بیماری گال چه نوع بیماری ای است؟ آیا درمان شدنی است؟

با رضیم همراه باشید تا با بیماری گال و راه های درمان آن بیشتر آشنا شوید.

بیماری گال یا جرب (Scabies Disease) یک نوع بیماری پوستی خیلی مسری است که باعث خارش شدید می‌شود. این بیماری ناشی از ورود یک انگل به نام انگل گال به بدن است که به مرور زمان، زمینه‌ای برای به وجود آمدن جوش‌های ریز قرمز بر روی پوست ایجاد می‌کند.

بیماری گال چیست؟

انگلی که باعث ایجاد بیماری گال می‌شود، بعد از ورود به بدن، در پوست زندگی می‌کند و زیر پوست، سوراخ‌ها و کانال‌هایی ایجاد می‌‌نماید.

• انگلی که باعث بیماری گال می‌شود، کرم میکروسکوپی به نام Sarcoptes scabiei است. این کرم یک انگل است، یعنی موجودی که در بدن میزبان زندگی می‌کند و هیچ فایده‌ای برای میزبان ندارد.
• این کرم بسیار کوچک و رنگی روشن با چهار جفت پا است. کرم ماده بزرگ‌تر از کرم نر است.
• کرم ماده بعد از ورود به لایه‌های زیرین پوست، به تولید تخم می‌پردازد.
• این کرم در طول حیاتش حدود 40 تا 50 تخم تولید می‌کند.
• تخم‌ها پس از 3 تا 4 روز به لارو تبدیل می‌شوند و طی 10 تا 15 روز، به کرم بالغ تبدیل می‌گردند.
• از این 40 تا 50 تخم، معمولاً کمتر از 10 تخم به کرم بالغ تبدیل می‌شوند.
• بیشتر علائم ورود کرم گال به بدن به خاطر واکنش ایمنی بدن ما به خود این کرم و محصولات جانبی آن است.
• در یک فرد مبتلا به بیماری گال، به طور معمول 12 تا 20 کرم وجود دارد، در حالی که در مناطق کم‌درآمد، تعداد کرم‌ها در کودکان می‌تواند به بیش از صد برسد.
• خارش شدید و مداوم یک علامت بارز این بیماری پوستی است. بیماری گال می‌تواند بر همه افراد، با هر سطح درآمد و اجتماعی تأثیر بگذارد. حتی افرادی که خیلی تمیز هستند نیز ممکن است به این بیماری مبتلا شوند. گال بیماری شایعی است که در سراسر جهان وجود دارد و برآورد می‌شود در حدود 300 میلیون نفر در سراسر جهان به آن مبتلا هستند.

چگونه بیماری پوستی گال گسترش می یابد؟

بیشتر مواقع، انتقال بیماری گال از طریق تماس جنسی بین جوانان صورت می‌گیرد. همچنین این بیماری از طریق تماس نزدیک با فرد مبتلا گسترش یافته و ممکن است با استفاده از حوله‌ها یا وسایل شخصی مشترک نیز منتقل شود. بیماری گال می‌تواند به چند نفر در یک خانواده همزمان منتقل شود، و حتی ممکن است قبل از ظاهر شدن علائم، این بیماری به دیگران منتقل گردد.

نقاط معمولی که کرم گال بیشتر در آن‌ها وارد می‌شود شامل فضای بین انگشتان دست، مچ دست، آرنج، زیر بغل، خط کمربند، پا، کیسه بیضه در مردان و سینه در زنان است. در سالمندان، این بیماری معمولاً بر روی پشت ظاهر می‌شود، در حالی که در نوزادان و کودکان کوچکتر، جوش‌ها معمولاً بر روی کف دست‌ها و پاها دیده می‌شود.
در بزرگسالان، ضایعات بیماری گال ممکن است قرمز و به اندازه 1 تا 3 میلی‌متر باشد و حاوی مایع باشند.

“`

روشن است.

علائم گال چه هستند؟

بیماری گال باعث خارش شدید، به ویژه در شب، و ظهور جوش‌ها یا زخم‌های کوچک می‌شود. در بچه‌های کوچک و افراد مسن، خارش بدتر از دیگران است و در کودکان عموماً واکنش‌های پوستی شدیدتری دیده می‌شود. اگر برای اولین بار گال گرفته‌اید، ممکن است چند هفته قبل از اینکه خارش را احساس کنید، در پوست شما عفونت وجود داشته باشد. اما اگر قبلاً به این بیماری مبتلا شده‌اید، علائم معمولاً در عرض چند روز بروز می‌کند. در بعضی از موارد، خارش زیاد ممکن است باعث تحریک و التهاب پوست شود که منجر به عفونت‌های دیگر نیز می‌گردد.

ابتلا به بیماری چگونه صورت می‌گیرد؟

انگل‌های عامل این بیماری بسیار خاص هستند، آنها معمولاً برای ۲۴ تا ۳۶ ساعت در بدن میزبان زندگی می‌کنند. این بیماری فقط با تماس مستقیم پوست بین فرد مبتلا و فرد سالم منتقل می‌شود. به ندرت ممکن است هنگام دست دادن، آویختن لباس‌ها کنار لباس‌های فرد بیمار، یا استفاده از ملافه و پتویی که شب قبل توسط فرد ناقل استفاده شده، منتقل شود.

برای انتقال بیماری حتماً باید تماس فیزیکی وجود داشته باشد، به همین دلیل این بیماری بیشتر در افرادی که فعالیت جنسی بیشتری دارند، شایع‌تر است. روش‌های دیگر تماس فیزیکی، مانند وقتی که مادر بچه‌اش را در آغوش می‌گیرد، نیز می‌تواند منجر به انتقال بیماری شود. همچنین، در مواقع مکرر، دوستان نزدیک و اعضای خانواده نیز ممکن است از طریق در آغوش گرفتن یکدیگر به این بیماری مبتلا شوند.

آیا سگ و گربه هم ناقل بیماری هستند؟

سگ‌ها و گربه‌ها انواع مختلفی از انگل‌ها دارند که غالباً نمی‌توانند به راحتی به انسان منتقل شوند. برخی انگل‌ها که بر روی بدن سگ‌ها وجود دارند و باعث بیماری گال می‌شوند، به نام mange شناخته می‌شوند. البته وقتی این انگل‌ها با پوست انسان تماس پیدا می‌کنند، نمی‌توانند در آنجا زنده بمانند و فقط خارش سطحی ایجاد می‌کنند و سپس از بین می‌روند. این نوع خارش با بیماری گال که به تدریج بدتر می‌شود و تا زمان درمان نشود، بهبود نمی‌یابد، فرق دارد.

علائم و نشانه‌های بیماری گال چیست؟

این بیماری باعث ایجاد برآمدگی‌ها و فرورفتگی‌های کوچکی در مناطق مانند آرنج، مچ دست، بین انگشتان، کشاله ران و زانو می‌شود. در آقایان، معمولاً زائده‌هایی شبیه به جوش یا کورک بر روی آلت تناسلی ایجاد می‌شود. لازم به ذکر است که تمامی برآمدگی‌ها حشره ندارند. در افراد بزرگسال، حتی اگر تعداد زیادی فرورفتگی و برآمدگی روی پوست وجود داشته باشد، تعداد حشره‌ها ممکن است فقط به ۱۰ تا ۱۵ عدد برسد.

در کتاب‌های پزشکی مربوط به این موضوع، معمولاً از واژه “نقب” (burrow) صحبت می‌شود. این‌ها همان برآمدگی‌های ۲ تا ۳ میلی‌متری هستند که بین انگشتان به وجود می‌آیند و تقریباً مشهود نیستند. البته این برآمدگی‌ها ممکن است با خراشیدگی‌های خطی که ناشی از خارش بیش از حد است، اشتباه گرفته شوند. باید توجه داشت که خارش باعث آسیب به این نوع نقب‌ها می‌شود.

بیمار چه احساسی خواهد داشت؟

خارش یکی از علائم اصلی بیماری گال است. این خارش که به دلیل وجود انگل‌ها به وجود می‌آید، بسیار شدید و آزاردهنده است. در هفته اول ممکن است خارش چندان شدید نباشد، اما به تدریج بدتر می‌شود و بعد از یک تا دو ماه ممکن است خواب را برای بیمار غیرممکن کند.

خارش معمولاً در شب‌ها بدتر می‌شود و این می‌تواند پزشک و پرستار را گیج کند، زیرا بسیاری از بیماری‌هایی که باعث خارش می‌شوند، در شب شدیدتر می‌شوند. این به این دلیل است که در شب، عوامل حواس‌پرت کننده کمتر وجود دارد.

خارش ناشی از این بیماری خیلی آزاردهنده است و پس از چند هفته به راحتی از فرد کنده نمی‌شود. در دیگر بیماری‌ها که با خارش همراه هستند، معمولاً خارش بعد از مدتی کاهش می‌یابد و فقط در مدت کوتاهی خواب فرد مختل می‌شود. اما در گال، فرد ممکن است به دلیل خارش‌های مکرر از خواب بیدار شود و نتواند بخوابد.

چگونه بیماری گال درمان می‌شود؟

درمان این بیماری کار آسانی است. مراحل درمان به شرح زیر است:

1- باید از داروهای ضد انگل مانند کرم پرمترین استفاده کنید. این کرم باید از ناحیه گردن به پایین بر روی پوست مالیده شده و بعد از چند ساعت شسته شود. باید این کرم را برای ۷ روز استفاده کنید. همچنین می‌توانید کرم لیندان ۱٪ استفاده کنید. این کرم هم باید از گردن به پایین مالیده شود و حداکثر پس از ۸ ساعت باید شسته شود.

توجه داشته باشید که این کرم نباید بر روی پوست‌های خراشیده یا ملتهب استفاده شود. همچنین، بهتر است بعد از استحمام از این کرم استفاده نکنید. خانم‌های باردار، شیرده و کودکان زیر ۲ سال بهتر است از این درمان استفاده نکنند، مگر در موارد خاص.

2- داروهای خوراکی هم وجود دارند که یکی از آنها ایورمکتین است. این دارو برای درمان موثر است و نیازی به استفاده از کرم ندارد. پیشنهاد می‌شود که این دارو در دوز ۲۰۰ میکروگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن مصرف شود و بعد از دو هفته دوباره تکرار شود. اگرچه قرص‌ها راحت‌ترند، اما ممکن است عوارض جانبی بیشتری داشته باشند.

3- داروهای ضد حساسیت مانند دیفن هیدرامین می‌توانند به کاهش خارش کمک کنند.

4- لباس‌ها، ملافه‌ها و پتوها را با آب گرم بشویید. انگل‌ها به‌مدت طولانی نمی‌توانند خارج از بدن زنده بمانند، اما بهتر است که تمام لباس‌ها را بشویید و مکان‌های نشیمن را هم تمیز کنید.

5- در ارتباطات جنسی محتاط باشید و تماس خود را با کسانی که ممکن است ناقل بیماری باشند کم کنید.

خارش به مرور زمان بیشتر می‌شود و برای درمان کامل نیاز به چند روز است تا خارش به طور کلی از بین برود. بعد از یک تا دو هفته، بهبودی شما واضح خواهد بود. اگر بعد از این مدت حس بهبودی نداشتید، باید نمونه‌برداری از انگل انجام دهید تا نوع آن مشخص شود.

آیا ممکن است بیماری به اشتباه تشخیص داده شود؟

بله، ممکن است. در ابتدای بیماری، برآمدگی‌های پوستی مثل جوش یا نیش پشه به نظر می‌رسد و هنوز خیلی مشخص نیست. اما بعد از چند هفته، وقتی بیماری پیشرفت کند، علائم واضح‌تر می‌شوند و راحت می‌توان آن را تشخیص داد.

زیر چه شرایطی احتمال انتقال بیماری بیشتر می‌شود؟

افراد سن بالا و آسیب‌پذیر که در خانه‌های سالمندان یا مراکز مشابه نگهداری می‌شوند، ممکن است به این بیماری مبتلا شوند و ممکن است علائمی نداشته باشند. در چنین مواردی بیماری می‌تواند به سرعت گسترش پیدا کند. مقابله با این شرایط چالش‌برانگیز است، اما خوشبختانه تعداد این موارد کم است.

چگونه گال تشخیص داده می‌شود؟

پزشک بر اساس نشانه‌های شما، به‌خصوص اگر با کسی که به گال مبتلا است در تماس نزدیک بوده‌اید، مشکوک می‌شود. گاهی پزشک برای تایید تشخیص از نمونه‌برداری از پوست استفاده می‌کند. او به آرامی سطحی از پوست خشک در ناحیه آسیب‌دیده را خراش می‌دهد و سپس زیر میکروسکوپ بررسی می‌کند.

با این روش، به بیماری گال پی می‌برد. کنه‌های گال که کوچک و هشت پا هستند و تنها ۱/۳ میلی‌متر طول دارند، در پوست زندگی می‌کنند و باعث خارش شدید می‌شوند. این خارش معمولاً در شب بدتر می‌شود. کنه‌ها با میکروسکوپ یا ذره‌بین دیده می‌شوند و اگرچه دست و پا دارند، نمی‌توانند پرواز کنند یا بپرند. آن‌ها زیر دمای ۲۰ درجه سانتی‌گراد فعال نیستند، اما در این دما می‌توانند برای مدت طولانی زنده بمانند.

جمع‌آوری شده توسط مجله اینترنتی رضیم

مرجان امینی