بیماری گزروفتالمی و راههای پیشگیری از آن (2 نکته مهم)

“`html
گزروفتالمی چیست و چه علائمی دارد؟
گزروفتالمی (Xerophthalmia) به معنای خشک شدن چشمهاست و این بیماری به دلیل کمبود ویتامین آ به وجود میآید. این بیماری یکی از مشکلات بزرگ ناشی از تغذیه نادرست به شمار میآید که علائم زیر را ایجاد میکند:
- تغییرات در بافت ملتحمه، قرنیه و گاهی شبکیه
- مشکلات در عملکرد سلولهای میلهای در شبکیه
- اختلال در کارکرد سلولهای مخروطی شبکیه
نشانههای چشمی گزروفتالمی
شب کوری
شب کوری (Nyctalopia) یک مشکل بینایی است که در آن دید در تاریکی یا در شب به طور غیر طبیعی کاهش مییابد. این مشکل فقط به دید ضعیف در شب محدود نمیشود، بلکه افراد مبتلا زمانی که از یک محیط روشن به محیط کم نورتر میروند، برای تنظیم دید خود به زمان بیشتری نیاز دارند.
خشک شدن ملتحمه
سفیدی چشم با یک لایه نازک به نام ملتحمه پوشیده شده است که ترشحات مخاطی برای نرم کردن و پوشاندن سطح چشم تولید میکند. این لایه حاوی عروق خونی ظریفی است که در صورت تحریک یا التهاب قابل مشاهدهتر میشوند و باعث قرمز شدن چشم میگردند.
خشک شدن قرنیه
خشکی چشم علاوه بر ایجاد ناراحتی، در صورت شدید بودن ممکن است باعث آسیب به قرنیه و از دست رفتن دائمی دید شود.
- زخم و نرم شدن قرنیه
- خراشیدگی قرنیه، نوعی آسیب یا ساییدگی روی قرنیه است که دقیقا روی بخش رنگی چشم قرار دارد.
- خشکی بطن چشم
علت بیماری گزروفتالمی
- بیماریهای روماتیسمی (اسکلرودرمی، سندرم شوگرن، آرتریت روماتوئید)
- کمبود ویتامین آ
- تراخم
- لاگوفتالموس (افتادگی پلک)
راههای پیشگیری گزروفتالمی
- غنیسازی مواد غذایی
- خدمات بهداشتی اولیه
- رفع مشکلات تغذیهای
عوارض کمبود ویتامین A برای بدن
ویتامین A یک ویتامین حلشدنی در چربی است که برای بینایی، سیستم ایمنی، تولید مثل و سلامت پوست ضروری است. انواع مختلفی از ویتامین A در مواد غذایی وجود دارد: ویتامین A ساخته شده و پرو-ویتامین A.
ویتامین A ساخته شده که به نام رتینول نیز شناخته میشود، در مواد غذایی مانند گوشت، ماهی، تخممرغ و محصولات لبنی وجود دارد. از طرف دیگر، بدن کاروتنوئیدهای موجود در مواد غذایی گیاهی مانند پرتقال را به پرو-ویتامین A تبدیل میکند. اگرچه کمبود این ویتامین در کشورهای پیشرفته کمتر است، اما در کشورهای در حال توسعه همچنان یک مشکل جدی به شمار میآید.
زنان باردار، زنان شیرده، نوزادان و کودکان بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند. بیماری فیبروز کیستیک و اسهال شدید نیز میتواند خطر ابتلا به کمبود ویتامین A را افزایش دهد. در ادامه، علایم کمبود ویتامین A آورده شده است:
۱. پوست خشک
ویتامین A برای تولید و بازسازی سلولهای پوستی مهم است. این ویتامین همچنین به کنترل التهابها در بدن کمک میکند. عدم دریافت کافی این ویتامین میتواند باعث بروز مشکلاتی در پوست شود.
“““html
اگزما و مشکلات پوستی دیگر یک وضعیت است که باعث خشکی، التهاب و خارش پوست میشود. برخی مطالعات پزشکی نشان دادهاند که استفاده از مکمل ویتامین A میتواند در درمان اگزما مؤثر باشد.
در یک تحقیق که به مدت ۱۲ هفته ادامه داشت، افرادی که دچار اگزمای مزمن بودند، روزانه بین ۱۰ تا ۴۰ میلیگرم آل ترتینوئین مصرف کردند و ۵۳ درصد آنها کاهش علائم بیماری را تجربه کردند. همچنین باید توجه داشت که دلایل زیادی میتواند باعث خشکی پوست شود، اما کمبود بسیار زیاد ویتامین A میتواند یکی از این دلایل باشد.
۲. خشکی چشم
مشکلات چشمی یکی از نشانههای بارز کمبود ویتامین A است. در موارد شدید، عدم دریافت این ویتامین میتواند منجر به کوری یا آسیب به قرنیه شود. خشکی چشم یا عدم تولید اشک یکی از اولین نشانههای کمبود ویتامین A است. کودکانی که در هند، آفریقا و جنوب آسیا زندگی میکنند و رژیم غذاییشان اغلب فاقد ویتامین A است، بیشتر شاهد خشکی چشم هستند.
مکملهای ویتامین A میتوانند به بهبود این شرایط کمک کنند. یک مطالعه نشان داده که استفاده از دُزهای بالای این ویتامین میتواند تا ۶۳ درصد خشکی چشم را در نوزادانی که به مدت ۱۶ ماه این مکمل را مصرف کردهاند کاهش دهد.
۳. شبکوری
کمبود شدید ویتامین A میتواند باعث شبکوری شود. چندین مطالعه گزارش دادهاند که شیوع این مشکل در کشورهای در حال توسعه زیاد است. به همین دلیل، متخصصان در درمان بیماران مبتلا به شبکوری از دُزهای بالای ویتامین A استفاده میکنند. در یک مطالعه روی زنانی که مبتلا به شبکوری بودند، ویتامین A به شکل غذا و مکمل ارائه شد. هر دو فرم این ویتامین باعث بهبودی وضعیت آنان شد و توانایی آنها در سازگاری با تاریکی تا ۵۰ درصد در مدت ۶ هفته افزایش یافت.
۴. ناباروری
ویتامین A برای باروری در زنان و مردان بسیار مهم است. اگر شما در تلاش برای بارداری هستید و موفق نمیشوید، ممکن است کمبود ویتامین A یکی از دلایل باشد. تحقیقاتی نشان دادهاند که موشهای مادهای که ویتامین A کافی ندارند، با مشکل در بارداری مواجه هستند و ممکن است جنینهای مرده به دنیا بیاورند. همچنین تحقیقاتی نشان میدهند که مردان به آنتیاکسیدانها نیاز بیشتری دارند زیرا سطح استرس بالاتری را تجربه میکنند. ویتامین A یکی از مواد مغذی است که به عنوان آنتیاکسیدان در بدن عمل میکند.
کمبود ویتامین A نه تنها با ناباروری مرتبط است، بلکه ممکن است موجب سقط جنین نیز بشود. نتایج یک تحقیق نشان میدهد که زنان دارای چندین سقط جنین، معمولاً دچار کمبود ویتامین A هستند.
۵. رشد آهسته
کودکانی که ویتامین A کافی دریافت نمیکنند، ممکن است در رشد خود کند شوند، زیرا این ویتامین برای رشد بدن انسان ضروری است. تحقیقات متعددی نشان دادهاند که مکملهای ویتامین A میتوانند به تنهایی یا با سایر مواد مغذی باعث افزایش رشد قد شوند. بیشتر این مطالعات در کشورهای در حال توسعه انجام شدهاند.
یک تحقیق روی ۱۰۰۰ کودک اندونزیایی نشان میدهد که کودکانی که با کمبود ویتامین A مواجه بودند و مکملهای حاوی این ویتامین را مصرف کردند، در طول ۴ ماه ۰٫۳۹ سانتیمتر بیشتر از بقیه رشد داشتند.
با این حال، بررسی چندین تحقیق نشان داد که مکملهای حاوی ویتامین A به همراه سایر مواد مغذی ممکن است اثر بیشتری بر رشد داشته باشند. بهعنوان مثال، کودکانی که در آفریقای جنوبی با مشکل رشد روبرو بودند و مولتیویتامینها و مواد معدنی مصرف میکردند، رشد بهتری نسبت به کودکانی که فقط ویتامین A دریافت کرده بودند، داشتند.
۶. عفونت گلو و سینه
عفونتهای مکرر در ناحیه گلو و سینه میتواند از علائم کمبود ویتامین A باشد.
“““html
مکملهای حاوی ویتامین A میتوانند به بهبود عفونتهای دستگاه تنفسی کمک کنند. اما نتایج تحقیقات در این مورد متفاوت است. تحقیقی که روی کودکان در اکوادور انجام شده نشان میدهد که کودکانی که کمبود وزن دارند، با مصرف ۱۰ هزار واحد ویتامین A در هفته، دچار عفونتهای دستگاه تنفسی کمتری شدند.
اما از سوی دیگر، برخی تحقیقات دیگر نشان میدهد که کودکان مصرفکننده مکمل ویتامین A، با افزایش ۸ درصدی خطر ابتلا به عفونتهای دستگاه تنفسی مواجه بودند. نویسندگان این مقاله پیشنهاد کردند که تنها افرادی که با کمبود شدید ویتامین A روبرو هستند، از این مکملها استفاده کنند. همچنین نتایج تحقیقاتی روی بزرگسالان نشان میدهد که سطوح بالای پرو-ویتامین A میتواند موجب افزایش ایمنی در برابر عفونتهای دستگاه تنفسی شود.
۷. عدم بهبود زخمها
زخمهایی که بعد از جراحی یا جراحت به خوبی بهبود پیدا نمیکنند، میتوانند ناشی از کمبود ویتامین A باشند. زیرا ویتامین A به افزایش ساخت کلاژن در پوست کمک میکند. تحقیقات نشان میدهند که مصرف ویتامین A به صورت خوراکی و موضعی میتواند به تقویت پوست و بهبود زخم کمک کند.
نتایج تحقیقات روی موشها نشان میدهد که مصرف ویتامین A به صورت خوراکی به بهبود تولید کلاژن کمک میکند. حتی موشهایی که داروهای استروئیدی دریافت کرده بودند هم نتایج مثبتی از استفاده ویتامین A گزارش کردهاند.
در یک تحقیق دیگر، مشاهده شد موشهایی که ویتامین A را به صورت موضعی استفاده کردند، زخمهای دیابتی آنها سریعتر بهبود یافت. نتایج مشابهی نیز در بررسیهای انسانی پیدا شده، به طوری که در مردان بزرگسال که از ویتامین A به صورت موضعی برای بهبود جراحات استفاده کرده بودند، اندازه زخمها تا ۵۰ درصد کاهش یافته بود.
۸. آکنه و جوش پوستی
آکنه و جوشهای پوستی یکی دیگر از نشانههای کمبود ویتامین A است. به دلیل اینکه ویتامین A به بهبود وضعیت پوست و کنترل التهاب کمک میکند، میتواند از ایجاد آکنه جلوگیری کند. مطالعات مختلفی نشان میدهند که کمبود ویتامین A با شدت آکنه ارتباط دارد. یک تحقیق روی ۲۰۰ بزرگسال نشان داد که سطح ویتامین A در افرادی که آکنه داشتند، ۸۰ میکروگرم کمتر از افرادی بود که آکنه نداشتند.
استفاده موضعی و خوراکی از ویتامین A میتواند به درمان آکنه کمک کند. تحقیقات نشان میدهد که کرمهای حاوی ویتامین A میتوانند ضایعات آکنه را تا ۵۰ درصد کاهش دهند. یکی از معتبرترین انواع ویتامین A برای درمان آکنه ایزوترتینوئین یا Accutane است. این دارو ممکن است برای درمان آکنه بسیار مؤثر باشد، اما عوارض جانبی آن شامل تغییرات خلقوخو و مشکلات هنگام تولد است.
خطرات مصرف زیاد ویتامین A
به طور کلی، ویتامین A برای سلامتی مفید است. اما مصرف زیاد آن میتواند خطرناک باشد. مسمومیت ناشی از ویتامین A معمولاً به دلیل مصرف طولانیمدت مکملهای آن اتفاق میافتد. به ندرت ممکن است با مصرف مواد غذایی به این مسمومیت دچار شوید.
ویتامین A اضافی در کبد ذخیره میشود و میتواند باعث مسمومیت و بروز علائمی مانند تغییر در بینایی، ورم استخوانها، خشکی پوست، زخم دهان و گیجی شود. زنان باردار باید در مصرف زیاد این ویتامین دقت کنند تا برای نوزاد خود مشکلی ایجاد نشود. قبل از مصرف ویتامین A حتماً با پزشک مشورت کنید.
برخی افراد ممکن است نیاز به مصرف بیشتر ویتامین A داشته باشند. به طور کلی، بزرگسالان سالم به طور روزانه به ۷۰۰-۹۰۰ میکروگرم ویتامین A نیاز دارند. کمبود ویتامین A بیشتر در کشورهای در حال توسعه دیده میشود و میتواند علائمی مانند حساسیت پوست، شبکوری، ناباروری، کاهش رشد و افزایش عفونتهای دستگاه تنفسی را ایجاد کند.
افرادی که با زخمهای ناشی از آکنه مواجهاند، ممکن است دچار کمبود سطح ویتامین A باشند. این ویتامین در منابعی مانند گوشت، لبنیات، تخممرغ و همچنین پرتقال و سبزیجات وجود دارد. اگر احساس میکنید که دچار کمبود ویتامین A هستید، به پزشک مراجعه کنید. با مصرف غذاها و مکملهای مناسب میتوانید این مشکل را راحت حل کنید.
بیشتر بخوانید:
سایت رضیم
“`