تاریخ دقیق سالروز درگذشت علی اکبر دهخدا
تاریخ دقیق سالروز درگذشت علی اکبر دهخدا
سالروز درگذشت علی اکبر دهخدا در سال 1400 برابر با روز شنبه هفتم اسفند ماه سال 1400 است.
تاریخ دقیق سالروز درگذشت علی اکبر دهخدا در تقویم قمری
سالروز درگذشت علی اکبر دهخدا در سال 1443 برابر با روز شنبه ۲۴ رجب سال ١٤٤٣ است.
تاریخ دقیق سالروز درگذشت علی اکبر دهخدا در تقویم میلادی
سالروز درگذشت علی اکبر دهخدا در سال 2022 برابر با روز شنبه 26 فوریه سال 2022 است.
زندگی‌نامه علی‌اکبر دهخدا
علی‌اکبر دهخدا در سال ۱۲۵۷ هجری شمسی در تهران و در محله سنگلج متولد شد. خانواده او از قزوین بودند، اما پدرش، خان باباخان، که یک نظامی بود و از مالکان متوسط قزوین بود، پیش از تولد او، به تهران نقل مکان کرد. وقتی که علی‌اکبر نه ساله بود، پدرش در بروجرد درگذشت و مادرش مسئول تربیت او شد. غلامحسین بروجردی، که از دوستان خانواده بود، به آموزش او پرداخت و دهخدا تحصیلات ابتدایی را نزد او یاد گرفت.
دهخدا در سال ۱۲۷۸ شمسی در آزمون ورودی مدرسه علوم سیاسی که وابسته به وزارت امور خارجه بود، شرکت کرد و موفق به ورود به آن شد. او بعد از چهار سال، به عنوان یکی از اولین فارغ‌التحصیلان این مدرسه شناخته شد و در این مدت با علوم جدید و زبان فرانسوی آشنا شد. معلم ادبیات فارسی او، محمدحسین فروغی، بعضی از وقت‌ها تدریس ادبیات را هم به خود دهخدا می‌سپرد. خانه پدری دهخدا نزدیک منزل شیخ هادی نجم‌آبادی بود و او از این نزدیکی برای استفاده از تدریس شیخ بهره می‌برد.
پس از فارغ‌التحصیلی از مدرسه علوم سیاسی، علی‌اکبر به وزارت امور خارجه پیوست و در سال ۱۲۸۱ به عنوان منشی سفیر ایران در کشورهای بالکان به نام معاون‌الدوله غفاری انتخاب شد. او در این مدت بیش از دو سال را در شهر وین گذراند و از این فرصت برای یادگیری زبان فرانسوی و علوم جدید بهره برد. در سال ۱۲۸۴ به ایران بازگشت.
دهخدا در زمان بازگشتش به ایران، همزمان با آغاز مشروطیت، به مدت شش ماه در اداره شوسهٔ خراسان کار کرد و به عنوان معاون و مترجم مهندس بلژیکی، مسیو دوبروک، مشغول به کار شد.
دهخدا از شاگردان شیخ هادی نجم‌آبادی بود که در جنبش مشروطه نقش زیادی ایفا کرد. او در خاطراتش به نقش تربیتی شیخ هادی اشاره کرده و او را همراه با دو مربی دیگر، «وجودی استثنایی» نامیده است.
در همین زمان (۱۲۸۵ – ۱۳۲۵ قمری)، میرزا جهانگیرخان شیرازی و میرزا قاسم‌خان تبریزی برای شروع انتشار روزنامه صور اسرافیل (روزنامه)
که خود بنیان‌گذار آن بودند از او دعوت به همکاری کردند. دهخدا از ابتدا نویسنده اصلی در روزنامه صور اسرافیل بود.
او با نوشتن مقاله‌های مختلف در روزنامه صور اسرافیل به جمع مشروطه‌خواهان پیوست. به همین دلیل، او نیز مورد خشم محمدعلی شاه قرار گرفت و اگر کمک سفارت انگلیس نمی‌بود، ممکن بود سرنوشتی مشابه همکارانش پیدا کند. نخستین شماره این روزنامه هفتگی در روز پنج‌شنبه، هفدهم ربیع‌الآخر ۱۳۲۵ هجری قمری برابر با هشتم خرداد ۱۲۸۶ و ۳۰ مه ۱۹۰۷ در تهران منتشر شد و شامل هشت صفحه بود. طی چهارده ماه بعد، این روزنامه با تعطیلی‌ها و توقیف‌های مختلفی که دید، در مجموع سی و دو شماره منتشر شد که تاریخ آخرین شماره آن بیستم جمادی‌الاولی ۱۳۲۶ بود. دهخدا در آغاز هر شماره، مقاله‌ای درباره موضوعات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی می‌نوشت و در انتهای هر شماره نیز یک مقاله با عنوان چرند و پرند با نام مستعار می‌نوشت. سبک نوشتن این مقالات در ادبیات فارسی بی‌سابقه بود و مکتب جدیدی را در روزنامه‌نگاری ایران و نثر فارسی معاصر ایجاد کرد.
مهم‌ترین نام مستعار میرزا علی‌اکبر خان قزوینی در چرند و پرند، “دخو” بود. این واژه مخفف کلمه دهخدا است و به مردم ساده‌دل در قزوین، زادگاه پدر و اجداد نویسنده خطاب می‌شد. البته دهخدا در اصل به معنای “کدخدا و خداوند و بزرگ ده” است.
برخی نوشته‌های دهخدا باعث اعتراض‌های شدیدی از سوی سنت‌گرایان متعصب و طرفداران استبداد شد، تا جایی که حتی حکم به تکفیر او دادند. مجلس چند بار درباره نوشته‌های او بحث کرد. در جلسه بیستم شعبان ۱۳۲۵، اسدالله میرزا به شکایت انجمن اتحادیه طلاب اشاره کرد. آقا سید محمد جعفر نماینده دیگری بیان کرد که در شماره‌های ۱۲ و ۱۴ صور اسرافیل، نوشته‌ای که به تکفیر منجر شود وجود ندارد. اما درباره مطالب سیاسی باید وزارت علوم و معارف نظر دهد. پس از یکی دو بحث دیگر، روزنامه به‌طور موقت تعطیل شد. در این میان، دهخدا نیز به مجلس فراخوانده شد و توانست با منطق و استدلال خود، مخالفان را قانع کند. البته او را از در پشتی مجلس خارج کردند؛ زیرا برخی از متعصبان مسلح با سلاح گرم، آماده حمله به او بودند.
