درمان عارضه کیفوز از نظر طب سنتی ایران (2 نکته مهم)

درمان قوز پشت کمر و گردن (کیفوز)

در این قسمت از رضیم می‌خواهیم شما را با روش‌های مناسب برای درمان عارضه کیفوز آشنا کنیم.

قوز یا کیفوز چیست؟

قوز کمر که به پشت گرد یا “گوژپشتی” نیز معروف است، به انحنای بیش از حد ستون فقرات و ناحیه بالایی کمر اشاره دارد. در حالت طبیعی، ناحیه بالای کمر انحنای کمی دارد که به جذب شوک و تحمل وزن سر کمک می‌کند. کیفوز زمانی پیش می‌آید که این انحنا بیشتر از حالت عادی شود.

اگر شما قوز کمر یا گردن دارید، ممکن است در قسمت بالای پشت شما برآمدگی قابل مشاهده‌ای وجود داشته باشد. از نمای جانبی، پشت شما ممکن است به طور مشخص گرد و یا بیرون زده باشد. همچنین افرادی که دچار قوز هستند، به نظر خمیده می‌آیند و شانه‌هایشان به سمت جلو گرد شده است. این مشکل می‌تواند فشار زیادی بر روی ستون فقرات وارد کند و به درد منجر شود. همچنین ممکن است باعث مشکلات تنفسی به دلیل فشار بر روی ریه‌ها شود. “گوژپشتی” وضعیتی است که در آن قسمت بالای کمر بیش از حد به جلو متمایل می‌شود.

قوز پشت می‌تواند در هر سنی ایجاد شود، اما بیشتر در زنان مسن، به ویژه کسانی که به این مشکل وراثتی مبتلا هستند، مشاهده می‌شود. افرادی که دچار پوکی استخوان هستند، ممکن است به گوژپشتی وابسته به سن دچار شوند. در نوزادان و نوجوانان نیز برخی انواع قوز وجود دارد. قوز خفیف ممکن است مشکلی ایجاد نکند، اما قوز شدید می‌تواند عوارض زیادی برای ریه‌ها، اعصاب و بافت‌ها داشته باشد و خطرات پزشکی دیگری را به همراه آورد. درمان قوز پشت به سن، علت و اثرات آن بستگی دارد.

سندرم “سر و گردن به جلو” در جامعه امروز خیلی شایع شده است. در این عارضه، به دلیل تغییر در روش نشستن و ایستادن، سر و گردن به جلو می‌رود و گردن به طور نسبی کوتاه‌تر می‌شود. این مشکل می‌تواند خفیف یا شدید باشد و عوامل مختلفی از جمله نوع کار، سن، آرتروز گردن و عوامل ژنتیکی بر آن تأثیر می‌گذارد. وقتی مدت طولانی می‌نشینید یا طرز نشستن نامناسبی دارید، این می‌تواند به تغییراتی در ستون فقرات شما منجر شود.

شاید به این فکر کنید که چقدر زمان در مقابل تلویزیون یا رایانه صرف می‌کنید یا روی میز خم می‌شوید. وزن سر شما که حدود ۴ تا ۵ کیلوگرم است، به سمت جلو می‌کشد و با گذشت زمان این مسئله می‌تواند به افتادگی گردن منجر شود. پس از مدتی، انحنای طبیعی گردن کمتر می‌شود، طول ستون فقرات کوتاه‌تر می‌شود و عضلات گردن ضعفی می‌شوند. این شرایط می‌تواند باعث درد گردن، سردرد و مشکلات عصبی که درد را به بالا تنه منتقل می‌کند، شود. معمولاً این مشکل با درمان‌های فیزیوتراپی گردن بهبود می‌یابد.

علائم قوز پشت کمر و گردن (کیفوز)

افرادی که دچار بیماری “سر به جلو” هستند معمولاً بدون درد می‌توانند سر و گردن خود را تحرک دهند. علائم تنها در صورتی بروز می‌کند که طرز نشستن یا ایستادن نادرست برای زمان طولانی ادامه یابد. این وضعیت می‌تواند در هر حالتی، از جمله نشسته، ایستاده یا خوابیده، رخ دهد. معمولاً افراد دچار گردن درد می‌شوند که این درد ممکن است یکنواخت یا سوزشی باشد و گاهی اوقات با…

“`html

با علائمی در قسمت بالای کمر یا شانه ها روبرو می‌شود.

گاهی فرد دچار سردرد هم می‌شود. معمولاً، درد مرتبط با انحراف گردن هنگام حرکت یا تغییر وضعیت بهتر می‌شود و فشار از ساختارهای تحت تاثیر خارج می‌شود. افرادی که دچار انحراف مهره‌های گردن و گردن به جلو هستند، معمولاً علائمی مانند گزگز یا بی‌حسی در بازو، درد و سفتی در عضلات گردن و شانه و سوزش میان استخوان‌های شانه را تجربه می‌کنند. همچنین، ممکن است فک این افراد دچار درد و سایش شود.

انواع قوز یا کیفوز

کیفوز وضعیتی (Postural kyphosis) :

این نوع کیفوز شایع‌ترین نوع در ستون مهره است و به معنای افزایش قوس طبیعی در قسمت بالایی کمر است. این مشکل بیشتر در نوجوان‌ها دیده می‌شود و در دختران شایع‌تر است. این بیماری به ندرت دردناک است و معمولاً در بزرگسالی مشکل خاصی ایجاد نمی‌کند.

کیفوز شوئرمن (Scheuermann’ Kyphosis) :

این عارضه به نام رادیولوژیست دانمارکی به نام شوئرمن نامگذاری شده که اولین بار آن را توضیح داد. این مشکل نیز در نوجوانان رخ می‌دهد و معمولاً قوس ستون مهره در این حالت بیشتر از کیفوز وضعیتی است. ممکن است دردناک شود و درد در هنگام نشستن یا ایستادن طولانی و همچنین فعالیت ورزشی افزایش پیدا کند. در تصاویر رادیوگرافی، مهره‌های این بیماران به جای شکل استوانه‌ای به شکل گوه‌ای دیده می‌شوند.

کیفوز مادرزادی (Congenital Kyphosis) :

در این نوع کیفوز، ستون مهره جنین به درستی در شکم مادر شکل نگرفته است. ممکن است دو یا چند مهره از یک طرف به هم چسبیده باشند یا یک مهره به طور ناقص شکل گرفته باشد و در نتیجه با رشد کودک، قوس ستون مهره به تدریج بیشتر می‌شود.

علت ایجاد کیفوز

بیماری سر به جلو به دلیل نشستن و ایستادن نادرست برای مدت طولانی به وجود می‌آید. خم شدن گردن یا قوز گردن می‌تواند در هر وضعیتی، چه ایستاده یا خوابیده، اتفاق بیفتد، اما معمولاً در هنگام نشستن (مثل پشت رایانه، تماشای تلویزیون یا رانندگی) بیشتر بروز می‌کند. همچنین، این مشکل در فعالیت‌های روزمره مانند آشپزی، تمیزکاری، باغبانی یا اتو کردن که نیاز به خم شدن به جلو دارد، رواج بیشتری دارد.

در ورزش، وضعیت سر به جلو و قوس گردن معمولاً در ورزشکارانی دیده می‌شود که برای مدت طولانی باید به سمت جلو خم شوند، مثل دوچرخه‌سواری، هاکی، بیس بال و کریکت. از دیگر عوامل مؤثر در بروز گردن به جلو می‌توان موارد زیر را نام برد:

کوله‌پشتی

کودکان امروزی برای حمل کتاب‌های سنگین مدرسه که بین ۱۳ تا ۱۴ کیلوگرم وزن دارند از کوله‌پشتی استفاده می‌کنند. این کار باعث می‌شود که سر به جلو کشیده شود تا تعادل وزنی ایجاد شود که فشار غیرعادی به دیسک‌ها، مفاصل و عصب‌های گردن، شانه‌ها و کمر وارد می‌کند.

طراحی رایانه‌ها

صفحه‌نمایش‌های رایانه معمولاً خیلی پایین یا بالا هستند و همچنین برای خواندن متن، فرد باید مرتباً سرش را به جلو بیارد. این مشکل ممکن است به خاطر نور نامناسب صفحه یا اندازه کوچک متن باشد.

استفاده از عینک‌های تدریجی یا دو دید

این نوع عینک‌ها باعث می‌شود که فرد هنگام خواندن، برای استفاده از نیمه پایینی آن باید به بالا نگاه کند.

تلویزیون/ بازی‌های ویدئویی

معمولاً کودکان هنگام بازی‌های ویدئویی یا تماشای تلویزیون طرز نشستن نامناسبی دارند و این می‌تواند به مشکلات گردن و کمر منجر شود.

“““html

نشستن نامناسب یکی از مشکلات رایج است. اگر فردی برای مدت طولانی در یک وضعیت خاص بنشیند، به طور ناخودآگاه عادت می‌کند که به روش نادرستی بنشیند. این نوع نشستن می‌تواند منجر به بیماری گردن به جلو شود.

آسیب

زمانی که فرد به زمین می‌افتد یا آسیب می‌بیند، ممکن است گردن او کشیده شود. این اتفاق به دلیل عدم تعادل می‌افتد و سبب می‌شود که ستون فقرات به طور نادرست حرکت کند که در نهایت باعث می‌شود سر به جلو بیفتد.

عضلات ضعیف

اگر عضلات کمر ضعیف باشند، این می‌تواند باعث ناپایداری و عدم تعادل عضلانی شود. در این شرایط، ممکن است:

• قفسه سینه و عضلات بالای گردن دچار سفتی شوند.
• عضلات جلو گردن تضعیف شوند.

معاینات لازم برای تشخیص قوز

برای تشخیص قوز، پزشک ممکن است معاینات زیر را انجام دهد:

• معاینه بالینی.
• معاینه عصبی برای بررسی رفلکس‌ها و قدرت عضلانی.
• عکس‌برداری با اشعه X برای بررسی انحنای ستون فقرات.
• توموگرافی کامپیوتری (CT) برای مشاهده جزئیات بیشتر.
• تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) برای بررسی عفونت یا تومور.
• آزمون عصب در صورتی که بیمار احساس ضعف یا بی‌حسی کند.
• تست‌های عملکرد ریه در صورتی که قوز بر تنفس بیمار تأثیر بگذارد.

بیماری‌های ناشی از قوز

قوز زمانی رخ می‌دهد که مهره‌های پشت به طور غیرطبیعی شکل بگیرند و می‌تواند منجر به مشکلات زیر شود:

• پوکی استخوان.
• تحلیل رفتن دیسک‌ها.
• سرطان و درمان‌های مرتبط با آن.
• بیماری شامرمن.

گروه خاصی از افراد در معرض خطر قوز هستند:

• دختران نوجوان با ساختار ضعیف بدنی.
• پسران بین ۱۰ تا ۱۵ سال که بیشتر در معرض خطر بیماری شامرمن هستند.
• افراد سالمند مبتلا به پوکی استخوان که ممکن است در معرض خطر بالای شکستگی ستون فقرات قرار داشته باشند.
• افرادی که اختلالات بافت همبند دارند (مانند سندرم مارفان)، بیشتر مستعد قوز هستند.

درمان کیفوز گردن و کمر

پزشکان معمولاً از روش‌های غیرجراحی و در برخی موارد جراحی برای درمان قوز پشت استفاده می‌کنند. نوع درمان به شدت و دلیل قوز و نشانه‌های بیمار بستگی دارد. برای بیماری شامرمن، ممکن است کودک به درمان‌های فیزیکی، استفاده از قوزبند یا عمل جراحی نیاز داشته باشد. در صورت وجود عفونت، بیماران معمولاً آنتی‌بیوتیک دریافت می‌کنند. برای موارد تومور، احتمالاً جراحی ضروری است. در مورد پوکی استخوان، درمان‌های مربوط به تقویت استخوان می‌تواند از شدت قوز جلوگیری کند.

اگر بیمار دچار پوکی استخوان باشد، پزشکان ممکن است داروهایی برای تقویت استخوان تجویز کنند تا از شکستن ستون فقرات جلوگیری کرده و قوز را بدتر نکنند. برای بسیاری از بیماران، قوز می‌تواند اولین نشانه پوکی استخوان باشد.

برای تسکین درد، داروهای بدون نسخه مثل استامینوفن (تیلنول)، ایبوپروفن (ادویل، موترین) و ناپروکسن (Aleve) نیز ممکن است توصیه شود.

“““html

این درمان‌ها می‌توانند توصیه شوند. اگر این روش‌ها موثر نبودند، پزشک می‌تواند داروهای مسکن قوی‌تری تجویز کند. برای قوزی که ناشی از وضعیت نامناسب بدن است، نیاز به درمان‌های تهاجمی نیست. با این حال، روش‌های زیر می‌توانند به کاهش علائم قوز کمک کنند.

• تجویز دارو برای درد
• درمان‌های فیزیکی؛ برای تقویت عضلات اصلی و کمر
• یوگا؛ که به آگاهی از بدن و ایجاد قدرت، انعطاف‌پذیری و دامنه حرکتی کمک می‌کند.
• کاهش وزن
• استفاده از قوزبند (خصوصاً در کودکان و نوجوانان)
• درمان‌های ماساژ و تنظیم ستون فقرات (برای تصحیح وضعیت ستون فقرات)
• جراحی (فقط در موارد جدی)

• تمرینات یوگا و نرمش‌ها برای درمان قوز پشت

با افزایش سن، تحلیل وضعیت بدن شروع می‌شود. در بسیاری از افراد، مسئله‌ای که در جوانی به صورت بدشکلی بدن ظاهر می‌شود، کم‌کم به قوز کمر و شانه‌ها تبدیل می‌شود که به آن هایپرکیفوزیز می‌گویند.

همان‌طور که در منابع دیگر گفته شده، قوز یک مشکل نادیده گرفته‌شده ناشی از سن در جامعه‌ی امروزی است. اگر وضعیت بدتر شود، ممکن است مشکلات جدی سلامتی به وجود آید. قوز باعث فشار به قفسه سینه شده و در نتیجه، بسیاری از افراد قوز دار مشکلات تنفسی و سایر مسائل مربوط به نفس کشیدن دارند.

افرادی که قوز دارند بیشتر دچار شکستگی می‌شوند و هرچه قوز بیشتر باشد، خطر بیشتر می‌شود. بسیاری از این افراد دچار مشکل تنفس مزمن هستند که این مساله ریسک مسائل مختلف سلامتی مانند اضطراب و افسردگی، بیماری‌های قلبی عروقی و دیابت نوع 2 را افزایش می‌دهد. مطالعات نشان داده است که افراد مسن با قوز حاد معمولاً زودتر از سایرین فوت می‌کنند.

بهترین درمان برای بهبود و یا از بین بردن قوز

امروزه درمان پزشکی خاصی برای قوز وجود ندارد. با این حال، تحقیقات نشان می‌دهند که یوگا می‌تواند درمان موثری باشد.

بر اساس گفته‌های متخصص یوگا، تری اسمیت، بنیان‌گذار برنامه درمانی قوز، این برنامه مراحل مختلفی دارد. هدف این برنامه تقویت عضلات ضعیف، باز کردن قفسه سینه و بهبود راست قامت بودن است. همچنین، آگاهی از وضعیت بدن خود را افزایش می‌دهد. برای درمان قوز حاد، یوگا به تقویت ماهیچه‌های خاصی از جمله بازوها، ستون فقرات، شکم و گردن کمک می‌کند.

درمان‌های مفید دیگر

ورزش‌هایی مانند کشش به بهبود انعطاف‌پذیری ستون فقرات کمک می‌کنند. این نوع ورزش‌ها برای قوز پشت بسیار مفید هستند و به تقویت عضلات شکم و بهبود وضعیت بدن کمک می‌کنند. همچنین، قوزبند طبی می‌تواند به خصوص در کودکان که دچار بیماری اسکورمن هستند، برای جلوگیری از پیشرفت قوز کمک کند. این کودکان می‌توانند قوزبند را در حین رشد زودتر از بین ببرند.

عمل‌های جراحی معمولاً زمانی انجام می‌شود که انحنای ستون فقرات بسیار شدید باشد و بر نخاع یا اعصاب فشار وارد کند. جراحی می‌تواند به کاهش انحنای قوز کمک کند. متداول‌ترین روش، همجوشی ستون فقرات است که در آن دو یا چند مهره به طور دائمی به هم متصل می‌شوند. عوارض جراحی ستون فقرات ممکن است شامل عفونت، خونریزی، درد، آرتروز و آسیب‌های عصبی باشد. اگر جراحی اولیه مؤثر نباشد، ممکن است نیاز به جراحی دوباره باشد.

ورزش‌ها و تمرینات کششی برای شکل مناسب بدن

این حرکات کششی می‌توانند در صورتی که از درد کمر یا گردن رنج می‌برید به شما کمک کنند.

• سر خود را به جلو، عقب، راست و چپ بچرخانید یا کج کنید. از چرخاندن دایره‌وار خودداری کنید چون ممکن است باعث افزایش کشیدگی شود.

“`

• گردن خود را به آرامی ماساژ بدهید.
• بر روی دست‌ها و زانوها بنشینید و کم‌کم کمر خود را به سمت بالا خم کنید. سپس حرکت را برعکس انجام دهید.
• این حرکات را هر روز تکرار کنید. این تمرینات کششی در صبح به کاهش خستگی ناشی از تنبلی عضلات کمک می‌کند.

عوارض کیفوز گردن و کمر

سر شما سنگین است و فشار زیادی بر روی گردن شما وارد می‌کند. در بزرگسالان، وزن سر برابر با وزن یک توپ بولینگ است. هر وقت سر شما تنها یک اینچ (تقریباً 2.5 سانتیمتر) جلو برود، گردن شما با فشاری به اندازه سه برابر وزن سر مواجه می‌شود. به عبارتی، اگر سر شما سه اینچ (حدود 7.5 سانتیمتر) جلو برود و وزن سر شما 5 کیلو باشد، نیرویی معادل 15 کیلوگرم بر گردن شما وارد می‌شود. این تغییر کوچک باعث می‌شود که عضلات گردن شما تا 50 درصد بیشتر منقبض شوند، زیرا باید برای حفظ تعادل سر خود تلاش کنند.

با گذشت زمان، مفاصل گردن شما تحت فشار قرار می‌گیرند. برخی از عضلات گردن به علت کشش مداوم سفت می‌شوند، در حالی که دیگر عضلات به خاطر کم‌کار بودن ضعیف می‌شوند. به دلیل این فشار بر مفاصل و کشش عضلات، احتمال درد افزایش می‌یابد. برخی از عوارض رایج ناشی از جلو آمدن سر، عبارتند از:

• سردرد
• ناراحتی در گردن
• سفتی در عضلات گردن و شانه‌ها
• ناراحتی در قسمت میانه کمر
• درد در قفسه سینه
• درد، سوزن سوزن شدن و بی‌حسی در دست و بازو

بسیاری از افراد ممکن است دچار مشکلات مکرر یا مزمن شوند، زیرا فقط به درمان درد (مانند استفاده از مسکن‌ها یا داروهای ضدالتهابی) می‌پردازند، اما هیچ‌گاه به درمان مشکل اصلی که افتادگی گردن و قوس در مهره‌ها است، نمی‌پردازند.

بیماری قوز گردن یا قوس گردن ناشی از شرایط زندگی مانند نشستن طولانی مدت و عادت به حالت‌های نادرست بدنی است. این عارضه شایع که ممکن است به همراه درد گردن و سردرد باشد، با درمان‌های فیزیوتراپی و انجام تمرینات اصلاحی می‌تواند بهبود یابد.

پیشگیری از کیفوز

قوز کمر مادرزادی و نوع شوئرمن هر دو ناشی از مشکلات ساختاری در مهره‌ها هستند و نمی‌توان از این نوع کیفوزها جلوگیری کرد. با این حال، می‌توان با فیزیوتراپی و انجام حرکات اصلاحی برای تقویت عضلات کمر و پشت، از قوز کمر وضعیتی جلوگیری کرد یا شدت آن را کاهش داد.

اکثر بیماران مبتلا به قوز پشت می‌توانند بدون جراحی و با ترکیب روش‌های فیزیوتراپی، ورزش و دارو نتایج خوبی در درمان این مشکل کسب کنند. حتی در موارد شدیدکه ممکن است به جراحی نیاز باشد، تقریباً تمامی بیماران پس از دوره بهبودی می‌توانند به فعالیت‌های عادی خود بازگردند. نوع درمان قوز کمر در کودکان بستگی به شدت و نوع قوز دارد، اما در بیشتر موارد بدون نیاز به جراحی و با ورزش قابل بهبود است.

منبع: مجله اینترنتی رضیم

مرجان امینی