بیماری آتاکسی چیست + علائم و روشهای درمانی انواع اختلال آتاکسی (2 نکته مهم)

“`html

“““html
عصبی بدون کپسول مفاصل، لیگامان‌ها، عضلات و پریوست (periosteum) منشاء می‌گیرد. این احساسات از طریق فیبرهای نوع A نورون‌های آوران اولیه (که میلین زیادی دارند) منتقل می‌شوند و وارد شاخ خلفی (dorsal horn) نخاع می‌شوند و به صورت مستقیم از ستون‌های خلفی بالا می‌روند.

اطلاعات مربوط به حس عمقی دست‌ها در دستهٔ کونئاتوس (fasciculus cuneatus) که در ناحیه بیرونی قرار دارد، منتقل می‌شوند و احساسات عمقی اندام‌های پایینی در دستهٔ گراسیلیس (fasciculus gracilis) قرار دارند که در بخش داخلی است.

این مسیرها با نورون‌های حسی درجهٔ دوم در هسته‌های گراسیلیس و کونئاتوس در قسمت پایین بصل‌النخاع سیناپس می‌کنند. سپس نورون‌های درجهٔ دوم از خط وسط عبور کرده و به سمت نوار داخلی در طرف مقابل حرکت می‌کنند. این مسیرها در هستهٔ خلفی شکمی تالاموس پایان می‌یابند و نورون‌های درجهٔ سوم به کورتکس پاریتال می‌رسند.

---

علت آتاکسی چیست؟

1. آتاکسی می‌تواند از طریق وراثت منتقل شود و ناشی از آسیب‌های ساختاری به مغز یا نخاع باشد. آتاکسی ژنتیکی ممکن است به جنسیت مربوط باشد، یعنی مشکل در DNA یا ژن موجود در کروموزوم x یا y یا ممکن است به صورت اتوزومال باشد، جایی که ناهنجاری می‌تواند در یکی از 23 جفت کروموزوم وجود داشته باشد.
2. مثال‌هایی از آتاکسی‌های اتوزومی شامل اسپینوسئری سلول و اتواکسیدی اپیزودیک هستند. آتاکسیای فریدریچ و آتاکسیای تلانگیستسیا، نوعی آتاکسی برگشت‌پذیر و ارتجاعی هستند.
3. آسیب‌های ساختاری به مغز ممکن است به علت هر نوع آسیب یا خونریزی که باعث کاهش خون‌رسانی به سلول‌های مغزی می‌شود، باشد؛ مانند آسیب و خونریزی، سکته مغزی یا تومور و بیماری مولتیپل اسکلروز.

---

آتاکسی به چه علتی پدید می‌آید؟

• مسمومیت‌ها، مواد شیمیایی، ناهنجاری‌های هورمونی و سوءتغذیه هم می‌توانند باعث آتاکسی شوند و عمدتاً بر مغز و عملکرد بدن تأثیر بگذارند و ممکن است بر عملکرد کل بدن به صورت غیرقابل برگشت تأثیر بگذارند.
• الکل معمولاً یکی از رایج‌ترین مسمومیت‌ها است که می‌تواند باعث آتاکسی شود.
• علل دیگر ممکن است شامل برخی داروهای تجویزی مانند لیتیوم و داروهای درمان اختلالات تشنجی باشد.
• مواد مخدر تفریحی مانند PCP، کتامین و ماری‌جوانا نیز می‌توانند باعث آتاکسی شوند.

---

عوامل موثر در ابتلا به آتاکسی

• مسمومیت جیوه می‌تواند باعث آتاکسی شود. کمبود ویتامین B12 و کم‌کاری تیروئید نیز علل بالقوه دیگری هستند که می‌توانند به این بیماری منجر شوند.
• بیماری ویلسون، که نوعی مشکل اتوزومی مغلوب است و بر متابولیسم مس در بدن تأثیر می‌گذارد، می‌تواند منجر به آتاکسی شود. این مثال نشان‌دهنده دشواری در طبقه‌بندی آتاکسی است زیرا ممکن است علل آن هم ژنتیکی و هم ساختاری باشد.
• گروهی از بیماران مبتلا به آتاکسی هستند که علت آن مشخص نشده و به عنوان آتاکسی ایدیوپاتیک شناخته می‌شود. بیماری سلیاک یک بیماری خودایمنی است که معمولاً به عنوان یک اختلال گوارشی تعریف می‌شود که در آن بدن نمی‌تواند گلوتن را هضم کند.
• این بیماری می‌تواند بر بسیاری از اندام‌های دیگر بدن تأثیر بگذارد.
• آتاکسی مرتبط با گلوتن ممکن است یکی از دلایل آتاکسی ایدیوپاتیک باشد.

---

علائم و نشانه‌های آتاکسی چیست؟

• نشانه‌های آتاکسی بستگی به اینکه کدام قسمت از مغز یا بدن آسیب دیده است متفاوت است و علامت اصلی در همه موارد عدم هماهنگی است:
• مشکل در راه رفتن که می‌تواند باعث سقوط شود؛ راه رفتن ممکن است گسترده و ناهماهنگ باشد.
• صحبت کردن ممکن است با لکنت یا آرامش نامنظم همراه باشد و بعضی اوقات، بیمار هنگام نوشیدن مایعات احساس خفگی کند.

---

آتاکسی چه نشانه‌هایی دارد؟

• مشکل در استفاده از دست و انگشتان برای باز و بسته کردن دکمه پیراهن یا گرفتن چنگال یا قاشق برای غذا خوردن. همچنین نوشتن و کار با کیبورد نیز می‌تواند دشوار باشد.

“““html

• دوخت و بازی کردن با ابزارآلات می‌تواند تحت تأثیر قرار گیرد.
• نیشنگموس به حرکات ناخواسته چشمی گفته می‌شود، زمانی که چشم‌ها به جلو و عقب حرکت می‌کنند.
• این موضوع ممکن است باعث مشکل در بینایی و دشواری در خواندن یا جابجایی چشم‌ها از یک کلمه به کلمه دیگر شود.
• خستگی یک مشکل شایع است، زیرا عضلات بدن برای برطرف کردن عدم هماهنگی و انجام فعالیت‌های روزمره باید سخت‌تر کار کنند.

---

چگونه آتاکسی تشخیص داده می‌شود؟

• برای تشخیص بهتر آتاکسی، نیاز به تاریخچه و معاینه فیزیکی وجود دارد. سوالاتی ممکن است درباره وجود مواد شیمیایی و سموم از شما شود.
• تاریخچه پزشکی شما می‌تواند شامل سوالاتی درباره سابقه خانوادگی و مشکلات عصبی خویشاوندانتان باشد. آزمایش عصب‌شناسی برای پیدا کردن ضعف عضلانی و تغییرات در حس نیاز است.
• آزمایش‌های آزمایشگاهی (خون، ادرار، سوراخ کردن کمر) ممکن است به دنبال علت اختلالات الکترولیتی و شیمیایی باشند و همچنین ممکن است سموم دیگر را نشان دهند. ممکن است نیاز به CT اسکن یا MRI مغز و نخاع باشد. اگر احتمال علت خانوادگی یا ژنتیکی وجود داشته باشد، آزمایش ژنتیک نیز می‌تواند انجام شود.

---

روش‌های تشخیص بیماری آتاکسی

علائم آتاکسی می‌تواند بسیار متنوع باشد و ممکن است برای تشخیص قطعی لازم باشد.

متخصص مراقبت‌های بهداشتی اولیه می‌تواند با مشاوره از متخصص طب داخلی یا متخصص مغز و اعصاب به تشخیص دقیق آتاکسی کمک کند.

آیا می‌توان از آتاکسی جلوگیری کرد؟

آتاکسی معمولاً ناشی از یک بیماری زمینه‌ای است و ممکن است قابل پیشگیری نباشد، اما جلوگیری از مواجهه با مواد شیمیایی و سموم ممکن است به جلوگیری از آتاکسی کمک کند. در حال حاضر، علل ژنتیکی قابل پیشگیری نیستند.

---

روش‌های پیشگیری و درمان آتاکسی

فیزیوتراپی برای آتاکسی:

• برای العديدی از مشکلات جسمانی آتاکسی، مانند عدم توانایی در راه رفتن و کنترل اشیاء، فیزیوتراپی می‌تواند گزینه خوبی باشد. این مورد به خصوص در صورتی که شخص هنوز بتواند بدون کمک دستگاه راه برود، صدق می‌کند.
• در موارد خفیفتر آتاکسی، با گذشت زمان کنترل بیشتری در مفاصل و اندام‌ها حاصل می‌شود و همچنین تمرینات خانگی بسیاری وجود دارد که می‌تواند به تقویت کنترل عضلات و بهبود عملکرد سیستم عصبی کمک کند.

درمان آتاکسی با گیاه آشواگاندا:

• آشواگاندا یکی از درمان‌های سنتی در فرهنگ آیوودیک برای مشکلات ناتوان‌کننده است.
• این درمان به بهبود عملکرد مغز، سیستم عصبی مرکزی و کاهش استرس و اضطراب کمک می‌کند.
• آشواگاندا در واقع می‌تواند به بدن در سازگاری با این بیماری کمک کند و بهبود عملکرد مغز و بدن را به همراه دارد.

ویتامین E برای درمان آتاکسی:

• برخی تحقیق‌ها نشان داده‌اند که کمبود ویتامین E می‌تواند علائم آتاکسی را به همراه داشته باشد. به‌ویژه، کمبود این ویتامین ممکن است به عملکرد ضعیف سیستم عصبی منجر شود.
• ویتامین E همچنین به عنوان آنتی‌اکسیدان عمل کرده و به کاهش استرس اکسیداتیو در بدن کمک می‌کند و به همه سیستم‌های بدن کمک می‌کند تا درست کار کنند.
• برخی از غذاهای غنی از ویتامین E شامل بادام زمینی، اسفناج، بادام، مارچوبه، سبز خردل و دانه‌های آفتابگردان هستند.

ماساژ درمانی برای آتاکسی:

• چون آتاکسی بیشتر به دلیل التهاب یا عملکرد ضعیف مخچه و سایر نقاط سیستم عصبی مرکزی ایجاد می‌شود، یک راه حل فیزیکی نیز ممکن است مناسب باشد.
• بعضی تحقیق‌ها نشان داده‌اند که ماساژ تخصصی با تمرکز بر سر و گردن می‌تواند تنش و التهاب عضلات و بافت این ناحیه را کاهش دهد.

“““html
و به شما کمک می‌کند تا کنترل عضلات را به دست آورید.

تمرین‌های هماهنگی برای درمان آتاکسی:

• یک روش متفاوت از درمان که می‌تواند به افرادی که آتاکسی فیزیکی دارند کمک کند، تمرین‌های هماهنگی است. مشکل در نوشتن درست، نگه‌داشتن اشیا به شکل عادی و حرکت راحت می‌تواند به شدت بر کیفیت زندگی تأثیر بگذارد.
• کاردرمانی می‌تواند مجموعه‌ای از تمرین‌ها و فعالیت‌های هماهنگی را برای تقویت عملکرد عصبی و بهبود حافظه و توان عضلانی، به ویژه در مهارت‌های حرکتی که اغلب به دلیل این اختلالات عصبی آسیب می‌بینند، ارائه دهد.

فواید ویتامین B1 برای آتاکسی:

• این ویتامین که به تیامین هم شناخته می‌شود، کمبودش با آغاز بیماری آتاکسی ارتباط نزدیکی دارد. تیامین در متابولیسم بدن اهمیت دارد.
• این ماده مغذی نقش‌های مختلفی به عنوان کوآنزیم دارد و بدون آن عملکرد سیستم عصبی ممکن است کاهش یابد. غذاهای غنی از ویتامین B1 شامل ماهی، دانه‌ها، آجیل، نان و نخود سبز هستند.

درمان آتاکسی با ماهی سالمون:

• قدرت تقویتی ماهی سالمون و ماهی‌های دیگر به دلیل اسیدهای چرب امگا 3 است که در این ماهی‌ها وجود دارند.
• اسیدهای چرب امگا 3 دارای ویژگی‌های ضد التهابی و آنتی اکسیدانی هستند که برای سیستم عصبی بسیار حیاتی‌اند.
• این اسیدهای چرب با کاهش استرس اکسیداتیو و بهبود عملکرد شناختی، به کنترل علائم بد آتاکسی کمک می‌کنند.

زردچوبه برای آتاکسی:

• با توجه به اینکه دلایل مختلفی از قبیل بیماری سلیاک و اختلالات خودایمنی می‌تواند عامل آتاکسی باشد، استفاده از درمان‌های طبیعی مانند زردچوبه یک گزینه معقول است. مواد فعال موجود در زردچوبه، یعنی کورکومین، یکی از قوی‌ترین آنتی‌اکسیدان‌هایی است که ما شناخته‌ایم و می‌تواند به بهبود ایمنی، عملکرد شناختی و حتی متابولیسم کمک کند.
• اضافه کردن این ادویه به رژیم غذایی شما می‌تواند به درمان علل زمینه‌ای این بیماری کمک کند و علائم آن را کاهش دهد.

نقش روغن زیتون در درمان آتاکسی:

• تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف ترکیب مناسب چربی‌های سالم در رژیم غذایی می‌تواند علائم آتاکسی را کاهش دهد.
• روغن زیتون سرشار از ترکیبات پلی‌فنولی و دیگر آنتی‌اکسیدان‌ها و همچنین اسیدهای چرب امگا 3 است که باعث می‌شود گزینه‌ای بسیار سالم‌تر نسبت به روغن‌های گیاهی عادی باشد، به ویژه اگر شما در معرض خطر آتاکسی باشید.

---

حرف نهایی برای هشدار راجع به آتاکسی:

1. همان‌طور که گفته شد، آتاکسی ممکن است در انواع و شدت‌های مختلف وجود داشته باشد.
2. برای دریافت درمان مناسب و کاهش علائم، مهم است که با یک پزشک متخصص مشورت کنید.
3. بسیاری از این درمان‌های خانگی فقط برای برخی علائم و انواع خاص قابل استفاده هستند، بنابراین مشخص بودن وضعیت شما احتمال انتخاب روش درمان مناسب را بیشتر می‌کند!

همچنین بخوانید:

سایت رضیم
“`