اطلاعات کامل دارویی تیوریدازین (2 نکته مهم)

آشنایی با تیوریدازین و کاربردهای آن

تیوریدازین (Thioridazine) معمولاً برای درمان اختلالات روانی مانند اسکیزوفرنی و نیز حالات جنون و شادی مفرط استفاده می‌شود. این دارو برای مدیریت مواردی همچون تحریک‌پذیری شدید روانی و حرکتی، اضطراب زیاد و بی‌قراری در سالمندان، و همچنین مشکلات رفتاری و روانی در کودکان تجویز می‌شود.

کاربردهای تیوریدازین

• اختلالات روانی و مشکلات رفتاری شدید در کودکان
• درمان موقت اضطراب و رفتار تهاجمی
• اضطراب و بی‌قراری در افراد سالمند
• بیماری کره (حرکات غیرطبیعی بدن)
• اختلالات مربوط به حس چشایی

نحوه اثر تیوریدازین

این دارو به گیرنده‌های D2 در مغز متصل می‌شود و تاثیرات مثبتی بر کاهش آزادسازی هورمون‌ها دارد.

آشنایی با اثرات تیوریدازین

تیوریدازین به صورت خوراکی جذب می‌شود و تحت تاثیر تبدیل‌های کبدی قرار می‌گیرد. این دارو در کبد تغییر یافته و به مواد فعال تبدیل می‌شود. اغلب از طریق کلیه‌ها دفع می‌شود و به پروتئین‌های خون به شدت متصل می‌شود.

دینامیک دارویی تیوریدازین

جذب: سرعت و میزان جذب دارو به روش مصرف بستگی دارد. جذب داروهای قرص متفاوت است و اثر آن 0.5 تا 1 ساعت پس از مصرف شروع می‌شود.
پخش: دارو به طور گسترده در بدن، از جمله در شیر، توزیع می‌شود و حداکثر اثر آن طی 2 تا 4 ساعت مشاهده می‌شود. غلظت ثابت دارو در خون طی 4 تا 7 روز به دست می‌آید. حدود 91 تا 99 درصد دارو به پروتئین‌ها متصل می‌شود.
متابولیسم: تیوریدازین به شدت در کبد تغییر می‌کند و ماده فعال آن مزوریدازین ساخته می‌شود.
دفع: بیشترین میزان دارو به صورت متابولیت از طریق ادرار دفع می‌شود و مقداری از آن نیز از طریق مدفوع خارج می‌شود.

مقدار مصرف تیوریدازین

درمان شیزوفرنی برای بیماران که نتوانسته‌اند سایر داروها را تحمل کنند:

بزرگسالان: معمولاً دوز اولیه 50 تا 100 میلی‌گرم سه بار در روز تجویز می‌شود و به تدریج بسته به نیاز، به 800 میلی‌گرم در روز در دوزهای تقسیم‌شده (2 تا 4 بار در روز) افزایش می‌یابد. مقدار مصرف ممکن است متفاوت باشد.

کودکان 2 تا 12 سال: برای کودکانی که در بیمارستان بستری هستند و به اختلالات شدید روانی مبتلا هستند، دوز mg/kg/day 0.5 در مقادیر تقسیم‌شده تجویز می‌شود. دوز دارو به تدریج افزایش می‌یابد و نباید بیشتر از mg/kg/day 3 باشد.

مصرف تیوریدازین در دوران بارداری و شیردهی

C (این دارو باید فقط با تجویز پزشک مصرف شود. عوارض ناشی از مصرف این گروه هنوز به طور کامل مشخص نیست و یا آزمایش‌های انسانی انجام نشده است. پزشکان زمانی این دارو را تجویز می‌کنند که مزایای آن بیشتر از ضررهای احتمالی باشد.)

مصرف در شیردهی: تیوریدازین ممکن است در شیر مادر ترشح شود، بنابراین باید با احتیاط استفاده شود.

تاثیر تیوریدازین بر آزمایش‌های تشخیصی

این دارو ممکن است نتایج مثبت کاذب در آزمایش‌هایی مانند پورفیرین‌ها، اوروبیلینوژن، آمیلاز و 5-هیدروکسی ایندول استیک اسید (5-HIAA) در ادرار ایجاد کند، زیرا متابولیت‌های آن می‌توانند باعث تیره شدن نتایج شوند.

“““html

رنگ ادرار تغییر می‌کند. همچنین، این دارو ممکن است باعث بروز نتایج مثبت کاذب در آزمایش‌های ادراری مربوط به بارداری با استفاده از هورمون گونادوتروپین جفت انسانی (HCG) شود.

تیوریدازین می‌تواند نتایج آزمایش آنزیم‌های کبدی را افزایش داده و ممکن است باعث کاهش تعداد گرانولوسیت‌ها و گلبول‌های سفید خون (WBC) شود.

مسمومیت با تیوریدازین و درمان آن

تظاهرات بالینی: نشانه‌های مسمومیت شامل خواب‌آلودگی شدید که ممکن است به اغما منجر شود، فشار خون پایین یا بالا، نشانه‌های مرتبط با اختلالات حرکتی، حرکات غیرطبیعی ماهیچه‌ها، سردرگمی، تشنج، آریتمی، تغییرات نوار قلب، و نوسانات دمای بدن است. اختلال در عملکرد سیستم اعصاب خودکار نیز ممکن است رخ دهد.

درمان: درمان بستگی به نشانه‌ها دارد و شامل مراقبت از علائم حیاتی بیمار، حفظ راه تنفسی، تنظیم دما، و تعادل مایعات و الکترولیت‌ها است. از واداشتن بیمار به استفراغ باید خودداری کرد زیرا دارو ممکن است باعث کاهش رفلکس سرفه شود و خطر آسپیراسیون را افزایش می‌دهد. شستشوی معده و سپس مصرف ذغال فعال و مسهل‌های نمکی پیشنهاد می‌شود؛ دیالیز تاثیر زیادی ندارد. دمای بدن باید در صورت نیاز تنظیم شود. کمی فشار خون را می‌توان با تزریق مایعات درمان کرد. تجویز اپی‌نفرین باید اجتناب شود. برای درمان تشنج از باریبتورات‌ها یا دیازپام تزریقی استفاده می‌شود و برای آریتمی نیز از فنی‌توئین تزریقی استفاده می‌شود. نشانه‌های حرکتی غیرطبیعی با باریبتورات‌ها، بنزتروپین (1-2 میلی‌گرم) یا دیفن هیدرامین (10-50 میلی‌گرم در دقیقه) درمان می‌شود.

تداخلات دارویی تیوریدازین

مصرف هم زمان تیوریدازین با داروهای مقلد سمپاتیک، مانند اپی‌نفرین، فنیل‌افرید، و افدرین ممکن است اثرات افزایش‌دهنده فشار خون آن‌ها را کاهش دهد. تیوریدازین ممکن است اثرات اپی‌نفرین را معکوس کند و همچنین می‌تواند پاسخ فشار خون به داروهای کاهنده فشار خون مرکزی مانند گوانتیدین و کلونیدین را مهار کند.

عوارض اضافی که با مصرف همزمان تیوریدازین و داروهای زیر رخ می‌دهد:

داروهای مضعف CNS شامل الکل، مسکن‌ها، و داروهای بیهوشی ممکن است باعث خواب‌آلودگی و کاهش تنفس شوند. همچنین داروهای ضد آریتمی مانند کینیدین و پروکائین آمید خطر آریتمی قلبی را افزایش می‌دهند. داروهای ضد کولینرژیک همچون ضد افسردگی‌ها و آنتی‌هیستامین‌ها ممکن است باعث مشکلات جدی مانند یبوست و تغییرات بینایی شوند. مصرف هم زمان لوودوپا می‌تواند اثرات تیوریدازین را کاهش داده و خطر سمّیت را افزایش دهد.

• داروهای مهار کننده گیرنده بتا ممکن است متابولیسم تیوریدازین را کاهش دهند و خطر سمّیت را بالا می‌برند.
• خطر آگرانولوسیتوز با استفاده هم زمان از پروپیل تیواوراسیل افزایش می‌یابد.
• مصرف هم زمان با لیتیم ممکن است منجر به عوارض جدی مغزی و کاهش اثربخشی تیوریدازین شود.
• ترکیب تیوریدازین با فنوباربیتال، ضد اسیدهای حاوی آلومینیوم و منیزیم، یا استفاده زیاد از کافئین و سیگار ممکن است اثرات دارو را کاهش دهد.

“`

• تیوریدازین ممکن است اثر مثبت بروموکریپتین در کاهش ترشح پرولاکتین را تضعیف کند.
• این دارو ممکن است اثرات تنگ‌کننده عروق دوپامین را کاهش دهد و توانایی لوودوپا را کمتر کند و احتمال مسمومیت با آن را (از طریق مهار دوپامین) بیشتر کند.
• تیوریدازین می‌تواند متابولیسم فنی‌توئین را مختل کند و سمی بودن آن را افزایش دهد.
• فنوتیازین‌ها می‌توانند سمی بودن یوهمبین را افزایش دهند.
• مصرف کافئین و سیگار کشیدن ممکن است باعث افزایش متابولیسم این دارو شود.
• قرار گرفتن در معرض نور می‌تواند حساسیت به نور ایجاد کند.

نکات خاص در مورد تیوریدازین

علاوه بر نکات عمومی برای تمامی فنوتیازین‌ها، موارد زیر نیز باید رعایت شود:
1ـ معمولاً دوزهای بالای mg/day 300 برای بزرگسالان مبتلا به روان‌پریشی شدید تجویز می‌شود.
2ـ این دارو می‌تواند رنگ ادرار را به رنگ قهوه‌ای تبدیل کند.
3ـ تیوریدازین ممکن است باعث آرامش زیاد، اثرات ضد کولینرژیک، کمی افت فشار خون در حالت ایستاده، و حساسیت به نور شود.
4ـ بیمار باید حداقل هر شش ماه یک بار از جهت بروز حرکات غیرطبیعی بدن مورد بررسی قرار گیرد.
5ـ جویدن آدامس، آب‌نبات یا یخ می‌تواند خشکی دهان را کاهش دهد.

نکات پیشنهادی به بیمار در زمان مصرف تیوریدازین

1ـ هر گونه حرکات غیرطبیعی، واکنش‌های دیستونیک و دیسکینزی دیررس را به پزشک اطلاع دهید.
2ـ از قرار گرفتن مستقیم در زیر آفتاب پرهیز کنید و از کرم‌های ضد آفتاب استفاده کنید تا حساسیت به نور ایجاد نشود.
3ـ از قرار گرفتن در دماهای خیلی پایین یا بالا اجتناب کنید. این دارو می‌تواند بر تنظیم دمای بدن تأثیر بگذارد.
4ـ دارو را طبق دستور پزشک مصرف کنید و در صورت فراموشی یک نوبت، از دو برابر کردن دوز بعدی پرهیز کنید.
5ـ ممکن است خیلی از داروها با هم تداخل داشته باشند. قبل از هر گونه خود درمانی با پزشک مشورت کنید.
6ـ از قطع ناگهانی دارو خودداری کنید. بیشتر عوارض جانبی می‌توانند با کاهش مقدار مصرف بهبود یابند، اما در صورت بروز اشکال در ادرار، گلودرد، سرگیجه یا غش یا تغییرات بینایی باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.
7ـ تا تثبیت اثر دارو، از انجام کارهایی که نیاز به هوشیاری دارند دوری کنید. معمولاً آرامش بیش از حد بعد از چند هفته کاهش می‌یابد.
8ـ از مصرف هرگونه نوشیدنی الکلی و داروهایی که ممکن است باعث آرامش بیش از حد شوند، خودداری کنید.
9ـ دارو را دور از دسترس کودکان نگهداری کنید.
10- در سالمندان: بیماران سالخورده به مقادیر کمتری نیاز دارند و باید دوز آن‌ها تنظیم شود. احتمال بروز عوارض جانبی، به‌ویژه دیسکینزی دیررس و دیگر اثرات در این بیماران بیشتر است.
11- در کودکان: مصرف تیوریدازین برای کودکان زیر دو سال توصیه نمی‌شود. مقدار مصرف در کودکان بزرگتر از دو سال mg/kg/day 1 به صورت تقسیم شده است.

بیشتر بخوانید:

گردآوری توسط بخش سلامت

مجله رضیم