خواص دارویی و درمانی گیاه کوشنه(قسط) (2 نکته مهم)
کوشنه، قسط، قسط تلخ، قسط کشمیری، قسط شیرین، قسط عربی، قسط بری
با این بخش از رضیم همراه باشید تا با فواید بی نظیر گیاه قسط آشنا شوید.
کوشنه،قسط Costus sp
به فارسی به گیاه کوشنه می‌گویند؛ ریشه‌ای دارد که به ریشه لفاح شباهت دارد و گیاه آن بدون ساقه و روی زمین پخش شده است. برگ‌هایش پهن هستند و می‌گویند این گیاه خشبی است و شامل سه دسته اصلی می‌باشد: دسته اول شیرین و کمی به رنگ زرد مایل است و سبک و خوشبو می‌باشد و به آن قسط بحری می‌گویند. دسته دوم تلخ و کمی تیره‌تر است و مغز آن مایل به زرد می‌باشد و سبک و کم بو است و به نام قسط هندی شناخته می‌شود. دسته سوم رنگش مایل به قرمز و وزنش شبیه به چوب شمشاد است و خوشبو و بدون تلخی بوده و بسیار خطرناک است و به آن قسط شیرین گفته می‌شود. این گیاه از نظر دما، گرم و خشک است. برخی از محققان اشاره کرده‌اند که خاصیت حرارت آن به حدی است که می‌تواند برای پوست مفید باشد و روغن آن گرم و خشک است.
خاصیت گیاه قسط
این گیاه به تقویت اعضای اصلی بدن و اعصاب کمک می‌کند و می‌تواند بیماری‌های سرد را درمان کند و اعضایی که به گرما نیاز دارند را گرم کند. همچنین می‌تواندBlood و سایر مایعات مفید را به سمت پوست جذب کند. این گیاه می‌تواند نفخ را کاهش دهد و برای درمان سردردهای سرد مناسب است، به همراه عسل و داروهای دیگر می‌تواند سردرد را برطرف کند. پودر آن برای رفع سردردهای شدید خوب است و استفاده از ضماد آن که از داروهای مناسب تهیه شده باشد برای علاج فلج و ضعف عضلات و درد گوش مفید است. اگر روغن آن در گوش بچکد، می‌تواند درد را تسکین دهد و گرفتگی‌های سرد گوش را باز کند. بخور آن می‌تواند زکام و اسهال را درمان کند.
در ترکیب با برخی ادویه‌ها می‌تواند درد قفسه سینه، آسم، تنگی نفس، سرفه‌های مزمن، پاک کردن مایعات چسبناک در سینه، درد پهلو و مفاصل و ضعف اعصاب و عضلات را بهبود بخشد و آن‌ها را گرم کند. همچنین می‌تواند در درمان کبد، طحال و مشکلات دیگر کمک کننده باشد و تب‌هایی که با لرزی از نوع بلغمی همراه هستند را درمان می‌کند. این گیاه همچنین برای بیماری‌های پوستی و درمان ریزش مو و جوش‌های چرکی مؤثر است. قسط می‌تواند سموم را به سمت پوست جذب کند و در دفع سموم ناشی از مار، عقرب و دیگر موجودات زهرآگین مؤثر است.
این گیاه برای مثانه مضر است و برای درمان آن می‌توان از گلنگبین استفاده کرد. همچنین می‌توان با انیسون عوارض منفی آن برای ریه را برطرف کرد. مقدار داروی آن بین یک درهم تا یک مثقال تجویز می‌شود. برای تهیه روغن قسط، قسط تلخ را با روغن زیتون روی حرارت ملایم به مدت طولانی جوشانده تا مایع آن کاملاً تبخیر شود. طبع این روغن گرم و خشک است و به تقویت اعصاب و بدن کمک می‌کند و در درمان سرمای معده و کبد مؤثر است.
مشخصات گیاه قسط
این گیاه چند ساله و علفی است و ارتفاع آن به 1 تا 2 متر می‌رسد. برگ‌های قسمت پایینی ساقه دراز و به شکل مثلث هستند و طول شان بین 60 تا 70 سانتی‌متر است و دندانه‌دار هستند. در عوض، برگ‌های قسمت بالای گیاه کوچک‌تر و در قاعده دارای دو قسمت می‌باشند. گل‌های آن به رنگ ارغوانی تیره و لوله‌ای شکل هستند. این گیاه بومی کشمیر و ارتفاعات هیمالیاست و به مناطق دیگر شرق و جنوب شرقی آسیا صادر می‌شود. در چین در مناطق شمال غربی ایالت یونان و جنوب غربی ایالت سچوان کاشته می‌شود. در ایران هنوز مشاهده نشده است. ریشه خشک این گیاه خوشبو و دارویی شناخته شده در چین است.
“`html
ترکیبات شیمیایی گیاه قسط
ریشه خشک این گیاه که در طب سنتی استفاده می‌شود، حاوی اسانس روغنی است. این اسانس شامل ترکیباتی مثل آپلوتاکسن، کوستول، دی هایدرو کوستوس لاکتون، کوستوس لاکتون، آلفا-کوستن، بتا-کوستن و مقدار کمی از فلاندرن، ترپن الکل، کامفن و مایعی به نام کوشتین است. همچنین در این گیاه یک آلکالوئید به نام ساسورین وجود دارد.
دیگر خواص دارویی و درمانی گیاه قسط
۱. این گیاه به تقویت معده و روده کمک می‌کند.
۲. اشتها را افزایش می‌دهد.
۳. به بهبود صدا کمک می‌کند.
۴. میل جنسی را افزایش می‌دهد.
۵. بوی بد دهان را از بین می‌برد.
۶. به تسکین دردهای کمر کمک می‌کند.
۷. باعث کاهش ترشی معده می‌شود.
۸. از افزایش ادرار جلوگیری می‌کند.
۹. برای درمان مشکل لکنت زبان، زیر زبان یک تکه کوچک از خولنجان قرار دهید.
۱۰. اگر به دنبال تاخیر در انزال هستید، یک تکه کوچک از خولنجان را نیم ساعت قبل از رابطه در دهان بگذارید.
۱۱. برای جلوگیری از ریزش آب دهان، مقداری زنجبیل، دارچین و خولنجان هر کدام ۲۰ گرم را مخلوط کنید و روزی یک بار یک قاشق مرباخوری از آن را در یک لیوان آب جوش دم کنید و سپس بنوشید.
۱۲. برای درمان دردهای مفصلی، سیاتیک و رماتیسم، ۲۰ گرم سورنجان مصری و ۲۰ گرم خولنجان را نرم سائیده و در ۳۰۰ گرم روغن زیتون بریزید. سپس مخلوط را در یک شیشه ریخته و در آب‌جوش به مدت ۴ ساعت بپزید. بعد از خنک شدن، آن را صاف کنید و استفاده نمایید.
“`
محل درد را با این درمان‌ها بمالید.
۱۳. برای اینکه کودکان زودتر صحبت کنند، مقداری خولنجان (حدود یک گرم) را در ۵۰۰ سی‌سی شیر تازه جوشیده ترکیب کرده و به کودک بدهید. اگر کودک دختر باشد، این کار را ۲ تا ۳ بار بیشتر انجام ندهید.
۱۴. برای درمان سنگ مثانه، طبق گفته حضرت امام باقر(ع)، می‌توانید ترکیبی از حلیله، بلیله، آمله، فلفل، دارچین، زنجبیل، شقاقل، انیسون و خولنجان را به برابر با هم ساییده و در روغن گاوی بپزید. هنگامی که خنک شد، با عسل ترکیب کرده و روزی یک قاشق چای‌خوری به مدت ۱۴ روز مصرف کنید.
۱۵. برای درمان یبوست، ۴ گرم خولنجان را در یک لیوان آب جوش به مدت یک هفته دم کنید. اگر یبوست شدید است، این کار را به مدت ۱۴ روز و سپس به‌طور نامتناوب در هفته تکرار کنید.
۱۶. خولنجان برای افرادی که دیابت دارند بسیار مفید است.
۱۷. این ماده خاصیت ضد سودا دارد و به تنظیم بدن کمک می‌کند.
۱۸. افرادی که بر روی پوست خود کک و مک دارند، می‌توانند خولنجان را با روغن بادام تلخ ترکیب کرده و بر روی لک‌های پوست بمالند.
این مطالب از مجله اینترنتی رضیم گردآوری شده است.
به قلم مرجان امینی
