آیا نیش حشرات باعث انتقال بیماری ایدز می شود؟ (2 نکته مهم)

آیا انتقال ایدز از طریق نیش حشرات ممکن است؟

ایدز از طریق نیش حشرات منتقل نمی‌شود. حتی در مناطقی که ایدز زیاد است و حشرات، مانند پشه‌ها، هم فراوان هستند، هیچ شواهدی وجود ندارد که نشان دهد نیش حشرات می‌تواند ویروس ایدز را منتقل کند.

چرا حشرات عامل انتقال ایدز نیستند؟

دلایل زیادی وجود دارد که نشان می‌دهد حشرات مانند پشه‌ها نمی‌توانند ایدز را منتقل کنند. خیلی از مردم فکر می‌کنند که نیش پشه‌ها شبیه سرنگ‌های زیرپوستی بسیار نازک عمل می‌کند و اگر یک سرنگ می‌تواند بیماری را منتقل کند، پس پشه‌ها هم می‌توانند. اما این درست نیست.

افرادی که به ویروس HIV مبتلا هستند، مقدار زیادی ویروس در خون خود ندارند و اگر هم وجود داشته باشد، پشه‌ها نمی‌توانند ویروس ایدز را به روشی که سرنگ‌ها منتقل می‌کنند، منتقل کنند. زمانی که پشه فردی را نیش می‌زند، خون فرد قبلی که در سیستم گوارش پشه است را به بدن فرد دوم منتقل نمی‌کند، بلکه بزاق خود را از طریق نیش به زیر پوست فرد دوم وارد می‌نماید.

برخلاف سرنگ‌ها، در پشه‌ها بزاق از یک کانال خارج می‌شود و خون از کانال دیگری به داخل می‌رود. بزاق پشه دارای موادی است که مانع از لخته شدن خون می‌شود و مکیدن خون را برای پشه راحت‌تر می‌کند. به همین دلیل، انتقال خون به فرد دوم انجام نمی‌شود و تنها ممکن است بزاق پشه وارد بدن او شود که این بزاق حامل ویروس ایدز نیست.

به زبان ساده‌تر، پشه‌ای که خون یک فرد سالم را می‌مکد، بزاق را از کانالی غیر از آنچه که خون آلوده را مکیده، به بدن شخص سالم تزریق می‌کند.

اجزای دهان و بزاق پشه‌ها فقط ممکن است مقادیر بسیار کمی خون را در خود نگه دارند و همچنین خون افرادی که به ایدز مبتلا هستند همیشه سطح بالایی از ویروس را ندارد. پس به طور کلی احتمال کمی وجود دارد که بزاق پشه حاوی خون آلوده باشد.

برای انتقال ویروسی که باید توسط دهان پشه منتقل شود، آن ویروس باید در مقدار بسیار زیادی وجود داشته باشد. میزان ویروس HIV در خون بسیار کم است, به قدری که کمتر از دیگر انگل‌هایی است که توسط پشه‌ها منتقل می‌شوند. در خون افراد آلوده به ندرت بیش از ۱۰ واحد HIV یافت می‌شود و در 70 تا 80 درصد از افراد آلوده، اصلاً ویروس قابل شناسایی وجود ندارد.

برآوردها نشان می‌دهند که اگر پشه‌ای از خون فردی که 1000 واحد HIV دارد بخورد و سپس شخص سالمی را نیش بزند، فقط یک احتمال از ده میلیون وجود دارد که یک واحد HIV به شخص سالم منتقل شود.

به عبارت دیگر، یک فرد سالم باید توسط 10 میلیون پشه نیش زده شود تا از طریق ویروس‌های چسبیده به دهان آن پشه آلوده شود!

تحقیقات مشابه نشان داده‌اند که حتی له شدن یک پشه حامل ویروس HIV نیز نمی‌تواند بیماری ایدز را منتقل کند. بنابراین، می‌توان گفت که انتقال ویروس ایدز از مسیر دهان پشه امکان‌پذیر نیست.

علاوه بر این، ویروس ایدز در بدن حشرات مدت زیادی زنده نمی‌ماند. به خاطر آنزیم‌های موجود در سیستم گوارش حشره، ویروس ایدز نمی‌تواند رشد کند یا در بدن آنها زنده بماند. وقتی پشه می‌خواهد عاملی را منتقل کند، آن عامل باید برای مدتی در بدن پشه زنده بماند. اگر پشه عامل بیماری را هضم کند، چرخه انتقال عفونت قطع می‌شود.

انگل‌هایی که توسط پشه‌ها منتقل می‌شوند، روش‌های مختلفی برای مقابله با آنزیم‌های دستگاه گوارش پشه دارند. بعضی از آنها به این آنزیم‌ها مقاوم هستند، در حالی که برخی دیگر به سرعت از معده خارج می‌شوند، قبل از اینکه آنزیم‌ها به آنها آسیبی بزنند. مثلا انگل مالاریا می‌تواند به مدت 9 تا 12 روز در بدن پشه زنده بماند و از طریق نیش پشه از افراد بیمار به افراد سالم منتقل شود.

تحقیقات بر روی ویروس HIV نشان داده‌اند که این ویروس برای پشه به عنوان غذا عمل کرده و با خون هضم می‌شود. بنابراین، پشه در عرض 1 تا 2 روز ویروس و همه اجزای آن را که احتمال ایجاد عفونت مجدد را دارند، کاملاً هضم و نابود می‌کند. زیرا ویروس ایدز هیچ راهی برای تکثیر و حمله به غدد بزاقی ندارد، راهی که اکثر انگل‌ها برای انتقال به آن وابسته‌اند.

“`

برای انتقال ویروس HIV از یک شخص به شخص دیگر، حشرات نقشی ندارند و این کار غیرممکن است.

یکی از دلایل این موضوع این است که دانشمندان می‌گویند حشرات گزنده، مثل پشه‌ها، بعد از اینکه از یک فرد خون می‌مکد، بلافاصله به دنبال فرد دیگری نمی‌روند. آنها مدتی استراحت می‌کنند تا خون مکیده‌شده را هضم کنند و در این مدت، ویروس HIV از بین می‌رود. بنابراین، می‌توان گفت که نباید نگران انتقال ویروس HIV به وسیله حشرات باشیم.

البته برخی از بیماری‌ها می‌توانند از طریق نیش حشرات منتقل شوند، مانند مالاریا، سالک و تب زرد. در این بیماری‌ها، ویروس‌ها بعد از ورود به بدن پشه در دستگاه گوارش آن رشد می‌کنند و می‌توانند به سلول‌های دیواره سیستم گوارش آسیب بزنند. این بیماری‌ها از طریق بزاق پشه منتقل می‌شوند، اما ویروس HIV نمی‌تواند از طریق بزاق حشره انتقال یابد.

روش‌های انتقال و عدم انتقال بیماری ایدز

1. خون و فراورده‌های آن
2. تزریق مشترک
3. مادر به جنین
4. تماس جنسی

1 – خون و فراورده‌های خونی:

وقتی خون یک فرد مبتلا به ویروس HIV به خون فرد دیگری راه پیدا کند، ممکن است بیماری منتقل شود. این می‌تواند در زمان انتقال خون پیش بیاید.

اما در حال حاضر در تمام کشورهای دنیا، به‌ویژه ایران، خون‌های اهدایی از نظر احتمال آلودگی به ویروس HIV بررسی می‌شوند و اگر آلوده باشند، استفاده نمی‌شوند. بنابراین این خطر به حداقل می‌رسد.

همچنین، اگر به هر روشی خون آلوده به ویروس به خون فرد سالم وارد شود، امکان انتقال آلودگی وجود دارد، ولی در زندگی روزمره و با رعایت اصول بهداشتی، این مورد به ندرت پیش می‌آید.

برای مثال، اگر فردی که به ویروس HIV مبتلا است با یک سرنگ تزریق کند و سپس همان سرنگ و سوزن را به فرد دیگری بدهد و خون موجود در آنها به بدن فرد دوم وارد شود، ویروس HIV می‌تواند منتقل شود.

به همین ترتیب، هر جسم برنده یا تیز که به خون آلوده به ویروس HIV آغشته باشد، اگر موجب خراش یا بریدگی در بدن فرد سالم شود، می‌تواند بیماری را منتقل کند. بنابراین اقداماتی مانند خالکوبی، حجامت، سوراخ کردن گوش، ختنه، اعمال جراحی و خدمات دندانپزشکی اگر با ابزارهای غیر استریل و آلوده به خون انجام شوند، می‌توانند از راه‌های انتقال بیماری باشند.

یادآوری کنید که ویروس HIV در خارج از بدن با مواد ضدعفونی‌کننده و حرارت به سرعت از بین می‌رود. بنابراین، اگر این اقدامات با وسایل استریل و تمیز انجام شوند، خطرناک نیستند. از آنجا که بیشتر معتادان به مواد مخدر بهداشت را رعایت نمی‌کنند و از سرنگ و سوزن مشترک استفاده می‌کنند، خطر انتقال ویروس در این گروه بسیار بالا است و یکی از شایع‌ترین راه‌های انتقال در برخی کشورها، از جمله کشور ما، اعتیاد تزریقی است.

2 – تماس جنسی :

یکی دیگر از مایعات بدن که حاوی سلول‌های سفید زیادی است، ترشحات جنسی می‌باشد. بنابراین ترشحات جنسی در فردی که ویروس HIV در بدنش وجود دارد، آلوده به این ویروس هستند و اگر این ترشحات به مخاط تناسلی فرد سالم راه پیدا کند، می‌تواند ویروس را منتقل کند.

به یاد داشته باشید که این خطر برای همه افراد وجود دارد. مثلاً اگر مردی که به ویروس HIV مبتلا است، به همسرش در هنگام رابطه جنسی ویروس را منتقل کند. خطر انتقال از مرد به زن دو و نیم برابر است.

وجود عفونت‌های دیگر در دستگاه تناسلی نیز خطر انتقال را افزایش می‌دهد. در هر صورت راه انتقال جنسی در بسیاری از کشورهای دنیا، یکی از شایع‌ترین روش‌هاست.

3 – مادر به کودک :

احتمال انتقال ویروس از مادر آلوده به کودک بیشتر در اواخر دوران بارداری، به‌ویژه هنگام زایمان و در زمان شیردهی است.

روش‌های عدم انتقال:

• ویروس ایدز از طریق تماس‌های عادی مانند همکار بودن، صحبت کردن، همسفر بودن، دست دادن، بوسیدن و روابط اجتماعی مانند سوار شدن در اتوبوس و تاکسی منتقل نمی‌شود.
• ویروس ایدز از طریق استفاده از حمام عمومی، استخر یا توالت قابل انتقال نیست.
• ویروس ایدز از طریق لباس، پوشاک، پتو و رخت خواب قابل انتقال نیست.
• عطسه، سرفه و نیش حشرات نمی‌توانند باعث انتقال آلودگی به یک فرد سالم شوند.

همچنین بخوانید: