آیا گیاه هم عرق می کند؟ تفاوت شبنم و تعرق در گیاهان! (2 نکته مهم)
در انتهای باغ، کنار بوته‌های کدو تنبل، مشغول روشن کردن آتش بودم. همزمان با استفاده از هدلامپ به اطراف نگاه می‌کردم تا چشم‌های درخشان عنکبوت‌ها را ببینم. ناگهان متوجه نقاط درخشان و منظمی روی برگ‌های کدو شدم. نزدیک‌تر رفتم و نور چراغ را روی برگ‌ها گرفتم. قطرات آب، حاشیه برگ‌ها را پوشانده بودند. آن شب، زمان مشخصی برای حق‌آبه بود و زمین به نظر خیس می‌آمد. وقتی به قطرات آب روی حاشیه برگ‌ها نگاه می‌کردم، یاد تعریق و تعرق افتادم.
تعریق گیاهان چیست؟
گیاهان نیز مانند انسان‌ها و سایر موجودات زنده به دلیل ارتباطشان با آب و دمای محیط، عرق می‌کنند. در این فرآیند، آب به اشکال مختلف جابجا می‌شود. زمانی که گیاه آب را به شکل بخار یا گاز خارج می‌کند، به این پدیده تعرق می‌گویند و این فرآیند از سطح گیاه اتفاق می‌افتد. تحقیقات نشان می‌دهند که بیشتر بخار آب از روزنه‌های هوایی برگ‌ها بیرون می‌آید، اما در برخی شرایط، سلول‌های موجود در ساقه‌های چوبی و لایه‌های نازک روی برگ‌ها نیز در این عملیات نقش دارند.
تعرق گیاهان به دلیل تفاوت پتانسیل آب در برگ و ریشه انجام می‌شود. هر زمان که پتانسیل آب در برگ حداکثر شود، به ویژه در زمان ظهر، سرعت جریان آب از ریشه به سمت برگ افزایش می‌یابد.
اهمیت تعریق در گیاهان
عمل تعرق به گیاهان کمک می‌کند که دمای مناسب‌تری داشته باشند. بدین ترتیب، سطح برگ‌ها خنک‌تر باقی می‌ماند و آب و مواد معدنی در نقاط مختلف گیاه به ویژه در برگ‌ها جریان پیدا می‌کند. تعرق همچنین به بهبود عملکرد فتوسنتز و تنفس گیاهان کمک می‌نماید.
تعرق در گیاهان بیابانی چگونه است؟
تعرق برای یک اکوسیستم به معنای تأمین حداقل نیازهاست، اما در گیاهان بیابانی این روند به حداقل می‌رسد. اگر مانند سایر گیاهان عمل می‌کردند، به مرگ آن‌ها منجر می‌شد.
باید به این نکته توجه کرد که 90 درصد آبی که گیاهان جذب می‌کنند، در اثر تعرق هدر می‌رود و تنها 5 تا 10 درصد آن واقعاً مورد استفاده گیاه قرار می‌گیرد. در برخی صنایع به منظور کاهش هدر رفت آب، دمای محیط را پایین می‌برند تا عرق کردن گیاه کم شود.
عملی به نام هیداتود یا روزنه‌ی آبی نیز وجود دارد که در شب که هوا خنک‌تر است، آب و املاح اضافی را از روزنه‌های آبی خارج می‌کند.
تعرق در گیاه به چه چیزی شبیه است؟
آیا تا به حال به قطرات آبی که روی خیار یا کدوی دو نیم شده تشکیل می‌شوند توجه کرده‌اید؟ تعرق مشابه همین مثال و به علت فشار ریشه‌ای به وجود می‌آید و چون در گیاهان آونددار، روزنه‌های آبی سلول نگهبان ندارند که باز یا بسته شود، آب به صورت مایع خارج می‌شود.
تفاوت شبنم و تعرق گیاه چیست؟
تعرق با شبنم تفاوت دارد. شبنم به واسطه میعان بخار آب موجود در هوا روی سطح برگ‌ها که خنک‌تر هستند، قطره قطره تشکیل می‌شود.
تعرق در گیاهان سالم اتفاق می‌افتد، اما اگر املاح معدنی یا کود شیمیایی در خاک زیاد شود، می‌تواند حاشیه برگ‌ها را بسوزاند.
