بیماری کاردیومگالی یا بزرگ شدن قلب و عوارض آن (2 نکته مهم)
“`html
بزرگ شدن قلب
بزرگ شدن قلب (کاردیومگالی) به معنای بزرگ شدن اندازه قلب است، که معمولاً ناشی از مشکلات قلبی است. همچنین نقص‌هایی در دیواره‌های قلب، مشکلات در دریچه آئورت و فشار خون بالا هم می‌تواند باعث این وضعیت شود. در واقع، بزرگ شدن قلب بیشتر به عنوان نشانه‌ای از بیماریهای مختلف شناخته می‌شود تا یک بیماری خاص. بیشتر افرادی که به این مشکل دچار می‌شوند، در سنین ۵۰ تا ۸۰ سالگی قرار دارند.
بزرگ شدن قلب به دو دسته تقسیم می‌شود. هنگام انجام ورزش‌های هوازی مانند دویدن یا ایروبیک، قلب به خاطر جریان بیشتری از خون بزرگتر می‌شود که این حالت عادی است. اما در بیشتر موارد، بزرگ شدن قلب به دلیل مشکلات قلبی و عروقی اتفاق می‌افتد.
به طور کلی، بیماریهای مادرزادی، مشکلات دریچه‌ای قلب، بیماریهای عروق کرونر و برخی اختلالات عضله قلب می‌توانند به مرور زمان منجر به بزرگ شدن قلب شوند. در بعضی موارد، التهاب عضله قلب می‌تواند به این مشکل اضافه شود. همچنین، زمانی که عروق کرونر دچار مشکل می‌شوند، عضله قلب ممکن است نازک شده و فشار خون باعث بزرگ شدن آن گردد.
انواع بزرگ شدن قلب
در کل، دو نوع بزرگ شدن قلب وجود دارد:
1. هایپرتروفی که به معنای افزایش ضخامت عضله قلب است و معمولاً یکی از حفره‌های قلب را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
2. دی‌لیشن که به معنای افزایش اندازه داخلی یکی از حفره‌های قلب است و می‌تواند در یک یا چند حفره‌ی قلبی رخ دهد.
به‌طور معمول، بزرگ شدن قلب غیرطبیعی به شمار می‌رود و با مشکلات قلبی عروقی همراه است. تنها استثنا، ورزش‌های هوازی است که می‌تواند منجر به بزرگ شدن قلب شود و شامل هر دو نوع هایپرتروفی و دی‌لیشن قلب خواهد بود.
علائم بزرگ شدن قلب
افزایش اندازه قلب در افراد مختلف متفاوت است و برخی افراد ممکن است هیچ نشانه‌ای نداشته باشند. وقتی که قلب شروع به بزرگ شدن می‌کند و نیاز بیشتری به کار دارد، نشانه‌هایی ظاهر می‌شود که شامل:
- تنگی نفس
- فشار یا درد در قفسه سینه
- تپش قلب (که در آن قلب به سرعت و با قدرت بیشتر ضربان می‌زند)
- ورم پاها و زانوها
- سرگیجه یا احساس سبکی در سر
در مراحل خفیف، نشانه‌ها ممکن است فقط در حین ورزش یا فعالیت‌های سنگین ظاهر شوند. اما در موارد شدیدتر، این علائم می‌توانند در هر زمانی، حتی در حال استراحت، به وجود بیایند. البته، باید به این نکته توجه داشت که علائم دیگر بیماریهای قلبی و ریوی نیز می‌توانند مشابه باشند و مختص بزرگ شدن قلب نیستند.
علل بزرگ شدن قلب
بزرگ شدن قلب خفیف می‌تواند از شرایطی ناشی شود که موجب آسیب یا اختلال در عملکرد قلب می‌شود، مانند:
- مشکلات در دریچه‌های قلب
- آمیلوئیدوز
- کم‌خونی
- آریتمی
- بیماری کاردیومیوپاتی
- بیماریهای قلبی ژنتیکی
- دیابت
- مشکلات دریچه قلب
- هموکروماتوز
- سابقه حمله قلبی
- فشار خون بالا
- پرکاری تیروئید
- کم‌کاری تیروئید
- چاقی
- آپنه انسدادی
“““html
علل کاردیومگالی موقت خفیف
در برخی از موارد ممکن است نیاز به درمان پزشکی باشد و دلایل مشکلات قلبی و عروقی مداوم می‌توانند شامل موارد زیر باشد:
مصرف الکل بیش از حد و یا مصرف مواد مخدر:
مصرف نادرست مواد ممکن است باعث نوعی کاردیومگالی خفیف شود. اگر این مواد مصرف نشوند، بهبودی در عارضه حاصل خواهد شد.
استرس شدید:
استرس می‌تواند منجر به نوعی بیماری قلبی به نام کاردیومیوپاتی ناشی از استرس شود. تقریباً ۷۵ درصد افرادی که به این بیماری دچار شده‌اند تحت فشار روحی یا جسمی قرار دارند.
بارداری:
گاهی اوقات ممکن است قلب در زمان زایمان بزرگتر شود. این نوع کاردیومگالی ممکن است به نام کاردیومیوپاتی پری پارتوم شناخته شود.
عفونت ویروسی قلب:
برای درمان عفونت‌های ویروسی قلب که باعث کاردیومگالی می‌شوند، ممکن است نیاز به داروهای ضد ویروسی باشد.
عوامل خطرساز کاردیومگالی
عواملی که می‌توانند خطر کاردیومگالی را افزایش دهند عبارتند از:
- مصرف الکل یا مواد مخدر
- بیماری قلبی مادرزادی
- دیابت
- سابقه خانوادگی بیماری قلبی
- سابقه حمله قلبی یا بیماریهای قلبی
- فشار خون بالا
- سبک زندگی کم‌تحرک
- چاقی
- اختلالات تیروئید
پیامدهای کاردیومگالی
به جز افزایش اندازه قلب به دلیل ورزش، همه انواع بزرگ شدن قلب غیرطبیعی محسوب می‌شوند و با مشکلات بعدی مانند نارسایی قلب، ضربان نامنظم قلب و احتمال بالاتر آنژین و حمله قلبی در ارتباط هستند که می‌تواند کیفیت زندگی افرادی که با این مشکل مواجه‌اند را تحت تأثیر قرار دهد.
لخته‌های خون: افرادی که دچار کاردیومگالی هستند در معرض ابتلا به لخته‌های خون در دیواره قلب خود قرار دارند. اگر این لخته‌ها به جریان خون وارد شوند، می‌توانند باعث جلوگیری از خون‌رسانی به سایر قسمت‌های بدن شوند. در بعضی از موارد، این وضعیت ممکن است به سکته مغزی یا حمله قلبی منجر شود.
نارسایی قلب: نارسایی قلب به این علت پیش می‌آید که عضله قلبی ضخیم یا ضعیف شده و نمی‌تواند خون را به‌خوبی پمپاژ کند. سلول‌های عضلانی بیمار در هر دو نوع بزرگ شدن قلب نیز باعث ضربان نامنظم قلب می‌شوند که می‌تواند منجر به از حال رفتن یا مرگ ناگهانی شود.
ایست قلبی و مرگ ناگهانی: بزرگ شدن قلب می‌تواند عملکرد نادرست در سیستم الکتریکی قلب را تقویت کند، که این‌ها باعث ایست قلبی می‌شود. نتیجه این وضعیت در برخی مواقع می‌تواند مرگ ناگهانی باشد.
سوفل یا صدای سمعی قلب: برخی دریچه‌های قلب ممکن است به دلیل وجود کاردیومگالی به خوبی بسته نشوند. این وضعیت سبب برگشت جریان خون می‌شود، که به ایجاد مشکلات بیشتر منجر خواهد شد.
“““html
و صدایی که به آن غرولند قلب می‌گویند به وجود می‌آید. این صدا ممکن است خطرناک نباشد، اما باید به دقت بررسی شود. پیامدهای بزرگ شدن قلب بستگی به این دارد که چقدر قلب بزرگ شده و چقدر این وضعیت جدی است.
تشخیص کاردیومگالی
برای تشخیص مشکل بزرگ شدن قلب، در ابتدا از عکسبرداری قفسه سینه استفاده می‌شود و سپس با نوار قلب و اکوی قلب می‌توان آن را بهتر تشخیص داد.
گاهی اوقات تشخیص این مشکل بر اساس معاینه جسمی که توسط پزشک یا دیگر مراقبان بهداشتی انجام می‌شود، مشخص می‌گردد. نشانه‌ها مانند سابقه بیماریهای خانوادگی، فشار خون بالا، صداهای خاص قلبی، ضربان قلب سریع، ورم پاها و صدای مایع در ریه‌ها می‌تواند به تشخیص کمک کند.
عکسبرداری با اشعه ایکس می‌تواند اندازه قلب را و وجود مایع در ریه‌ها را نشان دهد و الکتروکاردیوگرام (نوار قلب) اغلب امواجی را که نشان‌دهنده بزرگ شدن قلب است، نمایش می‌دهد. به‌خصوص پیشنهاد شده که از الکتروکاردیوگرام برای تشخیص کاردیومیوپاتی هایپرتروفیک در ورزشکاران جوان استفاده شود.
بهترین روش برای پزشکان برای بررسی بزرگ شدن قلب، اکوی قلب است. در این آزمایش، نوعی از اولتراسوند که مشابه با نوعی که برای بررسی کلیه‌ها و مثانه یا زنان باردار استفاده می‌شود، به کار می‌رود. اکوی قلب مستقیماً اندازه قلب و ضخامت عضله آن را در هر بخش نشان می‌دهد و همچنین عملکرد قلب را مشخص می‌سازد که این موضوع در تصمیم‌گیری برای درمان بسیار مهم است.
درمان های کاردیومگالی
در ابتدا برای درمان به استفاده از روش‌های غیردارویی و رژیم غذایی کم‌نمک و کم‌چرب پرداخته می‌شود و در مراحل بعدی ممکن است داروها و روش‌های تکمیلی توسط پزشک متخصص استفاده شود. اگرچه بزرگ شدن قلب خفیف معمولاً خودش بهبود می‌یابد، اما در موارد شدیدتر می‌توان از گزینه‌های درمانی زیر بهره برد:
داروها
داروها بسته به شرایطی که موجب بزرگ شدن قلب می‌شود، تجویز می‌گردد. برای ریتم‌های ناهمگن قلب و فشار خون بالا دارو تجویز می‌شود. دیورتیک‌ها ممکن است برای کاهش فشار داخل عروق تجویز شوند، در حالی که ضد انعقادها ممکن است برای کاهش خطر لخته شدن خون استفاده شوند. سایر مشکلات مانند کم‌خونی یا اختلالات تیروئیدی نیز می‌توانند با دارو درمان شوند.
تجهیزات پزشکی
اگر داروها به خوبی برای درمان کاردیومگالی خفیف عمل نکنند، یا اگر علائم متوسط یا شدیدتر شوند، ممکن است لازم باشد از تجهیزات پزشکی استفاده شود. مثلاً یک ضربان‌ساز برای تنظیم ضربان قلب به کار می‌رود.
عمل جراحی
عمل جراحی معمولاً برای موارد شدیدتر بزرگ شدن قلب یا برای کسانی که به درمان‌های دیگر پاسخ نمی‌دهند، پیشنهاد می‌شود. بسته به عوامل مختلف، ممکن است جراحی‌های زیر برای افرادی که بزرگ شدن قلب دارند، توصیه شود:
- عمل جراحی بر روی شریان‌های قلب
- جراحی بای‌پس عروق کرونر
- پیوند قلب
درمان دارویی کاردیومگالی
- دیورتیک‌ها برای کاهش میزان سدیم و آب در بدن تجویز می‌شوند، که می‌تواند به کاهش فشار در شریان‌ها و قلب کمک کند.
- آنزیم‌های مهار کننده تبدیل کننده آنژیوتانسین (ACE) برای کاهش فشار خون و بهبود قابلیت پمپاژ قلب تجویز می‌شوند.
- مسدود کننده‌های گیرنده آنژیوتانسین (ARB ها) به کاهش فشار خون و بهبود وضعیت قلب کمک می‌کنند.
“““html
پیشگیری از کاردیومگالی
چون بیماری کاردیومگالی ژنتیکی است، نمی‌توان به‌طور کامل از آن پیشگیری کرد، اما کنترل فشار خون در حد طبیعی و مصرف مرتب داروها در افراد مبتلا به بیماریهای قلبی می‌تواند به جلوگیری از بزرگ شدن غیرطبیعی قلب کمک کند. با روش‌های زیر می‌توان خطر ابتلا به قلب بزرگ را کاهش داد:
- با پزشک درباره کاردیومگالی مشورت کنید، به خصوص اگر علائمی داشته‌اید یا سابقه خانوادگی بیماریهای قلبی وجود دارد.
- شرایط مربوط به قلب و عروق مانند دیابت، فشار خون بالا و آپنه خواب را مدیریت کنید.
- باید توجه داشت که در مورد بیماریهای ارثی قلب، همیشه نمی‌توان از بروز کاردیومگالی جلوگیری کرد.
تغییر سبک زندگی و درمان‌های خانگی کاردیومگالی
افرادی که به کاردیومگالی مبتلا هستند، می‌توانند با تغییرات غذایی و سبک زندگی، علائم خود را بهبود ببخشند:
- از سیگار کشیدن پرهیز کنید.
- وزن سالم را حفظ کنید.
- فشار خون را به طور مرتب کنترل نمایید.
- در بیشتر روزهای هفته فعالیت بدنی داشته باشید.
- مصرف الکل و کافئین را محدود کنید.
- هر شب بین ۷ تا ۹ ساعت بخوابید.
- مصرف میوه و سبزیجات را افزایش دهید.
- به جای دانه‌های تصفیه شده مثل نان سفید و ماکارونی، از دانه‌های کامل استفاده کنید.
- از مصرف غذاهای فرآوری‌شده، قند بالا و غذاهای چرب پرهیز کنید.
- برای ترک اعتیاد به الکل و مواد مخدر کمک بگیرید.
درمان کاردیومگالی با طب سنتی
در طب سنتی، قلب بزرگ به معنای غلبه بلغم است و موارد زیر باید به دقت رعایت شود:
- خوردن ارده با شیره انگور هفته‌ای ۵ بار در صبحانه.
- مصرف ترکیب دوسین (۱ واحد سیاه‌دانه نیم کوب + ۳ واحد عسل) به اندازه ۳ قاشق مرباخوری هر ۸ ساعت (به مدت ۱۲۰ روز).
- نوشیدن عرق بهارنارنج یک لیوان شب به همراه کمی عسل (به مدت ۱۲۰ شب).
- خوردن یک عدد “به” ناشتا هر روز (به مدت ۱۲۰ روز).
- کاهش جدی سردی‌ها (به مدت ۸۰ روز).
- بادکش در ناحیه کتف هر شب در میان به مدت ۲۱ مرحله.
بیشتر بخوانید:
سایت رضیم
“`
