بررسی تفاوت های شیمی درمانی و پرتودرمانی (2 نکته مهم)

تفاوت شیمی درمانی با پرتو درمانی

تفاوت شیمی درمانی با پرتو درمانی: انتخاب بین شیمی درمانی و پرتو درمانی بستگی به نظر پزشک دارد و هر یک از این درمان‌ها در زمان خاصی استفاده می‌شود. پرتو درمانی عمدتاً برای از بین بردن تومورهای اصلی به کار می‌رود.

شیمی درمانی

ما قبلاً توضیحات کاملی درباره شیمی درمانی داشته‌ایم، اما اگر بخواهیم مختصر بگوییم:

در شیمی درمانی از داروهایی استفاده می‌شود که از طریق خون به سلول‌های سرطانی می‌رسند.

این درمان بر روی تمام بافت‌های بدن تاثیر می‌گذارد و باعث جلوگیری از پیشرفت سلول‌های سرطانی می‌شود که در صورت موفقیت، می‌تواند به مرگ این سلول‌ها منجر شود.

عوارض شیمی درمانی

مقابله با سرطان است.

یکی از مهمترین عوارض در این دوره، ریزش مو است که معمولاً یک تا دو سال طول می‌کشد. در این مدت می‌توان با استفاده از پروتز مو این مشکل را پنهان کرد.

پرتو درمانی

رادیوتراپی (پرتو درمانی) به عنوان یک روش درمانی برای سرطان استفاده می‌شود.

این روش از دوز بالای اشعه برای کشتن بافت‌های سرطانی و جلوگیری از گسترش آن‌ها استفاده می‌کند.

نیمه از بیماران مبتلا به سرطان تحت رادیوتراپی قرار می‌گیرند.

این تابش ممکن است به وسیله دستگاه‌های خاص یا مواد رادیو اکتیو انجام شود.

نوع رادیوتراپی به عوامل زیادی از جمله نوع سرطان، اندازه و محل آن بستگی دارد.

رادیوتراپی استفاده از پرتوهای یونساز برای از بین بردن یا کاهش بافت‌های سرطانی است.

با این روش، آسیب به DNA باعث تخریب بافت‌های هدف می‌شود و رشد و تقسیم آن‌ها را غیرممکن می‌کند.

اگرچه این پرتوها به بافت‌های سالم هم آسیب می‌زنند، اما بیشتر بافت‌های سالم بعد از درمان بهبود می‌یابند.

هدف از رادیوتراپی از بین بردن حداکثر بافت‌های سرطانی به کمترین آسیب به بافت‌های سالم است.

روش‌های مختلفی برای پرتودهی وجود دارد و برخی از آن‌ها می‌توانند به طور دقیق برای درمان مناطق کوچک با آسیب کم به بافت‌های اطراف استفاده شوند، در حالی که برای درمان نواحی بزرگتر از روش‌های دیگر استفاده می‌شود.

در برخی بیماران هدف درمان تخریب کامل تومور و در سایرین کوچک کردن آن یا کاهش علائم آن است.

برای هر بیمار، طراحی درمان به گونه‌ای انجام می‌شود که به حداکثر محافظت از بافت‌های سالم کمک کند.

نیمی از بیماران سرطانی پرتودرمانی می‌شوند.

پرتودرمانی ممکن است به تنهایی یا همراه با روش‌های دیگر درمان سرطان (مانند شیمی درمانی یا جراحی) استفاده شود و در بعضی موارد بیش از یک نوع پرتودرمانی ممکن است به کار رود.

پرتودرمانی یا رادیوتراپی معمولاً برای بیماران سرپایی انجام می‌شود.

بیشتر بیماران نیازی به بستری شدن در بیمارستان ندارند. این روش برای انواع سرطان‌ها شامل سرطان‌های گلو، مثانه، مغز، سینه، رکتوم، پانکراس، معده، گردن رحم، ریه، پروستات و رحم استفاده می‌شود.

علاوه بر این، رادیوتراپی ممکن است برای کاهش درد ناشی از متاستاز یا مشکلات دیگر ناشی از گسترش تومورها کاربرد داشته باشد.

• 1. رادیوتراپی حین جراحی (Intraoperative Radiotherapy):

این

“`html

این روش نوعی رادیوتراپی (پرتو درمانی) است که همراه با جراحی انجام می‌شود.

روش IIORT برای درمان تومورهایی که نمی‌توان به‌طور کامل آنها را برداشت یا احتمال عود مجدد وجود دارد، کاربرد دارد.

پس از خارج کردن تمام یا بیشتر بافت تومورال، دوز بالایی از انرژی به‌طور مستقیم به محل تومور در حین جراحی داده می‌شود و بافت‌های سالم اطراف با شیلدهای مخصوص محافظت می‌شوند.

بیمار پس از عمل جراحی در بیمارستان بستری می‌شود.

این روش ممکن است برای درمان تومورهای تیروئید، گاینکولوژی، روده بزرگ، روده باریک و لوزالمعده (پانکراس) استفاده گردد.

این روش همچنین برای درمان برخی از انواع تومورهای مغز و سارکوم‌های لگن در بزرگسالان در حال بررسی است.

• 2. رادیوتراپی سیستمیک : (پزشکی هسته ای)

در این روش از مواد رادیواکتیو مانند I131 و Strontium89 به‌صورت خوراکی یا تزریقی استفاده می‌شود.

گاهی اوقات این روش درمانی برای درمان سرطان تیروئید و لنفوم غیر هوچکینی در بزرگسالان به کار می‌رود.

محققان در حال تحقیق در مورد موادی هستند که بتوانند برای درمان سایر انواع سرطان نیز استفاده شوند.

آیا رادیوتراپی (پرتو درمانی) باعث رادیواکتیو شدن بیماران می‌شود؟

بیماران تحت پرتودرمانی معمولاً نگران هستند که آیا این روش درمانی بدن آنها را رادیواکتیو خواهد کرد؟

پاسخ به این پرسش به نوع رادیوتراپی (پرتو درمانی) انجام شده بستگی دارد. معمولاً رادیوتراپی (پرتو درمانی) بیمار را رادیواکتیو نمی‌کند و نیاز به دوری از دیگران در طول درمان نیست.

در رادیوتراپی داخلی (داخل نسجی، داخل حفره‌ای) که با منابع رادیواکتیو بسته انجام می‌شود، بیمار ممکن است در بیمارستان بستری شود.

در این مورد، تدابیر لازم برای حفاظت پرتویی پرسنل بیمارستان و بازدیدکنندگان اتخاذ خواهد شد.

منابع بسته به‌طور خاص ناحیه اطراف خود را تابش می‌کنند، بنابراین فقط ناحیه اطراف منبع، نه تمام بدن بیمار رادیواکتیو خواهد شد.

در رادیوتراپی سیستمیک از منابع رادیواکتیو آزاد که وارد جریان خون می‌شوند، استفاده می‌شود.

برخی از این مواد رادیواکتیو از طریق بزاق، عرق یا ادرار بیمار از بدن خارج می‌شوند و تا زمانی که کارایی آنها به پایان نرسیده باشد، بدن رادیواکتیو است.

بنابراین در مواقعی تدابیر حفاظتی لازم برای افراد نزدیک به بیمار در نظر گرفته می‌شود.

پزشک یا پرستار در صورت نیاز به اقدامات حفاظت پرتویی، شما را مطلع خواهند کرد.

• 3. تشعشعات ذره‌ای (Particle beams)

در این روش، از ذرات هسته‌ای پرانرژی به جای فوتون‌ها استفاده می‌شود.

این روش درمانی به رادیوتراپی ذره‌ای یا تشعشع ذره‌ای معروف است.

تشعشعات ذره‌ای با استفاده از شتاب‌دهنده‌های خطی، سنکروترن و سیکلوترون تولید می‌شوند.

ذرات شتابدار شامل :

الکترون‌ها که با تیوب اشعه X تولید می‌شوند، نوترون‌ها که از عناصر رادیواکتیو و تجهیزات خاص بدست می‌آیند.

یون‌های سنگین مانند پروتون‌ها، هلیوم و ذرات باردار کوچک (مزون‌ها) که توسط شتاب‌دهنده و یک سیستم مغناطیسی تولید می‌شوند.

برخلاف پرتوهای ایکس و گاما، پرتوهای ذره‌ای قدرت نفوذ کمتری دارند.

پس از این پرتوها معمولاً برای درمان تومورهای سطحی یا زیر جلدی استفاده می‌شود.

• 4. درمان با پرتوی پروتون (Proton beam therapy)

در این روش از پرتوهای پروتونی استفاده می‌شود که انرژی خود را در یک ناحیه کوچک (Bragg peak) از دست می‌دهند.

در این…
“`

ناحیه دوزهای بالا بر روی تومور متمرکز می‌شود و سعی می‌کند تا کمترین آسیب را به بافت‌های سالم وارد کند.

پروتون درمانی در حال حاضر تنها در تعداد کمی از مراکز در ایالات متحده در حال استفاده است.

این روش بیشتر برای درمان تومورهایی به کار می‌رود که جراحی آن‌ها مشکل یا خطرناک است.

بررسی‌ها و تحقیقات بالینی برای استفاده از این روش در درمان ملانومای چشم و Retinoblastoma (یک نوع تومور چشمی که بیشتر در کودکان زیر ۵ سال دیده می‌شود) در حال انجام است.

سارکومای عضلات مخطط، بعضی از انواع تومورهای سر و گردن، پروستات، مغز و ریه نیز در حال مطالعه هستند.

LET نشان‌دهنده مقدار انرژی‌ای است که هنگام عبور پرتو از بافت باقی می‌ماند.

اگر انرژی بیشتری جذب شود، آسیب بیشتری به بافت‌های اطراف وارد می‌شود. LET پرتوها می‌تواند متفاوت باشد.

برای مثال، پرتوهای x، گاما و الکترون‌ها دارای LET پائین هستند در حالی که پرتوهای پونز و نوترون‌ها و یون‌های سنگین دارای LET بالا هستند.

تحقیقات بیشتری درباره پرتوهای High LET در حال انجام است.

هزینه بالای تجهیزات و نیاز به آموزش‌های تخصصی باعث شده است که استفاده از این پرتوها محدود به تعداد کمی از مراکز در ایالات متحده باشد.

طراحی درمان در رادیوتراپی (پرتو درمانی) به عهده چه کسی است؟

تمامی کارکنان هر مرکز رادیوتراپی برای طراحی و درمان بیمار همکاری می‌کنند.

تیم رادیوتراپی شامل رادیوتراپیست، دوزیمتریست (شخصی که دوز دقیق پرتو را تعیین می‌کند)، فیزیست (فردی که کنترل دستگاه را برای ارسال مقدار صحیح پرتو به محل تومور انجام می‌دهد) و پرتوکار می‌شود.

معمولا رادیوتراپی بخشی از درمان کلی بیمار را شامل می‌شود و معمولاً در کنار آن از شیمی درمانی نیز استفاده می‌شود.

رادیوتراپیست به همکاری با متخصص سرطان شناس کودکان، جراح و رادیولوژیست (پزشک متخصص در تهیه و تفسیر تصویرهای اندام‌های بدن) و پاتولوژیست (پزشک متخصص آسیبشناسی) نیاز دارد.

بیشتر بخوانید: