بارکد چیست؟

“`html
بارکد – به زبان ساده، بارکد یک مجموعه از خطوط سیاه بر روی زمینه سفید است که برای شناسایی و قیمتگذاری کالاها استفاده میشود. اگر بخواهید تعریف دقیقتری بگویید، بارکد ابزاری است برای انتقال اطلاعات از طریق نور.
بارکدها از خطوط موازی با ضخامتهای متفاوت تشکیل شدهاند که هر خط معنای خاصی برای دستگاه بارکدخوان دارد.
دستگاه بارکدخوان ابزاری است که اطلاعات را به صورت بصری نشان میدهد.
● ضرورت استفاده از بارکد
مدیریت یک فروشگاه کار سادهای نیست. صاحبان و مدیران باید از موجودی هزاران کالا آگاه باشند، کالاهایی که باید به فروش برسانند و ممکن است مدت زمان زیادی در انبار بمانند.
با بزرگ شدن فروشگاهها و تبدیل شدن به فروشگاههای زنجیرهای، این کار سختتر و سختتر شد. در گذشته، فروشگاهها باید به طور مکرر تعطیل میشدند تا کالاها را شمارش کنند. این کار طاقتفرسا بود.
این کار دشوار معمولاً یک بار در سال انجام میشد، بنابراین مدیران فروشگاهها مجبور به حدس زدن در مورد موجودی خود بودند که منجر به اختراع بارکد شد!
چگونه سیستم بارکد شروع شد؟ در سال ۱۹۳۲، گروهی از دانشجویان مدیریت بازرگانی دانشگاه هاروارد تصمیم گرفتند روشی برای کمک به مشتریان در پیدا کردن کالاها طراحی کنند. آنها تلاش کردند که با استفاده از کارتهای خاص چسبانده شده کنار نام هر کالا، اطلاعات را به سرعت به مسئول کنترل ارائه دهند و به آنها اجازه میدادند تا از انبار کالا را به پشت فروشگاه نفرستند و در نهایت صورتحساب کامل را بگیرند، و مهمتر از همه، صاحبان فروشگاه موجودی انبار را به روز کنند.
ایده سیستم «بارکدینگ» در سال ۱۹۴۸ به سیستم تجاری راه یافت.
● سیستم بارکد مدرن چگونه شروع به کار کرد؟
در سال ۱۹۴۸، رئیس یک فروشگاه مواد غذایی در آمریکا از کار نامنظم و کند کارکنان خسته شد و برای پیدا کردن راه حلی به دانشگاه Drexel مراجعه کرد. اما مسئولان دانشگاه از این ایده استقبال نکردند.
یکی از دانشجویان فارغالتحصیل همان دانشگاه به نام باب سیلور این بحث را شنید و با دوستش نورمن جوزف وودلند تصمیم به ساخت چنین سیستمی گرفتند. آنها از سیستم مورس الهام گرفتند و با طراحی میلههای باریک و عریض، شروع به کار کردند و بعداً به ایده بارکدهای نقطهای و دایرهای فکر کردند.
در سال ۱۹۴۹، آنها اختراع خود را ثبت کردند و در سال ۱۹۵۲ نخستین دستگاه بارکدخوان را ساختند. وودلند که از سال ۱۹۵۱ در شرکت IBM کار میکرد، به کمک محلههای آنجا و دوستش توانست در سال ۱۹۵۲ دستگاهی به اندازه میز تحریر بسازد و دو جزء اصلی در آن تعبیه کند:
۱) یک لامپ ۵۰۰ واتی به عنوان منبع نور.
۲) طراحی مجرای لولهای که از فناوری ساخت فیلم استفاده میکرد و آن را به یک نوسانسنج وصل کرد و یک قسمت کاغذی را به صورت کدهای خطی علامتگذاری کرد.
پرتو نور به مجرا میرسید و در طرف دیگر کاغذ را سوزانده میشد. درحالی که کاغذ حرکت میکرد، علایم روی دستگاه نوسانسنج تغییر میکرد و در نهایت، آنها توانستند دستگاهی بسازند که میتوانست مطالب چاپ شده را بخواند.
به مرور زمان، فهمیدند که لامپ ۵۰۰ واتی بیش از حد انرژی تولید میکند و گرما و هزینههای اضافی ایجاد میکند و باعث آسیب به چشم میشود، بنابراین به فکر استفاده از منابع دیگر افتادند.
“““html
افتادند که تمام نور مورد نیاز آنها را در فضای کوچکی متمرکز کند. همان کاری که امروزه «لیزر» انجام میدهد، اما در سال ۱۹۵۲ لیزر موجود نبود!
بعدها با گسترش و تولید لیزر «Laser» توانستند دستگاههای بارکدخوان ارزانتری تولید کنند. گرچه «باب سیلور» فرصت استفاده درست از دانش خود را در شرایط آسانتر نیافت و در ۳۸ سالگی فوت کرد، اما همکارش کار را ادامه داد.
در سال ۱۹۷۲ سیستم بارکد نقطهای نیز در عمل مورد استفاده قرار گرفت، اما این روش چندان موفق نبود (زیرا حین چاپ براحتی مغشوش میشد.)
در سال ۱۹۷۴ وودلند در IMB سیستم بارکد خطی را گسترش داد و نخستین محصول خردهفروشی (محصولاتی چون آبمیوه و آدامس) به این طریق فروخته شد. (و جالب اینکه در حال حاضر یک بسته از آن آدامس در موزهای در آمریکا نگهداری میشود).
و سرانجام آقای وود در سال ۱۹۹۲ توانست مدال ملی تکنولوژی را بابت بهکارگیری سیستم بارکد دریافت کند. (تنها به خاطر استراق سمع دوستش آقای سیلور!)
خلاصه آنکه، بارکدها و سایر برچسبهای خوانا در جایی که نیاز به خوانده شدن اطلاعات با پردازش توسط کامپیوتر وجود دارد، استفاده میشوند و کاربرها بهعوض تایپ کردن رشتهای طویل از دادهها، تنها بارکد مورد نظر را جلوی دستگاه بارکدخوان قرار میدهند و پردازش بدون نیاز به نیروی انسانی بهطور کاملاً خودکار انجام میشود. بنابراین بارکد شیوه شناسایی و تعیین هویت خودکار دادهها است.
رقمی که توسط بارکد تولید میشود، عموماً محصول خاصی را نشان میدهد. سیستم بارکدینگ بهطور معکوس هم کار میکند، یعنی قادر است با دریافت رقم مربوط به یک محصول، بارکد مورد نظر را ایجاد کند و در واقع نوعی خود شناسایی انجام میشود.
● فواید بارکد کردن
۱) مصون بودن از خطاپذیری بهعلت کاهش دخالت نیروی انسانی و وارد نشدن دستی اطلاعات.
۲) دستهبندی دقیق اطلاعات.
۳) سرعت بالا به همراه صحت ۱۰۰ درصد.
۴) دسترسی آسان به اطلاعات واقعی و حقیقی (در جریان روند مدیریت) البته اگر: با دقت تمام کالاها در فروشگاهها بارکدگذاری شوند تا مراجعهکنندگان دچار دردسرهایی که ما با آن خوب آشنا هستیم، نشوند.
بارکد تقریباً در تمام بخشهای زندگی ما وجود دارد، در سوپرمارکتها، بیمارستانها، زندانها و حتی در خانه خودمان!
بارکد تقریباً به عنوان بخشی از زندگی روزمره ما مورد قبول همه قرار گرفته، اما واقعاً بارکد چیست و چه چیزی را نمایش میدهد؟
مطمئن باشید فقط شما نیستید که دوست دارید سر از راز این خطوط و فضاهای میان آنها دربیاورید؛ خطوطی که هر روز حداقل بر روی برچسبهای مواد غذایی یا نامههای پستی خود میبینید. همه آنها به نظر یکسان میآیند اما اینچنین نیست، زیرا هر صنعتی روش کدگذاری مخصوص به خود را دارد و از آن به عنوان استاندارد استفاده میکند که در بخشهای بعدی این روشها را توضیح خواهیم داد. اگر در فکر بهکارگیری تکنولوژی بارکد در شغل خود هستید، موارد مهمی هست که باید در نظر بگیرید تا این تکنولوژی بر تمام مشکلات شما غلبه کرده و کار شما را سهولت ببخشد.
به تمام سوالاتی که در ذهن شما نقش بسته به درستی پاسخ دهید تا بتوانید برنامه خود را اجرا کنید.
در این قسمت شما درباره موارد زیر اطلاعاتی را به دست خواهید آورد :
بارکد
روشهای کدگذاری
انواع بارکدخوان (ثابت و سیار)
سازگاری بارکد با کامپیوتر شما
چاپ بارکد
صنایع و نرمافزارها
● انواع مختلف روشهای کدگذاری
بارکد در شکلهای مختلف ارائه میشود که سادهترین نوع آن را حتماً در فروشگاهها و یا سوپرمارکتها دیدهاید.
اما استانداردهای دیگر بارکد هم وجود دارد که در صنایع مختلف استفاده میشود مثل: مراکز درمانی، کارخانههای صنعتی و … که تمام اینها نحوه کدگذاری (Symbology) منحصر به فرد برای خود را دارند که غیرقابل تغییر هستند. حال این سوال پیش میآید که چرا اینهمه کدهای متفاوت وجود دارد؟ این سوال به سادگی قابل پاسخگویی است، چرا که Symbology های مختلف برای حل مشکلات صنایع گوناگون به وجود آمدهاند.
حالا با هم نگاهی کوتاه به برخی از Symbology های معمول میاندازیم و ببینیم چگونه و کجا و چرا از آنها استفاده میکنیم :
▪ UPC/EAN
این نوع کدگذاری برای کنترل خروجی (کنترل نهایی) بهکار برده میشود. کد UPC با طول ثابت میباشد و بهطور خاص در فروشگاهها و کارخانجات تولیدکننده مواد غذایی کاربرد دارد. این کد برای سوپرها و اینچنین مواردی در نظر گرفته شده است که با استفاده
“““html
از ۱۲ رقم فضای مناسبی برای تعریف محصولات در اختیار ما قرار میدهد .
▪ Code ۳۹
این روش کدگذاری برای صنایعی طراحی شده که نیاز به استفاده از حروف و ارقام دارند. Code 39 یکی از روشهای قدیمی و عمومی در کدگذاری است که در بیشتر صنایع استفاده میشود، به جز در تولید مواد غذایی. اما چون بارکد این روش طولانی است، برای محصولاتی که اندازه برچسب مهم است، توصیه نمیشود.
▪ Code ۱۲۸
این روش مخصوص زمانی است که گزینههای زیادی از حروف و ارقام دارید. در صنایعی که اندازه برچسب مهم است، این کدگذاری مناسب است چون هم فشرده و هم خواناست. معمولاً در حمل و نقل از این روش استفاده میشود، چون اندازه برچسب بسیار اهمیت دارد.
▪ Interleaved ۲ of ۵
این روش نیز در صنایع حمل و نقل کاربرد دارد و در انبارها و شرکتهای بزرگ به کار میرود. این کدها هم فشرده و کمجا هستند.
▪ PDF۴۱۷
این روش به عنوان کدگذاری دو بعدی (۲D) شناخته میشود. PDF۴۱۷ شبیه جداول روزنامه است، اما با دیگر کدها فرق دارد. این کد میتواند حاوی اطلاعات زیادی مثل نام، آدرس، شماره تلفن، شماره گواهینامه رانندگی و حتی عکس باشد. این بارکد میتواند اطلاعات زیادی را در اندازهای کوچک ذخیره کند. البته هر چه اطلاعات بیشتر باشد، حجم بارکد هم بزرگتر خواهد شد.
بارکدها چگونه خوانده میشوند
بارکدها با تابش نور کمسویی بر روی کد چاپ شده خوانده میشوند. شما فقط نوری قرمز که از بارکدخوان تابیده شده را مشاهده میکنید. اما داخل بارکدخوان، نور تابیده شده رد میشود و به سیگنالهای الکتریکی تبدیل میشود. نور لیزر اول فضای خالی قبل از خط اول سیاه را بررسی میکند و این کار را تا آخر بارکد ادامه میدهد. اگر بارکد فضای خالی معینی در ابتدا و انتهای خود نداشته باشد، خوانده نمیشود و به این فضای خالی، Quiet Zone میگویند. هر چه کد طولانیتر باشد، تعداد نوارها هم بیشتر است و برای خوانایی بهتر، ارتفاع نوارها باید بیشتر شود.
● بارکد خوانها
به طور کلی، سه نوع بارکدخوان وجود دارد: ثابت، بارکدخوانهای سیار دستهای و بارکدخوانهای سیار بیسیم.
۱) بارکدخوانهای ثابت :
این بارکدخوانها به کامپیوتر متصل میشوند و دادهها را هر بار که خوانده میشوند به کامپیوتر منتقل میکنند. زمانیکه یک بارکد اسکن میشود، اطلاعات به سرعت از طریق دادههای الکتریکی به کیبورد منتقل میشود و این کاراکترها را بر روی صفحه به سرعت نشان میدهد. این دستگاهها بسیار سریعاند و در بسیاری از موارد کاربران ترجیح میدهند از آن به عنوان کیبورد دوم استفاده کنند. بزرگترین مزیت این دستگاهها این است که بدون نیاز به تغییر دادهها و برنامه خاصی در تمامی برنامههایی که ورودی داده از کیبورد را میپذیرند، قابل استفادهاند. نوع دیگری از این بارکدخوانها نیز وجود دارد که از طریق کابل RS۲۳۲ به کامپیوتر متصل شده و به صورت کد ASCII داده را به برنامه منتقل میکند.
۲) بارکدخوانهای سیار دستهای :
این نوع بارکدخوان بدون اینکه به صورت مستقیم با کامپیوتر متصل باشند، اطلاعات را در حافظه خود ذخیره کرده و بعد از آن اطلاعات را با استفاده از پایه به کامپیوتر منتقل میکنند. این دستگاهها شامل یک اسکنر بارکد، یک صفحه نمایش برای کار و یک صفحه کلید کوچک برای وارد کردن اطلاعات هستند. همچنین به یک پایه (Cradle) برای انتقال اطلاعات به کامپیوتر نیاز است. این مدل بارکدخوانها زمانی به کار میروند که کاربر نیاز به جابجایی داشته باشد و اطلاعات باید جمعآوری شود.
“““html
این دستگاهها در لحظههای خاص ممکن است مورد نیاز نباشند. استفاده از این دستگاهها به شکلهای مختلفی ممکن است که برنامهی شما تعیین میکند کدام یک مناسب است:
▪ قرار گرفتن روی دست
▪ (Handheld) ـ قرار گرفتن در کیف
▪ (Wearable) قرار گرفتن در ماشین (Truck)
۳) بارکدخوانهای سیار بیسیم:
این نوع بارکدخوانها اطلاعات را در حافظه نگه میدارند اما دادهها را به صورت آنی انتقال میدهند. این مدل معمولاً در جاهایی که نیاز به دسترسی سریع به اطلاعات برای تصمیمات مهم باشد، استفاده میشود. این دستگاهها شامل یک اسکنر بارکد، یک صفحه نمایش برای انجام کارهای مورد نظر و یک صفحه کلید کوچک برای وارد کردن اطلاعات مانند تعداد کالا و … هستند. همچنین باید یک پایه (Cradle) برای انتقال اطلاعات به کامپیوتر تهیه شود. اگر به انتقال سریع اطلاعات نیاز داشته باشید، این دستگاههای بیسیم هستند که به کمک شما میآیند. این دستگاهها به شکلهای زیر استفاده میشوند و شما تصمیم میگیرید کدام یک از آنها مناسبتر است:
▪ قرار گرفتن روی دست
▪ (Handheld) قرار گرفتن در کیف
▪ (Wearable) قرار گرفتن در ماشین (Truck)
● اسکنر چگونه کار میکند
در هر دستگاه بارکدخوان، یک اسکنر، یک رمزگشا و یک کابل ارتباطی میان کامپیوتر و دستگاه بارکدخوان وجود دارد.
وظیفهی اسکنر این است که بارکد را اسکن کند و دادههای خروجی الکتریکی تولید کند که با نوارهای مشکی و فاصله بین آنها مرتبط است. این دادههای الکتریکی سپس توسط رمزگشا بررسی میشود و بر اساس نحوهی کدگذاری و محتوای کد به صورت استاندارد کامپیوتری (شامل حروف، اعداد و یا علامتهای دیگر مانند “–” و ” . ” و …) نمایش داده میشود.
همچنین اسکنرها میتوانند این رمزگشا را به صورت داخلی داشته باشند یا کدها را بدون رمزگشایی حفظ کنند که در این حالت نیاز به دستگاه دیگری به نام رابط یا Wedge داریم. در این حالت، کدها به محض اتصال به این رابط توسط آن رمزگشایی شده و به مکانی که مد نظر ماست (برای مثال بانک اطلاعاتی) منتقل میشوند.
این روش، بیشتر در بارکدخوانهای سیار کاربرد دارد.
● کدام بارکدخوان برای کار و نرمافزار شما مناسب است؟
با وجود تمامی گزینههایی که دارید، مهمترین نکته در انتخاب دستگاه این است که محیط کار و برنامه خود را به خوبی بررسی کنید قبل از اینکه تصمیم بگیرید. برای این کار، سوالات زیر میتوانند به شما کمک کنند:
کجا این دستگاهها مورد استفاده قرار میگیرند؟ در یک محیط صنعتی سخت یا در یک فروشگاه عادی؟
آیا استفاده از دستگاه برای مدت مشخصی است یا دائمی خواهد بود؟
آیا به قابلیت جابجایی دستگاه نیاز دارید؟
آیا خواندن بارکدها در نزدیکی کالاها انجام میشود یا در فاصلهی بیشتری قرار دارند؟
چگونه دستگاه به کامپیوتر متصل میشود؟
آیا اطلاعات خوانده شده باید فوراً منتقل شوند یا خیر؟
به یاد داشته باشید که انتخاب بارکدخوانها بسیار گسترده است و میتوانید از آنها در هر برنامهای استفاده کنید، بنابراین هرگز نخستین دستگاهی را که به نظر مناسب میآید انتخاب نکنید. ممکن است ارزانترین دستگاه برای شما مفیدتر باشد.
● آیا دستگاه بارکدخوان با کامپیوتر من سازگار است؟
به هیچ برنامه خاصی نیاز نیست تا اطلاعات را به کامپیوتر شما منتقل کند. این دستگاهها به سادگی اطلاعات را از طریق اسکنر و رمزگشای خود به سیستم شما میآورند و شما نیازی به انجام کار دیگری ندارید. با اینکه کامپیوتر شما معمولاً هیچ مشکلی در خواندن بارکدها نخواهد داشت، اما ممکن است در مواقعی برای چاپ کدها با مشکل مواجه شوید. در این صورت میتوانید با ارتقاء سیستم خود، خرید برچسبهای آماده یا حتی خرید دستگاههای چاپ بارکد این مشکل را حل کنید و برچسبهای خود را روی محصولات بچسبانید.
● چاپ بارکد:
با داشتن یک برنامه کامپیوتری مناسب، تمام پرینترهای سوزنی، حرارتی و لیزری میتوانند بارکد را با کیفیت بالا چاپ کنند.
“““html
اما اگر بخواهید بهترین کیفیت چاپ را داشته باشید، استفاده از چاپگرهای مخصوص برچسب توصیه میشود که برای چاپ تعداد زیادی برچسب مناسب هستند. اگر به چاپ چند برچسب در مدت زمان خاص نیاز دارید، چاپگرهای سوزنی نیز گزینه خوبی هستند. تقریبا تمامی صنایع، چه کوچک و چه بزرگ، از چاپگرهای حرارتی مخصوص برچسب استفاده میکنند چرا که این چاپگرها به راحتی رولهای برچسب را چاپ میکنند و مهمتر اینکه چاپ سریع و با کیفیتی از بارکدها ارائه میدهند که این ویژگی آنها را در اولویت قرار میدهد.
● استفاده از بارکد در هر کجا !
تمام صنایع میتوانند از مزایای تکنولوژی بارکد بهرهمند شوند. در زیر برخی از کاربردهای بارکدها را نام میبریم:
▪ کارخانجات :
کارخانجات بزرگ و کوچک و انبارها میتوانند از مزایای بارکد استفاده کنند که این سیستم با تمام روشهای مدیریتی مثل MRP, WMS و MES سازگار است.
▪ حمل و نقل :
استفاده از بارکد در صنعت حمل و نقل، مدیریت کالاهای ثابت یا در حال حرکت را آسانتر میکند. هماهنگی بارکد با سیستمهای مختلف شبکهای به کاهش هزینهها و ارائه خدمات بهتر به مشتریان منجر میشود.
▪ فروشگاهها :
در فروشگاهها با استفاده از بارکد میتوان کنترل دقیقی روی ورود و خروج کالاها، موجودی انبار و قیمت اجناس در لحظه داشت. همچنین با استفاده از ارتباط بیسیم میتوان به راحتی در لحظه سفارش مشتری را ثبت و خرید را انجام داد.
▪ مراکز درمانی :
استفاده از سیستم بارکد در مراکز درمانی باعث میشود تا مدیریت اطلاعات مهمی نظیر پیشینه پزشکی بیمار، نوع بیمه و سایر اطلاعات را بدست آورد.
و در نهایت، جدیدترین جایگزین بارکد: وال مارت، یک سوپر مارکت، این روش را برای حفظ اجناس خود اختراع کرد. به طوری که به جای بارکد، یک سیستم شناسایی بر روی محصولات نصب شد که از طریق فرکانسهای رادیویی کار میکند. این سیستم شامل یک تراشه الکترونیکی به اندازه یک دانه برنج و حتی کوچکتر است. اطلاعات محصول به کامپیوتر منتقل میشود و این تراشه میتواند اطلاعات بیشتری نسبت به بارکد ذخیره کند. جالب است که این علائم حتی پس از خروج خریدار از سوپرمارکت ارسال میشود. براساس گفتههای وال مارت، مصرفکننده میتواند هنگام خروج درخواست کند که این تراشه خاموش شود، اما هیچ تبلیغی برای این قابلیت وجود ندارد.
این نوع بارکد برای محصولاتی از شرکتهایی مانند ژیلت و پروکتر اند گمبل و چندین محصول دیگر مثل کوکاکولا، کداک، نستله و بسیاری از شرکتهای دیگر نیز استفاده میشود. در ابتدای سال ۲۰۰۴، وال مارت به ۱۰۰ عرضه کننده مهم خود اعلام کرد که باید برای تهیه این تکنولوژی تا ژانویه ۲۰۰۵ آماده باشند.
در ابتدا این سیستم فقط برای پیگیری حمل و نقل کلی فروش مورد استفاده قرار میگرفت که لزوما به طور مستقیم به بستهای که خریدار به خانه میبرد مرتبط نبود. در نوامبر، شرکت اعلام کرد که تقریباً همه عرضهکنندگان به اضافه ۳۷ عرضه کننده جدید آماده به کار شدهاند. اکنون تنها مساله زمان است که قیمت این تراشهها بهاندازهای کاهش یابد که به صرفه باشد که به هر کالایی زده شود.
در حقیقت، این بدان معناست که به عنوان مثال، خریداری که کارتهای اعتباری خود را در زمان ورود به فروشگاه ثبت میکند، میتواند هزینه خرید خود را بدون مراجعه به صندوق پرداخت کند، چرا که هنگام خروج، کالاهای خریداری شده به طور اتوماتیک ثبت میشود. اما وال مارت و دیگرانی که از این تکنولوژی استفاده میکنند، اطلاعات کاملی درباره اینکه چه کسی، کی، کجا و چه مقدار خرید انجام دادهاند و کالا کجا مورد استفاده قرار میگیرد، دارند.
وال مارت تنها شرکتی نیست که این تکنولوژی را آزمایش میکند. تسکو در انگلستان و مارتو، کارفور و هوم دیپوت در سایر مناطق نیز از این تکنولوژی بهرهمنند. جالب است بدانید که این تکنولوژی ابتدا توسط سازمانهای وزارت دفاع آمریکا ایجاد و به کار گرفته شده است.
با شنیدن این اطلاعات، قاعدتاً باید جسد جرج اورول در قبرش بلرزه درآید، چرا که این سیستم کنترل ظریف که به “برادر کوچک” معروف است، فراتر از تخیل برادر بزرگ پیش رفته است. شرکتهای فراملیتی برای جااندازی این تبلیغ که الگوی والمارت به “خوشبختی دنیا” منجر میشود، به بیتوجهی، نادانی و بیخیالی ما نیاز دارند. اما خوشبختانه کسانی که به کارت اعتباری یا کردیت کارت دسترسی ندارند، به عبارتی اکثر مردم جهان، خارج از این سیستم کنترلی هستند.
منبع: .itiran.com
سایت رضیم
“`