بیماری دیابت بی مزه چیست ؟ علل، راههای تشخیص و درمان دیابت بی مزه (2 نکته مهم)
“`html
بیماری دیابت بی مزه
دیابت بی مزه یک بیماری است که در آن کلیه ها نمی توانند آب را به خوبی جذب کنند. به همین دلیل، آب بدن از طریق ادرار دفع می‌شود و فرد همیشه احساس تشنگی می‌کند.
در این مقاله می‌خواهیم شما را با بیماری دیابت بی مزه، علائم، تشخیص و درمان آن آشنا کنیم.
ما قصد داریم در این مقاله شما را با نکات مهمی درباره مراقبت‌های لازم از این بیماری و کنترل علائم آن آشنا کنیم تا کیفیت زندگی افراد مبتلا به این بیماری بهتر شود.
دیابت بی مزه چیست؟
دیابت بی مزه (Diabetes Insipidus (DI)) یکی از بیماری‌های نسبتاً نادر است که در آن تعادل آب بدن به هم می‌خورد و فرد دچار نوشیدن مفرط یا ادرار کردن زیاد می‌شود.
این بیماری باعث بروز احساس تشنگی شدید و تکرر ادرار می‌شود.
تفاوت میان دیابت شیرین و دیابت بی مزه
دیابت بی مزه باید از دیابت شیرین (معمولی) تفکیک شود.
این دو بیماری هیچ ارتباطی با یکدیگر ندارند و دیابت بی مزه یک مشکل کاملاً متفاوت است.
بسیاری از افراد به‌خاطر شباهت نام این دو نوع بیماری فکر می‌کنند که دیابت بی مزه و دیابت شیرین به هم ارتباط دارند.
ولی بهتر است بدانید که این دو نوع دیابت تفاوت‌های زیادی دارند. دیابت شیرین به مشکلات انسولین و قند خون بالا مربوط می‌شود.
در حالی که دیابت بی‌مزه به خاطر عدم تولید مناسب هورمونی در مغز رخ می‌دهد که مانع از تولید ادرار زیاد توسط کلیه‌ها می‌شود و موجب نگهداری آب در بدن می‌شود.
بدون این هورمون، کلیه‌ها دائماً در حال تولید ادرار خواهند بود.
کلمه «Mellitus» که در نام دیابت شیرین وجود دارد به معنای “شیرین” است و به سطح قند خون بالا اشاره می‌کند.
در مقابل، کلمه «Insipidus» به معنای “بی‌مزه” است و به نوعی از دیابت اشاره دارد که باعث افزایش قند نمی‌شود.
انواع دیابت بی مزه
انواع دیابت بی مزه بستگی به نحوه اختلال در تنظیم مایعات بدن دارد. در ادامه، توضیحات مربوط به انواع این بیماری آورده شده است:
- دیابت بی مزهٔ مرکزی: این نوع به دلیل آسیب به غدهٔ هیپوفیز یا هیپوتالاموس ایجاد می‌شود و در نتیجه تولید، ذخیره و ترشح هورمون وازوپرسین مختل می‌شود.
- دیابت بی مزهٔ نفروژنیک یا کلیوی: این نوع به خاطر اختلال در عملکرد کلیه در جذب و دفع مایعات بروز می‌کند.
- دیابت بی مزهٔ بارداری: همان‌طور که از نامش پیداست، در دوران بارداری و به خاطر نابود شدن هورمون وازوپرسین توسط آنزیم تولید شده در جفت به وجود می‌آید.
- پلی دیپسیای اولیه: این نوع باعث ادرار بیش از حد رقیق در طول روز می‌شود و به خاطر مصرف زیاد مایعات و آسیب به کلیه‌ها ایجاد می‌گردد.
علل ابتلا به دیابت بی مزه
علل اصلی ابتلا به دیابت بی مزه عبارتند از:
- اختلال در تنظیم مایعات بدن به دلیل عملکرد نادرست کلیه‌ها
- مشکلات در عملکرد هورمون‌های تنظیم‌کننده فعالیت مثانه و خروج ادرار
علائم دیابت بی مزه
حال که با این بیماری آشنا شدید، بهتر است با علائم آن نیز آشنا شوید:
شایع‌ترین علائم دیابت بی مزه در بزرگسالان به شرح زیر است:
- تشنگی بیش از اندازه
- تکرر ادرار
- نرمی ادرار
“““html
- ادرار به شدت اختلال و پیشرفت آن بستگی دارد.
- بیدار شدن شبانه برای دفع ادرار.
- ادرار در شب (شب ادراری).
علائم دیابت بی مزه در نوزادان و کودکان کمی با بزرگسالان متفاوت است.
مهم‌ترین نشانه‌های این بیماری در این گروه سنی عبارتند از:
- گریه‌های طولانی و بی‌دلیل.
- مشکل خوابیدن.
- تب.
- حالت تهوع.
- اسهال.
- تأخیر در رشد و کاهش وزن.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر هر یک از علائم فوق را دارید، به‌ویژه در صورت پرنوشی و تکرر ادرار، هر چه سریع‌تر به پزشک متخصص کلیه یا غدد مراجعه کنید.
پزشک با انجام آزمایشات خون و ادرار می‌تواند این بیماری را تشخیص داده و بر اساس شرایط بدن شما و پیشرفت بیماری، درمان مناسب را آغاز کند.
روش‌های تشخیص دیابت بی مزه
با توجه به شباهت علائم این بیماری با بیماری‌های دیگر، پزشک باید با انجام آزمایشاتی، اطمینان حاصل کند که فرد به دیابت بی مزه مبتلا است.
رایج‌ترین روش‌های تشخیص بیماری دیابت بی مزه در بزرگسالان عبارتند از:
1. آزمایش محرومیت از آب
این آزمایش مناسب برای تشخیص دیابت بی مزه و تعیین نوع آن است. در این آزمایش، پزشک از بیمار می‌خواهد مدتی از نوشیدن مایعات خودداری کند.
در این مدت، تغییرات وزن، مقدار ادرار و غلظت ادرار مورد بررسی قرار می‌گیرد و بر اساس این تغییرات وجود بیماری تشخیص داده می‌شود.
2. آزمایش ادرار
بررسی ویژگی‌های شیمیایی و فیزیکی ادرار و اندازه‌گیری غلظت آن.
3. ام آر آی
تصویربرداری دقیق از بافت‌های مغزی برای بررسی غده هیپوفیز.
درمان دیابت بی مزه
تشخیص و درمان دیابت بی مزه به نوع دیابت بی مزه بستگی دارد و روش‌های درمانی بر این اساس تعیین می‌شوند.
برای درمان دیابت بی مزهٔ مرکزی، به دلیل کمبود هورمون وازوپرسین (هورمونی که از دفع آب جلوگیری می‌کند) پزشک هورمونی مصنوعی به نام دسموپرسین را به صورت اسپری بینی، قرص یا تزریق تجویز می‌کند.
برای درمان دیابت بی مزهٔ نفروژنیک یا کلیوی، باید از رژیم غذایی کم‌نمک پیروی کرد و در طول روز آب زیادی نوشید. همچنین استفاده از داروی هیدروکلروتیازید می‌تواند به بهبود علائم این نوع بیماری کمک کند.
درمان دیابت بی مزهٔ بارداری نیز معمولاً شامل مصرف دسموپرسین است و در نهایت درمان پلی دیپسیای اولیه با کاهش مقدار مایعات دریافتی در طول روز انجام می‌شود.
آیا دیابت بی مزه درمان قطعی دارد؟
این بیماری درمان قطعی ندارد و تنها می‌توان با راهکارهایی عطش بیش از حد و تکرر ادرار را کنترل کرد و شرایط بیمار را به حالت قبلی برگرداند.
عوارض ناشی از بیماری دیابت بی مزه
عوارض ناشی از عدم درمان به‌موقع دیابت بی مزه شامل موارد زیر است:
- بی‌آبی بدن.
- خشکی دهان.
- تغییر در کشسانی یا ارتجاعی بودن پوست.
- فشار خون پایین.
- تب.
- سردرد.
- تندتر شدن ضربان قلب.
- کاهش وزن.
- عدم تعادل الکترولیت‌ها و به دنبال آن حالت تهوع.
با تغییر سبک زندگی و جلوگیری از کم‌آبی بدن به همراه رژیم غذایی برای دیابت بی مزه که شامل مصرف غذاهای کم‌نمک است، می‌توان تا حد زیادی علائم این بیماری را بهبود و درمان کرد.
بیشتر بخوانید:
سایت رضیم
“`
