خواص اسید فولیک و چگونگی مصرف فوليك اسيد (2 نکته مهم)

مصرف فولیك اسید، که به آن فولات یا ویتامین B9 نیز گفته می‌شود، یکی از عناصر مهم برای جلوگیری از بروز مشکلات در رشد لوله عصبی جنین است. این مشکلات سالانه از هر 1000 بارداری ممکن است یک نفر را تحت تأثیر قرار دهد. تحقیقات نشان می‌دهند که مصرف فولیك اسید در زمان بارداری می‌تواند به کاهش یا پیشگیری از بروز مشکلات عصبی در جنین کمک کند. این مشکلات معمولاً به دلیل بسته نشدن درست لوله عصبی در اوایل بارداری به وجود می‌آیند.

خواص فولیك اسید

برخی از این مشکلات شامل: اسپینابیفیدا (که در آن پایه مهره‌ها باز باقی می‌ماند و نخاع و اعصاب نمایان می‌شود)؛ آنانسفالی (عدم وجود مغز و نخاع به طور مادرزادی)؛ و انسفالوسل (برآمدگی مغز در داخل حفره‌ای در جمجمه) هستند. در مادرانی که یک ماه قبل از بارداری، مقدار دوز پیشنهادی (400 میکروگرم در روز) فولیك اسید را مصرف کرده و تا پایان سه ماهه اول بارداری این مصرف را ادامه داده‌اند، وقوع این مشکلات در جنین کمتر گزارش شده است.

این دلیل کافی است تا هر زن باردار، حتی قبل از بارداری، مصرف این ماده را آغاز کند. همچنین، برخی از تحقیقات افزایش احتمال بروز سقط، شکاف لب یا کام، مشکلات در اندام‌ها و نوعی از اختلالات قلبی را در نوزادان مادرانی نشان داده‌اند که به نظر می‌رسد در طول بارداری به اندازه کافی فولیك اسید مصرف نکرده‌اند.

بدن شما برای ساخت، ترمیم و عملکرد درست DNA به این ماده غذایی نیاز دارد. DNA نقشه ژنتیکی ما را تشکیل می‌دهد و سنگ بنای اولیه سلول‌هاست، بنابراین در دوران بارداری که سلول‌ها به شدت در حال تقسیم و رشد هستند، به مقدار زیادی فولیك اسید نیاز است. از سوی دیگر، فولیك اسید در یک فرآیند متابولیکی پیچیده دیگر نیز نقش دارد که در آن یک آمینواسید به نوع دیگری تبدیل می‌شود و اگر فولات در بدن کم باشد، ممکن است این فرآیندها به مشکلاتی همچون اختلال در لخته شدن خون، جدا شدن جفت، سقط‌های مکرر و مرده‌زایی منجر شود.

در نهایت، فولیك اسید در ساخت گلبول‌های قرمز خون نیز نقش دارد و کمبود این ماده می‌تواند باعث بروز کم‌خونی در مادر شود. ممکن است در موارد چند قلویی یا زمانی که مادر به دلیل بیماری‌های خاص مثل کرون یا اعتیاد به الکل نیاز بیشتری به این ماده دارد، نیاز به مصرف اضافی فولیك اسید احساس شود.

علائم کمبود این ماده چیست؟

علائم ناشی از کمبود فولیك اسید ممکن است پنهان باشد و علائم خاصی برای تشخیص آن وجود نداشته باشد. ممکن است فرد دچار اسهال، کاهش اشتها، از دست دادن وزن، ضعف، زخم در دهان و زبان، سردرد، تپش قلب و تحریک‌پذیری شود. اگر مقدار کمبود فولیك اسید در بدن شما خفیف باشد، حتی ممکن است هیچ علامت بارز نداشته باشید، در حالی که تأثیر منفی بر جنین در حال رشد و توسعه می‌تواند بسیار جدی باشد. به همین دلیل است که همه زنان در سنین باروری باید فولیك اسید مصرف کنند، حتی اگر به نظر می‌رسد از نظر سلامتی مشکلی ندارند.

به چه مقدار فولیك اسید نیاز دارم؟

یک ماه قبل از اینکه تصمیم به بارداری بگیرید، باید روزانه 400 میکروگرم فولیك اسید مصرف کنید تا خطر مشکلات لوله عصبی در جنین را کاهش دهید. تکامل لوله عصبی از حدود هفته سوم پس از لقاح آغاز می‌شود و ممکن است این زمان همزمان باشد با زمانی که شما تازه از بارداری خود مطلع می‌شوید. از آنجا که بسیاری از بارداری‌ها ممکن است بدون برنامه‌ریزی قبلی اتفاق بیفتند، کارشناسان بهداشت عمومی بر این باورند که تمامی زنان در سنین باروری بهتر است هر روز فولیك اسید مصرف کنند.

زمانی که باردار می‌شوید، این مقدار حتی افزایش می‌یابد و شما باید روزانه 600 میکروگرم تا 1 میلی‌گرم فولیك اسید مصرف کنید. از آنجا که فولیك اسید یک ویتامین محلول در آب است، بدن مقادیر اضافی آن را دفع می‌کند و به همین دلیل هم برای مدت طولانی در بدن ذخیره نمی‌شود و باید هر روز آن را جایگزین کرد.

یک مطالعه نشان داده است که میزان فولات در خون زنان باردار چاق کمتر از زنان لاغر و با جثه کوچک است و همچنین احتمال بروز مشکلات لوله عصبی در نوزادان مادران چاق بیشتر است. اما هنوز رابطه دقیق بین این دو موضوع به طور کامل مشخص نشده است.

زنانی که دارای فرزندی با مشکل لوله عصبی هستند، ریسک بالاتری دارند تا در بارداری بعدی نیز این مشکل برای جنین به وجود بیاید. بنابراین به این گروه از زنان باردار…

“`

توصیه می‌شود که خانم‌ها در دوران بارداری حدود ده برابر مقدار معمول اسید فولیک مصرف کنند، یعنی روزانه ۴ میلی‌گرم. بهتر است این مصرف را از یک ماه قبل از بارداری شروع کرده و تا حداقل پایان سه‌ماهه اول بارداری ادامه دهند.

آیا لازم است که قرص‌های مکمل ویتامینی مصرف کنم؟

بله، شما نیاز به مصرف روزانه اسید فولیک به صورت قرص مکمل دارید. حتی اگر میوه‌ها و سبزیجات تازه به اندازه کافی مصرف می‌کنید، بهتر است این ماده را به شکل قرص نیز به رژیم غذایی خود اضافه کنید. اگر در ابتدای بارداری دچار حالت تهوع هستید و نمی‌توانید ویتامین‌های مخصوص این دوران را به راحتی مصرف کنید، حداقل می‌توانید قرص اسید فولیک را به‌طور جداگانه تهیه کرده و با توجه به کوچک بودن آن، به راحتی مصرف نمایید.

بهترین منابع غذایی اسید فولیک کدامند؟

برخی از فرآورده‌های غلات مانند آردهای مختلف، غلات صبحانه و پاستاها با اسید فولیک غنی می‌شوند. داشتن یک رژیم غذایی متعادل می‌تواند به شما در تأمین نیاز به اسید فولیک کمک کند. برای مثال، مصرف روزانه یک فنجان غلات غنی‌شده با صبحانه به همراه شیر و یک لیوان آب پرتقال می‌تواند نیمی از نیاز روزانه شما به اسید فولیک را تأمین کند. همچنین، برخی دیگر از مواد غذایی که به طور طبیعی حاوی اسید فولیک هستند شامل: میوه‌ها مانند پرتقال و توت‌فرنگی، حبوبات مانند عدس، مخمر آبجو، سویا، محصولات غلات و سبزیجات با برگ‌های سبز تیره مانند کلم بروکلی، نخودفرنگی و مارچوبه می‌باشند.