جاذبه های گردشگری کرمان را بشناسید (+ تصاویر)

آرامگاه شاه نعمت الله ولی در شهر کرمان

آرامگاه شاه نعمت الله ولی، یا آستانه او، در ۳۰ کیلومتری جنوب شرقی کرمان و در شهر ماهان قرار دارد. شاه نعمت الله ولی که نام اصلی‌اش نور الدین بود، در حلب به دنیا آمده و بیشتر دوران کودکی و نوجوانی‌اش را در کرمان گذرانده است. او نه تنها یک عارف بزرگ بود، بلکه در شعر و ادب فارسی نیز جایگاه ویژه‌ای داشت و دیوانی پر از قصیده، غزل، مثنوی و رباعی از او به جای مانده است.

جاذبه های گردشگری کرمان را بشناسید

این عارف بزرگ در سال 834 هجری قمری درگذشت و آرامگاهش در شهر ماهان یکی از زیباترین مکان‌های ایران به شمار می‌آید. این مکان از قرن‌ها پیش مورد احترام صوفیان، عارفان و شاعران بوده و هست.
سخن من نمکین است و برت می آرم.

می برم زیره به کرمان ؛ به نمکسار نمک

دراویش نعمت اللهی، که پیروان این عارف بزرگ هستند، در خانقاه این آرامگاه به عبادت و برگزاری مراسم پرداخته‌اند. ساختمان اصلی آستانه ماهان مربوط به نیمه اول قرن نهم هجری قمری (سال 840 هجری قمری) است و بعداً ساختمان‌های دیگری به آن اضافه شده است. این الحاقات عمدتاً به دوران شاه عباس اول صفوی و محمد شاه و ناصرالدین شاه قاجار تعلق دارند، که به بزرگان و عرفای شیعه ارادت داشته‌اند.

قدیمی‌ترین بخش آستانه، گنبدی است که روی مزار شاه نعمت الله قرار دارد. این گنبد در سال 840 هجری قمری به دستور احمد شاه بهمنی دکنی، که از ارادتمندان شاه نعمت الله بود، ساخته شده است. فضای آستانه به وسعت ۳۲۰۰۰ متر مربع است و نمونه‌ای از هنر معماری شش قرن اخیر محسوب می‌شود که با طراحی زیبا و باغسازی دلپذیر ترکیب شده است.

بارگاه شاه نعمت الله از ورودی شمالی شامل صحن اتابکی، صحن وکیل الملکی، رواق شاه عباسی، چله‌خانه، صحن میر داماد (حسینیه) و سردر محمد شاهی می‌باشد.

گنبد زیرین مزار شاه نعمت الله دارای کاربندی بسیار زیباست و گنبد روئین با کاشی‌کاری فیروزه‌ای زینت یافته و عبارت “یا مقلب القلوب و الابصار و سبحان الله و الحمدالله و لااله الا الله و الله اکبر” با خط زیبای کاشی بر روی گنبد نوشته شده است. سه طرف مرقد را رواق وکیل الملکی احاطه کرده و در گوشه جنوب گنبد، رواق شاه عباسی قرار دارد. درهای زیبا و مقبره توسط “علیشاه نجار” ساخته شده است. بر بدنه شمالی سردر ورودی به حرم، سنگ زیبایی با نام دوازده امام (ع) نصب شده که شخصی به نام قطب الدین نذر کرده است. در زاویه جنوب شرقی حرم، دری با خاتم‌کاری بوده که به چله‌خانه باز می‌شده و اکنون چله‌خانه جزو رواق شده است.

چله‌خانه احتمالاً قبل از عصر صفویه ساخته شده و در زمان ساخت رواق حفظ شده است. تزئینات داخلی آن به دوران بعد از تیموریان مربوط می‌شود. چله‌خانه یکی از قدیمی‌ترین آثار این مجموعه است. در شرق رواق شرقی، به صحن دلگشایی باز می‌شود که ۳۲ متر عرض و ۴۴ متر ارتفاع دارد. بانی این صحن، محمد اسماعیل خان وکیل الملک بوده است.

از ملحقات آستانه، کاروانسرایی است که از دوره قاجاریه در سمت غرب آستانه قرار دارد. این کاروانسرا که ورودی‌اش در سمت شمال قرار دارد، شامل شاه‌نشین و صحن و حجره‌هایی در اطراف است. این کاروانسرا به تدریج به حالت نیمه‌خرابه درآمد و عملاً مورد استفاده قرار نمی‌گرفت تا اینکه برنامه مرمت و احیای آن انجام شد. قبر “امیر نظام گروسی” نیز در جنوب ایوان وکیل الملکی واقع شده است.

در این آستانه یک موزه نیز تأسیس شده است که اشیای نفیسی را شامل می‌شود، به ویژه اشیایی مرتبط با عرفا و متصوفه، مانند کشکول، تبرزین و شمعدان و … . در این موزه دو صفحه از قرآنی که به خط کوفی نوشته شده و سبک نگارش آن احتمالاً به هشتصد سال پیش برمی‌گردد، موجود است.

باغ شاهزاده ماهان در شهر کرمان

باغ شاهزاده یکی از زیباترین باغ‌های سنتی ایران است. این باغ در شهر ماهان، در دامنه کوه‌های تیگران قرار دارد و به زمان‌های آخر دوره قاجاریه (1298 هجری قمری) برمی‌گردد.

در این باغ، سردر ورودی بسیار زیبایی وجود دارد. گفته می‌شود این باغ به دستور عبدالحمید میرزا ناصرالدوله، حاکم کرمان، در طول یازده سال (از 1298 ه.ق تا 1309 ه.ق) ساخته شده است. هنگامی که خبر مرگ ناگهانی حاکم به ماهان رسید، کارگری که مشغول تکمیل سردر بود، ناتمام کار را رها کرده و از آنجا فرار کرد و به همین دلیل می‌توان جاهای خالی کاشی‌ها را در سردر ورودی مشاهده کرد.

این باغ همچنین شامل عمارت شاه‌نشین و حمام است. در حال حاضر، عمارت شاه‌نشین به یک رستوران تبدیل شده و توسط بخش خصوصی اداره می‌شود. در باغ درختان میوه‌ای وجود دارد و حوض‌ها و فواره‌های زیبایی در جلوی عمارت سالانه گردشگران زیادی را به خود جلب می‌کند و افراد از زیبایی و طراوت این باغ لذت می‌برند.

باغ شاهزاده ماهان، حدود 126 سال پیش به عنوان مکان تفریحی شخصی توسط حمید میرزا فرمانفرما، حاکم وقت کرمان و بلوچستان ساخته شده است. این باغ با ترکیب باغبانی و معماری زیبا در کنار نهر آبی که از کوه‌های جوپاری سرچشمه می‌گیرد در مکان خوبی قرار دارد.

این باغ در دهه پنجاه توسط سازمان میراث فرهنگی وقت از مالکان خصوصی‌اش خریداری شد و در سال 1371، با نزدیک شدن به زمان برگزاری کنگره خواجوی کرمانی، بازسازی شد. خوشبختانه باغ به خوبی نگهداری می‌شود و هم اکنون بازدیدکنندگان، به ویژه مهمانان کرمان، می‌توانند از آن بازدید کنند. همچنین، با ساخت محور گردشگری هفت باغ علوی، دسترسی ساکنان کرمان به این باغ آسان‌تر شده است.

باغ شاهزاده که در حدود شش کیلومتری شهر ماهان واقع شده، به دستور “عبدالحمید میرزا فرمانفرما” در اواخر دوره قاجار ساخته شده است. هرچند این باغ تحت تأثیر کارهای باغ‌سازی و معماری اروپایی (فرانسوی) است، اما حال و هوای محلی نیز در آن دیده می‌شود. باغ دارای بخش‌های مختلفی همچون عمارت سردر، عمارت شاه‌نشین و حمام است. این سردر دو طبقه است و طبقه همکف آن بیشتر از طبقه اول است. به دلیل اینکه ساختمان نیمه‌کاره باقی مانده، فقط قسمتی از نمای طبقه همکف تزئینات خاصی دارد.

بخشی دیگر از ویژگی‌های مهم این باغ، سیستم آبرسانی و حوض‌های آب و فواره‌های آن است که به صورت پلکانی ساخته شده‌اند. باغ شاهزاده توسط اداره فرهنگ و هنر آن زمان خریداری گردید و در فهرست آثار ملی به ثبت رسید و با انجام تعمیرات، هم اکنون به یکی از دیدنی‌ترین مکان‌های گردشگری منطقه تبدیل شده است.

هر ساله گردشگران زیادی برای لذت بردن از هوا و زیبایی‌های این باغ باصفا که در دامنه کوه قرار دارد، به ماهان سفر می‌کنند. این باغ به‌خصوص برای افرادی که از شهرهای اطراف آمده‌اند، به عنوان یک واحه زیبا در میان کویر مرکزی ایران محسوب می‌شود و در ایام تعطیل به ویژه در فصل تابستان به عنوان گردشگاه محبوب این افراد شناخته می‌شود.

ارگ بم شهر کرمان

“`html

ارگ بم بزرگ‌ترین بنا از جنس خشت در دنیاست و در نزدیکی شهر بم در استان کرمان واقع شده است. «بم و فضای فرهنگی آن» در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است. این ارگ بزرگ که در مسیر جاده ابریشم قرار دارد، در سده ۵ پیش از میلاد ساخته شده و تا سال ۱۸۵۰ میلادی همچنان مورد استفاده بود. دلیل اینکه بعد از آن، دیگر استفاده نشد، به‌طور مشخص معلوم نیست.

این بنا یک دژ بزرگ است که ارگ در وسط آن قرار دارد، اما به دلیل ظاهر با شکوه ارگ که از بلندترین نقاط مجموعه به شمار می‌رود، کل دژ به عنوان ارگ بم شناخته می‌شود.

در تاریخ ۵ دی ۱۳۸۲، زلزله‌ای شدید به شهر بم و اطراف آن آسیب زیادی زد و ارگ بم تقریباً به طور کامل ویران شد. چند روز بعد از این زمین‌لرزه، رئیس‌جمهور وقت ایران، محمد خاتمی، اعلام کرد که ارگ باید بازسازی شود.

طراحی و ساخت ارگ

طراحی و معماری ارگ از جنبه‌های مختلفی بررسی شده است. با توجه به آنچه امروز از ارگ دیده می‌شود، می‌توان گفت که طراحان، از همان مراحل اولیه ساخت، طرح نهایی ساختمان و شهر را پیش‌بینی کرده بودند. در هر مرحله از ساخت، قسمت‌های ساخته شده شکل کامل و زیبایی داشتند و هر بخش جدید به‌راحتی به قسمت‌های قبلی متصل می‌شد.

ارگ در وسط یک شهر نظامی قرار دارد و از لحاظ امنیت موقعیت خوبی دارد.

بخش حکومتی که در دیوارهای درونی واقع شده شامل دژ نظامی، عمارت چهار فصل، سربازخانه، یک چاه آب ۴۰ متری و اصطبل برای ۲۰۰ اسب است.
بخش زندگی مردم که در اطراف بخش حکومتی قرار دارد شامل ورودی اصلی شهر، مسیر اصلی که ورودی شهر را به دژ و بازار وصل می‌کند، نزدیک به ۴۰۰ خانه و ساختمان‌های عمومی مانند مدرسه و مکان ورزشی است.

در میان خانه‌ها سه نوع مختلف قابل مشاهده است: *خانه‌های کوچک‌تر با ۲-۳ اتاق برای خانواده‌های کم‌درآمد.

خانه‌های بزرگ‌تر با ۳-۴ اتاق برای قشر متوسط جامعه، برخی از آن‌ها ایوان هم دارند.
خانه‌های مجلل‌تر با اتاق‌های بیشتر برای فصول مختلف سال در نقاط مختلف مستقر شده‌اند، دارای یک حیاط بزرگ و یک طویله نزدیک برای حیوانات هستند. تعداد این نوع خانه‌ها در ارگ بسیار کم است.

تمامی ساختمان‌ها از خشت (آجرهای رسی پخته نشده) ساخته شده‌اند. ارگ بم پیش از زلزله ۲۰۰۳ احتمالاً بزرگ‌ترین ساختمان خشت و گلی در جهان بوده است.

هامون و جازموریان در شهر کرمان

هامون جازموریان بین کوه‌های مکران و شاهسواران قرار دارد که طول آن از خاور به باختر تقریباً 300 کیلومتر و از شمال به جنوب 100 کیلومتر است. در زبان محلی، گیاهان را جاز و فراوانی آن را موریان می‌نامند. به همین دلیل این ناحیه به نام جازموریان شناخته شده است.

این دریاچه فصلی در غرب بلوچستان واقع شده و نیمی از آن در استان کرمان است. مساحت حوزه آب‌ریز آن 69000 کیلومتر مربع و ارتفاع آن از سطح دریا 300 متر می‌باشد. حوضچه آبگیر در زمان‌های پرآبی 3300 کیلومتر مربع و در زمان‌های کم‌آبی به طور متوسط 2500 کیلومتر مربع است. رودخانه‌های هلیل رود و بمپور به این هامون می‌ریزند.

برخلاف سایر هامون‌های بسته درون ایران، خاک‌های هامون جازموریان چندان شور نیست و زمین آن از قلوه سنگ و لایه‌های شنی و آهکی تشکیل شده است.

“`

جازموریان در سال‌های اخیر مسدود شده و در گذشته، دو رودخانه هلیل رود و بمپور در جنوب غربی آن به دریای عمان می‌ریختند. تغییرات در زمین باعث شده‌اند که این منطقه به شکل هامون کنونی در بیاید.

هامون جازموریان برخلاف هامون‌های دیگر، دارای آب شیرین است و شوری آن بسیار کم است. دلیل شیرینی آن این است که آب در آن ثابت نیست و دارای زهکش طبیعی است. در فصل‌های بارانی، در بخش‌های عمیق این دریاچه آب وجود دارد، اما در بقیه زمان‌ها به صورت مرداب و باتلاق تبدیل می‌شود.

هامون جازموریان، یک فرونشست زمین در حدود ۱۵۰ کیلومتری غرب ایرانشهر است که ارتفاع آن از سطح دریا ۳۵۰ متر می‌باشد. وسعت این هامون در فصل‌های پرباران به ۳۳۰۰ کیلومترمربع می‌رسد و به دلیل شرایط اقلیمی خاص، بیشتر زمان سال، بخش زیادی از آن به کفه نمکی و کفه‌های رسی تبدیل می‌شود.

رودها و آبراهه‌های متعددی، چه دائمی و چه موقت، به این هامون می‌ریزند که از بین آن‌ها، رود بمپور و هلیل‌رود اهمیت بیشتری دارند. در مورد شوری این رودها و مقدار نمک آب دریاچه، گزارش‌ها همخوانی دارند. در گزارش اوبرلندر (۱۹۸۸) آب هامون به عنوان آب قابل شرب معرفی شده، اما فیشر (۱۹۶۸) آن را شور می‌داند. بر اساس اطلاعات موجود، شوری آب جازموریان به حدی است که به حالت فوق اشباع از نمک می‌رسد. کرینسلی (۱۹۷۰) درباره هامون جازموریان سه بخش را معرفی کرده است: دریاچه فصلی که وسعت آن در فصول خشک و مرطوب به شدت تغییر می‌کند و در بیشتر جاها در پایان تابستان و اوایل پاییز ناپدید می‌شود.

* ناحیه مرطوب که حدود ۲۲ درصد از منطقه را پوشش می‌دهد.

* ناحیه باتلاقی که ۵۹ درصد از منطقه مرطوب را در بر می‌گیرد و محدودۀ بالایی آن به بسترهای سیلتی-رسی می‌رسد.

* ناحیه باتلاقی که ۵۹ درصد از منطقه مرطوب را زیر پوشش دارد و مرز بالایی آن به بسترهای سیلتی-رسی است.

حمام گنجعلی خان در شهر کرمان

حمام گنجعلی خان دارای نقاشی‌ها، مقرنس‌کاری‌ها، کاشی‌کاری‌ها و گچ‌بری‌های زیبایی است و تزئینات سنگی بسیار ظریف نیز در آن استفاده شده است. آب مصرفی این حمام از یک قنات تامین می‌شده که ورودی آن در میدان گنجعلی خان قرار دارد.

خروج فاضلاب آن نیز با توجه به مسائل بهداشتی و حفاظت از محیط زیست طراحی شده است. این حمام ۲۶ متر طول، ۳۰ متر عرض و حدود ۱۳۰۰ متر مربع زیر بنا دارد که شامل سردر، دالان ورودی، رختکن، هشتی بین گرمخانه، خزانه، چال حوض، بخش خصوصی و تونل است.

این حمام تا حدود ۶۰ سال پیش فعال بوده اما اکنون به مکان گردشگری تبدیل شده و هر روز به ویژه در تعطیلات، میزبان بازدیدکنندگان زیادی است. در حال حاضر در این حمام، مجسمه‌های مومی به لباس‌های سنتی مردم کرمان، صحنه‌هایی از استحمام به شیوه سنتی را به نمایش می‌گذارند. همچنین در کنار این مجسمه‌ها، وسایل مختلف حمام نیز به نمایش گذاشته شده است. این مجسمه‌ها در سال ۱۳۵۲ در دانشکده هنرهای زیبا به طراحی شده و به این مکان منتقل شده‌اند.

مسجد ملک در شهر کرمان

این مسجد یکی از قدیمی‌ترین و بزرگ‌ترین مساجد ایران و کرمان است که قدمت آن به قرن 5 هجری برمی‌گردد. این مسجد به خاطر شبستان‌های متعدد و فضای وسیعش، جذابیت تاریخی خود را حفظ کرده است. همچنین وجود برج آجری و سه محراب گچ‌بری شده نشان‌دهنده قدمت و تاریخ‌اش است.

موقعیت جغرافیایی مسجد:

این مسجد در بافت قدیم شهر کرمان و در محله‌ای به نام شاه عادل قرار دارد. از شمال به خیابان امام، از جنوب به محله شاه عادل، از شرق به حمام شیخ الاسلام و ساختمان‌های مسکونی، و از غرب به بازار مسجد ملک (که تخریب شده) و خانه‌های مسکونی وصل می‌شود.

مجموعه باغ موزه هرندی در شهر کرمان

باغ‌موزه هرندی: این باغ و بنای موجود در آن به اواخر دوره قاجار متعلق است. این مجموعه توسط مرحوم عدل‌السلطان ساخته شده و در سال 1313 هجری شمسی به مرحوم ابوالقاسم هرندی فروخته شده است.

این باغ تمام ویژگی‌های یک باغ ایرانی را دارد. از بخش‌های مختلف باغ می‌توان به ساختمان اندرونی, بیرونی, بهارخواب, حمام, آشپزخانه و اتاق‌های مستخدمین اشاره کرد. همچنین گاو گرد (گاوچاه)، حوض و آب‌نما، و اصطبل و درختان میوه نیز در آن وجود دارد. این باغ در طول زمان تغییرات زیادی را تجربه کرده که شامل تخریب اصطبل و انبارها و تبدیل آشپزخانه به ساختمان اداری است.

در حال حاضر، ساختمان موجود در این باغ به عنوان موزه منطقه‌ای استان کرمان استفاده می‌شود. در طبقه همکف این موزه، سازهای سنتی استاد مسعود و در طبقه اول آن، موزه باستان‌شناسی قرار دارد.