خواص و فواید عرق تره (2 نکته مهم)
خواص دارویی و درمانی عرق شاه‌تره
با رضیم همراه باشید تا با فواید شگفت‌انگیز عرق شاه تره آشنا شوید.
تاریخچه گیاه شاه تره
شاه تره که به آن شاتره هم گفته می‌شود، با نام علمی Fumaria officinalis، یک گیاه herbaceous یک‌ساله است. این گیاه دارای ساقه‌هایی شکننده و کوتاه و گل‌هایی نامنظم با برگ‌های بریده است که وقتی به آن دست بزنند، بوی خاصی دارد. این گیاه طعم تلخی دارد و در ایران بیشتر در کوه‌های زاگرس، به خصوص در دشت‌های بیجار کردستان و اقلید فارس دیده می‌شود.
در زبان عامه به آن شاطره نیز گفته می‌شود. شاتره از زمان‌های قدیم شناخته شده و در کتاب‌های مربوط به خواص گیاهان در قرون وسطی به آن اشاره شده‌است. در طب سنتی، از این گیاه برای درمان اگزما و دیگر بیماری‌های پوستی استفاده می‌شده و همچنین به عنوان ملین و مدر مورد استفاده قرار می‌گرفته‌است.
در دهه‌ی اخیر، این گیاه دوباره توجه‌ها را جلب کرده، زیرا گزارش‌ها نشان می‌دهند که عصاره آن ممکن است در بهبودی بیماری‌های قلبی-عروقی و مشکلات کبد مفید باشد. این گیاه بومی اروپا و آسیا است و در کنار جاده‌ها به عنوان علف هرز در مزارع رشد می‌کند و بیشتر از کشورهای شرقی اروپا صادر می‌شود.
اگر شما هم به یکی از دشت‌های سرسبز سفر کردید و به چیدن این گیاه علاقه‌مند شدید، باید بدانید که این گیاه دارای شاخه‌های ظریف و برگ‌هایی با تقسیمات زیاد دارد. گل‌های آن کوچک، انبوه و به رنگ سفید مایل به گلی است و در کنار هم قرار گرفته است. قسمت‌های قابل استفاده این گیاه شامل برگ، گل و شاخه آن است.
اگر این گیاه را شناختید و برداشت کردید، به سرعت آن را خشک کنید و قسمت‌های هوایی آن را با هم مخلوط کرده و دو تا چهار گرم از آن را به مدت 10 تا 15 دقیقه دم کنید. سپس آن را صاف کرده و قبل از غذا بنوشید. برای بهره‌برداری بیشتر از خواص درمانی شاتره، بهتر است این نوشیدنی را گرم مصرف کنید. شاتره طبع سردی دارد و در طب سنتی بیشتر برای درمان بیماری‌های پوستی استفاده می‌شود.
اسید فوماریک آن می‌تواند به بهبودی اگزما کمک کند و آلکالویدهای موجود در آن برای بهبود مشکلات کبدی و صفراوی مفید است و به کبد در سم‌زدایی کمک کرده و خون را تصفیه می‌کند. وقتی عملکرد کبد خوب باشد، زردی پوست از بین می‌رود، سموم بدن دفع می‌شود، هورمون‌ها تنظیم می‌شود و التهاب بدن کاهش می‌یابد. همچنین این گیاه می‌تواند به بهبود وضعیت روحی کمک کند و آرامش به ارمغان آورد.
عرق شاتره در مقایسه با دم‌کرده آن خواص درمانی کمتری دارد، اما به دلیل راحت‌تر بودن استفاده از آن پیشنهاد می‌شود. این عرق به کمک ترشح آنزیم‌های گوارشی، هضم غذا را آسان‌تر کرده و اشتها را افزایش می‌دهد.
طعم این عرق به دلیل ویتامین C فراوان، برای تقویت لثه‌ها مفید است و غرغره جوشانده آن به برطرف کردن آفت، زخم‌های دهانی و التهاب زبان کمک می‌کند. تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که شاتره علاوه بر این خواص، دارای خاصیت ضدعفونی‌کننده، آنتی‌هیستامین، ضداسپاسم، کاهش‌دهنده تپش قلب، معرق، مسهل، مدر، آرام‌بخش و مقوی معده است و عصاره آن در بهبود بیماری‌های قلبی ـ عروقی موثر است.
فواید شگفت‌انگیز عرق شاتره
- نوشیدن دم‌کرده شاه‌تره به دفع سموم جمع شده در کبد کمک می‌کند.
- برای تقویت مزاج، یک هفته از دم‌کرده استفاده کنید و سپس دو هفته استراحت کنید و دوباره یک هفته دیگر استفاده کنید.
- شاتره به از بین بردن سودا کمک می‌کند و بهتر است عرق آن در ساعت ۱۰ صبح و ۵ بعدازظهر مصرف شود.
- شاه‌تره به کاهش صفرا کمک می‌کند و عرق آن در صبح و بعد از ظهر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- برای…
- برای تقویت چشم می‌توان از سرمه تهیه‌شده از برگ‌های شاه‌تره استفاده کرد.
- دم‌کرده شاه‌تره می‌تواند اشتها را افزایش دهد.
- به یاد داشته باشید که نباید شاه‌تره را بیش از یک هفته مصرف کنید.
- اگر بدن شما کهیر زده است، می‌توانید شاه‌تره و سدر را با ماست مخلوط کرده و به بدن بزنید.
- برای درمان خنازیر، 20 گرم شاه‌تره را در 500 سی‌سی آب دم کنید و روزانه 3 فنجان از آن بنوشید.
- شاه‌تره خاصیت ادرارآوری دارد.
- آب برگ‌های شاه‌تره را با عسل و تمبرهندی مخلوط کنید تا برای تقویت معده و روده بسیار مفید باشد.
- برای رفع مشکل کبد و طحال، از روش شماره 16 استفاده کنید.
- برای جلوگیری از رویش مژه‌هایی که به سمت داخل می‌روند، می‌توانید عصاره برگ شاه‌تره را با عسل مخلوط کرده و بر روی مژه‌ها بزنید.
- برای درمان جوش‌ها و زخم‌های دهان، می‌توانید دم‌کرده شاه‌تره را مزه‌مزه کنید.
- افرادی که مشکل یبوست دارند، می‌توانند از دم‌کرده شاه‌تره استفاده کنند.
- برای زخم ناشی از نیش زنبور، می‌توان از ضماد شاه‌تره استفاده کرد.
- برای درمان تبخال، 30 گرم گیاه شاه‌تره خشک را در 500 سی‌سی آب بجوشانید و برای شستشو استفاده کنید.
- برای بیماری‌های پوستی مانند سرطان، زخم‌ها را با شاه‌تره بشویید، طبق روش شماره 22.
- برای درمان عفونت لثه، از دم‌کرده شاه‌تره کمک بگیرید.
- زنان که به سن یائسگی نرسیده‌اند اما قاعدگی آن‌ها قطع شده، می‌توانند به مدت 8 روز در ماه از دم‌کرده شاه‌تره استفاده کنند. اگر پس از این مدت قاعدگی باز نشد، دوباره به مدت 8 روز ادامه دهند. مقدار مصرف: 30 گرم شاه‌تره را در 500 سی‌سی آب بجوشانید. این محلول برای مشکلات قاعدگی زنان مفید می‌باشد.
- برای درمان بواسیر، برگ‌های شاه‌تره و گردو را به‌صورت ضماد بگذارید.
- شاه‌تره می‌تواند اخلاط سه‌گانه را کاهش دهد، به‌ویژه سودا و تلخی صفرا را از بین می‌برد.
- برای درد چشم، می‌توانید شیره شاه‌تره را رقیق کرده و با آن چشم‌ها را بشویید.
- افرادی که صورتشان برافروخته است می‌توانند برای 8 روز نصف استکان صبح و نصف استکان بعدازظهر از ریشه شاه‌تره استفاده کنند.
- برای شادابی پوست، می‌توانید مخلوط برگ کاسنی و شاه‌تره را به همراه کمی عسل و گلاب بر روی صورت بزنید، یا از ترکیب عرق شاه‌تره و کاسنی به همراه گلاب و عسل استفاده کنید.
- زنان حامله باید از مصرف آن خودداری کنند.
طرز استفاده از عرق تره
برای تهیه چای: 2 تا 4 گرم از گیاه خشک‌شده (مخلوط برگ، ساقه و گل) را به یک لیوان آب جوش اضافه کنید و 15 دقیقه بگذارید بماند. سپس آن را صاف کنید و قبل از غذا گرم بنوشید.
می‌توان روزانه تا سه بار از این مقدار (صبح، ظهر، شب) استفاده کرد. در کل می‌توانید روزانه 6 تا 12 گرم گیاه استفاده کنید که معادل سه لیوان چای صاف‌شده خواهد بود.
* شاه‌تره گیاهی است که در شکل خشک آن در بازار موجود است و به صورت طبیعی خرد شده و ریز است، بنابراین می‌توانید به سادگی آب جوش را روی آن ریخته و نوشیدنی تهیه کنید.
* توصیه می‌شود دم‌کرده شاه‌تره را گرم بنوشید، زیرا در صورت سرد شدن محلول برخی مواد آن رسوب می‌کند (این موضوع در مورد اکثر گیاهان صادق نیست و می‌توان محلول‌های تهیه‌شده از آن‌ها را سرد نیز مصرف کرد.)
* در بیشتر موارد، عرق شاه‌تره استفاده می‌شود، در حالی که بسیاری از خواص این گیاه که شرح داده شد، در محلول باقی می‌ماند بنابراین عرق شاه‌تره ممکن است برخی از این خواص را در مقدار مصرف عادی نداشته باشد.
نکات
* باید به خاطر داشته باشید که مصرف مقادیر زیاد عرق شاه‌تره ممکن است باعث لرز، تشنج و حتی مرگ شود.
* در مورد مصرف شاه‌تره در دوران بارداری و شیردهی، اطلاعات مختلفی وجود دارد و بهتر است در این دوران از مصرف آن خودداری کنید.
جمع‌آوری شده از مجله اینترنتی رضیم
مرجان امینی
