آیا ویتامین دی بر دیابت تأثیر می‌ گذارد؟ (2 نکته مهم)

رابطه ویتامین دی و دیابت

ویتامین دی یکی از ویتامین‌های مهم و محلول در چربی است که کارهای زیادی در بدن انجام می‌دهد. این ویتامین به سلامتی استخوان‌ها، دندان‌ها و مفاصل کمک می‌کند و سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند. ویتامین دی در برخی غذاها وجود دارد و همچنین وقتی که پوست‌تان به نور آفتاب برخورد کند، بدن خودش آن را تولید می‌کند. وقتی که پوست بدون پوشش در برابر آفتاب قرار می‌گیرد، بدن می‌تواند کلسترول را به ویتامین دی تبدیل کند. جالب است بدانید که تقریباً هر سلول در بدن دارای گیرنده‌ای است که می‌تواند ویتامین دی تولید کند.

اما اکثر ما در شهرهای بزرگ و شلوغ با کمبود ویتامین دی مواجه هستیم و بیشتر این افراد به دیابت نوع دو نیز مبتلا هستند. در واقع، کمبود ویتامین دی و دیابت نوع دو به شدت به هم مرتبط هستند. در شهرهای بزرگ به دلیل آلودگی و کم بودن نور آفتاب، استفاده زیاد از وسایل نقلیه، کار در فضاهای بسته، و استفاده از کرم‌های ضد آفتاب در تابستان، به راحتی نمی‌توانیم ویتامین دی کافی دریافت کنیم.

کمبود ویتامین دی:

علائم کمبود ویتامین دی بسیار متنوع است و می‌تواند شامل درد استخوان، ضعف عضلانی، افسردگی و کاهش کارایی سیستم ایمنی باشد. کمبود طولانی مدت می‌تواند مشکلات جدی‌تری به وجود آورد. در صورت عدم تأمین کافی ویتامین دی، بدن ممکن است به چاقی، فشار خون بالا، پوکی استخوان، خستگی مزمن، آلزایمر و حتی سرطان و دیابت نوع دو دچار شود.

قرار گرفتن پوست به مدت 15 تا 20 دقیقه در معرض نور آفتاب می‌تواند به تولید ویتامین دی در بدن کمک کند و به این ترتیب خطر ابتلا به دیابت و مشکلات دیگر سلامتی را کاهش دهد. علاوه بر نور خورشید، می‌توانیم از مکمل‌های غذایی و خوراکی‌هایی مانند آجیل، ماهی چرب، تخم‌مرغ، شیر پودر شده و برخی غلات غنی شده برای تأمین ویتامین دی بدن استفاده کنیم.

اثرات دیابت:

متخصصان دیابت معتقدند که ویتامین دی می‌تواند حساسیت بدن به انسولین (هورمونی که قند خون را تنظیم می‌کند) را افزایش دهد و در نتیجه خطر مقاومت به انسولین کم می‌شود. این مقاومت، در صورتی که برطرف نشود، می‌تواند منجر به دیابت نوع دو شود. همچنین برخی از دانشمندان بر این باورند که ویتامین دی ممکن است به تنظیم تولید انسولین در لوزالمعده کمک کند.

سطح ایده‌آل ویتامین دی باید بین 20 تا 56 نانوگرم در میلی‌لیتر (50 تا 140 نانومول در لیتر) باشد. مقدار کمتر از 20 نانوگرم در میلی‌لیتر نشان‌دهنده کمبود ویتامین دی است.
تحقیقات اخیر نشان داده‌اند که سطح ویتامین دی در خون به اندازه 60 تا 80 نانوگرم در میلی‌لیتر می‌تواند به کنترل سطح قند خون کمک کند و این برای افرادی که به دیابت مبتلا هستند، بسیار مهم است. نکته‌ای که باید به یاد داشته باشید این است که سطح مناسب ویتامین دی برای هر فرد ممکن است متفاوت باشد و بهترین راه اطمینان از مقدار مناسب، مراجعه به پزشک است.

محققان مرکز پزشکی Tufts با انجام سه مطالعه بالینی، تأثیر مکمل ویتامین D بر خطر دیابت را مورد بررسی قرار دادند. نتایج نشان داد که در طی یک پیگیری سه ساله، دیابت اولیه در 22.7 درصد از بزرگسالانی که ویتامین D مصرف کرده‌اند و 25 درصد از افرادی که دارونما دریافت کردند، مشاهده شده است که این نشان‌دهنده کاهش 15 درصدی خطر است.

به گفته محققان، اگر این داده‌ها را به بیش از 374 میلیون بزرگسال در سراسر جهان که مبتلا به پیش‌دیابت هستند تعمیم دهیم، می‌توان نتیجه‌گیری کرد که مکمل‌های کم‌هزینه ویتامین D احتمالاً می‌توانند پیشرفت دیابت را در بیش از 10 میلیون نفر به تأخیر بیندازند.

در مقاله‌ای دیگر، محققان دانشگاه کالج دوبلین و سازمان ایمنی غذا ایرلند تأکید کردند که داده‌های قبلی آثار منفی قابل توجهی را برای مصرف زیاد ویتامین D نشان داده‌اند.

آنها استدلال می‌کنند که جوامع حرفه‌ای که ویتامین D را ترویج می‌کنند، باید به پزشکان در مورد مقدار مصرف نیاز و محدودیت‌های ایمن آن هشدار دهند. محققان توصیه می‌کنند که درمان با دوزهای بسیار بالای ویتامین D ممکن است در برخی بیماران از دیابت نوع 2 جلوگیری کند، اما همچنین ممکن است آسیب‌هایی نیز به دنبال داشته باشد، بنابراین باید در مورد نحوه مصرف و دوز آن با پزشک مشورت شود.

سایر فواید ویتامین دی:

علاوه بر کمک به کنترل قند خون، افزایش سطح ویتامین دی می‌تواند در موارد دیگری نیز مفید باشد.

کمک به کاهش وزن:

تحقیقات اخیر نشان داده‌اند که دریافت کافی ویتامین دی می‌تواند به کاهش هورمونی به نام پاراتیروئید کمک کند. کاهش این هورمون در طول زمان ممکن است باعث کاهش وزن شود و خطر چاقی را کمتر کند. چاقی یکی از عوامل اصلی ابتلا به دیابت نوع دو است.

تنظیم اشتها:

ویتامین دی می‌تواند سطح هورمونی به نام لیپوتین را کنترل کند. این هورمون به کنترل چربی بدن کمک کرده و حس سیری ایجاد می‌کند، که می‌تواند ولع خوردن و در نتیجه احساس گرسنگی را کاهش دهد.

کاهش چربی شکم:

افزایش سطح ویتامین دی می‌تواند به پایین آمدن هورمونی به نام کورتیزول کمک کند. کورتیزول در بدن نقش‌های مهمی دارد، مانند پاسخ به استرس و تنظیم فشار خون. اما اگر سطح این هورمون به مدت طولانی بالا بماند، می‌تواند باعث افزایش چربی شکم شود که با شرایط مختلف سلامتی، از جمله دیابت نوع دو، ارتباط دارد.

انواع ویتامین دی:

ویتامین دی دارای دو شکل اصلی است: ویتامین دی دو و ویتامین دی سه. ویتامین دی دو یک نوع مصنوعی به نام ارگوکالسیفرول است که عمر کوتاهی دارد. در مقابل، ویتامین دی سه (که به عنوان کوله‌کالسیفرول نیز شناخته می‌شود) توسط بدن هنگامی که در معرض اشعه ماورای بنفش قرار می‌گیرد تولید می‌شود.

مطالعات نشان می‌دهند که ویتامین دی سه بیش از سه برابر ویتامین دی دو مؤثر است. اما برخی از محصولاتی که برچسب‌های “منبع عالی ویتامین دی” یا “غنی از ویتامین دی” دارند، الزاما منبع خوبی نیستند.

هنگام خرید مواد غذایی یا مکمل‌ها، باید مطمئن شوید که کدام نوع ویتامین دی در هر محصول وجود دارد. مکمل‌های ویتامین D یا قطره‌های ویتامین D (برای کودکان خردسال) در اکثر داروخانه‌ها، سوپرمارکت‌ها و فروشگاه‌های مواد غذایی موجود هستند.

نکته‌ی پایانی:

متوسط مصرف هر چیزی از اهمیت بالایی برخوردار است. قبل از افزایش مصرف ویتامین دی، بهتر است با پزشک مشورت کنیم تا مطمئن شویم که دوز مورد نظر بی‌خطر است و با داروهای موجود برای دیابت تداخل ندارد.

منبع : پوپونیک