بالا و پایین رفتن از پله ها چه بلایی بر سر زانوها می آورد ؟! (2 نکته مهم)

فواید و مضرات استفاده از پله

بالا رفتن از پله‌ها دارای فواید زیادی برای سلامتی مانند سوزاندن کالری، کاهش خطر سکته مغزی، بهبود وضعیت قلب و عروق، و تقویت ماهیچه‌هاست. اما این مزایا فقط در صورتی به شما می‌رسند که مشکلی در زانو یا مفاصل نداشته باشید. در غیر این صورت، بهتر است قبل از استفاده از پله‌ها با پزشک مشورت کنید.

فواید بالا رفتن از پله

محققان دریافته‌اند که بالا رفتن از پله‌ها مزایای زیادی برای بدن دارد، البته باید روش صحیح انجام آن را بدانیم. در ادامه، چند مورد از این فواید را بررسی می‌کنیم.

• بالا رفتن از پله‌ها، کالری بیشتری نسبت به دویدن می‌سوزاند

مطالعات نشان می‌دهند که هنگام بالا رفتن از پله‌ها، کالری بیشتری نسبت به دویدن می‌سوزانید. این کار حدود ۸ تا ۹ برابر بیشتر از نشستن و ۷ برابر بیشتر از استفاده از آسانسور، انرژی مصرف می‌کند. همچنین، هر چه وزن شما بیشتر باشد، هنگام بالا رفتن از پله‌ها کالری بیشتری خواهید سوزاند.

• بالا رفتن از پله‌ها، خطر سکته مغزی را کاهش می‌دهد

تحقیقات نشان می‌دهند که این فعالیت می‌تواند خطر سکته مغزی را کاهش دهد. به عنوان مثال، مردانی که روزی ۳ تا ۵ بار از پله‌ها بالا می‌رفتند، ۲۹ درصد کمتر در معرض خطر سکته مغزی بودند.

• بالا رفتن از پله‌ها، سلامت قلبی عروقی را بهبود می‌بخشد

بالا رفتن از پله‌ها، به دلیل اینکه نوعی ورزش سخت است، به بهبود وضعیت قلب و عروق کمک می‌کند و در درازمدت سلامت قلب را افزایش می‌دهد. سال‌ها تحقیق نشان داده که ورزش منظم به حفظ سلامت قلب کمک کرده و از بروز بیماری‌های قلبی جلوگیری می‌کند.

• بالا رفتن از پله‌ها، ماهیچه‌ها را تقویت می‌کند

به نظر شما کدام قسمت‌های بدن هنگام بالا رفتن از پله‌ها بیشتر درگیر می‌شوند؟ همه عضلات پا، ناحیه شکم، و همچنین بازوها. علاوه بر این، عضلات کمر و پشت هم در این فعالیت فعال هستند.

این کار به تقویت سیستم استخوانی کمک می‌کند و چون عضلات اسکلتی به افزایش متابولیسم کمک می‌کنند، می‌توانند موجب سوزاندن بیشتر کالری و کاهش وزن در طولانی‌مدت شوند. همچنین، توده عضلانی کم‌چرب افزایش می‌یابد و قدرت عضلات بیشتر می‌شود.

تحقیقات نشان می‌دهند که استفاده از عضلات اسکلتی اثرات مثبت زیادی بر بهبود قند خون دارد و در پیشگیری و کنترل دیابت مؤثر است. همچنین، بهبود وضعیت عضلات اسکلتی می‌تواند به کاهش درد آرتریت که برای افراد چاق بسیار آزاردهنده است، کمک کند.

• بالا رفتن از پله‌ها، راهی ساده برای مبارزه با زندگی یکجانشینی است

تحقیقات متعدد تأکید می‌کنند که سبک زندگی یکجانشینی، عامل مهمی در افزایش چاقی در دنیا است. استفاده از پله‌ها در جاهایی که ممکن است، راهی سریع و ساده برای فرار از این سبک زندگی و اضافه کردن فعالیت بدنی به روزمرگی است. حتی اضافه کردن ۱۵ دقیقه فعالیت بدنی به زندگی یکجا نشین می‌تواند به افزایش طول عمر تا سه سال کمک کند.

نکات لازم هنگام استفاده از پله

دکتر علیرضا مقتدری، متخصص طب فیزیکی می‌گوید: بالا رفتن از پله‌ها که فعالیت بدنی سختی است، اگر به اصول آن به‌ویژه در بیماران قلبی توجه نشود، می‌تواند عوارض منفی داشته باشد. بنابراین، هنگام استفاده از پله، افراد باید نکاتی را در نظر بگیرند تا سلامتی‌شان تأمین شود و آسیب نبینند:

اگر ارتفاع پله‌ها بیشتر از حد استاندارد باشد، ممکن است در هنگام بالا و پایین رفتن خصوصاً هنگام پایین آمدن آسیب بیشتری ببینید.

اگر تعداد پله‌ها زیاد باشد نیز فشار زیادی به مفصل زانو وارد خواهد شد.

حتی

اگر پله‌ها درست و استاندارد باشند، بهتر است که افراد به آرامی و یکی‌یکی پله‌ها را بالا بروند. یعنی ابتدا پای راست را روی پله دوم بگذارند و بعد پای چپ را روی همان پله بگذارند و این کار را ادامه دهند تا به طبقه دوم برسند. در این مرحله، هنوز خستگی عضلات شما را تحت فشار قرار نداده است.

اگر شما سریعاً پله‌ها را بالا بروید، ممکن است باعث سایش و آسیب به زانوها شوید و سطح مفاصل را خراب کنید. به همین خاطر پیشنهاد می‌شود در پاگردها کمی استراحت کنید و دوباره به آرامی یکی‌یکی پله‌ها را بالا بروید.

اگر بیماری قلبی دارید، بهتر است بعد از بالا رفتن از ۷ تا ۸ پله کمی استراحت کنید. همچنین اگر دردهای کمر یا زانودرد دارید و مجبورید از پله‌ها استفاده کنید، بهتر است به دیوار تکیه داده و به آرامی یکی‌یکی پله‌ها را بالا بروید.

این روش به‌خصوص هنگام پایین آمدن از پله‌ها اهمیت زیادی دارد. شما باید به دیوار تکیه کنید و ابتدا یک پا و سپس پای دیگر را روی پله پایین‌تر بگذارید. این نکته را باید هنگام پایین آمدن از سطوح شیب‌دار هم رعایت کنید.

استفاده از پله برای چه افرادی مضر است؟

دکتر رحمت‌الله حافظی، متخصص طب فیزیکی و توانبخشی می‌گوید: پایین آمدن از پله می‌تواند برای افرادی که آرتروز زانو، آرتروز مفاصل لگن، فتق دیسک کمر یا پوکی شدید استخوان دارند، خطرناک باشد.
این افراد برای بالا رفتن از پله مشکل خاصی ندارند، اما باید با احتیاط حرکت کنند و به نرده‌های کناری پله دست بزنند تا مفاصل‌شان آسیب نبیند.
بیشترین خطر زمانی است که این افراد بخواهند به سرعت پایین بیایند، زیرا این کار می‌تواند فشار زیادی به مفاصل مچ پا، زانوها، لگن و دیسک‌های کمر وارد کند.

به افراد با این مشکلات توصیه می‌شود هنگام پایین آمدن از پله‌ها به آرامی و یکی‌یکی حرکت کنند.
حرکت یکی‌یکی یعنی وقتی پای راست را روی یک پله می‌گذارند، پای چپ را نیز کنار پای راست بگذارند و یک لحظه مکث کنند و بعد دوباره پای راست را روی پله پایینی بگذارند و پای چپ را کنار آن بگذارند تا فشار روی مفاصل کمتر شود.

استفاده از نرده برای پایین آمدن از پله‌ها بسیار کمک‌کننده است. با گرفتن نرده، قسمتی از وزن شما روی نرده می‌افتد و فشار روی مفاصل کاهش می‌یابد.
افرادی که دچار پوکی استخوان هستند، باید هنگام پایین آمدن از پله‌ها بسیار مراقب باشند و حتماً از نرده‌ها کمک بگیرند تا از افتادن جلوگیری کنند. افتادن می‌تواند خطر شکستگی استخوان را برای این افراد بیشتر کند.

استفاده از پله برای کاهش وزن مناسب نیست.

دکتر وحید سبحانی، متخصص طب فیزیکی می‌گوید: بالا و پایین رفتن از پله‌ها انرژی زیادی می‌سوزاند و می‌تواند به کاهش وزن کمک کند، اما نباید به عنوان روشی برای لاغر شدن در نظر گرفته شود.
این روش فقط برای افرادی که قبلاً ورزش می‌کنند و دارای آمادگی جسمانی هستند مناسب است، زیرا اگر شخصی عضلات قوی و استقامت کافی نداشته باشد، این کار می‌تواند مضر باشد.

بالا و پایین رفتن از پله‌ها برای افراد چاق می‌تواند فشار زیادی بر روی مفاصل زانوها ایجاد کند و افراد را به آرتروز زانو مبتلا کند. این موضوع به مرور زمان می‌تواند به ستون فقرات نیز آسیب بزند.
اگرچه این شیوه می‌تواند بیش از ۱۰۰۰ کالری بسوزاند، اما به دلیل افزایش فشار روی مفاصل و عضلات، ممکن است افراد دچار ضعف شدید عضلانی و مفصلی شوند که علاوه بر آرتروز، می‌تواند مشکلات دیگری را نیز به دنبال داشته باشد.
بنابراین، به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود که به امید سوزاندن کالری و کاهش سریع وزن از پله‌ها بالا و پایین بروید.

منبع: باشگاه خبرنگاران جوان