آیا کیست بیضه یا اسپرماتوسل قابل درمان است؟ (2 نکته مهم)
همه چیز در مورد بیماری اسپرماتوسل (کیست بیضه)
علائم اسپرماتوسل
این بیماری معمولاً هیچ علامتی ایجاد نمی‌کند و معمولاً اندازه‌اش ثابت می‌ماند. اما اگر کیست خیلی بزرگ شود، ممکن است این احساسات را تجربه کنید:
- درد یا ناراحتی در بیضه‌ای که تحت تأثیر قرار گرفته است
- احساس سنگینی در آن بیضه
- احساس توده‌ای در بالای بیضه یا پشت آن
علل کیست بیضه در آقایان
دلیل اصلی ایجاد این بیماری مشخص نیست. کیست اسپرم می‌تواند به دلیل مسدود شدن یکی از لوله‌های داخل اپیدیدیم ایجاد شود که وظیفه‌ی حمل و ذخیره‌ی اسپرم را دارد. آسیب یا التهاب نیز ممکن است باعث ایجاد این انسداد شود.
عوامل خطر اسپرماتوسل
علاوه بر افزایش سن، عوامل خطر دیگری برای ایجاد کیست اسپرم وجود ندارد. معمولاً اسپرماتوسل در مردان بین ۲۰ تا ۵۰ سال رخ می‌دهد.
عوارض جانبی اسپرماتوسل
اسپرماتوسل معمولاً عوارض خاصی ایجاد نمی‌کند. اما اگر کیست به قدری بزرگ باشد که دردناک یا ناراحت‌کننده باشد، ممکن است به عمل جراحی نیاز پیدا کنید تا آن را بردارید.
عمل جراحی برای برداشتن کیست اسپرم می‌تواند به اپیدیدیم یا وازودفران (لوله‌ای که اسپرم را از اپیدیدیم به آلت تناسلی می‌برد) آسیب برساند، و این آسیب می‌تواند توانایی باروری را کاهش دهد. همچنین ممکن است بعد از عمل، اسپرماتوسل دوباره برگردد، اما احتمال آن کم است.
اگرچه نمی‌توان از اسپرماتوسل جلوگیری کرد، اما بهتر است حداقل یک بار در ماه کیسه‌ی بیضه‌تان را بررسی کنید تا هر تغییر یا توده‌ای را پیدا کنید.
هر توده‌ی جدیدی در کیسه‌ی بیضه‌ی شما باید به سرعت مورد بررسی قرار گیرد. پزشک می‌تواند به شما آموزش دهد که خودتان چطور بیضه‌ها و کیسه‌ی بیضه‌تان را بررسی کنید.
روش تشخیص اسپرماتوسل
- تشخیص کیست اسپرمی
برای تشخیص اسپرماتوسل، پزشک باید شما را معاینه کند. هرچند که معمولاً اسپرماتوسل درد ایجاد نمی‌کند، ممکن است در زمان معاینه با کمی ناراحتی مواجه شوید.
شما ممکن است آزمایشات تشخیصی زیر را نیز انجام دهید:
- ترانس ایلومیناسیون
پزشک با استفاده از نور، به کیسه‌ی بیضه‌ی شما نگاه می‌کند. اگر کیست اسپرم وجود داشته باشد، نور به شما نشان می‌دهد که توده‌ای که در آنجا است، پر از مایع است و نه جامد.
- سونوگرافی
اگر روش نوردهی نتواند کیست را به خوبی نشان دهد، سونوگرافی می‌تواند به شناسایی آنچه درون کیسه‌ی بیضه است کمک کند. این تست از امواج صوتی با فرکانس بالا برای ایجاد تصاویر استفاده می‌کند و می‌تواند برای تشخیص تومور بیضه یا سایر دلایل تورم کیسه‌ی بیضه مفید باشد.
- تخلیه اسپرماتوسل با سوزن (با یا بدون اسکلروتراپی)
روش دیگری که کمتر استفاده می‌شود، تخلیه‌ی کیست اسپرم با سرنگ از طریق پوست است که ممکن است گاهی با اسکلروتراپی ترکیب شود. در این روش، سوزن متصل به سرنگ وارد کیسه‌ی بیضه می‌شود و مایع داخل آن خارج می‌شود.
اگر اسپرماتوسل دوباره برگردد، ممکن است نیاز به تخلیه‌ی مجدد مایع با سرنگ و سپس تزریق یک ماده شیمیایی درون کیسه‌ی اسپرماتوسل باشد که به این روش اسکلروتراپی می‌گویند.
این ماده باعث ایجاد التهاب در دیواره‌ی کیسه‌ی اسپرماتوسل می‌شود تا دیواره‌ها به هم بچسبند و احتمال برگشت آن کاهش یابد.
عوارض احتمالی اسکلروتراپی شامل آسیب به اپیدیدیم است و ممکن است اسپرماتوسل دوباره برگردد. اسکلروتراپی تنها در مردانی که از سن باروری خود گذشته‌اند و نیستند که در آینده قصد باروری داشته باشند، توصیه می‌شود.
پیشگیری از اسپرماتوسل
- هرچند که هیچ راهی برای جلوگیری از اسپرماتوسل وجود ندارد، اما بهتر است خودتان به صورت ماهیانه کیسه بیضه‌تان را معاینه کنید. این کار می‌تواند به شما کمک کند که اگر هر گونه تغییری در کیسه بیضه مانند توده‌ها مشاهده کردید، آنها را زودتر شناسایی کنید.
- هرگونه توده جدیدی در بیضه باید سریعاً توسط پزشک بررسی شود.
- پزشک می‌تواند به شما آموزش دهد که چگونه بیضه‌هایتان را معاینه کنید و به راحتی تغییرات غیرعادی در آنها را شناسایی کنید.
- معاینه بیضه
زمان مناسب برای معاینه بیضه‌ها در زمان حمام کردن یا دوش گرفتن با آب گرم یا بلافاصله بعد از آن است. گرمای آب باعث می‌شود که کیسه بیضه شل‌تر شود و تشخیص تغییرات غیرعادی را آسان‌تر می‌کند. مراحل زیر را دنبال کنید:
- ایستاده در مقابل آینه، به هر گونه برآمدگی و تورم در پوست کیسه بیضه دقت کنید.
- با دو دست، هر یک از بیضه‌ها را بررسی کنید. انگشت سبابه و میانی را زیر بیضه و انگشت شست را بر روی آن قرار دهید.
- به آرامی و بدون فشار بیضه را بین شست‌ها و انگشتان بچرخانید. بیضه‌ها معمولاً صاف، بیضوی و تا حدودی سفت هستند.
- کمی تفاوت در اندازه یکی از بیضه‌ها نسبت به دیگری و همچنین کمی غیر هم‌سطح بودن آنها طبیعی است. همچنین، طناب بیضه از پشت بیضه (سمت اپیدیدیم) به سمت بالا می‌رود و این یک ویژگی طبیعی کیسه بیضه است.
- معاینه منظم بیضه‌ها یک عادت بهداشتی مهم است، اما نمی‌تواند جایگزین معاینه توسط پزشک شود. پزشک معمولاً بیضه‌های شما را طی معاینه بالینی بررسی می‌کند.
درمان جراحی کیست بیضه
یک روش درمانی به نام اسپرماتوسلکتومی وجود دارد که به‌طور کلی به صورت سرپایی انجام می‌شود و در آن از بیهوشی عمومی یا بی‌حسی موضعی استفاده می‌شود. در این جراحی، جراح یک برش در کیسه بیضه ایجاد کرده و کیست مایع را از اپیدیدیم جدا می‌کند.
پزشک ممکن است به شما توصیه‌هایی کند از جمله:
- به مدت دو تا سه روز برای جلوگیری از ورم، بسته‌های یخ را روی ناحیه جراحی قرار دهید.
- داروهای مسکن را به مدت یک تا دو روز مصرف کنید.
- دو هفته پس از جراحی، برای معاینه به پزشک مراجعه کنید.
آسپیراسیون، با اسکلروتراپی یا بدون اسکلروتراپی
- درمان دیگری که بعضاً استفاده می‌شود، آسپیراسیون است که گاهی با اسکلروتراپی همراه است. در حین آسپیراسیون، یک سوزن مخصوص به داخل اسپرماتوسل وارد شده و مایع (آسپیراسیون) خارج می‌شود.
- اگر کیست اسپرمی دوباره ایجاد شود، پزشک ممکن است توصیه کند مایع خارج شده و سپس یک ماده شیمیایی تحریک‌کننده به داخل کیسه تزریق شود. این ماده باعث می‌شود که فضای کیسه پر شود و خطر بازگشت اسپرماتوسل کاهش یابد.
- از عوارض احتمالی اسکلروتراپی، آسیب به اپیدیدیم بوده و همچنین ممکن است اسپرماتوسل دوباره برگردد. به دلیل تأثیر منفی تزریق مواد اسکلروزان بر باروری، اسکلروتراپی معمولاً فقط برای مردانی که در سن باروری نیستند، استفاده می‌شود.
همچنین بخوانید:
