بیماری گلوکوم یا آب سیاه چه علل و علائمی دارد ؟ (2 نکته مهم)

“`html

گلوکوم (آب سیاه) چیست ؟

بیماری گلوکوم یا آب سیاه یک بیماری چشمی است که می‌تواند به عصب بینایی آسیب بزند و در نتیجه باعث کوری شود. در شروع، این بیماری علامت خاصی ندارد اما می‌تواند به مرور زمان باعث کاهش بینایی و حتی کوری شود. تشخیص و درمان زودهنگام می‌تواند از پیشرفت بیماری و کاهش بینایی جلوگیری کند.

علت گلوکوم یا آب سیاه

بیماری آب سیاه (گلوکوم) بیشتر در افراد بالای 40 سال بروز پیدا می‌کند. دلایل مختلفی، از جمله وراثت و عوامل ژنتیکی، می‌تواند باعث بسته شدن راه‌های خروج مایع از چشم و افزایش فشار داخل چشم شود.

عواملی مثل دیابت، نزدیک‌بینی، فشار خون بالا، نژاد یا جنسیت نیز ممکن است خطر ابتلا را بیشتر کند.

علائم گلوکوم یا آب سیاه

گلوکوم زاویه باز در ابتدا هیچ علامتی ندارد. دید فرد طبیعی است و دردی احساس نمی‌شود.

با پیشرفت بیماری، بیمار متوجه می‌شود که اشیاء را که به طور مستقیم نگاه می‌کند خوب می‌بیند ولی اشیاء کنار میدان دید را به خوبی نخواهد دید.

ادامه این وضعیت ممکن است منجر به از بین رفتن بینایی مرکز چشم و در نهایت کوری گردد.

گلوکوم زاویه باز :

• در برخی موارد، بیمار ممکن است دید تونلی را تجربه کند (که در آن فرد نمی‌تواند شیء مورد نظرش را مشاهده کند، مگر اینکه آن شیء در مرکز میدان دید قرار گیرد)
• از دست دادن دید جانبی

گلوکوم زاویه بسته :

• قرمزی چشم‌ها
• احساس تهوع و استفراغ ممکن است وجود داشته باشد.
• مشکلات بینایی ناگهانی در نور کم
• احساس درد و فشار در چشم
• دید تار
• بیمار ممکن است هاله‌ای در اطراف منابع نور ببیند.

انواع گلوکوم یا آب سیاه

افزایش فشار داخل چشم معمولاً باعث بروز گلوکوم می‌شود. در جلوی چشم، فضای وجود دارد که “اتاق قدامی” نامیده می‌شود. مایع شفافی به طور مداوم وارد این فضا می‌شود و از آن خارج می‌گردد تا بافت‌های اطراف را تغذیه کند.

محل خروج مایع از اتاق قدامی به نام “زاویه” شناخته می‌شود که پلۀ تلاقی قرنیه و عنبیه است.

زمانی که مایع به زاویه می‌رسد، از طریق یک شبکه اسفنجی شکل که شبیه یک سیستم فاضلابی عمل می‌کند، از چشم خارج می‌شود.

اگرچه گلوکوم زاویه باز شایع‌ترین نوع این بیماری است، ولی گلوکوم انواع دیگری نیز دارد:

1. گلوکوم با فشار طبیعی یا پایین

تخریب عصب بینایی و کاهش ناگهانی دید جانبی در افرادی که فشار چشمشان طبیعی است، رخ می‌دهد.

روش‌های درمان مشابهی برای این افراد با گلوکوم زاویه باز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

2. گلوکوم زاویه بسته

در این نوع، مایع در قسمت جلوی چشم به دلیل مسدود شدن زاویه به وسیله قسمتی از عنبیه نمی‌تواند خارج شود.

در این بیماران، افزایش ناگهانی فشار چشم اتفاق می‌افتد و نشانه‌ها شامل درد شدید، تهوع، قرمزی چشم و تاری دید است.

3. گلوکوم حاد زاویه بسته

این نوع یک وضعیت اورژانسی است و بیمار باید به سرعت تحت درمان قرار گیرد. در صورت عدم درمان، ممکن است بیمار ظرف 1 یا 2 روز دچار کوری شود.

جراحی لیزری فوری معمولاً این مشکل را حل کرده و از کوری جلوگیری می‌کند.

4. گلوکوم مادرزادی

کودکان ممکن است به دلیل نقص مادرزادی در زاویه چشم به گلوکوم مبتلا شوند.

علائم این بیماری در کودکان معمولاً شامل چشم‌های کدر، حساسیت به نور و اشک‌ریزی زیاد است.

درمان معمولاً به صورت جراحی انجام می‌شود زیرا…

“““html
داروهای ضد گلوکوم ممکن است اثرات نامشخصی روی نوزادان داشته باشند و تجویز این داروها برای آنها می‌تواند مشکل باشد.

اگر جراحی به سرعت بعد از تشخیص انجام شود، این کودکان شانس بسیار بالایی برای داشتن دید خوب پیدا می‌کنند.

5. گلوکوم ثانویه

این نوع گلوکوم ممکن است به دلیل بیماری‌های دیگر ایجاد شود. گلوکوم ثانویه گاهی اوقات ناشی از جراحی چشم، کاتاراکت شدید، آسیب به چشم، بعضی تومورهای چشمی یا التهاب چشم (یووئیت) است.

گلوکوم رنگدانه‌ای (Pigmentary Glaucoma) زمانی رخ می‌دهد که رنگدانه‌ها از عنبیه جدا شده و باعث مسدود شدن شبکه خروج مایع چشمی می‌شوند.

یک نوع شدید به نام گلوکوم نئوواسکولار (Neovascular Glaucoma) به دیابت مربوط است.

تشخیص بیماری گلوکوم

بسیاری فکر می‌کنند که اگر فشاری در چشمشان بالا باشد، حتماً مبتلا به گلوکوم هستند، اما همیشه این‌گونه نیست. فشار بالا در چشم خطر ابتلا به گلوکوم را افزایش می‌دهد، اما به معنای مبتلا بودن به گلوکوم نمی‌باشد.

اینکه آیا فردی مبتلا به گلوکوم است یا نه، بستگی به تحمل عصب بینایی در برابر فشار بالای چشم دارد و این میزان در افراد مختلف متفاوت است.

فشار طبیعی چشم معمولاً بین 12 تا 21 میلی‌متر جیوه است، ولی حتی در این فشار نیز ممکن است فردی مبتلا به گلوکوم باشد، بنابراین معاینه چشم خیلی مهم است.

چشم پزشک برای تشخیص گلوکوم باید اقدامات زیر را انجام دهد:

• حدت بینایی (Visual Acuity): در این تست پزشک با استفاده از چارت‌های بینایی، بینایی بیمار را در فاصله‌های مختلف بررسی می‌کند.
• میدان بینایی: در این تست، دید اطراف بیمار اندازه‌گیری می‌شود. از آنجا که از دست دادن دید کناری یکی از علائم گلوکوم است، این تست به تشخیص بیماری کمک می‌کند.
• اتساع مردمک: در این تست، با استفاده از قطره، مردمک چشم بیمار بزرگ می‌شود تا پزشک بتواند عصب بینایی را بهتر بررسی کند. بعد از معاینه ممکن است دید نزدیک فرد تا چند ساعت تار شود.
• تونومتری: در این تست، فشار مایع داخل چشم اندازه‌گیری می‌شود.

درمان گلوکوم

اگرچه گلوکوم درمان قطعی ندارد، اما روش‌های درمانی رایج می‌توانند بیماری را کنترل کنند و این نشان‌دهنده اهمیت تشخیص و درمان زودهنگام است.

اکثر چشم پزشکان گلوکوم تازه تشخیص داده شده را با دارو درمان می‌کنند، اما تحقیقات جدید نشان داده‌اند که جراحی با لیزر یک گزینه مطمئن و مؤثر است.

روش‌های درمانی گلوکوم شامل موارد زیر هستند:

درمان دارویی

شایع‌ترین روش درمان زودهنگام گلوکوم، درمان دارویی است. داروهای گلوکوم به شکل قطره‌های چشمی و قرص تجویز می‌شوند.

این داروها به دو صورت فشار داخل چشم را کاهش می‌دهند. برخی از آنها تولید مایع در چشم را کم می‌کنند و برخی دیگر به تخلیه مایع کمک می‌کنند.

داروهای ضد گلوکوم ممکن است تا چند بار در روز مصرف شوند. بیشتر بیماران عوارض خاصی نشان نمی‌دهند، اما ممکن است برخی از این داروها باعث سردرد یا مشکلاتی در سایر اعضا شوند.

قطره‌ها ممکن است باعث سوزش و قرمزی چشم شوند. داروهای ضد گلوکوم باید تا زمانی که به کنترل فشار داخل چشم کمک می‌کنند، مصرف شوند. به دلیل اینکه گلوکوم معمولاً علامتی ندارد، گاهی بیماران فراموش می‌کنند یا داروهای خود را قطع می‌کنند.

جراحی با لیزر

جراحی با لیزر به تخلیه مایع از درون چشم کمک می‌کند. اگرچه می‌توان از این روش در هر زمان استفاده کرد، ولی…

“““html

معمولاً بعد از آزمایش، درمان دارویی شروع می‌شود. در بسیاری از مواقع، بیمار باید پس از جراحی لیزری هم دارو مصرف کند.

روش‌های جراحی رایج

هدف از جراحی گلوکوم، ایجاد یک راه جدید برای خروج مایع از داخل چشم است.

اگرچه پزشک چشم ممکن است هر زمان که لازم بداند تصمیم به جراحی بگیرد، معمولاً این کار پس از شکست درمان دارویی و جراحی لیزری انجام می‌شود. جراحی معمولاً در کلینیک یا بیمارستان انجام می‌شود.

قبل از جراحی، به بیمار داروهایی برای آرام کردن و شل شدن داده می‌شود و سپس چشم با تزریق داروهای بی‌حس کننده در اطراف آن بی‌حس می‌شود.

جراح یک تکه کوچک از بافت سفیدی چشم (صلبیه) را برمی‌دارد و این کار یک کانال کوچک برای عبور مایع داخلی چشم ایجاد می‌کند.

سپس قسمت سفیدی که برداشته شده، با یک لایه نازک و شفاف از ملتحمه پوشانده می‌شود.

این مایع از مجرایی که ایجاد شده و از زیر لایه ملتحمه‌ای که روی آن قرار دارد عبور کرده و از چشم خارج می‌شود.

بعد از جراحی گلوکوم

بیمار باید پس از جراحی به مدت چند هفته از قطره‌های آنتی‌بیوتیک و ضد التهاب استفاده کند تا از عفونت و تورم جلوگیری کند.

این قطره‌ها با قطره‌هایی که بیمار قبلاً برای درمان گلوکوم استفاده می‌کرد، متفاوت هستند. همچنین بیمار باید به ویژه در چند هفته اول پس از جراحی به طور منظم ویزیت شود.

برای برخی بیماران، جراحی می‌تواند فشار داخل چشم را حدود 80 تا 90 درصد کاهش دهد. با این حال، اگر مجرای جدیدی که در طی جراحی ایجاد شده، مسدود شود، ممکن است بیمار نیاز به جراحی دیگری داشته باشد.

اگر بیمار قبلاً جراحی چشمی (مانند جراحی کاتاراکت) نداشته باشد، جراحی گلوکوم تأثیر بهتری خواهد داشت.

باید به خاطر داشت که جراحی گلوکوم ممکن است دید بیمار را حفظ کند، اما بهبود دید را ایجاد نخواهد کرد.

در حقیقت، دید بیمار ممکن است به خوبی دید قبل از جراحی نباشد، هرچند که اگر جراحی انجام نشود، ممکن است در درازمدت بیمار دید خود را کاملاً از دست بدهد.

عوارض جراحی گلوکوم

جراحی گلوکوم نیز مانند هر جراحی دیگری ممکن است با عوارضی همراه باشد. گلوکوم می‌تواند بعداً باعث ایجاد آب مروارید در بیمار شود.

این عوارض می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

• خونریزی در چشم
• تورم در چشم
• زخم
• احتمال درد و قرمزی در چشم
• از دست دادن بینایی
• افزایش یا کاهش فشار داخل چشم
• احتمال تجربه عفونت در چشم

بیشتر بخوانید :

سایت رضیم
“`