تشخیص و اقدامات لازم برای درمان سریع مارگزیدگی در سگ (2 نکته مهم)
“`html
مار گزیدگی در سگ
سگ‌ها در باغ‌ها و مکان‌های باز آزاد هستند و همچنین حیوانات وحشی و درنده نیز در این محیط‌ها وجود دارند. سگ‌ها موجوداتی کنجکاو هستند.
مارهای زنگی و افعی معمولاً در اطراف سگ‌ها دیده می‌شوند. چون که سگ‌ها گربه‌ها را فراری می‌دهند و موش‌ها را به خود جذب می‌کنند و به همین خاطر مارها هم جذب این مناطق می‌شوند.
مارها به خاطر این که به دنبال شکار موش‌ها هستند، در نزدیکی سگ‌ها می‌مانند ولی سگ‌ها از روی کنجکاوی به آن‌ها نزدیک می‌شوند و آن‌ها را بو می‌کنند.
مارها معمولاً حیواناتی که موی زیاد دارند را گاز نمی‌زنند.
البته بعضی نواحی بدن مثل پهلوها که موی زیادی دارند؛ اما سگ‌ها گاهی اوقات به مارها نزدیک می‌شوند و مارها هم برای دفاع از خود نیش می‌زنند.
این نیش زدن باعث می‌شود که سگ‌ها به شدت آسیب ببینند. بسیاری از مرگ‌های سگ‌ها در محیط‌های باز به دلیل نیش مارها است؛ در این مواقع ممکن است جان سگ در خطر باشد.
مدتی بعد می‌توانید زخم نیش و زخم بریدن رگ را باندپیچی کنید تا خونریزی متوقف شود و سپس سریعاً سگ را به نزدیک‌ترین دامپزشکی ببرید تا درمان شود.
فراموش نکنید که رگ را با چاقوی تمیز و ضدعفونی شده ببرید چرا که در غیر این صورت می‌تواند خطرناک‌تر باشد.
مرور کلی بر زیستگاه مارها
در ایران حدود ۷۰ نوع مار وجود دارد. مارهای خطرناک مانند افعی دماوندی، افعی زنجانی، گرزه مار، جعفری، افعی قفقازی، مرجانی، شاخدار و کفچه یا کبری دارای سم بسیار خطرناک و کشنده هستند.
مارها به سه دسته سمی Venomous، نیمه سمی Opisthpglypha و غیر سمی Aglypha تقسیم می‌شوند. تقریبا یک سوم مارهای ایران در دسته سمی و نیمه سمی قرار دارند.
ویژگی کلی مارها
- سمی: این مارها معمولاً سر مثلثی یا مخروطی دارند و در حالت دفاعی (مثل کبری و کفچه) چنین شکلی را نشان می‌دهند. اکثر آن‌ها مردمک چشم بیضی دارند و نیش دندان‌های سمی بزرگتر از بقیه دندان‌هاست. جای نیش دندان به شکل دو حفره کوچک است که خونابه دارد.
- غیر سمی: این مارها سر گرد و بیضی دارند و مردمک چشمشان معمولاً گرد است (کبری مستثنی است). جای نیش آن‌ها معمولاً به صورت چهار ردیف دندانی یکسان است.
- نیمه سمی: ویژگی‌های متفاوتی دارند و ترکیبی از سمی و غیر سمی هستند. بیشتر شبیه مارهای غیر سمی هستند و نیش خلفی شیارداری دارند. یله مار، سوس مار، ممیز مار و طلحه مار جزو این گروه‌اند.
زهر مار
زهر مار به رنگ سفید تا زرد پر رنگ است. اکثر اثرات زهر مار ناشی از آنزیم‌های آن است و حدود بیست و پنج آنزیم در آن شناسایی شده است. زهر مار هماتوکسیک (اثرات منفی بر عروق و خون) و نوروتوکسیک (اختلالات عصبی) است. سم بسیاری از مارها شامل مولکول‌های نوروتوکسیک و هماتوکسیک هستند.
مارگزیدگی در فصل‌های گرم، به ویژه در سگ‌های روستایی و باغ‌ها و شکاری رایج است. توله‌سگ‌ها به خاطر کنجکاوی در معرض خطر نیش مار قرار دارند. گزش مارهای غیر سمی ممکن است دردناک باشد و حتی باعث عفونت شوند، اما نیش مارهای سمی می‌تواند یک توله‌سگ را ظرف یک ساعت از پا درآورد.
علائم مارگزیدگی در سگ‌ها
- زخم‌های متقارن به مرکز
- تورم و کبودی اطراف نیش
- درد در محل آسیب‌دیده
- پیشرفت و گسترش ورم و ادم
- خونریزی یا خونابه از محل گزش
- ممکن است جای زخم به دلیل کوچک بودن دندان مار و ورم سریع قابل مشاهده نباشد.
- عدم انعقاد خون
- تب
- استفراغ و اسهال
- لرزش
- کاهش فشار خون
- افزایش بزاق
- تنفس سطحی و کوتاه
- وجود خون در ادرار
- بی‌اختیاری
- گشاد شدن مردمک چشم
- عدم تعادل
- اختلالات کلیه و قلب
- فلجی سگ
- تشنج سگ
- کلاپس
“““html
در مورد سگ ها بیشتر بدانید::
تشخیص مارگزیدگی توسط دامپزشک
- گرفتن تاریخچه بیمار از صاحبان سگ
- بررسی علائم بالینی
توصیه های مهم در رابطه با مار گزیدگی سگ
- از گاز گرفتن و دست زدن به محل نیش مار جلوگیری کنید
- قلاده سگ را باز نمایید
- اجازه ندهید سگ راه برود
- به محل نیش مار دست نزنید
- محل گزش را پایین‌تر از سطح قلب نگه دارید تا خونرسانی کاهش یابد
- سریعاً سگ را به مراکز دامپزشکی برسانید
- اگر امکان دارد از مار عکس بگیرید یا اگر مرده است، آن را با خود بیاورید
درمان مارگزیدگی در سگ ها
- پاک کردن محل زخم
- تجویز آنتی بیوتیک، آنتی هیستامین و داروهای ضد التهاب
- تجویز پادزهر که بهترین تاثیر را تا ۶ ساعت بعد از گزش دارد
- تجویز سرم
- تجویز داروهای ادرارآور
عوامل موفقیت در درمان و پیش آگهی در سگ
- سن سگ
- وزن و اندازه سگ
- محل گزش مار: هر چه دورتر از قلب باشد، بهتر است
- نوع مار
- تعداد نیش‌ها و مقدار زهر وارد شده: در اوایل تابستان زهر مار بیشتر است
- مدت زمان گزیدگی
- وضعیت سلامت اولیه سگ
- میزان حساسیت و واکنش‌های آلرژیک بدن سگ
سایت رضیم
“`
