بررسی کامل آفات گیاه کنجد (2 نکته مهم)
آشنایی با آفت کنجد
کنجد گیاهی است که در معرض حمله از سوی بسیاری از آفات حشره‌ای قرار می‌گیرد؛ اما اهمیت این حشرات در کشورهای مختلف متفاوت است.
آفات عمومی کنجد مانند ملخ‌ها، شته‌ها، زنجرک‌ها و تریپس‌ها در تمامی مراحل رشد می‌توانند به مزارع کنجد آسیب برسانند و در بسیاری از مناطق دیده می‌شوند. شته‌ها و زنجرک‌ها علاوه بر اینکه از گیاه تغذیه می‌کنند و به آن آسیب می‌زنند، باعث انتقال بیماری‌های ویروسی نیز می‌شوند. آفات خاص کنجد مثل کارادرینا، اگروتیس، برخی از سرخرطومی‌ها و مگس‌ها و همچنین آفات انباری مانند بیدها می‌توانند خسارات زیادی به کنجد وارد کنند.
پروانه بذرخوار کنجد
پروانه بذرخوار کنجد که به انگلیسی به آن Sesame leaf roller می‌گویند، تخم‌هایش را به صورت تکی یا چندتایی در جوانه‌های انتهایی گیاه قرار می‌دهد. لاروها بعد از تفریخ تخم، با استفاده از تارهای ابریشمی، برگ‌های کنجد را به هم می‌چسبانند و در داخل آن‌ها شروع به تغذیه می‌کنند.
هنگامی که غنچه‌ها و کپسول‌ها ظاهر می‌شوند، لاروها از برگ‌ها جدا شده و به غنچه‌ها، کپسول‌ها و دانه‌های کنجد تغذیه می‌کنند. بیشترین خسارت این آفت به کپسول‌ها وارد می‌شود. نمونه‌برداری‌های هفتگی از مزارع کنجد در منطقه حاجی‌آباد هرمزگان نشان می‌دهد که این آفت 6 تا 7 نسل در سال تولید مثل دارد. برای کنترل شیمیایی آن از سموم تماسی گوارشی و نفوذی مانند سایپرمترین، مالاتیون، دیازینون و دیمتوات استفاده می‌شود.
زنجرک چغندرقند
زنجرک چغندر در تمام مزارع کنجد دیده می‌شود. اندازه آن حدود 3 میلی‌متر است و رنگش سبز است. این حشره در اوایل فصل بهار تخم‌هایش را زیر پوست و داخل بافت‌های برگ می‌گذارد که بعد از سه هفته به پوره تبدیل می‌شوند. پوره‌ها از شیره برگ تغذیه می‌کنند و باعث تغییر رنگ آن به زرد قهوه‌ای با لکه‌های سبز می‌شوند. برای مبارزه شیمیایی با این آفت از دیمتوات، متاسیستوکس، دسیس، استامیپراید و… استفاده می‌شود.
سن سبز پنبه
حشره کامل سن سبز پنبه 14 تا 18 میلی‌متر طول و 9 تا 11 میلی‌متر عرض دارد. رنگ بدنش سبز است و تخم‌هایش کرمی رنگ و پوره‌هایش نارنجی با سر قرمز است. این آفت در مناطق معتدل و سردسیر تابستان را به صورت حشره کامل زیر بوته‌ها سپری می‌کند و در بهار ظاهر می‌شود و تخم‌گذاری می‌کند. در مناطق گرمسیر مانند استان هرمزگان، این آفت به صورت پوره‌های سن یک و دو زمستان‌گذرانی می‌کند.
تخم‌های آن به صورت دسته‌های 40 تا 70 تایی زیر برگ‌ها گذاشته می‌شوند و یک حشره ماده می‌تواند تا 160 تخم بگذارد. این آفت چهار نسل در سال دارد. تغذیه از شیره گیاه و تزریق بزاق به بافت آن به گیاه آسیب می‌زند.
تغذیه این حشره باعث بی‌رنگی و تغییر شکل اندام‌های گیاهی شده و با از بین بردن مواد غذایی، رشد گیاه را به تأخیر می‌اندازد. برای مبارزه شیمیایی با آن پیشنهاد می‌شود که از سموم اکسی دیمتون متیل و مونوکلروفوس یک یا دو بار در سال استفاده شود.
