اطلاعات کامل دارویی در مورد داروی کلرپرومازین (تورازین) (2 نکته مهم)

معرفی داروی کلرپرومازین (تورازین)

کلرپرومازین (تورازین) یکی از داروهای ضد جنون است و برای درمان اختلالات شدید روانی مثل اسکیزوفرنی، جنون یا دوره‌های حاد افسردگی استفاده می‌شود. این دارو همچنین به عنوان آرامبخش، برای درمان سکسکه شدید، بی‌اشتهایی عصبی، سردرد میگرنی، فشار خون بالا در دوران بارداری، کمک به ترک اعتیاد به مواد مخدر و درمان دیستونی گردنی در نوزادان مورد استفاده قرار می‌گیرد.

قرص کلرپرومازین یک داروی آرامبخش برای افرادی است که دچار اختلالات روانی هستند. این قرص به دلیل خاصیت آرام‌بخشی‌اش، برای درمان بیماری‌های حاد روانی مثل اسکیزوفرنی تجویز می‌شود.

مکانیسم اثر کلروپرومازین (تورازین)

کلروپرومازین به عنوان یک آنتاگونیست (معکوس‌کننده) گیرنده D2 دوپامین در مغز عمل می‌کند و باعث کاهش آزادسازی هورمون‌ها از هیپوتالاموس و هیپوفیز می‌شود. همچنین ممکن است بر سیستم فعال‌ساز شبکیه چشم تأثیر بگذارد.

فارماکوکینتیک کلروپرومازین (تورازین)

کلرپرومازین به‌سرعت در بدن جذب می‌شود، اما تحت تأثیر کبد قرار می‌گیرد. این دارو در کبد متابولیزه می‌شود و برخی از محصولات متابولیکی آن هنوز فعال هستند و از طریق صفرا و ادرار دفع می‌شوند. همچنین، این دارو به‌طور قابل توجهی با پروتئین‌های پلاسما پیوند می‌خورد.

موارد و مقدار مصرف کلروپرومازین (تورازین)

اختلالات سایکوتیک:

• برای بزرگسالان: مصرف خوراکی 25 تا 100 میلی‌گرم هر 6 تا 8 ساعت، و در صورت لزوم می‌توان تا 1000 میلی‌گرم در روز افزایش داد.
• برای بزرگسالان: در فرم تزریق عضلانی 10 تا 50 میلی‌گرم هر 6 تا 8 ساعت انجام می‌شود.
• برای کودکان: مصرف خوراکی 0.5 میلی‌گرم بر کیلوگرم هر 4 تا 6 ساعت یا تزریق عضلانی/وریدی هر 6 تا 8 ساعت.

در تهوع و استفراغ:

• برای بزرگسالان: مصرف خوراکی 10 تا 25 میلی‌گرم هر 4 تا 6 ساعت در صورت نیاز و یا تزریق عضلانی 25 تا 50 میلی‌گرم هر 3 ساعت در صورت نیاز؛ و یا مصرف رکتال 50 تا 100 میلی‌گرم هر 6 تا 8 ساعت در صورت نیاز، حداکثر 400 میلی‌گرم در روز.
• برای کودکان: مصرف خوراکی 0.5 میلی‌گرم بر کیلوگرم هر 4 تا 6 ساعت در صورت نیاز و یا تزریق عضلانی 0.5 میلی‌گرم بر کیلوگرم هر 6 تا 8 ساعت در صورت نیاز؛ حداکثر 40 میلی‌گرم در روز برای کودکان زیر 5 سال و 75 میلی‌گرم برای کودکان 5 تا 12 سال.
• برای بزرگسالان: در فرم تزریقی 25 تا 50 میلی‌گرم می‌توان هر روز یا دوبار در روز مصرف کرد.
• برای کودکان: 0.55 میلی‌گرم بر کیلوگرم در هر روز به فاصله 6 تا 8 ساعت مصرف می‌شود.

سکسکه مقاوم:

• برای بزرگسالان: مصرف خوراکی 25 تا 50 میلی‌گرم 3 تا 4 بار در روز یا تزریق عضلانی 25 تا 50 میلی‌گرم فقط در صورتی که خوراکی جواب ندهد. همچنین تزریق وریدی 25 تا 50 میلی‌گرم از دارو در 500 تا 1000 میلی‌لیتر سالین در موارد شدید سکسکه استفاده می‌شود.

مصرف کلرپرومازین (تورازین) در بارداری و شیردهی

• این دارو از جفت عبور می‌کند و مصرف آن در دوران بارداری تنها در صورتی که مزایای آن بیشتر از مضراتش باشد مجاز است.
• این دارو به شیر مادر وارد می‌شود و ایمنی استفاده از آن در دوران شیردهی هنوز ثابت نشده است.

عوارض جانبی کلروپرومازین

“““html

عوارض جانبی تورازین

• عوارض مربوط به اعصاب مرکزی: شامل مشکلاتی مانند حرکت‌های غیر طبیعی، بی‌حالی، خواب آلودگی و در برخی موارد تشنج.
• عوارض قلبی – عروقی: ممکن است فشار خون پایین یا تند شدن ضربان قلب را تجربه کنید.
• عوارض چشمی: ممکن است دچار تاری دید یا احتقان بینی شوید.
• عوارض دستگاه گوارش: احساس خشکی در دهان، یبوست و حالت تهوع.
• عوارض کبدی: زردی پوست و چشم‌ها.
• عوارض ادراری-تناسلی: شامل مشکل در ادرار کردن و مشکلات قاعدگی.
• عوارض خون: افت تعداد گلبول‌های سفید، دو نوع خاص از کم‌خونی و بعضی اختلالات دیگر.
• عوارض پوستی: واکنش‌های حساسیتی، درد در محل تزریق و تغییر رنگ پوست.
• عوارض دیگر: مانند بزرگ شدن سینه در مردان.
• اگر ناگهان دارو را بعد از مدت طولانی مصرف قطع کنید، ممکن است دچار مشکلاتی مانند تهوع، سرگیجه و لرزش شوید.

تأثیر کلروپرومازین (تورازین) بر آزمایش‌های تشخیصی

کلروپرومازین می‌تواند نتایج مثبت کاذب در برخی آزمایش‌های ادرار از جمله آزمایش برای پورفیرین و برخی دیگر را نشان دهد. این اتفاق به خاطر متابولیت‌های دارو است.

این دارو می‌تواند تعداد بعضی از سلول‌های خون را تغییر دهد، بطور مثال ممکن است ائوزینوفیل و آنزیم‌های کبدی بالاتر بروند و مقدار هموگلوبین و گلبول‌های سفید کاهش یابد.

تداخلات دارویی کلروپرومازین (تورازین)

• اگر همزمان با داروهای ضد آریتمی، آنتی‌هیستامین‌ها یا موارد دیگر تجویز شود، ممکن است خطر آریتمی افزایش یابد.
• حضور داروهای مضعف CNS مانند الکل یا خواب‌آورها ممکن است اثرات کلروپرومازین را تقویت کند.
• احتمال دارد اثرات درمانی فنوتیازین‌ها کاهش یابد یا عوارض مختلف دیگری مانند دیسکینزی دیررس افزایش یابد.
• آنتی‌اسیدها ممکن است جذب دارو را کاهش دهند.
• تداخل با داروهای مشابه ممکن است باعث افزایش اثرات جانبی دیگر داروها شود.
• استفاده همزمان از فلوکستین ممکن است علائمی مانند مشکل در حرکت یا احتباس ادرار ایجاد کند.
• لیتیوم ممکن است سطح پلاسمایی کلروپرومازین را افزایش دهد و باعث بروز مشکلات مختلف شود.
• داروهای ضد صرع ممکن است غلظت پلاسمایی دارو را تغییر دهند.
• مصرف الکل در بیماران تحت درمان ممکن است مشکلات حرکتی ایجاد کند.
• سیگار کشیدن ممکن است اثرات کلروپرومازین را کاهش دهد.
• در صورت استفاده همزمان با کوکائین، ممکن است خطر عوارض حرکتی افزایش یابد.
• اگر متوکلوپرامید همزمان مصرف شود، ممکن است عوارض جانبی افزایش یابد.

“““html
در تجویز همزمان با پـی‌پرازین

هشدار ها در مورد کلروپرومازین (تورازین)

1. این دارو در موارد زیر باید با احتیاط مصرف شود:
در صورت ابتلا به کولیت حاد، بیماری‌های خونی، آسیب شدید به مغز، سخت شدن عروق مغزی، مشکلات قلبی مانند نارسایی دریچه میترال، نارسایی عروق مغزی، تومور فئوکروموسیتوم، نارسایی کلیه، سندرم Reye، مشکلات کبد، یا سابقه‌ای از حساسیت به فنوتیازین‌ها.
2. برای شناسایی حرکات غیرطبیعی و نشانه‌های دیسکینزی، این امر باید در زمان‌های منظم حین درمان بررسی شود، به ویژه برای افراد مسن و کسانی که دوز بالایی از دارو مصرف می‌کنند یا به مدت طولانی تحت درمان هستند.
3. کلرپرومازین نباید به صورت زیر جلدی تزریق گردد، زیرا می‌تواند باعث آسیب شدید بافتی شود.
4. در مواقعی مانند درمان کزاز، جراحی یا سکسکه‌های شدید، دارو فقط باید از طریق تزریق وریدی استفاده شود.
5. قبل از تزریق وریدی، کلرپرومازین هیدروکلراید باید با محلول کلرورسدیم رقیق گردد.

توصیه های دارویی کلروپرومازین (تورازین)

1. دوره درمان با این دارو باید کامل شود و نباید بیشتر از دوز تجویز شده مصرف شود.
2. برای رسیدن به اثرات درمانی بهتر، ممکن است چند هفته زمان نیاز باشد.
3. اگر یک دوز دارو فراموش شد و رژیم درمانی یک بار در روز است، باید به محض یادآوری در همان روز مصرف شود. در غیر این صورت، از مصرف دوز فراموش شده خودداری شود. اگر رژیم درمانی چند نوبت در روز باشد، دوز فراموش شده باید ظرف یک ساعت مصرف گردد و از دو برابر کردن مقدار مصرف بعدی خودداری شود.
4. پیش از قطع مصرف دارو، لازم است به پزشک مراجعه گردد، زیرا قطع تدریجی ممکن است لازم باشد.
5. باید از مصرف هر گونه محصول حاوی الکل و داروهای مضعف CNS با این دارو خودداری گردد.
6. در صورت نیاز به جراحی یا درمان فوری، پزشک باید از مصرف این دارو مطلع گردد.
7. هنگام رانندگی یا کار با ماشین‌آلاتی که نیاز به هوشیاری دارند، احتیاط لازم است.
8. هنگام برخاستن ناگهانی از حالت خوابیده یا نشسته، احتیاط شود.
9. در حین ورزش، در هوای گرم یا هنگام استحمام در آب گرم، به دلیل احتمال گرمازدگی باید احتیاط نمود.
10. این دارو ممکن است باعث خشکی دهان شود. اگر خشکی بیش از دو هفته ادامه پیدا کرد، باید به پزشک مراجعه شود.
11. احتمال حساسیت به نور وجود دارد؛ بنابراین استفاده از عینک و لباس‌های محافظ ضروری است.
12. افراد مسن و ناتوان ممکن است به دوز کمتری از دارو نیاز داشته باشند.

مسمومیت و درمان با کلروپرومازین (تورازین)

علائم مسمومیت: خواب‌آلودگی یا خواب عمیق، کاهش فشار خون، عوارض حرکتی، افزایش فشار خون (به ندرت)، آژیتاسیون، بی‌قراری، تشنج، تب، افزایش دما، کاهش دما، واکنش‌های خودکار و تغییرات در نوار قلب.

درمان: درمان باید علامتی و حمایتی باشد. قلیایی‌ کردن پلاسما با بی‌کربنات سدیم. استفاده از زغال فعال به همراه سوربیتول مؤثرتر از استفراغ یا شستشو است. درمان عوارض حرکتی با داروهای ضد پارکینسون، باربیتورات‌ها یا دیفن‌هیدرامین. در صورت بروز کاهش فشار خون، از وازوپرسورهایی مانند نوراپی‌نفرین و فنیل‌افرین استفاده می‌شود و از اپی‌نفرین و دوپامین باید خودداری شود. برای درمان آریتمی‌های قلبی از فنی‌توئین به صورت IV استفاده می‌شود. درمان تشنج نیز با فنوباربیتال یا دیازپام انجام می‌شود. دیالیز در درمان مسمومیت با آنتی‌سایکوتیک‌ها تأثیری ندارد.

توجهات پزشکی – پرستاری هنگام مصرف کلروپرومازین (تورازین)

1. آزمایش کنترل CBC، عملکرد کبد و کلیه، معاینه چشم، آنالیز ادرار و نوار قلب بیمار در آغاز درمان و به طور منظم ادامه یابد.

“`

• در هنگام درمان، بعضی علایم مسمومیت با داروهای دیگر یا بیماری‌هایی مثل تومور مغزی یا انسداد روده ممکن است پنهان شوند و همچنین می‌توانند باعث مهار سرفه و استفراغ شوند.
• از استفاده از محلول تزریقی که تغییر رنگ داده است، خودداری کنید.
• از تزریق زیرپوستی (SC) و تزریق عضلانی (IM) به آرامی پرهیز کنید و دارو را در عمق یک عضله بزرگ تزریق کنید.
• برای تزریق وریدی (IV)، دارو را باید رقیق کنید، برای این کار از محلول سالین استفاده کنید.
• نظارت بر جذب و دفع بیماران در بیمارستان مهم است.
• محلول تزریقی کلرپرمازین هیدروکلراید با مواردی مانند آمینوفیلین، آمفوتریسین و برخی دیگر از داروها سازگار نیست.
• علایم حیاتی بیمار را کنترل کنید و فشار خون را در هر دو دست اندازه‌گیری کنید.
• در هفته‌های اول درمان، از انجام کارهایی که نیاز به هوشیاری کامل دارند بپرهیزید و همچنین از مصرف الکل و دیگر مواد سرکوبگر CNS خودداری کنید.
• ممکن است مصرف فنوتیازین‌ها سبب تغییر رنگ ادرار به رنگ صورتی یا قهوه‌ای متمایل به قرمز شود.
• از تغییر وضعیت ناگهانی، به ویژه در ابتدای درمان، خودداری کنید.
• اگر گلودرد، تب، rashهای پوستی، کبود شدن یا خونریزی غیرطبیعی، اختلال بینایی یا علایم زردی مشاهده کردید، پزشک را مطلع کنید.

بیشتر بخوانید:

گردآوری توسط بخش سلامت

مجله رضیم