اموزش رنگ برداری فرش دستباف از مبتدی تا حرفه ای [کاملا کاربردی]

رنگ برداری رنگ‌های کرومی فرش

رنگ‌های کرومی، رنگ‌های متال کمپلکس یا سوپر میلینگ شامل مواد غیر یونی هستند. از جمله این مواد می‌توان به uniraline w و arolun lw اشاره کرد. این مواد در غلظت‌های مختلف می‌توانند در رنگ برداری رنگ‌های کرومی از فرش دستباف پشمی مؤثر باشند. به عنوان مثال، استفاده از uniraline w با غلظت ۴ تا ۸ درصد، به اضافه ۲۰ درصد نمک سولفات سدیم و ۳ درصد اسید استیک، روشی مناسب برای حذف رنگ‌های کرومی از پشم است. همچنین استفاده از arolun lw با ۲۰ درصد نمک سولفات سدیم در دمای جوش و pH برابر با ۵، می‌تواند در رنگ برداری فرش دستباف از رنگ‌های متال کمپلکس مؤثر باشد.

بهترین روش‌های رنگ برداری فرش دستباف

آموزش رنگ برداری فرش دستباف بیشتر روی مواد مناسب برای این کار تأکید دارد. به همین خاطر، روش‌های رنگ برداری بر اساس نوع ماده انتخابی گروه‌بندی می‌شوند. در این بخش به‌طور خلاصه شما را با بهترین روش‌های رنگ برداری از فرش دستباف با استفاده از مواد مختلف آشنا می‌کنیم.

سود سوز آور یا کربنات دوسود

یکی از روش‌های رایج برای رنگ برداری استفاده از کربنات دوسود است. از این ماده با غلظت ۱ الی ۳ درصد کمک می‌گیریم. برای این کار کربنات دوسود را روی فرش پاشیده و ۵ الی ۱۰ دقیقه به آن زمان می‌دهیم تا اثر کند. سپس باید فرش را برای ۲۰ الی ۶۰ دقیقه بشوییم تا این ماده به‌طور کامل از فرش خارج شود. چراکه باقی ماندن این ماده در فرش می‌تواند تأثیرات منفی بر کیفیت و استحکام فرش بگذارد. این موضوع به‌ویژه در مورد فرش‌های پشمی بیشتر دیده می‌شود. این ماده ممکن است رشته‌های فرش را از هم باز کند و آن را زبر کند. همچنین می‌تواند درخشش الیاف را کاهش دهد. بنابراین، شستشوی کامل بعد از رنگ برداری فرش دستباف به این روش اهمیت زیادی دارد.

در آموزش رنگ برداری فرش دستباف، برای شستشوی بعد از استفاده از سود سوزآور، از روش کلرینه کردن یا لس زدایی استفاده می‌شود.

در این روش، هیپوکلریت کلسیم را به مقدار 40 تا 50 گرم در هر لیتر آب مخصوص می‌ریزیم. سپس اجازه می‌دهیم که این ماده به مدت یک روز کامل در آب حل شود. بعد از آن، فرشی که رنگ آن با سود سوزآور گرفته شده را به این مخلوط اضافه می‌کنیم و به مدت 5 تا 10 دقیقه شستشو می‌دهیم. همچنین، می‌توانیم از روش فوری دیگری استفاده کنیم که در آن، هیپوکلریت کلسیم را به مقدار 200 تا 300 گرم در یک لیتر آب حل می‌کنیم و فوری فرش را با آن می‌شوییم.

دی کرومات و اسید سولفوریک

ترکیب این دو ماده یکی دیگر از روش‌های مؤثر برای رنگ‌برداری فرش است. در این روش، اسید سولفوریک به عنوان کاتالیزور استفاده می‌شود و می‌توان از اسید اگزالیک هم به جای آن استفاده کرد. نسبت استفاده از دی کرومات 3 تا 6 درصد و اسید سولفوریک 2 تا 6 درصد است. میزان دقیق این نسبت‌ها بر اساس وزن الیاف فرش تعیین می‌شود. در نهایت، این ترکیب برای مدت زمان مشخصی بر روی فرش دستباف اعمال می‌شود که به وسعت و شدت رنگ‌برداری بستگی دارد.

نکته مهم این است که هنگام رقیق کردن اسید با آب، باید اسید را به آرامی به آب اضافه کنید. اضافه کردن آب به اسید می‌تواند واکنش شدیدی ایجاد کند و موجب پاشیده شدن اسید شود.

فرمالدئید و سولفوکسیلات

این مواد خاصیت احیاکنندگی دارند و بهتر است بدانید از هیدرو سولفیت سدیم ضعیف‌تر و فعال‌تر هستند. برای استفاده از این مواد، باید آنها را با اسیدهایی مانند اسید فرمیک ترکیب کرد. معمولاً از فرمالدئید با نام تجاری Formosul در دوز 2 تا 4 درصد استفاده می‌شود. این میزان را می‌توان با 1.5 الی 2.5 درصد اسید فرمیک 85 درصد ترکیب کرد و سپس آن را به مدت 30 دقیقه در دمای جوش استفاده کرد.

یکی دیگر از کاربردهای Formosul، رنگ‌برداری مجدد فرش‌های دستباف است. گاهی پس از رنگ‌برداری، رنگ دوباره با اکسیژن موجود در آب و هوا ترکیب شده و نمایان می‌شود که به این حالت اکسیداسیون می‌گویند. در این وضعیت، رنگ‌برداری مجدد با اسید سولفوریک و دی کرومات انجام می‌شود و سپس از Formosul برای تثبیت وضعیت استفاده می‌گردد.

سایر روش‌ها

علاوه بر موارد ذکر شده، روش‌ها و مواد مختلف دیگری نیز در آموزش رنگ‌برداری فرش دستباف مطرح می‌شوند. در ادامه به‌طور خلاصه فهرستی از این مواد را آورده‌ایم:

هیدروسولفیت سدیم: این ماده معمولاً برای احیاکنندگی با قدرت در دماهای پایین استفاده می‌شود.

کلر و ازن: این مواد در رنگ‌برداری رنگ‌های اسیدی و متال کمپلکس کاربرد دارند و به‌طور کلی قدرت ازن از کلر بیشتر است.

هیدروکلریک: استفاده از هیدروکلریک برای رنگ‌برداری فرش دستباف متداول نیست، اما برخی مؤسسات قالی شویی در شرایط خاص از آن استفاده می‌کنند.

تولید فرش وینتیج به روش کلرینه کردن

گاهی اوقات، رنگ‌برداری فرش دستباف با هدف طراحی فرش‌های وینتیج انجام می‌شود. در اینجا، تکنیک کلرینه کردن به کار می‌رود. در این تکنیک، محلول اسید سولفوریک با 5 تا 10 گرم در لیتر هیپوکلریت ترکیب می‌شود و این مخلوط طبق سلیقه طراح بر روی سطح فرش می‌ریزد.

نکته مهم این است که وینتیج کردن تنها با رنگ‌برداری انجام نمی‌شود. بعد از این مرحله، معمولاً با استفاده از ماشین‌های پرداخت، پرز فرش به شکلی مشابه فرش‌های کهنه برمی‌دارند. همچنین استفاده از آفتاب و رنگ‌های طبیعی مانند رنگ پوست گردو و انار برای کهنه‌سازی فرش کاربرد دارد.

در نهایت، توجه داشته باشید که رنگ‌برداری فرش دستباف یک کار حساس و تخصصی است. به خصوص در مورد فرش‌های ابریشمی، اشتباه در انجام این کار ممکن است ضررهای مالی زیادی به همراه داشته باشد. بنابراین، معمولاً بهترین کار برای رنگ‌برداری فرش، سپردن آن به تخصصی در این عرصه است.

سایت آموزش آشپزی رضیم