بیماری آمیبیازیس چیست و چه علائمی دارد؟ (2 نکته مهم)
درباره بیماری آمیبیازیس
علائم این بیماری شامل اسهال، درد در ناحیه شکم و معده می‌شود. البته بیشتر مردم هیچ‌گونه علامت و نشانه‌ای از این بیماری را تجربه نمی‌کنند.
علائم و نشانه های بیماری آمیبیازیس
بعد از ورود کیست انتامیبا هیستولیتیکا به بدن، بین یک تا چهار هفته طول می‌کشد تا علائم بروز کنند. طبق آمار، تنها بین ۱۰ تا ۲۰ درصد افرادی که دچار عفونت آمیبی می‌شوند، نشانه‌های آن را بروز می‌دهند. علائم آمیبیازیس در ابتدا معمولاً خفیف و در حد اسهال و درد معده هستند.
زمانی که تخم این انگل در دیواره روده‌ها فعال شود، می‌تواند وارد خون شده و به اندام‌های دیگر بدن سرایت کند. در نتیجه، این انگل گاهی در کبد، قلب، ریه‌ها، مغز یا سایر اندام‌ها وجود خواهد داشت.
اگر شکل فعال این انگل یا همان تروفوزوئیت به اندامی حمله کند، می‌تواند علائم زیر را ایجاد کند:
- آبسه
- عفونت
- بیماری‌های وخیم
- مرگ
اگر این انگل به دیواره داخلی روده حمله کند، باعث بروز دیسانتری آمیبی (که همان خونریزی روده است) می‌شود. دیسانتری آمیبی نوع خطرناک‌تری از آمیبیازیس است که با اسهال شدید خونی و درد شدید معده همراه است.
کبد معمولاً آخرین مقصد این انگل است. نشانه‌های کبد آلوده به آمیب شامل تب و احساس فشار در قسمت سمت راست و بالای شکم می‌باشد.
انتاموبا هیستولیتیکا یک پروتوزوئنی تک‌سلولی است که زمانی وارد بدن می‌شود که فرد تخم این انگل را از طریق آب یا غذا ببلعد. این انگل همچنین می‌تواند از راه مدفوع نیز وارد بدن شود.
کیست یا تخم انگل حالت خاموشی دارد که می‌تواند برای ماه‌ها در خاک یا در محیط مدفوع باقی بماند. تخم‌های میکروسکوپی عفونت آمیبی در خاک، کود آب یا دیگر موادی که با مدفوع ترکیب شده‌اند وجود دارد. کسانی که مواد غذایی مانند میوه‌ها و سبزی‌ها را جا‌به‌جا می‌کنند، ممکن است در حین جا‌به‌جایی به این انگل مبتلا شده و دچار اسهال آمیبی شوند.
انتقال این بیماری می‌تواند از طریق رابطه جنسی مقعدی، رابطه جنسی دهانی و چکاپ مقعد نیز انجام شود.
وقتی کیست وارد بدن می‌شود، در سیستم گوارش قرار می‌گیرد و می‌تواند به شکل فعال و تهاجمی یعنی تروفوزوئیت تبدیل شود.
انگل در سیستم گوارش تولید مثل کرده و به روده بزرگ می‌رود و از آنجا می‌تواند به دیواره روده نفوذ کند. تمامی این موارد می‌تواند منجر به اسهال خونی، کولیت روده و تخریب بافت شود. فرد مبتلا به عفونت آمیبی می‌تواند با انتشار مدفوع آلوده به تخم این انگل، بیماری را منتقل نماید.
تشخیص بیماری آمیبیازیس
پزشک با جمع‌آوری اطلاعاتی درباره سوابق بیمار و سفرهای اخیر به تشخیص آمیبیازیس می‌پردازد. ممکن است نیاز باشد برای تشخیص بیماری، چند روز آزمایش مدفوع انجام دهید. همچنین ممکن است آزمایشی برای سنجش عملکرد کبد تجویز شود تا اطمینان حاصل شود که انگل به کبد آسیب نزده است.
زمانی که انگل به خارج از روده‌ها منتقل می‌شود، معمولاً در مدفوع نشانه‌ای به جا نمی‌گذارد. بنابراین پزشک ممکن است سونوگرافی یا سی‌تی‌اسکن برای بررسی وجود انگل توصیه کند. اگر انگل در کبد حضور داشته باشد، پزشک آزمایشات دیگری انجام می‌دهد تا ببیند که آیا کبد دچار آبسه شده است یا خیر. وجود آبسه در کبد یک عارضه جدی عفونت آمیبی به شمار می‌آید. در نهایت، برای تایید قطعی وجود انگل در روده، کولونوسکوپی انجام می‌شود.
درمان بیماری آمیبیازیس
برای درمان عفونت آمیبی، معمولاً فرد بیمار به مدت ده روز داروی مترونیدازول به صورت کپسول مصرف می‌کند. ممکن است برای کنترل حالت تهوع نیز دارویی تجویز شود.
اگر انگل در بافت روده‌ها وجود داشته باشد، درمان نه تنها برای از بین بردن انگل بلکه برای ترمیم بافت آسیب دیده نیز انجام می‌شود. اگر روده‌ها دچار عفونت یا تخریب شدید شده باشند، ممکن است نیاز به عمل جراحی باشد.
پیشگیری از بیماری آمیبیازیس
رعایت بهداشت بهترین راه برای پیشگیری از عفونت آمیبی یا آمیبیازیس است. یک قانون کلی این است که بعد از رفتن به دستشویی و قبل از تماس با غذا، حتماً دست‌های خود را با آب و صابون به‌خوبی بشویید.
اگر به جاهایی سفر می‌کنید که عفونت آمیبی همه‌گیر است، به نکات زیر درباره غذاها دقت کنید:
- قبل از خوردن میوه‌ها و سبزی‌ها، آنها را خوب بشویید.
- اگر میوه‌ای را خودتان نشسته‌اید یا خودتان پوست نکنید، آن را نخورید.
- از آب معدنی و نوشیدنی‌های بسته‌بندی شده استفاده کنید.
- اگر باید آب بنوشید، آن را حداقل یک دقیقه بجوشانید یا به آن ید اضافه کنید.
- از نوشیدن آب چشمه‌ها یا یخ‌های تولید شده خودداری کنید.
- از مصرف شیر، پنیر و دیگر محصولات لبنی غیرپاستوریزه پرهیز کنید.
- غذا از دست‌فروش‌های خیابانی نخرید.
اگر کسی می‌خواهد به کشوری با شرایط بهداشتی ضعیف سفر کند، چه غذاها و نوشیدنی‌هایی باید مصرف کند تا به انگل انتاموبا هیستولیتیکا و سایر میکروب‌ها آلوده نشود؟
موارد سالم برای نوشیدن شامل:
آب بطری با درب محکم • آب لوله کشی که حداقل یک دقیقه جوشانده شده باشد • آب گازدار از قوطی یا بطری‌های بسته‌بندی شده • نوشیدنی‌هایی مانند سودا از قوطی یا بطری‌های مهر و موم شده. همچنین می‌توانید آب سالم برای نوشیدن را با فیلتر کردن آن از طریق یک فیلتر ۱ میکرون یا کم‌تر یا با افزودن کلر، دی اکسید کلر، یا قرص ید تهیه کنید.
موارد زیر برای نوشیدن ایمن نیستند:
آب معمولی یا هر نوشیدنی با تکه‌های یخ • میوه تازه یا سبزیجاتی که خودتان پوست نکرده‌اید • محصولات لبنی که ممکن است پاستوریزه نشده باشند • مواد غذایی و نوشیدنی‌هایی که توسط فروشندگان خیابانی فروخته می‌شوند.
آیا فرد باید نگران انتشار آلودگی به دیگران باشد؟
بله، اما اگر فرد آلوده با آنتی‌بیوتیک‌ها و رعایت بهداشت شخصی به خوبی درمان شود، خطر انتشار عفونت کم خواهد بود. این موارد شامل شستن کامل دست‌ها با آب و صابون بعد از استفاده از توالت یا بعد از تعویض پوشک بچه و قبل از آماده کردن یا دست زدن به غذا است.
همچنین بخوانید:
