تشخیص درد آپاندیس و راهکارهایی برای کاهش ریسک ابتلا به آن (2 نکته مهم)

درد آپاندیس و عوارض آن

درد آپاندیس معمولاً در قسمت پایین و راست شکم احساس می‌شود. ابتدا ممکن است درد در نزدیکی ناف شروع شود و سپس به سمت پایین شکم حرکت کند. برخی افراد، به ویژه کودکان و زنان باردار، ممکن است این درد را در نقاط دیگر شکم یا پهلوها احساس کنند. اگر هنگام حرکت دادن پاها یا شکم، عطسه یا سرفه کنید یا در مسیر ناهموار رانندگی کنید، احتمالاً درد بدتر می‌شود.

هنوز مشخص نیست که آپاندیس چه کارکردی دارد، اما اگر التهاب آن به موقع درمان نشود، می‌تواند خطرناک باشد. بنابراین شناسایی علائم این مشکل اهمیت دارد تا به موقع تشخیص و درمان شود.

آپاندیسیت (Appendicitis) به حالتی گفته می‌شود که آپاندیس شما ملتهب و پر از چرک می‌شود. آپاندیس یک زائده کوچک و انگشتی شکل است که از روده بزرگ در قسمت پایین و راست شکم جدا می‌شود. با اینکه آپاندیس هنوز یک فایده مشخص ندارد، اما می‌تواند مشکلات جدی ایجاد کند.

درد آپاندیس از نواحی نزدیک به ناف شروع می‌شود و به قسمت راست و پایین شکم انتقال می‌یابد. این درد طی 12 تا 18 ساعت شدت می‌گیرد. آپاندیسیت می‌تواند برای هر کسی پیش بیاید، اما بیشتر در افراد بین 10 تا 30 سال رایج است. درمان معمول این مشکل، جراحی برای برداشتن آپاندیس است.

علل درد آپاندیس

درد آپاندیس ممکن است ناشی از انسداد مجرای آن باشد. برخی از عوامل انسداد می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

• مسدود شدن به وسیله مدفوع، انگل‌ها یا رشد بیش از حد سلول‌ها در قسمت دهانه آپاندیس
• بزرگ شدن بافت لنفاوی دیواره آپاندیس به دلیل عفونت در دستگاه گوارش یا سایر نقاط بدن
• بیماری‌های التهابی روده مانند بیماری کرون و کولیت اولسروز (کولیت زخمی)
• آسیب یا ضربه به ناحیه شکم

علائم درد آپاندیس

اگر چندین علامت زیر را دارید، به سرعت به یک مرکز درمانی مراجعه کنید:

• تب بالای ۳۸ درجه
• درد در ناحیه پشت
• کاهش اشتها
• حالت تهوع و استفراغ
• اسهال یا یبوست
• ادرار کردن با درد
• درد در ناحیه مقعد، پشت یا شکم
• احساس لرز یا سرما

راه‌های تشخیص درد آپاندیس از بیماری‌های دیگر

نکته مهم درباره آپاندیسیت این است که باید از دیگر بیماری‌های مشابه تفکیک شود. برخلاف باورهای اخیر، معاینه و روند بیماری مهم‌ترین روش تفکیک است و اگرچه سونوگرافی می‌تواند کمک‌کننده باشد، اما نمی‌تواند جایگزین معاینه پزشک شود و ممکن است باعث گمراهی شود. برای روشن‌تر شدن این موضوع، چند مثال بررسی می‌شود:

1- اگر بیماری درد در قسمت پایین و راست شکم دارد و این درد برای چند روز ادامه داشته، احتمال اینکه مبتلا به آپاندیسیت باشد کم است. زیرا آپاندیسیت باید در مدت کمی – حداکثر 48 ساعت – تشخیص و درمان شود، و در غیر این صورت، روند بیماری بدتر می‌شود. چنین دردی می‌تواند ناشی از عفونت‌های لگنی در زنان یا بیماری‌های التهابی روده مثل بیماری کرون باشد.

2- تب ملایمی در دوران بیماری ایجاد می‌شود، اما تب شدید بالای 5/38 درجه ممکن است نشانه‌ای از یک بیماری عفونی مانند آبسه‌های شکمی باشد.

3- پرسیدن زمان آخرین عادت ماهانه در زنان اهمیت زیادی دارد.

“`html

حاملگی خارج رحمی گاهی علائمی شبیه به آپاندیسیت دارد و تأخیر در عادت ماهیانه می‌تواند به شناسایی آن کمک کند.

4- در دختران جوان، در وسط دوره عادت ماهیانه یعنی حدود دو هفته بعد از آخرین عادت، ممکن است در محلی که تخمدان راست قرار دارد، دردی شبیه به آپاندیسیت احساس شود. این درد بعد از چند ساعت برطرف می‌شود، اما ممکن است ماه بعد دوباره اتفاق بیفتد و این نکته مهمی برای تشخیص است.

5- علاوه بر معاینه و گرفتن شرح حال، انجام آزمایش خون و ادرار نیز به تشخیص کمک می‌کند. آزمایش ادرار می‌تواند بیماری‌هایی مانند سنگ کلیه و عفونت‌های ادراری که ممکن است علائم آپاندیسیت را شبیه‌سازی کنند، شناسایی کند. سنگ کلیه ممکن است باعث ظاهر شدن خون در ادرار شود و عفونت ادراری نیز گلبول‌های سفید و باکتری‌های زیادی به ادرار اضافه می‌کند.

خطرات عفونت آپاندیس

آپاندیس متورم و پر از مایع و چرک ممکن است جریان خون را متوقف کند. وقتی خونرسانی متوقف شود، دیواره آپاندیس ضعیف می‌شود و ممکن است پاره شود. اگر آپاندیس پاره شود، چرک در شکم پخش می‌شود و ممکن است عفونت در شکم ایجاد کند یا آبسه شکمی به وجود آورد.

در بعضی از بیماران، مانند کودکان، این وضعیت سریع اتفاق می‌افتد و از زمانی که درد شروع می‌شود تا زمان پاره شدن آپاندیس تنها چند ساعت طول می‌کشد. تشخیص در افراد مسن و زنان باردار نیز دشوارتر است.

تشخیص آزمایشگاهی آپاندیس

تست خون

تست خون ممکن است نشان دهد که تعداد زیادی سلول‌های سفید خون وجود دارد، که نشان‌دهنده عفونت است حتی اگر دما پایین باشد. همچنین این آزمایش می‌تواند عدم تعادل در الکترولیت‌ها و کم‌آبی را که ممکن است باعث درد شود، مشخص کند. ممکن است پزشک آزمایش بارداری نیز درخواست کند.

تجزیه شیمیایی ادرار

این آزمایش می‌تواند نشان دهد که آیا عفونت ادراری یا سنگ کلیه وجود دارد که ممکن است همزمان باعث درد شکمی شده باشند.

سونوگرافی

سونوگرافی در صورت وجود گرفتگی، پاره شدن یا تورم آپاندیس و یا هر دلیل دیگری که ممکن است باعث درد شکم شود، مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش یکی از ایمن‌ترین تکنیک‌های تصویربرداری است و اغلب به عنوان اولین گزینه برای عکسبرداری استفاده می‌شود.

MRI

MRI برای مشاهده جزئیات بیشتر اعضای داخلی بدون استفاده از اشعه X به کار می‌رود. برخی از افراد ممکن است در دستگاه MRI احساس تنگی کنند، زیرا این یک فضای بسته است. بسیاری از پزشکان ممکن است برای کاهش اضطراب بیمار از یک مسکن خفیف استفاده کنند. MRI اطلاعات دقیقتری نسبت به سونوگرافی ارائه می‌دهد.

سی تی اسکن

در سی تی اسکن، از امواج و اشعه X با تکنولوژی کامپیوتری برای نمایش تصاویر استفاده می‌شود. بیمار یک محلول می‌نوشد و اگر آن را بالا نیاورد، می‌تواند روی تخت دراز بکشد تا سی تی اسکن انجام شود. این روش سریع است و برخلاف MRI، موجب تنگی نفس نمی‌شود. سی تی اسکن نیز علائم و نشانه‌های التهاب و گرفتگی آپاندیس را ماننده سایر روش‌ها نشان می‌دهد.

پیشگیری از ابتلا به آپاندیس

شما نمی‌توانید به طور کامل از آپاندیس جلوگیری کنید، اما اقداماتی وجود دارد که می‌توانید انجام دهید تا ریسک ابتلا به آن را کاهش دهید. به نظر می‌رسد که داشتن یک رژیم غذایی سرشار از فیبر می‌تواند احتمال ابتلا را کاهش دهد.

“““html

برای افزایش فیبر در بدن، می‌توانید از یک رژیم غذایی سالم با میوه‌ها و سبزیجات تازه استفاده کنید. غذاهایی که فیبر بالایی دارند شامل:

• تمشک
• سیب‌ها
• گلابی
• نخود سبز
• بروکلی
• عدس
• لوبیای سیاه
• دانه‌های سبوس
• جو
• بلغور جو دو سر
• اسپاگتی
• کنگر فرنگی

افزایش فیبر در غذای شما می‌تواند از یبوست و تجمع مدفوع جلوگیری کند. تجمع مدفوع یکی از دلایل شایع برای ایجاد آپاندیسیت است. اگر دچار شرایطی هستید که ممکن است باعث التهاب معده یا عفونت روده شود، مهم است که با پزشک خود در این باره صحبت کنید تا راه‌های پیشگیری از آپاندیسیت را بررسی کنید.

جراحی آپاندیس

اگر پزشک شما تشخیص آپاندیسیت داده باشد، بهترین راه برای درمان آن، برداشتن آپاندیس از طریق جراحی لاپاراسکوپی است که زخم کمتری نسبت به جراحی‌های دیگر به جا می‌گذارد.

اگر پزشک شما مطمئن نباشد که شما نیاز به جراحی دارید، ممکن است شما را به خانه بفرستد تا ۲۴ تا ۱۲ ساعت تحت نظر باشید. در این مدت نباید از آنتی‌بیوتیک، مسکن یا ملین استفاده کنید. اگر وضعیت شما بدتر شد، حتماً با پزشک تماس بگیرید و منتظر نمانید تا مشکل خود به خود حل شود. ممکن است برای آزمایش‌های بیشتر به بیمارستان برگردید و باید بدون خوردن و نوشیدن چیزی برگردید زیرا این مسئله در هنگام جراحی مشکل ساز خواهد شد.

مراقبت‌های بعد از جراحی آپاندیس

• هرگاه احساس خستگی کردید، استراحت کنید. خواب کافی به بهبودی شما کمک می‌کند.
• سعی کنید هر روز کمی پیاده‌روی کنید. کم‌کم میزان حرکت خود را افزایش دهید.
• راه رفتن به بهبود جریان خون کمک کرده و از بروز ذات الریه و یبوست جلوگیری می‌کند.
• حدود ۲ هفته باید از بلند کردن اجسامی که فشار به شکم می‌آورند، خودداری کنید.
• این اجسام می‌توانند شامل کودک، کیسه‌های سنگین خرید، ظروف بزرگ و سنگین یا هر چیزی باشد که فشار زیادی به شما وارد کند.
• از فعالیت‌های شدید مانند دوچرخه‌سواری، پیاده‌روی با سرعت بالا، وزنه‌برداری یا ورزش‌های سخت تا زمانی که پزشک بگوید مشکلی نیست، خودداری کنید.
• احتمال دارد بتوانید ۲۴ تا ۴۸ ساعت بعد از جراحی دوش بگیرید. با دستمال، محل جراحی را خشک کنید. در دو هفته اول از حمام کردن خودداری کنید، یا تا زمانی که پزشک به شما اجازه ندهد.
• می‌توانید رانندگی کنید وقتی که دیگر داروهای مسکن مصرف نمی‌کنید و باید بتوانید به راحتی پای خود را از پدال گاز به ترمز منتقل کنید. همچنین باید بتوانید مدت زیادی راحت بنشینید.
• شاید بتوانید ۱ تا ۳ هفته بعد به کار خود برگردید، ولی اگر جراحی باز داشته‌اید، ممکن است ۳ تا ۴ هفته طول بکشد.
• پزشک به شما می‌گوید که چه زمانی می‌توانید دوباره رابطه جنسی داشته باشید.

رژیم غذایی پس از عمل آپاندیس

• می‌توانید به رژیم غذایی معمولی خود برگردید. اگر معده شما ناراحت است، می‌توانید از غذاهای کم‌چرب مانند برنج ساده، مرغ بریان، نان تست و ماست استفاده کنید.

“`

حتماً مقدار زیادی مایعات بنوشید، مگر اینکه پزشک شما دستور دیگری دهد.

بعد از جراحی ممکن است حرکات روده‌تان نامنظم شود، اما این موضوع طبیعی است. سعی کنید از یبوست جلوگیری کنید و بر روی بهبود حرکات روده‌تان کار کنید.

اگر بعد از چند روز هنوز حرکات روده نداشته‌اید، می‌توانید از پزشک خود بخواهید مکمل فیبر مصرف کنید یا ملین بگیرید.

مصرف داروها بعد از جراحی آپاندیس

• پزشک شما زمان درست برای شروع دوباره داروهای قبلی‌تان را به شما خواهد گفت. او همچنین به شما می‌گوید که چه داروهای جدیدی را می‌توانید مصرف کنید.
• اگر از داروهایی مانند وارفارین یا آسپرین استفاده می‌کنید، حتماً با پزشک مشورت کنید تا بگوید چه زمانی می‌توانید این داروها را دوباره شروع کنید. مهم است که بدانید پزشک چه چیزی از شما می‌خواهد.
• اگر آپاندیس شما پاره شده باشد، باید آنتی‌بیوتیک مصرف کنید. حتی اگر احساس بهتری دارید، نباید مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها را قطع کنید و باید دوره کامل آن‌ها را طی کنید.
• داروهای مسکن را به دقت طبق دستور پزشک مصرف کنید.
• اگر پزشک دارویی برای شما تجویز کرده باشد، حتماً طبق تجویز او عمل کنید.

بیشتر بخوانید:

گردآوری توسط بخش سلامت

مجله رضیم