آیا نگهداری از پرندگان خانگی برای انسان خطرناک است؟ (2 نکته مهم)

مضرات نگهداری از پرندگان خانگی

پرندگان یکی از محبوب‌ترین و کم‌دردسرترین حیوانات خانگی هستند که بسیاری از خانواده‌ها به نگهداری از آنها علاقه دارند. ولی همین‌طور که نگهداری از یک پرنده می‌تواند خوشایند و جالب باشد، باید به بهداشت و سلامت خود و پرنده هم توجه کنیم.

پرندگان به دلیل اینکه در قفس نگهداری می‌شوند و ارتباطی با سایر حیوانات ندارند، خطر ابتلا به بیماری‌های مشترک بین انسان و پرنده نسبت به سایر حیوانات کمتر است. با این حال، برخی بیماری‌های مشترک می‌توانند خطرناک باشند و بنابراین لازم است که صاحبان پرندگان از این بیماری‌ها آگاه باشند و اقدام‌های پیشگیرانه انجام دهند. عامل‌های بیماری‌زا مانند باکتری‌ها، ویروس‌ها، انگل‌ها و قارچ‌ها می‌توانند بین انسان و پرنده منتقل شوند.

نگهداری از پرندگان در آپارتمان‌های کوچک توصیه نمی‌شود، چون این محیط‌ها محدودیت فضا دارند و ممکن است ذرات پوسته، پر و فضولات پرنده در فضا پخش شوند. این ذرات می‌توانند مشکلاتی برای افراد به وجود آورند. همچنین این ذرات ممکن است در فرش‌ها، مبلمان و جاهای کوچک جمع‌شده و با حرکت افراد دوباره در فضا پخش شوند. این موضوع به‌ویژه برای کودکان می‌تواند خطرناک باشد، زیرا ممکن است با دست‌های خود روی زمین در تماس قرار بگیرند و دچار مشکلات گوارشی شوند.

پرندگان می‌توانند با ترشحات بدنی، فضولات و قارچ‌هایی که در فضولات آنها وجود دارد، به یکی از عوامل آلرژی‌زا در خانه تبدیل شوند.

نگهداری از پرندگان برای چه کسانی خطرناک است؟

افرادی که حساسیت دارند، مانند کسانی که به پر یا مدفوع پرندگان حساسیت دارند، افرادی که دچار آسم و آلرژی هستند، افراد با نقص سیستم ایمنی مثل مبتلایان به عفونت HIV و بیماری ایدز، بیمارانی که تحت شیمی‌درمانی هستند، افراد مسن یا کسانی که پیوند عضو انجام داده‌اند، بهتر است از نگهداری پرنده، به‌خصوص در آپارتمان‌های کوچک، پرهیز کنند.

بررسی سلامت پرندگان قبل از خرید

اگر قبل از خرید پرنده اطلاعاتی جمع‌آوری کنید و از فروشنده شناسنامه بهداشتی پرنده را بخواهید، می‌توانید مطمئن باشید که پرنده سالم است و شما را بیمار نمی‌کند. شناسنامه بهداشتی به پرندگانی که توسط دامپزشک معاینه شده‌اند، صادر می‌شود و در آن تاریخچه دارویی، واکسیناسیون و اقدامات پیشگیرانه ذکر شده است.

بیماری‌های مشترک پرندگان و انسان

تب طوطی یا سیتاکوزیس

یکی از شناخته‌شده‌ترین بیماری‌های قابل انتقال از پرندگان به انسان، تب طوطی یا سیتاکوزیس است. این بیماری با وجود شناخته شده‌بودنش، میزان ابتلای انسان به آن در مقایسه با تعداد زیاد پرندگان در طبیعت کم است. پرندگانی مانند بوقلمون، کبوتر، مرغ و طوطی‌ها مستعد ابتلا به این بیماری هستند. پرنده مبتلا ممکن است علایمی مانند اسهال، سرفه و ترشحات از چشم و بینی داشته باشد.

در انسان، این بیماری علایمی شبیه آنفلوآنزا مانند تب، لرز، سردرد شدید و تنفس دشوار ایجاد می‌کند و اگر به موقع درمان نشود، می‌تواند به مرگ منجر شود. افرادی که سیستم ایمنی ضعیف دارند، مانند مبتلایان به ویروس ایدز، بیمارانی که تحت شیمی‌درمانی هستند، نوزادان و کودکان زیر 5 سال، بیشتر در خطر این بیماری قرار دارند.

“““html

مسن‌ها و افرادی که پیوند عضو انجام داده‌اند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری‌ها هستند.

بیماری سل

یکی از بیماری‌های مشترک بین انسان و پرندگان، سل نام دارد. البته خطر انتقال عامل ایجاد سل از پرندگان به انسان کمتر از انتقال آن از دیگر حیوانات است. اگر انسان به این بیماری دچار شود، معمولاً علامت‌های آن به صورت درگیری موضعی گره‌های لنفاوی یا زخم عفونی مشخص می‌شود.

آنفلوآنزای پرندگان

آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان یک بیماری ویروسی و واگیردار است. بر اساس اعلام سازمان دام‌پزشکی، کشور ما از این بیماری پاک است، اما اگر نشانه‌ها در پرندگان دیده شود، باید آن‌ها در سریع‌ترین زمان ممکن معدوم شوند. مهم‌ترین راه انتقال این بیماری از طریق مدفوع پرنده بیمار است زیرا مقدار بالایی از ویروس در آن وجود دارد. همچنین تماس مستقیم با پرندگان یا سطوح آلوده به مدفوع آن‌ها نیز از دیگر راه‌های انتقال بیماری است.

عفونت‌های قارچی

یکی از قارچ‌های مشترک و مهم میان انسان‌ها و پرندگان، قارچی به نام کریپتوکوکوس است. این قارچ به خصوص در افراد مبتلا به ایدز می‌تواند منجر به بیماری‌های خطرناک مثل مننژیت شود. این قارچ معمولاً به دلیل دمای بالای بدن پرندگان علایم شدیدی ایجاد نمی‌کند و بیشتر در کبوترها مشاهده می‌شود. به یاد داشته باشید که فضولات پرندگان خانگی می‌تواند مخزن این قارچ باشد.

از این رو، به افرادی که دارای مشکلات ایمنی هستند، توصیه می‌شود که از نگهداری پرندگان، به خصوص کبوتر، خودداری کنند. همچنین، شستن دست‌ها بعد از تماس با پرنده یا تمیز کردن قفس آن، به ویژه قبل از غذا خوردن و آشپزی، بسیار مهم است.

بیماری‌های انگلی

انگل‌های خارجی مانند شپش‌ها ممکن است از طریق پرندگان به انسان هم منتقل شوند. به ویژه ابتلای کودکان، به خصوص دختران بچه، به شپش و رفتن آن‌ها به مهدکودک یا مدرسه می‌تواند موجب ابتلای دیگران نیز بشود.

آلرژی یا حساسیت

احتمال آلرژی به پرندگان نسبت به سایر حیوانات کمتر است، اما برخی افراد ممکن است به پر پرندگان، ذرات جداشده از پوست آنها، بزاق یا مدفوع پرنده حساسیت داشته باشند و نشانه‌هایی مانند سرخی پوست، سوزش چشم و بینی، عطسه و گلودرد را تجربه کنند. مدفوع خشک پرندگان می‌تواند به صورت گرد و ذرات معلق در هوا درآمده و استنشاق شود، بنابراین لازم است که مدفوع به طور منظم و مرتب تمیز شود.

بیماری‌های دیگر

بیماری‌هایی مانند ژیاردیازیس، سالمونلوز، کلی باسیلوز، کریپتوسپوریدیوز و کمپیلوباکتریوز ممکن است از طریق پرندگان به انسان منتقل شوند و باعث اسهال، التهاب معده و روده، تهوع، استفراغ، دردهای شکمی و تب شوند.

کدام قسمت از خانه برای نگهداری از پرندگان مناسب‌تر است؟

در آپارتمان‌های کوچک امروزی، فضا محدود است و به همین دلیل معمولاً قفس‌های کوچکی برای نگهداری پرندگان انتخاب می‌شود. اما هر چقدر فضا بیشتر باشد، نگهداری از پرندگان آسان‌تر و بهتر خواهد بود.

“““html

اگر قفس یک پرنده بزرگ‌تر و پهن‌تر باشد، او احساس بهتری خواهد داشت. اما اگر قفس کوچک و تنگ باشد، این موضوع باعث آزار پرنده می‌شود و می‌تواند عادت‌های طبیعی‌اش را که در حیات وحش داشته، از دست بدهد.

جای قرار دادن قفس پرنده نیز بسیار اهمیت دارد. مثلاً، آشپزخانه مکان مناسبی برای نگهداری پرندگان نیست، زیرا بخارها و گازهای ناشی از پخت و پز و وسایل دیگر مانند بخاری‌ها و آب‌گرم‌کن‌ها می‌توانند سمی باشد و به پرنده آسیب بزنند. این گازها می‌توانند اکسیژن مورد نیاز پرنده را کاهش دهند و برای او و انسان‌ها مشکل‌ساز شوند.

توصیه می‌شود قفس پرنده را نزدیک درها و پنجره‌ها که هوا به راحتی می‌تواند وارد شود، قرار ندهید، به‌خصوص در فصل زمستان، زیرا پرنده ممکن است سرد شود و بیمار شود. همچنین قفس پرنده‌هایی مانند طوطی و عروس هلندی را دور از وسایل گرمایشی مانند شوفاژ و بخاری بگذارید، زیرا این وسایل نه تنها گرما تولید می‌کنند بلکه هوای خانه را نیز خشک می‌کنند.

قرار گرفتن پرندگان در این محیط‌ها می‌تواند آنها را دچار افسردگی، ریزش پر و از دست دادن اشتها کند و در نهایت ممکن است مریض شوند. برای حل این مشکل می‌توانید یک ظرف آب روی شوفاژ یا بخاری قرار دهید تا محیط کمی مرطوب‌تر شود و تهویه مناسب‌تری برای خانه داشته باشید. بهترین مکان برای نگهداری پرندگان جایی است که هوای تازه بدون جریان‌های سرد وارد شود. همچنین، از قرار دادن قفس پرندگان در اتاق کودک، به‌خصوص برای کودکان زیر 6 سال، خودداری کنید.

اتاق خواب نیز جای مناسبی برای قفس پرندگان نیست، چون فضولات و پرهای ریز پرنده ممکن است در محیط پخش شود و مشکلاتی را برای افراد ایجاد کند.

نکته دیگری که باید به آن توجه داشت، این است که قفس پرنده را روی زمین قرار ندهید، زیرا پرنده‌ای که از پایین به انسان نگاه می‌کند، احساس ترس می‌کند. بنابراین بهتر است قفس پرندگان، به‌خصوص پرندگان کوچک مانند فنچ و قناری، بالاتر از سطح زمین و در جایی که هم‌سطح صورت انسان یا کمی بالاتر باشد قرار گیرد.

اگر قفس پرنده را در بالکن گذاشته‌اید، باید آن را از تغییرات دمای روز و شب محافظت کنید، به‌ویژه زمانی که دما به زیر صفر درجه می‌رود. همچنین باید احتمال وجود گربه را در بالکن در نظر بگیرید و قفس را به‌گونه‌ای قرار دهید که گربه نتواند به آن دسترسی پیدا کند.

12 توصیه بهداشتی در رابطه با نگهداری پرندگان

هرچند ابتلا به بیماری‌های مرتبط با پرندگان برای انسان‌ها کم است، اما هیچ‌کس نمی‌خواهد جزو آن تعداد اندک مبتلایان باشد. صاحبان پرندگان باید توجه داشته باشند که رعایت نکات بهداشتی و مراجعه منظم به دامپزشک می‌تواند به شدت از خطر ابتلا به بیماری‌ها بکاهد و غفلت از این نکات خطرناک خواهد بود. به همین دلیل، چند توصیه ضروری به صاحبان پرندگان ارائه می‌شود:

1- بعد از تماس با پرنده یا تمیز کردن قفس و مخصوصاً قبل از خوردن یا آشامیدن، دست‌های خود را با آب و صابون به خوبی بشویید.

2- اگر پرنده شما علائمی مانند کسالت، بی‌حالی، بی‌شه‌ای و اسهال دارد، هنگام تماس با آن یا تمیز کردن قفس حتماً از دستکش استفاده کنید.

3- اجازه ندهید پرنده از ظرف غذا یا لیوان شما به‌صورت مشترک استفاده کند.

4- تا حد امکان از بوسیدن پرنده خود خودداری کنید.

“`

5- از شستشوی ظرف‌های آب و غذا و اجزای قفس پرنده در سینک ظرف‌شویی خودداری کنید.

6- قفس پرنده را در اتاق خواب قرار ندهید.

7- حتماً به طور مرتب خانه، فرش، مبلمان و گوشه و کنارهای خانه را جاروبرقی بکشید و از جاروبرقی‌هایی که فیلتر دارند استفاده کنید. این نوع جاروبرقی‌ها باعث می‌شوند که گرد و غبار در حین جارو کردن به هوا نرود.

8- به‌طور مداوم قفس و وسایل پرنده مانند ظرف آب و غذا را بشویید. همچنین، هفته‌ای دو تا سه بار پرنده را هم پاک کنید.

9- قفس پرنده را در معرض باد کولر یا جریان هوای پنجره قرار ندهید.

10- بهتر است از دستگاه‌های تصفیه هوای استفاده کنید که ذرات معلق در هوا را جمع‌آوری می‌کنند.

11- با بیماری‌هایی که ممکن است بین انسان و پرندگان انتقال پیدا کنند و نشانه‌های آن‌ها در پرندگان آشنا شوید.

12- پرنده را طبق دستور دام‌پزشک برای معاینات دوره‌ای به کلینیک دام‌پزشکی ببرید.

بیشتر بخوانید: