خاصیت دارویی و درمانی گیاه اکلیل الملوک چیست؟ (2 نکته مهم)
“`html
با خواص دارویی
اکلیل الملک (ناخنک)
آشنا شوید
اکلیل الملک با نام های دیگری نظیر
شبدر شیرین، بسنگ، شاه افسر، شبدر زرد، بسیه، شاه بسه، ناخنک، یونجه زرد، گیاه قیصر
شناخته می شود. در زبان یونانی نام این گیاه گل عسل است، زیرا هنگامی که گل می‌دهد، تعداد زیادی زنبور عسل به دور آن جمع می‌شوند و از عطر و شهد آن استفاده می‌کنند.
عطر گل‌های این گیاه بسیار شدید است و فضای اطراف را پر می‌کند و وقتی خشک می‌شود، بوی بیشتری نیز دارد. در فرانسه، قبلاً این گیاه را برای غذا دادن به اسب‌ها می‌کاشتند چراکه اسب‌ها به آن خیلی علاقمند بودند. در این مقاله با خواص دارویی اکلیل الملک آشنا خواهیم شد. با ما همراه باشید.
مشخصات ظاهری گیاه اکلیل الملک
ناخنک با نام علمی Melilotus officinalis، گیاهی علفی و دوساله است که ۲۰ تا ۸۰ سانتی‌متر طول دارد و در دشت‌ها، کنار جاده‌ها و مکان‌های سایه‌دار به طور خود به خود می‌روید.
برگ‌های آن از ۳ برگچه دندانه‌دار تشکیل شده و گل‌های آن کوچک، حدود ۶ تا ۷ میلی‌متر طول دارد و به رنگ زرد و معطر است. نوع زرد گل آن به خشکی مقاوم‌تر است. میوه این گیاه به شکل نیام، بدون کرک، سبز و دارای یک یا دو دانه است.
رنگ این گیاه زرد مایل به سفید (رنگ کاه) است، در حالی که دانه آن زرد است و اگرچه دارای تخلخل است تا حدودی سفت و محکم است. همه قسمت‌های هوایی این گیاه خاصیت دارویی دارند.
امروزه بیشتر از یونجه زرد به صورت موضعی برای درمان دردهای رماتیسمی، خارش پوست و رفع التهاب پوستی استفاده می‌شود و به عنوان می‌کرد (ادرارآور) نیز به صورت سنتی به کار می‌رود.
خواص اکلیل الملک چیست؟
محل رویش گیاه ناخنک یا اکلیل الملک
اکلیل الملک بومی اوراسیاست و امروزه در نقاط مختلف اروپا و آسیا رشد می‌کند و در شرق اروپا کشت و برداشت می‌شود. از رویش این گیاه در نقاط مختلف ایران، از جمله در چراگاه‌ها و کوه‌ها، به ویژه در سبلان، نواحی شمالی ایران، اطراف تهران، آذربایجان، بلوچستان، تبریز و لاهیجان گزارش شده است.
اندام قابل مصرف اکلیل الملک
قسمت‌هایی از گیاه یونجه زرد که استفاده می‌شود، شامل ساقه‌های هوایی، به رنگ سبز و با خطوط طولی است. همچنین، برگ‌هایی که طول آن‌ها ۱.۵ تا ۲.۵ سانتی‌متر است، و برگچه‌های کوچک و دندانه‌دار دارد.
گل‌ها به رنگ زرد هستند و گاهی به صورت خوشه‌ای دیده می‌شوند. کاسبرگ‌ها ۵ دندانه دارند و کرکی هستند. همچنین ممکن است میوه‌ها نیز به شکل تخم مرغی دیده شوند. یونجه زرد بویی شبیه کومارین دارد و طعمی تلخ و تند دارد که بعد از جویدن مزه‌ای لعابی دارد.
ترکیبات شیمیایی ناخنک (اکلیل الملک)
گیاه اکلیل الملک حاوی ترکیبات شیمیایی مانند کومارین‌ها، فلاونوئیدها، تانن‌ها و ساپونین‌ها است. کومارین ماده‌ای معطر است که خواص ادرارآوری و ضد تشنج دارد و می‌تواند در درمان زخم‌ها یا تومورها بسیار موثر باشد.
در مقدار کم، کومارین می‌تواند در درمان بی‌خوابی مفید باشد. اما اگر بیش از حد استفاده شود، می‌تواند باعث سرگیجه و حالت تهوع شود و همچنین ممکن است مشکلاتی برای قلب به وجود آورد. پودر ناخک نیز به رنگ سبز روشن با ذرات ریز زرد رنگ، دارای طعمی تلخ و تند است.
گل‌های یونجه زرد به دلیل داشتن تانن و ترکیبات آنتی‌بیوتیکی، دارای خاصیت ضد تشنج، مرهم سینه و ضد عفونی کننده هستند. این گیاه به ضد عفونی کردن مجاری ادراری، افزایش ادرار (مدر) و کاهش بوی ادرار کمک می‌کند.
از ناخنک برای درمان اسهال خونی، التهاب روده، روماتیسم و واریس نیز استفاده می‌شود. از آنجا که این
“`گیاه ناخنک برای تسکین و خواب استفاده می‌شود. این گیاه در شرایط عصبی، دردهای مختلف، سرفه‌های عصبی و برای کاهش گاز روده‌ها مفید است. همچنین می‌توان آن را برای درمان زکام و التهاب پشت حلق به کار برد.
برای درمان ورم ملتحمه چشم می‌توانید بین ۳۰ تا ۴۰ گل از آن را در یک لیتر آب جوشانده و از آن استفاده کنید. جوشاندۀ گل‌های اکلیل الملک برای شستن چشم، درمان التهاب پلک‌ها، گل مژه و همچنین تسکین دردهای روماتیسم و التیام زخم‌ها به کار می‌رود.
این جوشانده برای افرادی که به طور مکرر داروهای شیمیایی و مضر خواب آور مصرف نکرده باشند مناسب است. علاوه بر این، دمنوش گیاه ناخنک برای درمان ورم و کاهش لوزه‌ها مفید است.
اکلیل الملوک چه خاصیت دارویی و درمانی دارد؟
فواید گیاه ناخنک از دیدگاه طب سنتی
- اگر ۸ گرم دانه‌های آن را نرم کنید و با ۲۰ گرم عسل مخلوط کنید و بخورید و سپس با جوشانده آن بخور دهید و بعد از حمام روغن آن را روی نواحی مورد نظر بمالید، برای درمان فلج و تقویت اعصاب بدن مفید است.
- می‌توانید آن را با انجیر دم کنید، سپس آب آن را صاف کرده و با عسل شیرین کنید و بنوشید. این کار مدر و قاعده آور است و به افزایش شیر و اسپرم کمک می‌کند.
- خوردن ۱۲ گرم از عصاره آن با تخم آن و دوشاب برای ورم درونی شکم مفید است.
- مصرف ۱۲ گرم از عصاره آن با زعفران برای آرامش ضربان قلب مفید است.
- استفاده از اسانس آن بر روی پوست سر به جلوگیری از ریزش مو کمک می‌کند.
- هر روز با آب جوشانده آن سر را ماساژ دهید تا مشکلات پوستی سر برطرف شود.
- ۱۰۰ گرم از آن را در یک لیتر آب بجوشانید و با آب گرم آن نواحی دردناک را ماساژ دهید. این کار به تسکین درد مفاصل و کاهش ورم‌های سفت و مزمن کمک می‌کند.
مضرات شاه افسر (اکلیل الملک) چیست؟
این گیاه سمی است و هنگام استفاده از آن باید به خطرات آن توجه کرد تا عوارض منفی پیش نیاید.
مصرف این گیاه برای افراد مبتلا به فشار خون مضر است و باید از آن پرهیز کردند. اگر نیاز به استفاده از آن باشد، باید با مخلوطی از گیاهان ضد فشار خون ترکیب شود.
این گیاه خاصیت رقیق کنندگی خون دارد، بنابراین برای افرادی که داروهای رقیق کننده خون مصرف می‌کنند توصیه نمی‌شود و تنها با مشورت پزشک می‌توان از آن استفاده کرد.
زنان باردار نمی‌توانند از این گیاه استفاده کنند زیرا ممکن است عوارض جدی و غیرقابل جبرانی مانند سقط جنین ایجاد کند.
همچنین بخوانید:
