تفاوت بازار بورس و فرابورس چیست ؟
“`html
فرق بورس و فرابورس چیست ؟
چندسالی است که بسیاری از افراد به دلیل شرایط اقتصادی سعی می‌کنند ارزش سرمایه خود را حفظ کنند و به فعالیت‌های اقتصادی بپردازند. یکی از بهترین راه‌ها برای این کار، ورود به بازار سرمایه است. بورس و فرابورس هر دو بخش‌هایی از بازار سرمایه هستند.
بورس چیست ؟
بورس (به فرانسوی: Bourse) یا بهابازار، بازاری منظم است که در آن قیمت‌گذاری و خرید و فروش کالا، قراردادهای آتی و اوراق بهادار انجام می‌شود.
بورس به دو نوع بورس کالا و بورس اوراق بهادار تقسیم می‌شود. در بورس کالا، کالاها مبادله می‌شوند و در بورس اوراق بهادار، سهام و اوراق قرضه خرید و فروش می‌شود. هرچند که در بیشتر مواقع، کلمه بورس به معنای بورس اوراق بهادار به کار می‌رود.
انواع بورس
- بورس کالا
بازاری که در آن کالاهای مشخص به طور منظم خرید و فروش می‌شوند، بورس کالا نام دارد. در این بازار معمولاً مواد خام و اولیه معامله می‌شوند. هر بورس کالایی به نام کالای معامله شده نامگذاری می‌شود، مانند بورس نفت و بورس گندم.
- بورس ارز
در بورس ارز، خرید و فروش پول‌های خارجی انجام می‌شود. این بورس در ایران فعال نیست، اما در کشورهای پیشرفته فعالیت زیادی دارد.
- بورس اوراق بهادار
در بورس اوراق بهادار، دارایی‌های مالی مانند سهام و اوراق مشارکت معامله می‌شود. در ایران، به بازار خرید و فروش اوراق بهادار که به طور رسمی و دائم در مکان خاصی انجام می‌شود، “بورس اوراق بهادار” می‌گویند.
فرابورس چیست ؟
فرابورس، دومین بازار سرمایه ایران است که به انگلیسی با نام Over the Counter Market (به اختصار OTC) شناخته می‌شود. این بازار در ابتدای آبان‌ماه سال 1387 با مجوز شورای عالی بورس ایجاد شد.
- فرابورس مانند بورس، بازاری است که در آن سهام شرکت‌ها خرید و فروش می‌شود و قیمت آن بر اساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شود. اما به دلیل فرایند آسان‌تر پذیرش و خرید و فروش در فرابورس، شرکت‌های کوچک‌تر هم می‌توانند سهام خود را در بازار سرمایه عرضه کنند.
مزایای ثبت شرکت‌ها در بازار فرابورس چیست ؟
طبق قوانین، تمام مزایای شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس، برای اوراق بهادار و سهام شرکت‌های حاضر در فرابورس هم وجود دارد. اما چند مورد به عنوان مزایای ثبت یک شرکت در فرابورس عبارتند از:
- تامین مالی : یکی از مهم‌ترین کارکردهای بورس‌های اوراق بهادار، امکان تامین مالی با هزینه کم و دسترسی آسان از مردم و سرمایه‌گذاران است. شرکت‌های پذیرفته‌شده در بازار می‌توانند با فروش سهام خود منابع مالی جدیدی را تأمین کنند که ریسک فعالیت شرکت را افزایش نمی‌دهد.
- معافیت مالیاتی : شرکت‌های پذیرفته‌شده در فرابورس ایران می‌توانند از معافیت مالیاتی تا ۱۰ درصد درآمد خود پس از پذیرش و عرضه سهام در فرابورس برخوردار شوند.
- تخفیف مالیات نقل و انتقال : مالیات نقل و انتقال سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس و فرابورس فقط ۱ درصد ارزش معامله است که این مقدار بسیار کمتر از مالیات ۴ درصدی شرکت‌های خارج از بورس است.
- معرفی شرکت به بازار: با توجه به انتشار اخبار و قیمت سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده در فرابورس، این امکان برای شرکت‌ها فراهم می‌شود که به بازار معرفی شوند.
“`
در وب‌سایت رسمی فرابورس، رسانه‌ها و دیگر پایگاه‌های اطلاع‌رسانی، نام و برند شرکت‌های حاضر در فرابورس به صورت روزانه منتشر می‌شود. این امر به معرفی شرکت‌ها به افراد جامعه، سرمایه‌گذاران، مشتریان و دیگر ذینفعان کمک می‌کند.
- شفافیت اطلاعاتی: شرکت‌هایی که در فرابورس پذیرفته شده‌اند، اطلاعات مالی خود را در وب‌سایت رسمی سازمان بورس و اوراق بهادار و فرابورس ایران منتشر می‌کنند. این اطلاعات برای عموم در دسترس است و قابل اعتماد است، به همین خاطر تعداد افرادی که به سرمایه‌گذاری در این شرکت‌ها تمایل پیدا می‌کنند، افزایش می‌یابد.
- کشف عادلانـه قیمت سهام: قیمت‌های سهام در بورس بر اساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شود. این قیمت‌ها رسمی هستند و می‌توانند معیاری برای تعیین ارزش شرکت‌ها باشند.
- وثیقه گذاری سهام: سیستم بانکی کشور، سهام شرکت‌هایی که در بورس تهران یا فرابورس ایران پذیرفته شده‌اند را به عنوان دارایی معتبر برای وثیقه گذاری و دریافت تسهیلات می‌شناسد. بنابراین سهامداران بزرگ و دیگر سهامداران می‌توانند با وثیقه گذاشتن سهام خود، از بانک‌ها تسهیلات دریافت کنند.
- امکان توزیع اوراق بهادار در بازار ابزار نوین مالی: شرکت‌هایی که در فرابورس فعالیت می‌کنند می‌توانند تا ۶۰ درصد منابع مالی پروژه‌های خود را از طریق توزیع اوراق تامین کنند.
تفاوت بازار بورس و بازار فرابورس چیست ؟
تفاوت اصلی بین بورس و فرابورس در شرایط پذیرش شرکت‌ها در این دو بازار است. شرکت‌ها برای ورود به بورس شرایط سخت‌گیرانه‌تری دارند در مقایسه با فرابورس.
تقسیم بندی بازارها در بورس و فرابورس متفاوت است. فرابورس شامل هفت بازار مختلف است: بازار اول، دوم، سوم (عرضه)، ابزارهای نوین مالی، پایه، شرکت‌های کوچک و متوسط و ابزار مشتقه. اما بورس تنها دارای بازارهای اول و دوم می‌باشد.
کارمزد خرید و فروش در فرابورس کمی کمتر از بازار بورس است.
آیا خرید سهام در بازار بورس و فرابورس تفاوتی دارد ؟
خرید و فروش در بورس توسط کارگزاران که مسئولیت اصلی انجام معاملات را دارند، انجام می‌شود. در فرابورس نیز کارگزاران از طرف خریدار و فروشنده، خرید و فروش‌ها را انجام می‌دهند.
در این بازار، کارگزاران به عنوان واسطه بین خریدار و فروشنده عمل کرده و تمامی معاملات سهام و اوراق بهادار در فرابورس از طرف آن‌ها انجام می‌شود.
انواع بازارهای بورس و فرابورس
مهم‌ترین تفاوت بین بورس و فرابورس در فرآیند ثبت شرکت‌ها در این دو بازار است. بر این اساس، بورس و فرابورس به بازارهای مختلفی تقسیم می‌شوند:
- بورس (بازار اول و دوم)
- فرابورس (بازار اول – بازار دوم – بازار سوم – بازار پایه – بازار ابزارهای نوین مالی، بازار مشتقه و بازار شرکت‌های کوچک و متوسط)
نتیجه‌گیری
با توجه به مطالب گفته شده، سرمایه‌گذاری در سهام بورس نسبت به سرمایه‌گذاری در سهام فرابورس با ریسک کمتری همراه است. این ریسک پایین‌تر در بورس همچنین بر نقد شوندگی و انتظارات آینده سهام تاثیرگذار است.
علاوه بر این، پذیرش شرکت‌ها در فرابورس راحت‌تر از بورس بوده و کارمزدهای خرید و فروش در فرابورس نیز کمتر است. تمامی این عوامل فرابورس و بورس را به گزینه‌های جذابی برای سرمایه‌گذاران تبدیل کرده است.
