اطلاعات کامل دارویی در مورد داروی آنتی بیوتیک استرپتومایسین (2 نکته مهم)

موارد مصرف استرپتومایسین

استرپتومایسین یک نوع آنتی‌بیوتیک است که برای درمان بیماری سل استفاده می‌شود. این دارو ممکن است به عصب‌ها آسیب برساند و اگر مشکلات کلیوی داشته باشید، این خطر بیشتر می‌شود.

موارد دیگر مرتبط با استفاده از استرپتومایسین شامل: مشکلات بینایی، اختلال در حفظ تعادل، مشکلات مغزی، مشکلات شنوایی و… است. این خطرات در افراد مسن و کودکان شدیدتر است. اگر مشکلات کلیوی یا شنوایی دارید، قبل از مصرف استرپتومایسین حتماً به پزشک خود اطلاع دهید.

استرپتومایسین یک آنتی‌بیوتیک آمینوگلیکوزیدی است که از یک نوع قارچ به نام استرپتومایسس اکتینومایست تهیه می‌شود. این دارو با اتصال به یک بخش خاص از ریبوزوم باکتری‌ها، جلوی تولید پروتئین‌های آن‌ها را می‌گیرد و باعث از بین رفتن باکتری‌ها می‌شود.

استرپتومایسین اثر باکتری‌کش دارد و هنوز همه جزئیات اثرات آن به‌خوبی شناخته نشده است.

نام‌های تجاری:

• Streptocin
• Streptocol

مکانیسم اثر استرپتومایسین

استرپتومایسین مانند سایر آنتی‌بیوتیک‌های گروه آمینوگلیکوزیدی با ورود به باکتری، مانع از تولید پروتئین توسط ریبوزوم‌ها می‌شود.

فارماکودینامیک استرپتومایسین

این دارو به تولید پروتئین‌های طبیعی باکتری‌ها دست‌درازی می‌کند و با اتصال به زیر واحد 30s ریبوزوم انجام می‌شود.

فارماکوکینتیک استرپتومایسین

آنتی‌بیوتیک‌های آمینوگلیکوزیدی از راه معده جذب نمی‌شوند. در مواردی مثل زخم معده یا التهاب روده، مقدار کمی از دارو جذب می‌شود. این داروها معمولاً به صورت تزریق عضلانی یا وریدی استفاده می‌شوند.

پس از تزریق عضلانی، جذب این داروها سریع و کامل است. این داروها در بیشتر بافت‌ها و مایعات بدن پخش می‌شوند و بالاترین غلظت را در ادرار دارند. غلظت دارو در خون پس از تزریق عضلانی در نیم تا یک و نیم ساعت و بعد از تزریق وریدی در ۱۵ تا ۳۰ دقیقه به حداکثر می‌رسد. عمدتاً این داروها از طریق کلیه‌ها دفع می‌شوند و اگر مشکلی در عملکرد کلیه‌ها وجود داشته باشد، ممکن است در بدن تجمع یابند.

نیمه عمر این داروها معمولاً ۲ تا ۴ ساعت است اما در صورت مشکلات کلیوی، ممکن است تا ۱۰۰ ساعت افزایش یابد.

مقدار مصرف استرپتومایسین

• برای عفونت‌های متوسط تا شدید: 1-2 گرم در روز به صورت تزریق عضلانی و تقسیم شده به هر 6 تا 12 ساعت؛ بیش از 2 گرم در روز نباید مصرف شود.
• برای درمان سل: mg/kg15 به صورت تزریق عضلانی در یک روز؛ بیشتر از 1 گرم در روز نباید مصرف شود.
• برای تولارمی: 1 تا 2 گرم در دوزهای تقسیم شده به مدت 7 تا 10 روز یا تا زمانی که بیمار تب دارد برای 5 تا 7 روز.
• برای طاعون: mg/kg15 به صورت تزریق عضلانی هر 12 ساعت برای حداقل 10 روز.
• برای اندوکاردیت استرپتوکوکی: 1 گرم به صورت تزریق عضلانی هر 12 ساعت به مدت 7 روز، سپس 500 میلی گرم هر 12 ساعت به مدت 7 روز، همراه با تجویز پنی‌سیلین.
• برای افراد بالای 60 سال: 500 میلی گرم هر 12 ساعت به مدت 14 روز.
• برای اندوکاردیت انتروکوکی: 1 گرم تزریق عضلانی هر 12 ساعت به مدت 2 هفته، سپس 500 میلی گرم هر 12 ساعت برای 4 هفته، همراه با تجویز پنی‌سیلین.
• برای بروسلوز: 1 گرم تزریق عضلانی روزانه، دو بار در روز برای…

“`html

• یک بار در روز به مدت یک هفته و به صورت همزمان با تجویز داکسی سیکلین یا تتراسیکلین مصرف شود.

استفاده از استرپتومایسین در دوران بارداری و شیردهی

این دارو در گروه D قرار دارد، به این معنی که تحقیقات نشان می‌دهد ممکن است برای جنین انسان خطر داشته باشد. اگر پزشک تشخیص دهد که استفاده از این دارو برای زنان باردار ضروری است و خطرات آن قابل قبول است، آن را تجویز می‌کند.

استرپتومایسین می‌تواند از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل شود و برای نوزاد خطرناک باشد. بنابراین در دوران شیردهی بهتر است این دارو استفاده نشود و اگر استفاده از آن ضروری است، مادر نباید به نوزاد شیر بدهد.

اگر بیش از حد از استرپتومایسین استفاده کنم، چه کار کنم؟

اگر به اشتباه یا به قصد خودکشی مقدار زیادی از این دارو را تزریق کرده‌اید، فوراً با اورژانس تماس بگیرید. مصرف بیش از حد این دارو می‌تواند عوارض جدی و حتی مرگ به همراه داشته باشد. خودکشی با این دارو راه درستی برای جلب توجه نیست.

هشدارها در مورد استرپتومایسین

استرپتومایسین ممکن است به کلیه‌ها و سیستم عصبی آسیب برساند، بنابراین باید از مصرف همزمان با داروهایی که عوارض مشابهی ندارند، خودداری کنید.



استفاده از این دارو در زمان بیهوشی و مصرف داروهای شل‌کننده عضلانی می‌تواند باعث ضعف عضلات و مشکلات تنفسی شود. استفاده از فرم تزریقی باید تنها زمانی انجام شود که تجهیزات لازم برای آزمایش‌های شنوایی در دسترس باشند.

نکات مهم درباره استرپتومایسین

1- استرپتومایسین تنها بر روی باکتری‌ها موثر است و تاثیری بر عفونت‌های ویروسی مانند سرماخوردگی ندارد.
2- دوره درمان با این دارو باید کامل شود تا عفونت به طور کامل از بین برود و از مقاوم شدن باکتری‌ها به این دارو جلوگیری شود.
3- استفاده مکرر و طولانی‌مدت ممکن است باعث بروز عفونت‌های جدید شود. در صورت مشاهده علائم، حتماً به پزشک اطلاع دهید.
4- وجود اسهال خفیف در حین مصرف آنتی‌بیوتیک طبیعی است، اما اگر اسهال شدید یا علائم دیگری مانند درد شکم داشتید، فوراً به پزشک مراجعه کنید و بدون مشورت او، درمان نکنید.



عوارض جانبی استرپتومایسین

• احساس تهوع
• سردرد
• استفراغ
• سرگیجه
• احساس ضعف
• کاهش فشار خون
• کم‌خونی
• تب
• لرزش
• عوارض عصبی
• عوارض مربوط به گوش
• افزایش ائوزینوفیل
• جوش‌های پوستی
• درد مفاصل
• مشکلات تنفسی
• احساس مورمور در دست‌ها و پاها
• عوارض کلیوی

“““html
تداخلات دارویی استرپتومایسین

• آتراکوریوم
• سوکسینیل کولین
• فوروزماید
• وکرونیوم
• باسیتراسین
• واکسن زنده ب ث ژ
• بومتانید
• کینیدین
• راپاکورونیوم
• توبوکورارین
• سوکسامتونیوم
• توکسین آبو بوتولینوم – توکسین انابوتولینوم
• واکسن زنده تیفوئید
• توکسین ریمابوتولینوم

موارد منع مصرف استرپتومایسین

اگر به استرپتومایسین یا سایر داروهای مشابه مانند جنتامایسین آلرژی دارید، نباید از این دارو استفاده کنید.

توجهات پزشکی- پرستاری هنگام مصرف استرپتومایسین

• از تماس مستقیم با استرپتومایسین خودداری کنید و هنگام تهیه محلول تزریقی این دارو از دستکش استفاده نمایید.
• محلول آماده‌شده استرپتومایسین باید بلافاصله تزریق شود.
• این دارو باید به صورت تزریق عضلانی عمیق انجام شود تا درد کم‌تری داشته باشد.
• استرپتومایسین را به صورت وریدی تزریق نکنید.
• شما باید قبل از شروع درمان، در حین درمان و 6 ماه بعد آزمایش شنوایی و همچنین آزمایش عملکرد کلیه و کبد را انجام دهید.
• عوارض شنوایی معمولاً با دوزهای بالای این دارو، در افراد با مشکلات کلیوی، کسانی که داروهای دیگر مشابه مصرف می‌کنند یا افراد مسن دیده می‌شود. اگر دارو در مراحل اولیه قطع شود، ممکن است آسیب‌ها قابل برگشت باشند.
• در طول درمان، فشار خون و دمای بدن بیمار را کنترل کنید. اگرچه تب ناشی از دارو شایع نیست اما اگر رخ دهد خطرناک است.

توجهات بیمار- خانواده هنگام مصرف استرپتومایسین

• در حین درمان با استرپتومایسین به علائم حساسیت شدید، وزوز گوش، سرگیجه و کاهش شنوایی توجه کنید. اگر این علائم ظاهر شد، سریعا به پزشک اطلاع دهید.
• به بیماران توصیه می‌شود در طول درمان با استرپتومایسین مایعات بیشتری مصرف کنند.
• اگر در طول درمان تب ایجاد شد، به پزشک اطلاع دهید.

دارو های مشابه استرپتومایسین

• جنتامایسین
• توبرامایسین استنشاقی
• نئومایسین
• کانامایسین
• اسپکتینومایسین

شرایط نگهداری استرپتومایسین

این دارو باید در دمای اتاق نگهداری شود. اگر محلول تزریقی استرپتومایسین به نور خورشید برخورد کند، رنگ آن کمی تیره می‌شود اما تاثیری در کارایی دارو ندارد.



بیشتر بخوانید:

گردآوری توسط بخش سلامت

مجله رضیم