داروهای کنترل قند خون کدامند و چه عوارضی دارند ؟ (2 نکته مهم)
“`html
داروهای قند خون
قرص های پایین آورنده قند خون
وقتی که اطلاعات بیشتری درباره سلامت و دیابت به مردم داده می‌شود، افراد مبتلا به دیابت زودتر شناسایی می‌شوند. بنابراین نیاز دارند که درباره داروهایشان اطلاعات بیشتری بدست بیاورند.
به احتمال بسیار، پزشکان نمی‌توانند وقت کافی برای توضیح درباره این داروها به بیماران اختصاص دهند. دیابت یا بیماری قند به دلیل ناتوانی بدن در تولید یا استفاده از انسولین ایجاد می‌شود.
انسولین ماده‌ای است که توسط لوزالمعده تولید می‌شود و اجازه می‌دهد که قند که مهمترین منبع انرژی جسم است، به خوبی استفاده شود. دیابت به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود: دیابت نوع 1 (وابسته به انسولین) و دیابت نوع 2.
تداخل داروهای شمیایی و گیاهی کنترل قند خون
آشنایی با قرص های پایین آورنده قند خون
قرص‌هایی که معمولاً برای درمان دیابت استفاده می‌شوند، شامل موارد زیر هستند:
1. گلی‌بن‌کلامید پایین آورنده قند خون
این دارو نوعی قرص خوراکی برای درمان دیابت و کاهش قند خون است و به ویژه برای بیماران دیابتی نوع 2 (غیر وابسته به انسولین) تجویز می‌شود.
مکانیسم اثر گلی‌بن‌کلامید
گلی بن کلامید باعث می‌شود که مقدار بیشتری از انسولین از پانکراس آزاد شود. این کار با مسدود کردن گیرنده‌های پتاسیم در سلول‌های بتای جزایر لانگرهانس انجام می‌شود. انسولین هورمونی است که از پانکراس ترشح می‌شود و به کنترل قند خون کمک می‌کند. معمولاً از گلی بن کلامید برای درمان بیماران دیابتی نوع 1 (وابسته به انسولین) استفاده نمی‌شود، زیرا در این بیماران پانکراس نمی‌تواند انسولین تولید کند. البته، استفاده طولانی‌مدت از گلی بن کلامید می‌تواند حساسیت بافت‌های مختلف بدن مانند کبد، عضلات و بافت چربی نسبت به انسولین را افزایش دهد، اما این اثر ثانویه است.
عوارض جانبی گلی‌بن‌کلامید
گلی بن کلامید به طور کلی داروی با عوارض جانبی کمی است.
“`
عارضه اصلی دیابت احتمال افت قند خون و افزایش وزن است. عوارض دیگری که ممکن است بوجود بیاید شامل سردرد، حالت تهوع، مشکلات معده، اسهال یا یبوست، پایین آمدن هوشیاری، تشنج، زردی پوست یا چشم‌ها، تیره‌شدن ادرار یا کم‌رنگ شدن مدفوع، تب، گلودرد، بثورات جلدی، خارش یا کهیر و ورم زبان، لب‌ها یا صورت است. همچنین، ممکن است فرد نسبت به نور آفتاب حساس شود یا دچار خونریزی یا کبودی غیرعادی گردد.
2. درمان دیابت با کلرپروپامید
کلرپروپامید برای درمان دیابت نوع ۲ (دیابت بزرگسالان یا غیر وابسته به انسولین) استفاده می‌شود.
مکانیسم اثر قرص کلرپروپامید
این دارو از خانواده سولفونیل اوره‌ها است و به احتمال زیاد باعث آزاد شدن بیشتر انسولین از لوزالمعده و افزایش اثر انسولین بر قند خون می‌شود.
عوارض جانبی کلرپروپامید
عوارض جانبی آن شامل مشکلات گوارشی، مشکلات خونی، حساسیت و کاهش قند خون می‌باشد.
3. متفورمین از داروهای کاهنده قند خون
متفورمین به عنوان یک درمان برای دیابت نوع ۲ (دیابت غیر وابسته به انسولین) استفاده می‌شود. این دارو همچنین برای افرادی که مشکل در متابولیسم کربوهیدرات و سندرم تخمدان پلی کیستیک دارند تجویز می‌شود. افرادی که دیابت نوع دو دارند معمولاً قند خونشان بالاتر از حالت طبیعی است. متفورمین دیابت را درمان نمی‌کند، بلکه به کنترل قند خون در محدوده طبیعی کمک می‌کند.
مکانیسم اثر قرص متفورمین
متفورمین متعلق به دسته‌ای از داروها به نام بیگوآنید است که به طور مشابه عمل می‌کنند. این دارو میزان قند ساخته‌شده توسط کبد را کاهش می‌دهد و در نتیجه جذب قند توسط بدن را کم می‌کند و اثر انسولین را افزایش می‌دهد.
انسولین هورمونی است که به بدن کمک می‌کند تا قند اضافی خون را حذف کند و در نتیجه سطح قند خون را کاهش می‌دهد. متفورمین به عنوان دارویی برای حساس‌تر کردن بدن نسبت به انسولین به کار می‌رود، نه به عنوان دارویی برای کاهش وزن. کاهش وزن تنها یکی از عوارض جانبی این دارو است.
تداخل دارویی قرص متفورمین
اگر متفورمین همزمان با سولفونیل اوره‌ها مصرف شود، ممکن است خطر کاهش قند خون را افزایش دهد. بنابراین، غلظت قند خون باید به طور منظم مورد بررسی قرار گیرد. در صورت نیاز به ترکیب این دو دارو، باید بیمار تحت نظر پزشک بستری شود. همچنین مصرف همزمان متفورمین با سایمتیدین می‌تواند اثربخشی آن را کاهش دهد و ممکن است لازم باشد مقدار مصرف آن کاهش یابد.
همچنین در صورتی که این دارو با داروهای ضد انعقاد مصرف شود، ممکن است لازم باشد میزان دوز این داروها تنظیم شود. برخی داروها می‌توانند قند خون را بالا ببرند و نیاز به افزایش دوز متفورمین را به وجود آورند.
مهمترین این داروها عبارتند از: بلوکرهای کانال کلسیمی، کورتیکواستروئیدها، استروژن‌ها، ضد بارداری‌های هورمونی، ایزونیازید، نیاسین، فنوتیازین‌ها، فنی‌توئین، داروهای مقلد سمپاتیک، تیازیدها و سایر دیورتیک‌ها، و هورمون‌های تیروئیدی.
داروهای کاتیونی مانند آمیلوراید، سایمتیدین، دیگوکسین، مورفین، پروکائین آمید، کینیدین، کینین، رانیتیدین، تریامترن، تریمتوپریم و وانکومایسین ممکن است با متفورمین در ترشح کلیوی رقابت کرده و سطح آن را افزایش دهند.
4. قرص گلیبنگلامید از قرص‌های کاهنده قند خون
گلیبنگلامید یک داروی خوراکی برای درمان دیابت به شمار می‌آید. این دارو عمدتاً در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو (غیر وابسته به انسولین) مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مکانیسم اثر گلیبنگلامید
“`html
گلی بن کلامیدباعث آزاد شدن بیشتر انسولین از لوزالمعده (پانکراس) می‌شود. این دارو با مسدود کردن گیرنده‌های پتاسیم در سلول‌های بتا جزایر لانگرهانس این کار را انجام می‌دهد.
انسولین هورمونی است که توسط پانکراس تولید می‌شود و به کنترل قند خون کمک می‌کند. معمولاً از گلی بن کلامید برای درمان بیماران دیابت نوع یک (که به انسولین نیاز دارند) استفاده نمی‌شود، زیرا در این نوع، پانکراس قادر به تولید انسولین نیست.
اما مصرف طولانی‌مدت گلی بن کلامید می‌تواند حساسیت بافت‌های بدن، مثل کبد، عضلات و بافت چربی را به انسولین بیشتر کند، که این موضوع یک تأثیر جانبی است.
عوارض جانبی گلی بن کلامید
گلی بن کلامید به طور کلی به عنوان دارویی با عوارض کم شناخته می‌شود. اصلی‌ترین عارضه آن افت قند خون و افزایش وزن است. دیگر عوارض شامل: سردرد، تهوع، ناراحتی معده، اسهال یا یبوست، کاهش سطح هوشیاری، تشنج، زردی پوست یا چشم‌ها، تیرگی ادرار یا کم رنگی مدفوع، تب، گلودرد، بثورات پوستی، خارش یا کهیر، و تورم زبان، لب‌ها یا صورت، حساسیت به نور آفتاب، و خونریزی یا کبودی غیرمعمول هستند.
5. درمان قند خون بالا با قرص آکاربوز
آکاربوز معمولاً به همراه تنظیم رژیم غذایی یا دیگر داروهای کاهش قند خون برای کاهش قند خون در بیماران دیابت نوع ۲ استفاده می‌شود.
عوارض جانبی قرص آکاربوز
نفخ شکم در ۷۸٪ موارد و نرمی مدفوع یا اسهال در ۱۴٪ افراد مصرف‌کننده مشاهده شده است.
تداخل‌های دارویی آکاربوز
مصرف همزمان آکاربوز با دیگر داروهای کاهش قند خون ممکن است باعث ایجاد کمی قند خون شود. همچنین، مصرف همزمان آکاربوز با محصولات حاوی آنزیم‌های گوارشی (مثل پانکرآتین و دایجستیو) یا مواد جاذب (مثل زغال فعال و دایمتیکون) ممکن است اثر درمانی آن را کاهش دهد.
6. پیوگلیتازون از داروهای کاهنده قند خون
پیوگلیتازون (Pioglitazone) نوعی داروی کاهش قند خون است که در بیماران دیابت نوع دو استفاده می‌شود.
این دارو مقاومت به انسولین را در بافت‌های بدن کاهش می‌دهد و علاوه بر افزایش جذب گلوکز توسط بافت‌ها، سبب کاهش تولید گلوکز در کبد هم می‌شود.
عارضه‌های جانبی پیوگلیتازون
سردرد، ورم، نارسایی قلب، سینوزیت، فارنژیت، کم‌خونی، افزایش وزن، دردهای عضلانی، عفونت‌های تنفسی، مشکلات دندانی، تشدید دیابت و هیپوگلیسمی (زمانی که با سایر داروهای کاهش قند خون مصرف شود) از جمله این عوارض هستند.
7. رپاگلینید از داروهای قند خون بالا
رپاگلینید (Repaglinide) از داروهای خوراکی برای کنترل قند خون است که برای بیماران مبتلا به دیابت نوع دو تجویز می‌شود. این دارو به سرعت و کاملاً از طریق دستگاه گوارش جذب می‌شود.
عوارض جانبی رپاگلینید
سردرد، درد قفسه سینه، سینوزیت، یبوست، تهوع، اسهال، استفراغ، عفونت‌های دستگاه تنفسی و ادراری، اختلالات گوارشی و درد دندان.
چه کسانی می‌توانند از قرص‌های خوراکی ضد دیابت استفاده کنند؟
فقط بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ می‌توانند با استفاده از قرص، بیماری خود را کنترل کنند. اما این بیماران باید به همراه رعایت رژیم غذایی و برنامه ورزشی منظم، قرص مصرف کنند. در واقع باید از سه روش درمانی (پرهیز غذایی، ورزش، و دارو) به طور همزمان برای تنظیم سطح قند خون خود استفاده شود.
در برخی از بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ ممکن است با شروع مصرف قرص، قند خون کاهش یابد، ولی همیشه به حد طبیعی نمی‌رسد و کسانی که بیش از ۱۰ سال…
“`
افرادی که از شروع دیابت آنها مدت زمان زیادی گذشته یا کسانی که قبلاً بیش از 20 واحد انسولین در روز مصرف می کردند، نمی توانند به راحتی از قرص های خوراکی برای درمان دیابت خود استفاده کنند.
به عبارت دیگر، اگر بیمارانی تازه به دیابت مبتلا شده باشند یا قبلاً فقط مقدار کمی انسولین استفاده کرده باشند، احتمال بیشتری وجود دارد که بتوانند قند خون خود را با مصرف قرص های خوراکی کنترل کنند. حتی ممکن است گاهی بعد از چند ماه یا چند سال که از شروع مصرف این قرص ها می گذرد، اثر آنها کم شود و نتوانند قند خون را تنظیم کنند.
در این حالت، استفاده از ترکیب دو یا چند قرص می تواند کمک کننده باشد. اما در برخی مواقع ممکن است حتی ترکیب چند داروی خوراکی هم نتواند قند خون را به درستی تنظیم کند، و در این صورت درمان با انسولین، به تنهایی یا همراه با قرص های خوراکی، ضروری می شود.
بیشتر بخوانید :
