تفاوت بیت و بایت در محاسبه سرعت اینترنت چیست؟
فرق بین بایت و بیت چیست؟
با پیشرفت اینترنت در ایران، اکنون افراد بیشتری از جامعه به این شبکه جهانی دسترسی دارند و با اصطلاحاتی که در زمان اتصال به اینترنت رایج است آشنا می‌شوند.
بسیاری از کاربران سوالات و ابهاماتی در مورد سرعت واقعی اینترنت و واژه‌هایی مثل کیلوبایت، کیلوبیت و ضریب اشتراک دارند.
در این مقاله سعی شده است که با زبانی ساده به این سوالات جواب داده شود.
سرعت واقعی اینترنت، یک سوءتفاهم بزرگ!
ابتدا یکی از موضوعاتی که کاربران عموماً به اشتباه درباره آن فکر می‌کنند، سرعت اتصال به اینترنت و نحوه محاسبه آن است.
بیشتر کاربران فکر می‌کنند که سرعت واقعی اینترنت، همان سرعتی است که شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات اینترنتی (ISP) با واحد کیلوبیت در ثانیه (Kbps) به مشتریان خود می‌فروشند
وقتی که یک فرد درخواست اینترنت پرسرعت می‌دهد، شرکت ارائه‌دهنده بر اساس نوع کاربر (خانگی یا اداری) و مقدار مصرف، سرویس‌هایی با سرعت‌های متفاوت مانند ۱۲۸، ۲۵۶، ۵۱۲ و … با واحد کیلوبیت در ثانیه پیشنهاد می‌کند.
برخلاف این واحد، واحد دیگری به نام کیلوبایت در ثانیه داریم که با حرف B بزرگ شناخته می‌شود و به صورت KBps (کیلو بایت در ثانیه) نشان داده می‌شود. این واحد معمولاً در هنگام دانلود فایل از اینترنت قابل مشاهده است. (هر Kb برابر با ۱۰۲۴b و هر KB برابر با ۱۰۲۴B است.)
با توجه به اینکه هر ۱ بایت (۱ Byte) شامل ۸ بیت (۸ Bit) است، سرعت‌هایی که شرکت‌های ارائه‌دهنده اینترنت به کاربران ارائه می‌دهند باید به ۸ تقسیم شوند تا سرعتی بدست آید که در زمان دانلود فایل‌ها دیده می‌شود.
به عبارتی دیگر، کاربران اینترنت معمولاً سرعت خود را در نرم‌افزارهایی مانند نرم‌افزارهای مدیریت دانلود و اندازه‌گیری سرعت اینترنت با واحد KBps (کیلو بایت در ثانیه) مشاهده می‌کنند و این ممکن است باعث سوءتفاهم شود.
برای مثال، ممکن است کاربری دیده باشد که وقتی سرعت اینترنت ۱۲۸Kbps (یکصد و بیست و هشت کیلو بیت در ثانیه) است، نرم‌افزار سرعت اینترنت را به شکل ۱۶KBps (شانزده کیلو بایت در ثانیه) نشان می‌دهد.!
برای دیگر سرویس‌های اینترنتی نیز همینطور است؛ کافی است سرعت مشخص‌شده با واحد Kbps (کیلو بیت در ثانیه) را به عدد ۸ تقسیم کنیم تا سرعت سرویس بر حسب KBps (کیلو بایت در ثانیه) محاسبه شود و کاربر آن را مشاهده کند.
براساس تحقیقی از تعدادی از کاربران اینترنت با سرعت ۱۲۸Kbps (یکصد و بیست و هشت کیلوبیت در ثانیه) مشخص شده که:
۳۵ درصد از افرادی که مورد پرسش قرار گرفتند، به اشتباه فکر می‌کردند که واحد سرعت سرویس اینترنت‌شان کیلو بایت در ثانیه (KBps) است.
۲۵ درصد هیچ گونه اطلاعی از معنای واحدهای سرعت اینترنت مانند Kbps (کیلو بیت در ثانیه) و KBps (کیلو بایت در ثانیه) نداشتند. ۳۰ درصد دیگر هم به این پرسش پاسخی نداشتند.
سرویس اشتراکی یا اختصاصی، این سؤال است!
نکته بسیار مهم دیگری که بیشتر کاربران و مشترکین قبل و بعد از خرید اینترنت به آن توجه زیادی نمی‌کنند، بحث اشتراکی و اختصاصی بودن سرویس‌های اینترنتی است.
به‌طور کلی سرویس‌های اینترنتی به دو دسته اشتراکی (Shared) و اختصاصی (Dedicated) تقسیم می‌شوند که افراد و سازمان‌ها با توجه به نیاز و مقدار استفاده خود، می‌توانند هر یک از این سرویس‌ها را با سرعت‌های متفاوت دریافت کرده و براساس نوع آن به شیوه‌های مختلف استفاده کنند.
با توجه به مصوبه ۱۵۲ کمیسیون تنظیم مقررات رادیویی که نهاد ناظر بر اینترنت در کشور است، تمام شرکت‌های اینترنتی موظف هستند که سرویس‌های اشتراکی خود را با نسبت ۱ به ۸ و سرویس‌های اختصاصی خود را با نسبت ۱ به ۱ میان کاربران به اشتراک بگذارند.
یعنی وقتی یک کاربر خانگی سرویس اشتراکی ۱۲۸Kbps (یکصد و بیست و هشت کیلو بیت در ثانیه) از شرکت اینترنتی خود می‌گیرد، پهنای باند این سرویس به طور کلی با حداکثر ۸ کاربر دیگر به اشتراک گذاشته شده و سرعت واقعی استفاده از این سرویس در زمان‌های شلوغ ممکن است تا یک هشتم سرعت اولیه کاهش یافته و به ۱۶Kbps (شانزده کیلو بیت در ثانیه) برسد.
البته بیشتر ارائه‌دهندگان اینترنت تلاش می‌کنند که سرویس‌های اشتراکی را به گونه‌ای ارائه دهند که کیفیت ممنای بیشتری شبیه سرویس‌های اختصاصی داشته باشند.
سرعت و پهنای باند سرویس‌های اختصاصی که عموماً توسط شرکت‌ها و سازمان‌ها استفاده می‌شود، به صورت یک‌به‌یک است و به این معنی است که سرعت و پهنای باند تنها به یک کاربر اختصاص دارد و با هیچ کاربر دیگری به اشتراک گذاشته نمی‌شود.
به عبارت دیگر، کسی که یک اشتراک ۱۲۸Kbps (یکصد و بیست و هشت کیلو بیت در ثانیه) به صورت اختصاصی دارد، می‌تواند در تمام ساعات روز با همان سرعت ۱۲۸Kbps (یکصد و بیست و هشت کیلو بیت در ثانیه) از اینترنت استفاده کند.
این نکته مهمی است که بیشتر کاربران با وجود اشاره به آن در قرارداد سرویس اینترنت، به آن توجه نمی‌کنند و انتظار دارند همواره و در هر زمان (حتی در ساعات اوج مصرف) با سرعتی برابر با سرعت اولیه سرویس خود اینترنت استفاده کنند.
با توجه به توضیحات فوق، این انتظار چندان منطقی نیست و باوجود اینکه ممکن است سرعت خدمت در اکثر ساعات بالاتر از سرعت قراردادی باشد، ممکن است سرعت شما گاهی تا یک هشتم سرعت نامی سرویس کاهش یابد. این تفاوت جزء شرایط سرویس‌های اشتراکی است.
با توجه به مواردی که درباره نسبت اشتراک‌گذاری سرویس‌های اینترنتی و تفاوت‌های مربوط به واحدهای بیت و بایت توضیح داده شد،
این امکان وجود دارد که کاربران در مورد محاسبه سرعت سرویس خود دچار سردرگمی شوند.
بنابراین کاربران باید دقت کنند که این دو مورد باید به صورت جداگانه برای سرویس‌های اینترنتی در نظر گرفته شوند و نباید تنها یکی از آنها را برای محاسبه سرعت استفاده در نظر گرفت.
نکته تکمیلی؛ موافقت‌نامه سطح خدمات (SLA)
به منظور حفظ کیفیت خدمات اینترنتی از سوی شرکت‌های خدمات‌دهنده، سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی در کمیسیون ۱۷۷ موارد مشخصی را با عنوان موافقت‌نامه سطح خدمات (SLA) تعیین کرده است.
توافق‌نامه
سطح خدمات، به معنی یک قرارداد بین شرکت ارائه‌دهنده اینترنت و مشتری است. در این قرارداد، کیفیت خدماتی که باید ارائه شود مشخص می‌شود و تمامی شرکت‌های ارائه‌دهنده اینترنت در کشور موظف هستند که به این توافقات عمل کنند.
جزئیات این توافق‌نامه در سند کمیسیون ۱۷۷ سازمان تنظیم مقررات توضیح داده شده است. کاربران می‌توانند اگر شرکت ارائه‌دهنده اینترنت نتوانست خدمات مناسب را بر اساس این توافق‌نامه ارائه دهد، درخواست خسارت خود را به این شرکت بدهند و این مورد را از طریق سازمان تنظیم مقررات پیگیری کنند.
همچنین بخوانید:
