در تقسیمات کشوری شهر و شهرستان چه تفاوتی با هم دارند ؟
“`html
شهر با شهرستان چه تفاوتی دارد؟
شهرستان: شهرستان یک بخش از کشور است که مرز مشخصی دارد و شامل چند بخش نزدیک به هم می‌باشد. این شهرستان‌ها به خاطر شرایط طبیعی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی، با هم همخوانی دارند.
شهر: یک شهر ناحیه‌ای با مرزهای قانونی است که درون یک شهرستان قرار دارد و از نظر ساختار، شغل‌های موجود و ویژگی‌های دیگر، خاص است. بیشتر ساکنان این شهرها در مشاغل مختلف مثل تجارت، صنعت، کشاورزی و خدمات مشغول به کار هستند و می‌توانند به طور متوسط حدود ۱۰ هزار نفر جمعیت داشته باشند.
تفاوت شهر و شهرستان باید مورد بررسی قرار گیرد تا به درک بهتری از این موضوع برسیم. تقسیمات کشور ایران شامل 31 استان، 429 شهرستان، 1057 بخش و 1245 شهر است.
تفاوت شهر با شهرستان چیست؟
- شهرستان بزرگ‌تر از شهر است.
- شهرستان شامل یک بخش و چند شهر است، در حالی که یک شهر ممکن است اطراف خود روستاها و نواحی دیگر داشته باشد.
- قدیم‌ترها، شهرستان‌ها را ولایت و شهرها را خشت (به معنای پادشاهی) می‌نامیدند.
- در کشورهای آمریکا و بریتانیا، شهرستان معادل County و شهر معادل Urban است.
- براساس قوانین، حداقل جمعیت یک شهر 10 هزار نفر و حداقل جمعیت یک شهرستان بین 80 تا 120 هزار نفر است.
- شهرستان از لحاظ برنامه‌ریزی‌های کشور (سیاسی، اقتصادی و فرهنگی) اهمیت بیشتری نسبت به شهر دارد.
- مرکز شهرستان یکی از شهرهای همان شهرستان است که بهترین و مناسب‌ترین مکان از نظر طبیعی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی است.
شهر با شهرستان چه فرق دارد؟
کشور ایران به چندین استان تقسیم شده که هر استان شامل چند شهرستان و هر شهرستان شامل چند شهر، بخش و هر بخش نیز شامل چند دهستان است.
مرکز کشور پایتخت است، مرکز هر استان و شهرستان، مراکز خاص خود را دارند. به همین ترتیب هر بخش و هر دهستان نیز دارای مراکز خاص هستند.
واحدهای اداری مرتبط با این مراکز به ترتیب وزارت کشور، استانداری، فرمانداری، بخشداری و دهداری نامیده می‌شوند.
در نهایت، شهرستان بزرگ‌تر از شهر است. شهرستان شامل بخش و شهر می‌شود و این دو به صورت قانونی و از نظر تقسیم‌بندی قابل تعریف هستند.
تقسیم بندی شهرستان
در تقسیم‌بندی کشوری ایران، شهرستان کوچک‌تر از استان و بزرگ‌تر از بخش است. در واقع هر استان به چندین شهرستان و هر شهرستان به چندین بخش تقسیم‌بندی می‌شود.
در گذشته، به شهرستان‌ها ولایت گفته می‌شد و از آنجا که شهرستان‌ها سازمان‌های اداری و سیاسی متعددی دارند، اهمیت زیادی دارند.
“`
شهرستان‌ها به دلیل مزایای خاصی که دارند، به عنوان واحدهای مهم در برنامه‌های سیاسی و اقتصادی کشور شناخته می‌شوند. برنامه‌ریزی در این زمینه معمولاً بر اساس شهرستان‌ها انجام می‌شود و هر شهرستان با تقویت کردن خود، تلاش می‌کند به عنوان یک شهرستان شناخته شود.
تعریف قانونی شهرستان
طبق اظهار نظر ماده 7 قانون تقسیمات کشوری، شهرستان به عنوان یک واحد مشخص جغرافیایی تعریف می‌شود که از ترکیب چند بخش همسایه تشکیل می‌شود. این بخش‌ها وقتی کنار هم قرار می‌گیرند، به یک مجموعه همگن با ویژگی‌های مشترک تبدیل می‌شوند.
بر اساس تبصره اول این قانون، حداقل جمعیت شهرستان‌ها با توجه به وضعیت جغرافیایی می‌تواند به دو حالت باشد: در مناطق پرجمعیت حداقل 120 هزار نفر و در مناطق با جمعیت متوسط، 80 هزار نفر.
تبصره دوم توضیح می‌دهد که در مناطق کم‌جمعیت، دورافتاده، مرزی، جزایری یا بیابانی، با در نظر گرفتن شرایط مختلف، حداقل جمعیت می‌تواند به 50 هزار نفر کاهش یابد و در موارد خاص ممکن است کمتر از این نیز باشد، البته این مسئله باید تأیید هیئت وزیران یا مجلس شورای اسلامی باشد.
فرق شهر با شهرستان
همانطور که گفته شد، شهرستان‌ها شامل چندین شهر هستند و هر شهر با روستاها و دهستان‌های اطرافش یک بخش را تشکیل می‌دهد.
تعریف شهر بر اساس دو ملاک اساسی است: اندازه و جمعیت آن. تعاریف شهر از دیدگاه‌های مختلف متفاوت است.
مورخان شهر را بر اساس تاریخچه‌اش تعریف می‌کنند، در حالی که اقتصاددانان آن را محلی می‌دانند که در آن عمده شغل‌ها کشاورزی نیست.
جمعیت‌شناسان همچنین شهر را با توجه به تعداد افراد آن تعریف می‌کنند. جامعه‌شناسان شهر را مکانی برای جمع‌آوری مردم، تولید و تقاضا می‌دانند که در آن تقسیم کار اجتماعی شکل می‌گیرد.
جغرافیدان‌ها شهر را به عنوان یک محیط ساخته‌شده از خیابان‌ها و ساختمان‌ها تعریف می‌کنند که امکان زندگی شهری را فراهم می‌سازد.
طراحان شهری به این فکر هستند که شهر یک سامانه منسجم و در حال تغییر است.
شهرشناسان اعتقاد دارند که شهر مکان‌هایی هستند که انسان‌ها از زندگی کشاورزی و طبیعی فاصله می‌گیرند و به فکر ایده‌های نو می‌افتند.
از نظر سازمان ملل، شهر مکانی با جمعیت زیاد و هدف‌های سیاسی، تاریخی و اداری است. فعالیت‌های اقتصادی در آن عموماً خارج از کشاورزی است و ویژگی‌های شهری دارد.
بیشتر بخوانید:
