به چند نمونه از شایع‌ترین سرطان‌های تیروئید می‌پردازیم:

1- سرطان پاپیلاری (Papillary carcinoma)

این نوع سرطان، شایع‌ترین نوع سرطان تیروئید است و حدود 80 درصد بیماران مبتلا به سرطان تیروئید، سرطان پاپیلاری دارند. پیشرفت این بیماری معمولاً کند است و ممکن است به مرور زمان دو لوب تیروئید را تحت تأثیر قرار دهد. در بسیاری از موارد، این سرطان ممکن است از غده تیروئید به غدد لنفاوی گردن گسترش یابد و در صورت عدم درمان، ممکن است به سایر نقاط بدن نیز منتقل شود.

2- سرطان فولیکولی (Follicular carcinoma)

این نوع سرطان، دومین سرطان شایع تیروئید است و حدود 10 درصد بیماران مبتلا به سرطان تیروئید به این نوع مبتلا می‌شوند. سرطان فولیکولی می‌تواند به ریه‌ها و استخوان‌ها گسترش یابد و به مراتب جدی‌تر از سرطان پاپیلاری است.

3- سرطان مدولاری تیروئید (MTC)

این نوع سرطان در سلول‌های C تیروئید که مسئول تولید هورمون کلسی تونین هستند، شروع می‌شود. این نوع سرطان حدود 5 درصد انواع سرطان‌های تیروئید را شامل می‌شود و تشخیص و درمان آن معمولاً دشوارتر از انواع دیگر است و پیش آگهی بدتری نسبت به آن‌ها دارد.

4- کارسینوم سلول‌های هرتل (Hurthle cell carcinoma)

این نوع سرطان، فرم دیگری از سرطان فولیکولی است. تشخیص و درمان این نوع سرطان نیز از انواع دیگر بسیار دشوارتر است، اما خوشبختانه شیوع آن بسیار کم است و تنها حدود 4 درصد از کل سرطان‌های تیروئید را شامل می‌شود. یک درصد باقی‌مانده به انواع نادرتر مانند کارسینوم آناپلاستیک و لنفوم تیروئیدی مربوط می‌شود.

علت سرطان تیروئید

معمولاً سرطان تیروئید به برخی شرایط وراثتی مربوط می‌شود، اما علت دقیق این نوع سرطان‌ها هنوز به طور کامل مشخص نشده است. تغییرات خاصی در DNA افراد ممکن است موجب سرطانی شدن سلول‌های تیروئید شود. DNA مواد شیمیایی هستند که هر یک از سلول‌های بدن ما را تشکیل می‌دهند و اطلاعات ژنتیکی ما را شامل می‌شوند-
“`

دستورالعملی برای عملکرد سلول‌ها. اکثر سرطان‌ها به خاطر تغییرات ژنی ارثی ایجاد نمی‌شوند. در بسیاری از این موارد، ژن‌ها در طول زندگی فرد تغییر می‌کنند.

این تغییر ممکن است زمانی اتفاق بیفتد که DNA یک سلول به خاطر تأثیرات محیطی مانند اشعه‌های رادیواکتیو آسیب ببیند، یا اینکه بدون علت خاصی و به دلیل حوادث تصادفی در داخل یک سلول ایجاد شود. دانشمندان تا به حال چندین عوامل خطر را شناسایی کرده‌اند که احتمال ابتلا به سرطان تیروئید را افزایش می‌دهند.

جنسیت و سن

به دلایل نامشخص، سرطان تیروئید (همانند تقریباً تمام بیماری‌های تیروئید) در زنان حدود ۳ برابر بیشتر از مردان مشاهده می‌شود. این سرطان می‌تواند در هر سنی اتفاق بیفتد، اما اوج خطر آن در زنان اغلب در دهه‌های ۴۰ و ۵۰ زندگی و در مردان معمولاً در دهه‌های ۶۰ و ۷۰ سالگی رخ می‌دهد.

یک رژیم غذایی کم ید

سرطان فولیکولار تیروئید در مناطقی از دنیا که دارای رژیم‌های غذایی با ید کم هستند، بیشتر دیده می‌شود.

اشعه‌های رادیواکتیو

قرار گرفتن در معرض اشعه رادیواکتیو یک عامل خطر شناخته شده برای سرطان تیروئید است. این اشعه‌ها می‌توانند از درمان‌های پزشکی خاص و همچنین حوادث در نیروگاه‌ها یا استفاده از سلاح‌های هسته‌ای ناشی شوند. افرادی که در کودکی تحت درمان با اشعه‌های رادیواکتیو در ناحیه سر یا گردن قرار گرفته‌اند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان تیروئید هستند.

وراثت و سوابق خانوادگی

——————————————————————————————————–

عوامل تعیین‌کننده ابتلا به سرطان تیروئید چه هستند؟

۱ـ ندول‌ها یا توده‌های قابل لمس در انتهای گردن

یکی از اولین نشانه‌های سرطان تیروئید ظهور ندول یا توده‌ای است که معمولاً در زمان معاینه توسط پزشک قابل‌لمس است. این توده معمولاً بدون درد است و مشکلی ایجاد نمی‌کند، اما در ۵ درصد موارد ممکن است به یک توده سرطانی تبدیل شود. البته، بروز آن الزاما به معنای سرطانی بودن نیست. با این حال، مشخصاً توصیه می‌شود که باید حتماً مورد آزمایش و معاینه قرار گیرند تا نوع آن مشخص شود. وجود هر نوع توده، چه خوش‌خیم و چه سرطانی، در اکثر موارد باعث اختلال در عملکرد غده تیروئید نمی‌شود.

۲ـ تغییرات در صدا و خشن شدن آن

اگر صدای فرد به تدریج بم و خشن شود و این تغییر بیش از سه هفته ادامه یابد، به همراه بروز توده، می‌تواند علامتی از سرطان تیروئید باشد. واقعیت این است که صدای فرد با بروز سرطان تیروئید تحت تأثیر قرار می‌گیرد. زیرا تومور ممکن است عصب کنترل‌کننده تارهای صوتی را تحت فشار قرار دهد. این علامت دوگانه یعنی بروز توده و تغییر صدا بندرت بروز می‌کند، اما باید به‌طور جدی مدنظر قرار گیرد و مورد بررسی قرار گیرد.

۳ـ مشکل در بلع و درد در ناحیه گردن

فرد ممکن است احساس کند چیزی در گلویش گیر کرده است. این مشکل ابتدا به عنوان ناراحتی جزئی دیده می‌شود، اما به تدریج ممکن است حتی بلعیدن غذاهای جامد و مایعات نیز دشوار و دردناک شود. معمولاً این مشکل با درد در ناحیه پایین گردن همراه است. البته، این علامت در مورد سرطان تیروئید چندان رایج نیست، اما در صورتی که بروز کند، معمولا نشان‌دهنده مراحل پیشرفته سرطان است؛ به این معنا که تومور ممکن است بزرگ شده و به نای فشار آورده باشد.

۴ـ وجود توده متورم در قسمت پایینی گردن

بروز یک یا چند توده در ناحیه گردن باید جدی گرفته شود، به خصوص اگر این توده‌ها بیش از سه هفته بدون بهبود بمانند. اگر این توده‌ها درمان نشوند، بزرگتر شده و ممکن است به غدد لنفاوی ناحیه گردن فشار بیاورند. سپس این توده‌ها ممکن است به غدد دیگر سرایت کرده و متاستاز ایجاد کنند. در صورتی که درمان و کاهش این تومورها آغاز نشود، احتمال گسترش آنها به ریه‌ها، کبد و استخوان‌ها وجود دارد. بنابراین، در صورت مشاهده توده متورم که بدون هیچ بیماری خاصی ایجاد شده و بیش از سه هفته بهبود نیابد، تاکید می‌شود که به پزشک مراجعه کنید.

——————————————————————————————————–

تشخیص سرطان تیروئید

یکی از نشانه‌های اصلی سرطان تیروئید، احساس برآمدگی در ناحیه گردن است. البته بزرگ شدن غده تیروئید می‌تواند به دلایل دیگری نیز بروز کند.

برای تشخیص این بیماری، از روش‌های زیر استفاده می‌شود:

• آزمایش خون
• سونوگرافی از ناحیه برآمدگی
• آزمایش ایزوتوپ
• عکسبرداری CT یا MR از گردن

——————————————————————————————————–

عوارض درازمدت سرطان تیروئید

بیشتر بیمارانی که به سرطان تیروئید مبتلا می‌شوند، می‌توانند به خوبی درمان شوند. ولی اگر درمان نشود، می‌تواند خطرناک و حتی کشنده باشد. بعد از درمان موفق، معمولاً هر سال از بیمار تست خون گرفته می‌شود. برای برخی افراد هم ممکن است تصویر برداری از غده تیروئید در زمان‌های معین توصیه شود. بیشتر بیماران باید تا پایان عمر خود قرص تیروکسین مصرف کنند. اگر عوارض ناشی از جراحی وجود نداشته باشد، بیمار می‌تواند به زندگی عادی خود ادامه دهد و فعالیت‌های روزمره را بدون مشکل انجام دهد.

——————————————————————————————————–

درمان سرطان تیروئید

روش درمان بستگی به نوع و مرحله سرطان تیروئید دارد و ممکن است نیاز به ترکیب چند درمان باشد. راه‌های درمان ممکن به شرح زیر هستند:

• جراحی
• درمان با ید رادیواکتیو
• درمان با هورمون تیروئید
• پرتودرمانی
• شیمی درمانی
• درمان هدفمند

معمولاً دو یا چند نوع از این درمان‌ها به طور همزمان انجام می‌شوند. بیشتر سرطان‌های تیروئید قابل درمان هستند، به‌ویژه اگر در نقاط دورتر بدن گسترش نیافته باشند. اگر سرطان قابل درمان نباشد، درمان ممکن است برای کاهش آن و جلوگیری از رشد و بازگشت آن به کار رود. گاهی هدف از درمان بهبود علائم مانند درد یا مشکلات تنفسی و بلع است.

——————————————————————————————————–

مراقبت‌های پس از درمان

بعد از اتمام درمان، شما باید همچنان تحت نظر پزشک باشید. این مراجعات بعد از درمان بسیار مهم است. در این مراجعات، پزشک درباره علائم شما سوال می‌کند، شما را معاینه می‌کند و ممکن است آزمایش‌هایی مانند تست خون یا تصویربرداری برای شما تجویز کند. پیگیری بعد از درمان برای جلوگیری از عود سرطان یا گسترش آن و عوارض جانبی درمان‌ها مهم است.

شما می‌توانید هر گونه سوال یا نگرانی خود را با تیم پزشکی در میان بگذارید. اکثر افراد بعد از درمان به زندگی عادی خود ادامه می‌دهند، اما مراقبت پس از درمان ممکن است تا انتهای عمر ادامه داشته باشد. این مراقبت بسیار حیاتی است زیرا بعضی از سرطان‌های تیروئید به آرامی رشد می‌کنند و ممکن است ۱۰ تا ۲۰ سال بعد از درمان اولیه عود کنند. تیم پزشکی به شما می‌گوید چه آزمایش‌هایی نیاز است و هر چند وقت یک‌بار باید انجام شوند.

——————————————————————————————————–

جمع‌آوری شده از مجله اینترنتی رضیم

مرجان امینی

سایت رضیم