تاریخ دقیق روز جهانی موزه و میراث فرهنگی چه روزیست ؟

روز جهانی موزه و میراث فرهنگی چه روزیست ؟
در یک تصمیمگیری مهم که در سال ۱۹۷۷ انجام شد، کمیته بینالمللی موزهها (ایکوم) تصمیم گرفت که روز جهانی موزه را به خاطر اهمیت موزهها در پیشرفت جامعه جشن بگیرد. این روز به طور سالانه و با شوق زیاد گرامی داشته میشود و فرصت خوبی برای دیدار میان افرادی که در زمینه موزهها فعالیت میکنند و علاقهمندان به این موضوع است.
این روز به ما یادآوری میکند که موزهها چقدر میتوانند در ارتقاء فرهنگ و آموزش جامعه مؤثر باشند.
تاریخ شمسی روز جهانی موزه و میراث فرهنگی 1402
تاریخ میلادی روز جهانی موزه و میراث فرهنگی 1402
تاریخ قمری روز جهانی موزه و میراث فرهنگی 1402
تاریخ دقیق روز جهانی موزه در تقویم سال 1402
روز موزه در تقویم میلادی 2023 | روز موزه در تقویم شمسی 1402 | روز موزه در تقویم قمری 1444 |
---|---|---|
2023 May 18 | پنجشنبه ، ۲۸ اردیبهشت | 27 شوال 1444 |
18 – 5 – 2023 | 28 / 2 / 1402 | 27 / 10 / 1444 |
در سرتاسر دنیا، روز 28 اردیبهشت (18 مه) را به عنوان “روز جهانی موزه” جشن میگیرند و برنامههای خاصی برای این روز تدارک دیده میشود.
نامگذاری روز جهانی موزه
دکتر مارتین هینز، رئیس ایکوم، میگوید که موزهها “بخشی از نیروی پیش برنده فرهنگی برای رشد پایدار جهان هستند”. بنابراین، ایجاد و توسعه موزهها به رشد و پیشرفت صنایع مختلف کمک میکند و ارتباطات بین این حوزهها را قویتر میسازد.
در سال 1977، کمیته بینالمللی موزهها تصمیم گرفت که روز جهانی موزه را به یادآوری اهمیت موزهها در بهبود جامعه نامگذاری کند و از آن زمان به بعد، این مناسبت هر ساله با احترام بیشتری گرامی داشته میشود. این روز فرصتی مناسب برای گردهم آمدن متخصصان موزه و علاقهمندان به این حوزه است.
در روز جهانی موزه بازدید از موزه ها رایگان است
با توجه به اعلام مدیریت کل موزهها و اموال تاریخی، در روز جهانی موزه ، بازدید از تمامی موزههای کشور رایگان خواهد بود. آقای محمد رضا کارگر گفت: «در تاریخ شنبه، ۲۸ اردیبهشت، همزمان با روز جهانی موزهها، بازدید از همه موزهها و محوطههای ملی و جهانی زیر نظر سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بدون هزینه خواهد بود».
همچنین از مدیران موزهها خواسته شده است که در صورت امکان، تا ساعت ۲۲ به بازدیدکنندگان خدمترسانی کنند.
موزه چیست؟
اگر بخواهیم تعریف مناسبی از موزه ارائه دهیم، میتوانیم به تعریف شورای بینالمللی موزه که تحت نظر یونسکو فعالیت میکند، اشاره کنیم. موزه یک مکان دائمی و غیرانتفاعی است که در آن به همه افراد اجازه ورود داده میشود و هدف آن خدمت به جامعه و پیشبرد آن است. هدف موزهها تحقیق درباره آثار و نشانههای به جای مانده از انسان و محیط اطراف او، جمعآوری این آثار، حفظ و بهرهوری معنوی از آنها و ایجاد ارتباط بین این آثار، به ویژه نمایش آنها به منظور بررسی و بهرهمندی معنوی است.
شاید جالب باشد که بدانید واژه «موزه» از کلمه یونانی “Mousein” که به یک تپۀ تاریخی در یونان اشاره دارد، نشأت گرفته است. این واژه به زبانها و کشورهای مختلف راه پیدا کرده و در زبان انگلیسی به شکل “موزیم” و در فرانسوی “موزه” تلفظ میشود، که در ایران نیز تلفظ فرانسوی رایج است.
انواع موزه
موزهها در نمایش آثار هنری، طبیعی، فرهنگی، تاریخی و غیره محدودیتی ندارند و شامل انواع مختلفی میشوند که برخی از آنها عبارتند از:
- موزههای تاریخی:
این موزهها اشیاء قدیمی را که میتوانند نمایانگر فرهنگ و تاریخ مردم باشند، نگهداری میکنند. - موزههای علمی:
این موزهها به نگهداری نمونههای گیاهان، جانوران، سنگها، خاکها و دیگر مواد طبیعی غیرساخت بشر میپردازند. این موزهها شامل موزههای تاریخ طبیعی و جانوران و گیاهان و غیره هستند. آنها نقش مهمی در آموزش و آگاهی مردم نسبت به علم و طبیعت دارند. - موزههای تخصصی:
این موزهها آثار تاریخی و هنری را به نمایش میگذارند و به دو نوع “موزه در هوای آزاد” و “موزه محلی” تقسیم میشوند. - موزههای هنر زیبا:
این موزهها آثار مربوط به نقاشی، معماری و مجسمهسازی و غیره را گردآوری میکنند و به انواع مختلفی مانند موزههای نقاشی، هنرهای تزئینی و صنایع دستی تقسیم میشوند. - موزههای فناوری:
این موزهها در زمینه نمایش اختراعات و صنایع دستی بشری فعالیت میکنند و به نامهای مختلفی مانند موزه اختراعات و موزه وسایل نقلیه شناخته میشوند. - موزههای گیاهشناسی
- موزههای تمبرشناسی
علاوه بر اینها، انواع دیگری از موزهها نیز وجود دارند که گاهی ترکیبی از موزههای مختلف را شامل میشوند.
پربازدید ترین موزه های جهان
در زیر لیستی از 10 موزه پربازدید جهان را مشاهده میکنید:
- موزه لوور، فرانسه
- موزه ملی چین
- موزه ملی تاریخ طبیعی آمریکا
- موزه ملی هوا و فضا آمریکا
- موزه بریتانیا
- موزه متروپولیتن نیویورک، آمریکا
- موزههای واتیکان
- موزه علم و تکنولوژی شانگهای، چین
- گالری ملی لندن، بریتانیا
- کاخ موزه ملی شهر تایپه، تایوان
علاوه بر این موزهها، موزههای معروف دیگری مانند آرمیتاژ روسیه در سنپترزبورگ و موزه ملی رینا سوفیا اسپانیا در مادرید نیز وجود دارند.
اولین موزه در ایران
در طول تاریخ“`html
مکانهایی برای نگهداری آثار مهم و زیبای قدیمی وجود داشته، که نمونههایی از آن در زمان هخامنشیان در اسناد دیده میشود و حالت خصوصی داشته است. موزه به معنای امروزی خود حدود 120 سال پیش در ایران و در دوران محمد علی شاه تأسیس شد. او بخشی از کاخ گلستان را به موزهای برای نمایش آثار قیمتی، سلطنتی و تاریخی تبدیل کرد تا اشرافزادگان بتوانند از آن بازدید کنند.
در حال حاضر موزههای زیادی در ایران وجود دارد اما نسبت به وسعت و تاریخ ایران، تعداد آنها خیلی کم است. در ادامه فهرستی از موزهها را خواهید دید.
موزههای معروف ایران
1- موزه ایران باستان:
موزه ایران باستان، که به نام موزه ملی ایران نیز شناخته میشود، مهمترین موزه کشور در زمینه نگهداری، نمایش و پژوهش آثار باستانی است و در سال 1360 افتتاح شده است. جالب است بدانید که نمای ورودی موزه نیز تحت تأثیر آثار موجود در آن بوده و به سبک ایوان کسری طراحی شده است.
این موزه دارای بخشهای پیش از تاریخ، دوران تاریخی و دوران اسلامی است. در بخش پیش از تاریخ، قدیمیترین اثر کشفشده از حضور انسان در ایران، مربوط به حدود 800 هزار سال پیش، به نمایش گذاشته شده است. همچنین در بخش دوران تاریخی آثار مهمی مانند پلکان تخت جمشید، تندیس مصری داریوش بزرگ و سردار اشکانی نمایش داده میشوند.
2- موزه هنرهای معاصر:
موزه هنرهای معاصر تهران یکی از ارزشمندترین مجموعههای هنری در ایران و جهان است. این موزه در سال 1356 تأسیس شده و آثار هنرمندانی مانند پیکاسو، گوگن، ماگریت، ارنست، پولاک و جاکومتی را در خود دارد. معماری زیبای این موزه الهامگرفته از بادگیرهای کویری ایران است و در گوشهای از پارک لاله تهران واقع شده است.
این موزه شامل 9 گالری است که 3 گالری آن به آثار هنرمندان بینالمللی اختصاص دارد. در مجموعه دائمی موزه بیش از 3 هزار اثر از هنرهای تجسمی ایران و جهان به نمایش گذاشته شده است. نکتهی جالب درباره موزه هنرهای معاصر این است که یکی از کاملترین مجموعههای هنر اکسپرسیونیسم انتزاعی جهان را داراست. همچنین در گنجینه عکسهای موزه، تصاویری از عکاسان مشهور جهانی در معرض دید قرار دارند که شامل هنری فاکس، تالیوت، جولیا مارگارت کامرون، مارگارت برک وایت و واکر ایوانز هستند.
3- موزه تخت جمشید:
موزه تخت جمشید یکی از قدیمیترین بناهای ایران به شمار میآید که به موزه تبدیل شده است. این بنا که زمانی کاخ حرمسراهای خشایارشا بود، قدمتی 2500 ساله دارد. موزه تخت جمشید شامل یک ایوان، دو گالری و یک تالار است. بر اساس شواهد، این بنا در سال 1311 توسط پروفسور هرتسفلد، رئیس هیئت علمی تخت جمشید بازسازی شد و به محلی برای نگهداری اشیا تبدیل گردید.
تالارهای اصلی موزه شامل تالار پیش از تاریخ، هخامنشی و اسلامی میباشد. در تالار پیش از تاریخ، انواع ظروف و مجسمههای سفالی و ابزار سنگی که از حوالی تلهای تیموران، باکون، شقاء و نخودی پاسارگاد جمعآوری شدهاند، به نمایش درآمدهاند. تالار هخامنشی هم اشیاء و ابزاری را که از خاکبرداری در صفه تل تخت جمشید به دست آمده، در خود دارد.
همچنین، تالار اسلامی به آثار مربوط به دوره پس از اسلام اختصاص دارد، که شامل ظروف سفالی لعابدار با خط کوفی، کوزههای سفالی بدون لعاب، انواع ظروف فلزی و دو لنگه در چوبی با خط کوفی و نیز ظروف شیشهای و عطر دانهای ساخته شده از شیشههای رنگی است.
4- موزه تاریخ طبیعی همدان:
موزه تاریخ طبیعی همدان در سال 1351 به همت استاد جعفر محمد علیزاده در دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی همدان تأسیس شد. این موزه مجموعهای نادر از انواع گونههای حیوانی، گیاهی و طبیعی از ایران و سایر نقاط جهان را در خود دارد. تاریخچه موزه تاریخ طبیعی همدان نشان میدهد که در یک سالن کوچک آغاز به کار کرده است.
“`
موزه تاریخ طبیعی همدان در گوشهای از دبیرستان پهلوی تأسیس شده و طی زمان به خوبی رشد کرده است. این موزه دارای 5 سالن اصلی است. سالن اول که به نام سالن خلیج فارس شناخته میشود، به نمایش حلزونها، سختپوستان، مرجانها و اسفنجهای این منطقه اختصاص دارد. در سالن دوم، انواع حشرات و پروانههای مختلف از سراسر دنیا و ایران به نمایش گذاشته شدهاند. سالن سوم شامل مجموعهای از پستانداران و پرندگان است و سالن چهارم به آبزیان و دوزیستان اختصاص دارد. آخرین سالن، یعنی سالن پنجم، مختص سنگها، کانیها و فسیلها است.
5- کاخ موزه سعدآباد:
کاخ سعدآباد که امروز مجموعهای از موزهها را در خود دارد، در شمالیترین نقطه تهران، دربند واقع شده است. این مجموعه علاوه بر برخی از کاخهای قدیمی، شامل جنگلهای طبیعی، چشمهها، قنات، باغها و رودخانه نیز میباشد. ساختمان کاخ سعدآباد به دوران قاجار برمیگردد و در آن زمان محل استراحت تابستانی شاهان بوده است.
همانطور که گفته شد، مجموعه سعدآباد شامل کاخهای مختلفی است. از جمله میتوان به کاخ احمدشاهی، کاخ ملکه مادر، کاخ رضا شاه پهلوی و چندین کاخ دیگر اشاره کرد که پس از انقلاب به موزه تبدیل شدهاند. در این مجموعه موزههای دیگری مانند موزه برادران امیدوار، موزه ظروف سلطنتی، کاخ موزه سفید، موزه فرشچیان، موزه نظامی، موزه نگارستان، موزه هنر ملل و موزه چهرههای ماندگار وجود دارد.
برای مثال، موزه برادران امیدوار که از 3 نگارخانه تشکیل شده است، شامل آثار اهدایی این دو برادر میباشد. در این موزه، عکسهای آنها، اشیایی که در طول سفر به آفریقا، آمریکا و استرالیا جمعآوری شده و همچنین فیلمها و اسلایدهای سفر به نمایش گذاشته شدهاند. موزه استاد فرشچیان نیز شامل 5 سالن و بیش از 70 اثر از این هنرمند بزرگ است.
6- موزه ارتباطات:
موزه پست و مخابرات، که به عنوان موزه ارتباطات شناخته میشود، در سال 1369 تأسیس شده و در یکی از قدیمیترین ساختمانهای دولتی واقع است. ساخت این ساختمان زیبا به سال 1307 و زمان وزارت صوراسرافیل و نظامالدین حکمت برمیگردد. طراحی این بنا توسط مهندسان و طراحان گرجی، ارمنی و ایرانی انجام شده است.
در موزه پست که در خیابان سپه تهران قرار دارد، مجموعهای از قدیمیترین ابزارهای ارتباطی، از جمله نوشت افزارهای قدیمی، ابزار ارسال بستههای پستی، تلفنهای اولیه، تلگرامهای مورس، تمبرها و دیگر وسایل ارتباطی مثل کبوتر نامه بر و حتی ماهواره به نمایش گذاشته شده است.
بیشتر بخوانید: