درمان پا پرانتزی (ژنوواروم) در کودکان و بزرگسالان (2 نکته مهم)

به نقل از متخصصان کلینیک سلامت پای امید، عارضه‌ای به نام پای پرانتزی وجود دارد که در آن پاها به سمت بیرون خم می‌شوند و شکلی شبیه به کمان پیدا می‌کنند. شما می‌توانید این حالت را وقتی که خود یا فرزندتان ایستاده‌اید مشاهده کنید. اگر پاها نزدیک به هم هستند اما زانوها در کنار هم نیستند و پایین پا به سمت بیرون خم شده، به این معنی است که شما یا کودکتان پای پرانتزی دارید.

این حالت همچنین می‌تواند زمانی که دراز کشیده و پاها را کنار هم قرار می‌دهید، دیده شود. پای پرانتزی ممکن است در هر دو پا یا فقط در یک پا اتفاق بیفتد.

آیا پای پرانتزی با ژنووالگوم متفاوت است؟

بله، ژنووالگوم دقیقا برعکس پای پرانتزی است. در این حالت، پاها در قسمت پایینی به جای اینکه به سمت بیرون قوس پیدا کنند، به سمت داخل خم می‌شوند. شخصی که دچار ژنووالگوم است می‌تواند زانوهایش را به هم نزدیک کند، اما نمی‌تواند پاهایش را به هم نزدیک کند. در حالی که کسی که پای پرانتزی دارد می‌تواند پاهایش را به هم نزدیک کند، اما بین زانوها فاصله قابل توجهی وجود دارد.

آیا پای پرانتزی در کودکان خودبه‌خود از بین می‌رود؟

بله، پای پرانتزی به تدریج بعد از دو سالگی از بین می‌رود و تا وقتی کودک شما سه ساله شود، پاها به طور کامل مستقیم می‌شوند. در مراحل ابتدایی، بین ۱۲ تا ۱۸ ماهگی، ممکن است کودکان دچار پای پرانتزی شوند، اما در برخی از موارد این حالت می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل جدی‌تری باشد.

علل بروز پای پرانتزی

گاهی اوقات، پای پرانتزی ممکن است ناشی از ناهنجاری‌های اسکلتی یا مشکلات بهداشتی دیگر باشد. این دلایل می‌توانند سبب شوند که پای پرانتزی در کودک تا بالای سه سالگی ادامه داشته باشد.

• بیماری بلانت: در این بیماری، مشکل غیرطبیعی در صفحه رشد بالای استخوان درشت نی به وجود می‌آید. این وضعیت باعث می‌شود، قسمت بیرونی استخوان با سرعت بیشتر و سالم‌تری رشد کند، در حالی که قسمت داخلی به آرامی رشد می‌کند. این ناهنجاری در نهایت به ایجاد پای پرانتزی منجر می‌شود. یکی از نشانه‌های این بیماری، زود راه افتادن کودک است.
• ریکتز: این بیماری به دلیل کمبود ویتامین D ایجاد می‌شود و اغلب با پای پرانتزی همراه است.
• کوتولگی: اگر کودک دچار کوتولگی باشد، پای‌های او ممکن است بیشتر در معرض ابتلا به پای پرانتزی قرار بگیرند. دلایل مختلف ژنتیکی می‌توانند باعث کوتولگی شوند و نوزادان مبتلا مشکلاتی در تبدیل غضروف به استخوان دارند که می‌تواند منجر به رشد غیرطبیعی و ایجاد پای پرانتزی شود.
• شکستگی: شکستگی پا در دوران نوزادی ممکن است باعث ترمیم نادرست استخوان شود و این موضوع می‌تواند به قوس‌دار شدن پایین پای کودک منجر گردد.
• مسمومیت با فلوراید یا سرب: مصرف بیش از حد فلوراید و سرب می‌تواند به رشد استخوان آسیب برساند و ناهنجاری‌هایی مانند پای پرانتزی ایجاد کند. منبع اصلی این عناصر، آب آشامیدنی است.
• چاقی: چاقی نیز می‌تواند به بروز پای پرانتزی دامن بزند. کودکانی که به غذاهای ناسالم و فست فود عادت دارند یا نوشیدنی‌های شیرین زیادی مصرف می‌کنند، بیشتر در معرض این مشکل هستند. اضافه وزن می‌تواند فشار زیادی به پاهای کودک وارد کند و موجب عدم رشد صحیح آنها و در نتیجه ایجاد پای پرانتزی شود.
  (برگرفته از سایت دکتر رضادوست فوق تخصص گوارش)

پزشک می‌تواند در هنگام معاینه، علت طولانی شدن پای‌های پرانتزی را تشخیص دهد.

پای پرانتزی چگونه تشخیص داده می‌شود؟

پزشک می‌تواند تنها با معاینه بصری پاها، وجود پای پرانتزی را تشخیص دهد. اگر کودک شما بیش از سه سال داشته باشد و هنوز به این عارضه مبتلا باشد، پزشک ممکن است با استفاده از روش‌های زیر یک بررسی دقیق‌تر انجام دهد:

• اندازه‌گیری فاصله بین زانوها در حالی که کودک به پشت خود دراز کشیده است. فاصله بیشتر می‌تواند نشان‌دهنده ناهنجاری و وجود پای پرانتزی باشد.
• پرتوهای ایکس می‌تواند به شناسایی ناهنجاری‌های استخوانی و مشکلات رشدی که منجر به پای پرانتزی می‌شود، کمک کند.
• آزمایش خون برای بررسی کمبود ویتامین D یا وجود…

  “““html

• مقدار اضافی سرب و فلوراید در خون
• پزشک از شما می‌خواهد تا راه رفتن کودک را از راه دور نگاه کنید. ارزیابی راه رفتن کودک می‌تواند تشخیص را تقویت کند.

اگر این بیماری به دلیل وجود یک بیماری پنهان باشد، بیمار به درمان نیاز دارد.

ژنوواریوم بچه‌ها چگونه درمان می‌شوند؟

پا پرانتزی که به‌خاطر مشکل خاصی به‌وجود نیامده باشد، معمولاً تا سه سالگی خودبه‌خود بهبود می‌یابد. اما اگر این مشکل به خاطر یک بیماری باشد، نیاز به درمان دارد. نوع درمان ژنوواریم بستگی به دلیل آن دارد و می‌تواند شامل گزینه‌های زیر باشد:

• بریس پاها: پزشک می‌تواند با توجه به شدت مشکل، بریس‌های مخصوصی تجویز کند که بیمار باید آن‌ها را به طور مداوم یا در مدت زمان خاصی بپوشد. بریس‌ها معمولاً اولین گزینه درمانی هستند چرا که غیرتهاجمی‌اند. این بریس‌ها اگر به‌مدت یک سال و یا بیشتر استفاده شوند، می‌توانند به تنهایی یا همراه با جراحی به عنوان یک گزینه درمانی مؤثر عمل کنند. (منبع: سایت ارتوپدی فنی ظفر)
• مکمل ویتامین D: ویتامین D و کلسیم مواد لازم برای تقویت استخوان‌ها را فراهم کرده و به ترمیم آن‌ها کمک می‌کند. در برخی موارد، ژنوواریوم ناشی از ریکتز فقط با استفاده از این مکمل‌ها بهبود می‌یابد.
• فیزیوتراپی: فیزیوتراپی به بیمار کمک می‌کند تا نحوه‌ی صحیح راه رفتن را دوباره بیاموزد. این روش معمولاً به همراه درمان‌های دیگر انجام می‌شود. هدف فیزیوتراپی بازیابی حرکت طبیعی مفاصل و تقویت عضلات است.
• عمل جراحی: اگر پا پرانتزی به خاطر یک علت خاص ایجاد شده باشد، امکان اصلاح آن با عمل جراحی وجود دارد. روشی به نام استئوتومی می‌تواند به تصحیح الگوی پای بیمار کمک کند. روش‌های دیگر مانند پیوند استخوان و جایگذاری میله‌های فلزی نیز وجود دارد و در مواردی به کار می‌روند که نتیجه شکستگی منجر به پای پرانتزی شده باشد. جراح ارتوپدی می‌تواند بهترین راه حل را برای حل این مشکل پیشنهاد کند. به‌طور کلی، انجام جراحی قبل از چهار سالگی بیشتر توصیه می‌شود چرا که در این سن، شانس عود مشکل کمتر است. در این موارد، ممکن است از فیکساتورهای خارجی – دستگاه‌های فلزی دایره‌ای که دور پای آسیب دیده قرار می‌گیرند – استفاده شود تا به تراز کردن پا کمک کنند.

آیا والدین می‌توانند از بروز پای پرانتزی جلوگیری کنند؟

شما می‌توانید با جلوگیری از آسیب، کمبود مواد مغذی و مواجهه با عناصری مثل سرب و فلوراید، از بروز پا پرانتزی جلوگیری کنید. در اینجا چند نکته برای کاهش خطر ابتلا به پای پرانتزی در نوزادان بیان شده است:

به صدمات توجه کنید: آسیب دیدن پا در نوزادی احتمال ابتلا به پای پرانتزی را افزایش می‌دهد. زمانی که کودک شما شروع به راه رفتن می‌کند، ایمنی منزل از او محافظت می‌کند و خطر آسیب‌ها یا شکستگی‌ها را کم می‌کند.

ویتامین D کافی به کودک دهید: ویتامین D به جذب بهتر کلسیم و فسفر برای رشد سالم استخوان کمک می‌کند. پزشکان معمولاً برای نوزادان و کودکان نوپا مصرف روزانه 400 واحد بین‌المللی ویتامین D را توصیه می‌کنند. نوزادان با فرمول شیر به مقدار 32 اونس (947 میلی لیتر) در روز این مقدار را دریافت می‌کنند، در حالی که نوزادان شیرخوار می‌توانند مکمل ویتامین D را با مشورت پزشک دریافت کنند.

از مسمومیت با سرب و فلوراید جلوگیری کنید: اطمینان حاصل کنید که آب آشامیدنی خانه شما فاقد سرب و فلوراید است. اگرچه سرب ممکن است در آب آشامیدنی وجود نداشته باشد، ممکن است میزان کمی فلوراید طبیعی در آب وجود داشته باشد. عموماً وجود کمتر از 1 میلی‌گرم فلوراید در هر لیتر آب مشکلی ایجاد نمی‌کند.