بیماری شانه یخ زده (شانه منجمد) چیست؟ (2 نکته مهم)
“`html
شانه ی یخ زده چیست؟
شانه ی یخ زده یا Frozen Shoulder یک مشکل نسبتاً رایج است که قسمت کپسول مفصل شانه را تحت تأثیر قرار می‌دهد، اما به غضروف یا استخوان آسیب نمی‌زند. این بیماری معمولا باعث درد، سفتی و محدودیت در حرکت می‌شود. تعداد دقیق افرادی که با این مشکل مواجه هستند مشخص نیست، اما گفته می‌شود که حدود ۲ تا ۵ درصد از مردم به این بیماری دچار می‌شوند. این مشکل بیشتر در خانم‌ها و به ویژه در سنین ۴۰ تا ۶۰ سالگی رخ می‌دهد.
برای درک بهتر این بیماری، ابتدا نگاهی کوتاه به ساختار مفصل شانه می‌کنیم و سپس به توضیح در مورد تعریف و درمان آن خواهیم پرداخت. وقتی کسی به شانه ی یخ زده دچار می‌شود، کپسول مفصل شانه سفت و ضخیم شده و در نتیجه فرد نمی‌تواند بازوی خود را به راحتی حرکت دهد. این بیماری قابل درمان است، اما زمان لازم برای درمان آن ممکن است متفاوت باشد.
آناتومی مفصل شانه ی یخ زده
اگر بخواهیم مفصل شانه را به صورت ساده توضیح دهیم، مفصل شانه در واقع یک نوع مفصل گوی و کاسه‌ای است که از سر گرد استخوان بازو (هومروس) و قسمت کاسه‌ای شکل استخوان کتف (اسکپولا) تشکیل شده است. این ساختار طوری طراحی شده که بیشترین حرکت ممکن را برای ما فراهم کند.
علاوه بر این حرکت وسیع، ثبات نیز لازم است که توسط ساختارهای مختلفی تأمین می‌شود. یکی از این ساختارها، بافت همبند محکمی به نام کپسول مفصلی است که این مفصل را احاطه کرده است. در شانه ی یخ زده، کپسول مفصلی دچار التهاب می‌شود و به همین دلیل به این بیماری، کپسول چسبنده هم می‌گویند.
این بیماری معمولاً با درد ناگهانی و بدون دلیل در شانه همراه است که به مرور زمان منجر به محدودیت حرکات مفصل می‌شود. به این معنی که ممکن است فرد بدون هیچ مشکلی بخوابد اما صبح بیدار شود و با درد شدید از خواب بیدار شود، به طوری که نتواند به راحتی موهایش را بشوید یا کیف پولش را در جیبش قرار دهد.
این بیماران معمولاً با مشکلاتی مانند:
دردهای شبانه و بیدار شدن از خواب در زمان حمله‌های حاد، درد در حین حرکت و همچنین در زمان استراحت و درد در عضلات پشت گردن و شانه دست و پنجه نرم می‌کنند. ممکن است وضعیت شانه‌ها و کتف‌ها از حالت طبیعی خارج شود و مثلاً شانه‌ها جلوتر از محل درست خود قرار بگیرند.
علت شانه ی یخ زده چیست؟
در حال حاضر علت دقیق این بیماری مشخص نیست، اما عوامل مختلفی وجود دارند که ممکن است به آن منجر شوند، از جمله:
- ضربه یا جراحی در نزدیکی این مفصل
- بی‌حرکتی طولانی مدت مفصل، مانند پس از شکستگی یا التهاب تاندون‌های روتاتور کاف
- کم کاری یا پرکاری تیروئید
- بیماری پارکینسون
- بیماری‌های قلبی
- اختلالات هورمونی مانند دیابت؛ این بیماری به طور خاص با دیابت نوع اول در ارتباط است و این افراد ریسک بیشتری برای ابتلا به این بیماری دارند.
در شانه ی یخ زده، کپسول مفصلی شانه ملتهب می‌شود و باندهای ضخیمی در بافت کپسول ایجاد می‌شود که باعث ضخیم شدن و سفت شدن آن و محدودیت در فضای مفصل می‌شود. علامت اصلی این بیماری، درد شدید و ناتوانی در حرکت دادن شانه، چه با کمک و چه بدون آن است.
مشخص نیست که چرا برخی از افراد به این بیماری مبتلا می‌شوند، اما برخی از گروه‌ها بیشتر در معرض خطر هستند. شانه ی یخ زده بیشتر در زنان نسبت به مردان رخ می‌دهد و اگر شما بین ۴۰ تا ۶۰ سال سن داشته باشید، احتمال ابتلا به آن بیشتر می‌شود. همچنین اگر شما در حال بهبودی از یک وضعیت پزشکی مانند سکته مغزی یا جراحی باشید که حرکت دست شما را محدود می‌کند، خطر ابتلا به این بیماری افزایش می‌یابد.
بنابراین شرایط پزشکی مشخص نیز می‌تواند ریسک ابتلا به بیماری را در شما افزایش دهد، همچنین اگر دیابت داشته باشید. تقریبا ده تا بیست درصد جمعیت دیابتی ممکن است به شانه ی یخ زده دچار شوند.
“`
درصدی از افرادی که به دیابت مبتلا هستند، ممکن است دچار مشکل شانه یخ زده شوند. بیماری‌های دیگری مثل بیماری‌های قلبی، تیروئید و پارکینسون نیز ممکن است با شانه یخ زده مرتبط باشند.
روش‌های تشخیص بیماری شانه یخ زده
برای تشخیص شانه یخ زده، پزشک شما ابتدا شما را معاینه می‌کند. او بررسی می‌کند که چقدر حرکت شانه برای شما دردآور است و چقدر قابل حرکت است. در قسمت فعال آزمایش، از شما خواسته می‌شود که شانه‌تان را خودتان حرکت دهید و در قسمت منفعل، پزشک شانه‌تان را حرکت می‌دهد و نتایج را بررسی می‌کند.
پزشک شما ممکن است تصمیم بگیرد که دارویی برای بی‌حسی در شانه‌تان تزریق کند. این دارو می‌تواند درد را کم کند و به او کمک کند تا دامنه حرکتی شانه را بررسی کند. به طور معمول، معاینات فیزیکی برای تشخیص شانه یخ زده کافی هستند، اما ممکن است پزشک از شما بخواهد که آزمایش‌هایی مثل ام آر آی، رادیولوژی یا سونوگرافی انجام دهید تا مشکلات دیگری مانند التهاب مفاصل یا پارگی روتاتور کاف را بررسی کند.
روش‌های درمان شانه یخ زده
داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند آسپرین و ایبوپروفن می‌توانند به کاهش درد و التهاب شانه کمک کنند. اگر با این داروها بهبودی حاصل نشود، ممکن است پزشک داروهای مسکن قوی‌تری تجویز کند.
روند درمان شما ممکن است شامل فیزیوتراپی باشد تا به شما کمک کند دامنه حرکتی‌تان بهتر شود. اگر علائم شما شدید باشد یا بهبود نیابد، پزشک ممکن است درمان‌های دیگری را امتحان کند، مانند:
- تزریق کورتیکواستروئید به مفصل شانه برای کاهش درد و بهبود حرکت
- انبساط مفصل؛ یعنی پزشک به کپسول شانه‌تان آب استریل تزریق می‌کند تا آن را منبسط کند و حرکت شانه بهتر شود.
- فیزیوتراپی؛ نتایج فیزیوتراپی ممکن است برای افراد مختلف متفاوت باشد.
- جراحی؛ این روش برای شانه یخ زده کمیابی است، اما اگر سایر درمان‌ها اثر نداشته باشند، پزشک ممکن است عمل جراحی را پیشنهاد کند. این عمل معمولاً به روش آرتروسکوپی انجام می‌شود، به عبارت دیگر با استفاده از ابزارهای کوچک و از طریق برش‌های بسیار کوچک در شانه انجام می‌شود.
- دستکاری شانه نیز می‌تواند به شل شدن بافت شانه کمک کند، اما به ندرت انجام می‌شود زیرا روش آرتروسکوپی معمولاً انتخاب بهتری است. جراحان ترجیح می‌دهند این کار را در حالی که بیمار بی‌حس است انجام دهند. همچنین در این روش خطر شکستگی شانه و کتف وجود دارد.
همچنین بخوانید:
