دانستني هاي کليه و عوامل آسيب رسان به آن (2 نکته مهم)

درباره کلیه‌ها و عوامل آسیب‌رسان به آن‌ها

آیا می‌دانستید که می‌توانید با تنها یک کلیه هم زندگی کنید؟ به همین دلیل است که ممکن است به آرامی از آسیب دیدن کلیه‌هایتان مطلع نشوید. بعضی عادت‌های معمولی می‌توانند به کلیه‌ها آسیب برسانند و وقتی مشکل مشخص می‌شود، ممکن است دیگر خیلی دیر شده باشد.

کلیه‌ها اعضای بسیار مهمی در بدن ما هستند. آن‌ها هورمون‌ها ترشح می‌کنند، خون را تصفیه می‌نمایند، مواد معدنی را جذب می‌کنند، ادرار تولید می‌کنند و توازن اسیدی-قلیایی بدن را حفظ می‌کنند. زندگی بدون کلیه‌ها ممکن نیست و در فرهنگ‌های مختلف، کلیه‌ها به عنوان منبع انرژی حیاتی بدن شناخته می‌شوند. مراقبت از کلیه‌ها به اندازه مراقبت از سلامت کلی بدن اهمیت دارد. اگر می‌خواهید که کلیه‌هایتان به خوبی کار کنند، در زیر به برخی عادت‌های مضر برای آن‌ها اشاره می‌کنیم:

1- نوشیدن نوشابه: طبق تحقیقی که بر روی کارمندان دانشگاه اوساکا در ژاپن انجام شد، مشخص شد که مصرف دو یا چند لیوان نوشابه در روز (چه حاوی قند و چه بدون قند) می‌تواند خطر بیماری‌های کلیوی را افزایش دهد. در این تحقیق، میزان پروتئین موجود در ادرار افرادی که نوشابه بیشتری می‌نوشیدند بالاتر بود. وجود پروتئین در ادرار یکی از علائم اولیه آسیب به کلیه‌ها است و اگر در این مرحله شناسایی شود، می‌توان از پیشرفت آن جلوگیری کرد.

2- نداشتن ورزش: ورزش یکی از راه‌های عالی برای محافظت از کلیه‌ها است. در تحقیقاتی که در سال‌های گذشته انجام شده، نشانه‌هایی وجود دارد که نشان می‌دهد زنانی که بعد از یائسگی ورزش می‌کنند، تا حد زیادی کمتر به سنگ کلیه مبتلا می‌شوند. به طور کلی، حفظ وزن مناسب هم می‌تواند احتمال بروز سنگ کلیه را کاهش دهد.

3- سیگار کشیدن: سیگار کشیدن با بیماری تصلب شریان در ارتباط است. این وضعیت باعث تنگ و سخت شدن رگ‌های خونی می‌شود و بر تأمین خون برای کلیه‌ها تأثیر می‌گذارد. طبق پژوهش‌ها، تنها کشیدن دو سیگار در روز می‌تواند باعث دو برابر شدن سلول‌های خونی شود که علامت خطر برای رگ‌هاست. بسیاری از تحقیقات سیگار کشیدن را با مشکلات کلیوی مرتبط دانسته‌اند.

4- کمبود ویتامین B6: پیروی از یک رژیم غذایی سالم برای سلامت کلیه‌ها بسیار مهم است. بر اساس تحقیقاتی که در مرکز پزشکی دانشگاه مری‌لند انجام شده، از کمبود ویتامین B6 برای ابتلا به سنگ کلیه اخبار بدی داریم. برای عملکرد صحیح کلیه‌ها، باید روزانه حداقل 1.3 میلی‌گرم ویتامین B6 مصرف کنید. منابع خوب این ویتامین شامل ماهی، نخود، جگر، سیب‌زمینی، سبزیجات نشاسته‌دار و میوه‌ها به جز مرکبات می‌شود.

5- نوشیدن آب ناکافی: کلیه‌ها برای عملکرد بهتر نیاز به آب دارند. اگر آب کافی ننوشید، سموم در خون جمع می‌شوند، زیرا مایعات کافی برای دفع آن‌ها از طریق کلیه‌ها وجود ندارد. توصیه می‌شود روزانه حداقل 8 لیوان آب بنوشید. همچنین، رنگ ادرار می‌تواند یک روش خوب برای بررسی کم‌آبی بدن باشد.

6- کمبود منیزیم: اگر بدن شما منیزیم کافی نداشته باشد، کلسیم به درستی جذب نمی‌شود و در جایی انباشته می‌شود که می‌تواند باعث سنگ کلیه شود. برای جلوگیری از این مشکل، می‌توانید از سبزیجات، حبوبات، دانه‌ها و آجیل استفاده کنید. آووکادو نیز منبع خوبی از منیزیم است.

7- اختلال خواب: ما همه خواب خوب شب را دوست داریم و کلیه‌ها هم به همین شکل. اختلالات خواب طولانی‌مدت می‌تواند باعث بیماری‌های کلیوی شود. باید بدانید که بافت کلیه‌ها در طول شب تجدید می‌شود و بنابراین اختلال خواب می‌تواند به آن‌ها آسیب بزند.

8- خالی نکردن به‌موقع مثانه: وقتی احساس می‌کنید باید به دستشویی بروید، حتماً باید بروید و…

“`

بروید، معطل نکنید. نگه داشتن ادرار در مثانه اصلاً کار درستی نیست، زیرا اگر این کار ادامه پیدا کند، می‌تواند فشار زیادی به کلیه‌ها وارد کند و موجب نارسایی کلیه شود.

9- مصرف زیاد نمک ــ نمک برای بدن ضرورت دارد، اما باید در مصرف آن احتیاط کنید. مصرف زیاد نمک می‌تواند فشار خون شما را بالا ببرد و باعث فشار بیشتر بر کلیه‌هایتان شود. نباید بیش از 5.8 گرم نمک در روز مصرف کنید.

10- مصرف زیاد کافئین ــ معمولاً بیشتر از حد تصور خودمان در روز کافئین مصرف می‌کنیم. در بسیاری از نوشیدنی‌ها کافئین وجود دارد و با این که احساس نمی‌کنید، فشار خونتان بالا می‌رود و کلیه‌هایتان دچار مشکل می‌شوند.

11- استفاده نادرست از مسکن‌ها ــ معمولاً به محض داشتن درد، به سراغ مسکن‌ها می‌رویم و این کار را به طور مکرر انجام می‌دهیم. اگرچه مسکن‌ها می‌توانند درد را کم کنند، اما باید مراقب عوارض جانبی آنها باشید، زیرا برخی از آن‌ها می‌توانند آسیب جدی به کلیه‌ها برسانند. در عین حال، بعضی از داروها برای درمان ضروری هستند، که در ادامه بیشتر توضیح خواهیم داد.

12- عدم مصرف به موقع داروها ــ فشار خون بالا و دیابت نوع 2 از مشکلات شایعی هستند که معمولاً ناشی از سبک زندگی و رژیم غذایی نادرست به وجود می‌آیند. اگر به این بیماری‌ها مبتلا هستید، باید به سلامت کلیه‌هایتان توجه بیشتری داشته باشید و با مصرف منظم داروهای تجویز شده از آن‌ها محافظت کنید.

13- مصرف زیاد پروتئین ــ بر اساس تحقیقاتی که در دانشگاه هاروارد انجام شده، مصرف بالای پروتئین می‌تواند به کلیه‌ها آسیب برساند. در زمان هضم پروتئین، آمونیاک تولید می‌شود که سم است و کلیه‌ها باید آن را تصفیه کنند. هرچه پروتئین بیشتری مصرف کنید، فشار بیشتری به کلیه‌ها وارد می‌شود و این می‌تواند باعث کاهش کارایی آن‌ها شود.

14- عدم رسیدگی به بیماری‌ها و عفونت‌ها ــ اکثر ما بیماری‌های خفیفی مثل سرماخوردگی را نادیده می‌گیریم. اما این کار می‌تواند به کلیه‌ها آسیب برساند. تحقیقات نشان داده که افرادی که به خوبی از خود مراقبت نمی‌کنند و برای بهبودی استراحت لازم را نمی‌کنند، ممکن است به مشکلات کلیوی دچار شوند.

15- مصرف زیاد مشروبات الکلی ــ سموم موجود در الکل می‌توانند به کبد آسیب بزنند و همچنین روی کلیه‌ها تأثیرات منفی بگذارند. یکی از راه‌های جلوگیری از بیماری‌های کلیوی، کاهش یا حذف مصرف الکل است.

بیماری‌های کلیوی یکی از شایع‌ترین مشکلات دستگاه ادراری هستند و سالانه افراد زیادی را به دیالیز می‌کشند. بیمارانی که با نارسایی حاد کلیوی مواجه هستند، اگر خوش‌شانس باشند، ممکن است یک اهدا کننده پیدا کنند و سال‌های زیادی با داروهای تضعیف‌کننده سیستم ایمنی زندگی کنند. میزان مرگ‌ومیر در میان افرادی که به بیماری‌های کلیوی مبتلا هستند، بالا است.

اخیراً دبیر انجمن خیریه حمایت از بیماران کلیوی ایران به آمار مرگ‌ومیر بیماران اشاره کرد و گفت که در 20 سال گذشته، 18,331 بیمار کلیوی تنها در تهران جان خود را از دست داده‌اند که این آمار بسیار نگران‌کننده است. کلیه‌ها به عنوان دستگاهی برای تصفیه خون عمل می‌کنند و هرگونه اختلال در عملکرد آن‌ها می‌تواند منجر به انباشت مواد زائد در بدن و آسیب به سایر اعضای بدن شود و در نهایت ممکن است به مرگ منجر گردد.

نرخ بروز برخی بیماری‌ها می‌تواند بر میزان نارسایی‌های کلیوی تاثیر بگذارد. کلیه‌ها وظیفه حفظ تعادل مواد زائد در بدن را دارند. بسیاری از بیماری‌ها می‌توانند به شکلی مستقیم یا غیرمستقیم بر عملکرد کلیه‌ها تاثیر بگذارند. عدم عملکرد همزمان هر دو کلیه ممکن است به نارسایی کلیه به صورت حاد و مزمن منتهی شود. اما دو بیماری زمینه‌ای، یعنی دیابت و فشار خون، بیشترین تاثیر را بر عملکرد کلیه‌ها دارند.

شیوع این بیماری‌ها که…

زندگی نادرست و سبک ناخوشایند ما باعث شده که مشکلات کلیوی بیشتر شود. کم‌تحرکی و خوردن غذاهای چرب می‌تواند به کلیه‌ها آسیب برساند. همان‌طور که زندگی ما مدرن‌تر می‌شود، بیماری‌ها نیز در حال سخت‌تر شدن هستند. افزایش شیوع این‌گونه بیماری‌ها باعث شده که اختلالات کلیوی هم بیشتر شود.

کلیه‌ها قدرت بالایی دارند، ولی همیشه نمی‌توانند به خوبی کار کنند. اگر ما بیمار شویم و دیر به آسیب کلیه پی ببریم، کلیه به درستی عمل نخواهد کرد. برای حفاظت از کلیه‌ها، باید بیماری‌هایی که به آن اشاره شد را زودتر تشخیص بدهیم. نشانه‌هایی مانند کاهش ادرار، ورم در بدن و وجود کراتین و اوره در خون را باید جدی بگیریم.

اگر نشانه‌های بیماری را زود تشخیص ندهیم، ممکن است به جمع بزرگ‌تری از بیماران کلیوی بپیوندیم. در سال جاری، حدود 5,500 نفر به لیست بیماران کلیوی اضافه شده‌اند. پارسال، 24,000 بیمار نیازمند دیالیز وجود داشت که این آمار تقریبی است. ما با تحقیقی در روستاهای بندرترکمن روی 50,000 خانوار انجام دادیم و متوجه شدیم که 20 درصد این افراد دچار نارسایی مزمن کلیه هستند و از دیابت خود بی‌خبرند.

عدم توجه به بیماری‌های زمینه‌ای، در نهایت باعث نارسایی کلیه می‌شود و فرد را برای مدت زمان نامشخصی به دیالیز وابسته می‌کند. این شرایط ممکن است به پیوند کلیه نیاز داشته باشد، چه از افراد زنده و چه از افرادی که مرگ مغزی شده‌اند. بیماری‌های کلیوی 5 مرحله دارند. در مراحل اولیه می‌توان این بیماری‌ها را پیشگیری و درمان کرد، ولی در مرحله پنجم، بیمار نیاز به دیالیز به یکی از روش‌های همودیالیز یا دیالیز صفاقی دارد. بهترین و دائمی‌ترین راه برای بیماران با نارسایی کلیوی، عمل پیوند کلیه است.

اگر این بیماران پیوند انجام دهند، ممکن است سال‌ها زنده بمانند، اما با عوارض گوناگونی نیز مواجه خواهند بود. یکی از مهم‌ترین این عوارض مشکلات قلبی و عروقی است که در این نوع بیماران بیشتر از افراد عادی دیده می‌شود. امید به زندگی در این افراد نسبت به سایرین کمتر است و دلیل آن، عوارض جانبی بیماری کلیوی است.

بیماران دیالیزی مجبورند داروهای زیادی مصرف کنند که خود این داروها عوارض جانبی دارند. فیلترهایی که برای تصفیه خون این بیماران به کار می‌رود می‌تواند میزان فسفر یا حتی مواد مفید غذایی در بدن آن‌ها را تغییر دهد؛ به همین دلیل، آن‌ها معمولاً با مشکلاتی مانند سوء تغذیه روبرو هستند.

احتمال سکته مغزی و قلبی در این افراد بیشتر از دیگران است. چون آن‌ها معمولاً هفته‌ای 3 بار در بیمارستان برای دیالیز مراجعه می‌کنند، خطر ابتلا به بیماری‌های عفونی در این افراد افزایش می‌یابد. حتی اگر فرد پیوند کلیه هم کرده باشد، او باید همیشه داروهای کاهنده سیستم ایمنی بدن را مصرف کند و این باعث می‌شود که او همواره در معرض ابتلا به بیماری‌های مختلف باشد.

گردآوری: مجله اینترنتی رضیم