از خواص دارویی گیاه نیل چه می دانید؟ (2 نکته مهم)
“`html
معرفی گیاه نیل
نیل یا ایندگو گیاهی با طول عمر بسیار زیاد است. مردم بیش از چهار هزار سال است که از رنگی که از این گیاه به دست می‌آید، در آسیا استفاده می‌کنند. اسم این گیاه از هند گرفته شده است چون در گذشته هند مهم‌ترین منبع این گیاه بود. نیل درختچه‌ای از خانواده گیاهان پروانه‌سا است و نام نیل همچنین به رنگی اشاره دارد که از خشک کردن و پودر کردن برگ‌های این گیاه به دست می‌آید.
این رنگ آبی تیره و جذاب است و در علم رنگ‌شناسی به آن “آبی نیلی” می‌گویند. از این رنگ استفاده‌های زیادی می‌شود و روی بسیاری از پارچه‌های پنبه‌ای و سلولزی اثر خوبی دارد و آن‌ها را درخشان می‌کند. همچنین در مواردی برای ساخت داروهایی مفید برای بهداشت و زیبایی چشم و ابرو (با نام ایرانی وسمه) مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کاربردهای نیل
در کشورهای اروپایی از نیل مادهای به اسم آبی آنیلین می‌سازند که برای رنگ کردن بافت‌های سلولزی به ویژه چوب در آزمایشگاه‌ها استفاده می‌شود. در جنوب ایران و سواحل دریای عمان، نوعی از این گیاه به صورت طبیعی و پراکنده رشد می‌کند، اما مقدار آن به اندازه‌ای نیست که جوابگوی نیاز داخلی باشد. به همین دلیل هر ساله بخشی از این ماده از کشورهایی مثل هند، پاکستان و چین وارد می‌شود.
یکی از مهم‌ترین کاربردهای رنگ نیل در صنعت فرش بافی است. ثبات و زیبایی رنگی که این ماده به فرش‌های ایرانی، پاکستانی و هندی می‌دهد، یکی از دلایل شهرت این فرش‌ها در سطح جهانی است. همچنین رنگ نیل در ایران و دیگر کشورها در آرایش (سرمه) و حتی با حنا به عنوان “خصاب جمالیه” برای رنگ کردن مو استفاده می‌شود. علاوه بر این، از نیل برای رنگ کردن سطوح چوبی و نقاشی روی پوست و چرم نیز بهره می‌برند.
گیاه شناسی نیل
نیل مادهای آبی رنگ و لاجوردی است که از برگ‌های گیاه نیل به دست می‌آید. این گیاه از خانواده Leguminosae است و دو ساله یا چند ساله می‌باشد. ساقه‌ی آن می‌تواند به بلندی یک تا یک و نیم متر برسد. برگ‌های این گیاه معمولاً یازده تا نوزده برگچه دارند که هر برگچه کوچک، بیضی و نوک تیز است.
گل‌های نیل به شکل سنبل یا خوشه‌ای هستند. زادگاه این گیاه، مناطق شرقی هند و بنگال شرقی است و همچنین در مناطق گرمسیری آسیا، آفریقا، آمریکا و مالزی و جامائیکا نیز رشد می‌کند. نام‌های دیگر این گیاه در طب سنتی شامل نیل پر طاووسی، نیل خوراکی، لاجورد، و اندیگونیل طبیعی است.
طرز تهیه نیل
برای تهیه نیل، برگ و شاخه‌های گیاه را به مدت ۲۴ ساعت در آب خیس می‌کنند و سپس به مدت ده تا پانزده دقیقه به خوبی هم می‌زنند. ماده رنگی نیل که اندیگوتین نام دارد، در داخل شاخه و برگ گیاه بی‌رنگ است، اما وقتی در معرض هوا قرار می‌گیرد، به رنگ لاجوردی در می‌آید. پس از این مرحله مایع به دست آمده خشک می‌شود و نیل تولید می‌شود. طبیعت نیل گرم و خشک است. همچنین در آن ترکیبات شیمیایی مثل اندیگوتین و گلوکوزید اندیکان وجود دارد.
خواص برگ نیل
استفاده از برگ‌های نیل برای درمان بیماری‌هایی مثل ترس از آب (حاری) بسیار مفید است. این برگ‌ها برای درمان کبد و اسهال خونی موثرند و همچنین در مقابل خونریزی و درمان کزاز کمک می‌کنند. در ضمن، از تشنج‌های شبانه در کودکان جلوگیری می‌کنند. مصرف عصاره آن برای کنترل بیماری صرع و اختلالات عصبی و درمان برونشیت هم مفید است. به علاوه، اگر برگ‌های آن را بکوبید و با زردچوبه مخلوط کنید، برای درمان ضربه و التهاب مفید خواهد بود. همچنین این مواد می‌توانند به درمان بیماری‌های پوستی و جرب کمک کنند.
خوردن پودر آن نیز برای درمان جوش و کورک بسیار موثر است.
“`
مالیدن عصاره آن برای بهبود زخم‌های قدیمی بواسیر مفید است و کمپرس کردن با آن می‌تواند تب را کاهش دهد.
خواص ریشه نیل
آب جوشانده این گیاه، مدر است و برای سنگ کلیه مفید می‌باشد. همچنین برای کاهش ترشحات مضر در مجرای ادرار، به‌ویژه ترشحات ناشی از عفونت سوزاک، مفید است و خاصیت ضد سم دارد. این گیاه در مورد مسمومیت‌های ناشی از آرسنیک هم تأثیر خوبی دارد.
خواص درمانی گیاه نیل
درمان گیاهی سرفه با نیل
اگر ۰.۲ گرم از این گیاه با داروهای مناسب مصرف شود، برای درمان سرفه‌های شدید در کودکان که به شدت سرفه می‌کنند، مفید است. همچنین اگر ۳ گرم از پودر آن را با داروهای مناسب بخورید، برای تسکین درد سینه و مشکلات کلیوی موثر است، خونریزی را متوقف می‌کند و در درمان زخم‌های ریه و اخلاط خونی سینه مؤثر است. اگر ۳ گرم از آن را با سکنجبین مخلوط کنید و مصرف شود، تأثیر خوبی برای کودکان دارد.
درمان گیاهی استسقا با نیل
برای درمان استسقا، ۴ گرم از پودر آن را با مغز فلوس مخلوط کنید و بخورید. همچنین می‌توانید آن را با آب مخلوط کرده و روی ناف کودکان بمالید تا مانند مسهل عمل کند. اگر به ناحیه پشت آلت تناسلی کودکان مالیده شود، می‌تواند ادرار را که بند آمده باز کند. ضماد این گیاه نیز برای درمان زخم‌های پیشرونده بسیار مؤثر است.
درمان گیاهی بواسیر با نیل
ابتدا موضع را با آب بارهنگ و عسل بشویید. سپس محلول نیل که در آب گرم تهیه شده است را به ناحیه مورد نظر بمالید، این روش در تسکین درد بواسیر موثر است. می‌توان آن را در آب حل کرده و پارچه‌ای آغشته به آن روی موضع قرار داد. همچنین این گیاه به درمان ضربه خوردگی ناخن کمک می‌کند.
می‌توانید آن را در آب جوش حل کرده و هم بزنید تا کف کند، سپس با چاقو یا دُم قاشق کف‌ها را بردارید و روی موضع بمالید و این کار را به مدت هفت روز، هر روز هفت بار تکرار کنید. این روش به درمان رشکا یا اگزمای کودکان نیز کمک می‌کند.
بیشتر بخوانید:
