دلایل غش کردن چیست؟ (2 نکته مهم)

هنگام غش کردن، در بدن و مغز چه اتفاقی می‌افتد؟

چرا غش میکنیم؟

بسیاری از ما در طول زندگی خود غش کردن افرادی که به آنها نزدیکیم را دیده‌ایم. با ما همراه باشید تا با علت‌های غش کردن آشنا شویم.

همه چیز در مورد غش

بسیاری از ما در طول زندگی خود شاهد غش کردن اطرافیان یا همچنین در فیلم‌ها افرادی را دیده‌ایم که بعد از شنیدن خبر ناراحت‌کننده به این حالت دچار می‌شوند.

غش کردن یعنی به طور ناگهانی بیهوش شدن و از دست دادن موقت هوشیاری، که این معمولا به دلیل نرسیدن خون کافی به مغز اتفاق می‌افتد. وقتی خون به مغز نمی‌رسد، فرد نمی‌تواند کنترل اعضای بدنش را حفظ کند و بنابراین هوشیاری خود را از دست می‌دهد.

اگر غش کردن به دلیل یک مشکل پزشکی جدی نباشد، معمولاً بعد از چند ثانیه یا دقیقه فرد دوباره به هوش می‌آید. افراد به این حالت می‌افتند زمانی که خون‌رسانی به مغز آنها به شدت کاهش یابد.

فردی که در حال غش کردن است ابتدا رنگش می‌پرد، زیرا خون خیلی کم به پوستش می‌رسد و سپس به طور موقت هوشیاری‌اش را از دست می‌دهد. معمولاً در عرض یک دقیقه اگر فرد دراز بکشد، جریان خون به حالت عادی برمی‌گردد و او دوباره هوشیار می‌شود. حملات غش ممکن است هیچ‌گونه مشکل پزشکی serious نداشته باشند، یا نشان‌دهنده یک بیماری جدی باشند.

برخی شرایط پزشکی، مانند مشکلات قلبی یا سرفه‌های ناگهانی و شدید، می‌توانند باعث غش شوند. همچنین، بعضی از افراد زمانی که خیلی خسته می‌شوند، خبرهای بد می‌شنوند یا چیزهایی را می‌بینند که خوشایند نیست، غش می‌کنند.

در این حالت، ضربان قلب کاهش یافته و فشار خون به صورت ناگهانی پایین می‌آید. به هیچ‌وجه نباید غش کردن را نادیده گرفت، حتی اگر به نظر کم‌اهمیت بیاید. باید مثل یک وضعیت اضطراری به آن نگاه کرد تا علت آن مشخص شود و نشانه‌ها برطرف گردند.

علایم غش کردن

آشنایی با نشانه‌های غش کردن بسیار مهم است، چون ندانستن این علائم ممکن است خطرناک باشد. دکتر صدرالاسلامی می‌گوید شخصی که غش می‌کند به دلیل کاهش خون به پوستش ابتدا رنگش می‌پرد و بعد هوشیاری‌اش را از دست می‌دهد. او همچنین ادامه می‌دهد:

احساس سبکی سر ناگهانی، ضعف عمومی، تاری دید ناگهانی و حس صدای سوت در گوش، تهوع و استفراغ، رنگ‌پریدگی و عرق کردن، گزگز در دست و پا، نبض ضعیف، تنفس سطحی و افت فشار خون و در نهایت از دست دادن تعادل و بیهوش شدن، علایم شایعی هستند که در هنگام غش مشاهده می‌شوند.

علل غش کردن چیست؟

شایع‌ترین دلیل غش، بروز شوک عروقی است.

متخصص مغز و اعصاب می‌گوید:

غش می‌تواند برای کسی که کاملاً سالم است به دلیل یک عکس‌العمل عاطفی مثل شنیدن خبر ناخوشایند یا حتی خوشحال‌کننده، دیدن صحنه‌ای ناخوشایند (شوک هیجانی)، درد شدید، ترس و استرس، خستگی مفرط، ایستادن طولانی، گرما، برخاستن ناگهانی از حالت خوابیده به نشسته یا ایستاده، سوءتغذیه، کم‌خونی، کم‌بودن اکسیژن یا حتی مصرف داروهای غیرمجاز روان‌گردان رخ دهد.

این عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان توضیح می‌دهد:

حملات غش همچنین ممکن است ناشی از بیماری‌های قلبی و عروقی، علل عصبی، افت قند خون و همچنین شل شدن ناگهانی عروق بدن به دلیل تحریکات داخلی یا خارجی مانند سنکوپ سینوس کاروتید، سنکوپ دفع ادرار، سنکوپ عصبی و قلبی و همچنین کاهش حجم خون به دلیل خونریزی، اسهال و استفراغ شدید نیز باشد.

“`html

نحوه کمک به کسی که غش کرده است:

غش کردن می‌تواند در بسیاری از موارد خطری نداشته باشد. اما در بعضی از موقعیت‌ها، نشان‌دهنده یک مشکل جدی در سلامتی فرد است. دکتر صدرالاسلامی می‌گوید که معمولاً با دراز کشیدن به مدت یک دقیقه، خون به حالت طبیعی برمی‌گردد و فرد دوباره هوشیار می‌شود. او توضیح می‌دهد:

بهتر است فردی که غش کرده دراز بکشد و پاهایش را بالاتر از سرش قرار دهیم تا خون به مغز برسد. اگر نتوانید فرد را دراز کنید، می‌توانید سرش را در حالت نشسته وسط دو زانو قرار دهید.

برای کمک به بازگشت فرد به هوشیاری، می‌توان کمی آب سرد به صورتش پاشید یا او را تحریک کرد. این کار کمک می‌کند تا عروق بدن دوباره منقبض شوند و فرد به حالت هوشیاری برگردد. اما اگر او به هیچ کدام از این تحریک‌ها پاسخ نداد، باید علائم حیاتی مثل نبض و تنفس را بررسی کرد و در صورت نیاز، اقداماتی مثل احیای قلبی و ریوی انجام داده و او را به مراکز درمانی برسانید.

تفاوت غش و تشنج

شاید شما هم به این فکر کرده‌اید که غش با تشنج چه تفاوتی دارد و چگونه می‌توانیم آن‌ها را تشخیص دهیم؟

به‌طور طبیعی، سلول‌های مغز به شکل هماهنگ و منظمی کار می‌کنند. اما وقتی این کار به هم بریزد، تشنج اتفاق می‌افتد. تشنج بزرگ یا گراندمال هم به آن حمله گفته می‌شود که شامل انقباضات غیرارادی و عدم هوشیاری است.

تشنج‌های ناشی از بیماری صرع، شایع‌ترین نوع تشنج هستند. اما چند نوع دیگر از مشکلات نیز می‌توانند باعث تشنج شوند، از جمله:

نارسایی کلیه، مننژیت (التهاب پرده‌های مغز)، مسمومیت در خون (توکسمی) ناشی از بارداری، صدمات سر و ترک ناگهانی داروهایی مانند دیازپام و …

چگونه در زمان تشنج کمک کنیم

اگر فردی در نزدیکی شما دچار تشنج شود، اقدامات زیر را انجام دهید:

• از آسیب دیدن فرد جلوگیری کنید:

اگر فرد دچار استفراغ شد، سرش را به یک طرف بچرخانید تا مواد استفراغی به ریه‌ها نرود. اشیای اطراف او را جمع کنید تا خطر آسیب دیدن فرد حین حرکات غیرارادی کم شود. سعی نکنید حرکات شخص را متوقف کنید.

گاهی ممکن است تنفس فرد به طور موقت متوقف شود، اما معمولاً بعد از مدتی به حالت طبیعی برمی‌گردد. پس از پایان تشنج، او را به سمت پهلو بخوابانید تا تنفس او آسان‌تر انجام شود و استفراغ‌ها از دهان خارج شوند. اگر فرد زبانش یا لپش را گاز گرفته باشد، ممکن است خون از دهانش بیفتد. پس از اینکه تشنج تمام شد، فرد ممکن است کمی گیج باشد. تا زمانی که هوشیاری او به‌طور کامل برنگردد، به او توجه کنید.

همچنین بخوانید:

اگر فرد دچار تشنج شده و این شرایط را داشته باشد، از اورژانس کمک بخواهید:

• فرد هیچ سابقه‌ای از تشنج نداشته باشد
• تشنج بیشتر از چند دقیقه طول کشیده باشد
• تشنج به‌طور مکرر اتفاق بیفتد.

3 اشتباه رایج درباره غش

1. دادن آب قند به فردی که غش کرده!

یکی از تصورات نادرست رایج درباره غش کردن این است که باید به فرد آب قند بدهیم. اما باید در نظر داشته باشید که این کار ممکن است خطرناک باشد؛ زیرا اگر فرد هوشیاری نداشته باشد، آب قند به ریه‌ها وارد می‌شود و ممکن است باعث مشکلات تنفسی و حتی خفگی شود. اما هنگامی که او دوباره هوشیار شد، دادن آب قند یا مایعات شیرین مانعی ندارد.

2. غش به دلیل ضعف یا جن‌زدگی است!

غش کردن یعنی از دست دادن ناگهانی و کوتاه مدت هوشیاری که به دلیل عدم رسیدن کافی اکسیژن به مغز اتفاق می‌افتد. استرس شدید یا برخاستن ناگهانی از تخت از عوامل اصلی این حالت هستند، اما برخی اختلالات قلبی و بیماری‌هایی مانند صرع نیز می‌توانند باعث غش شوند.

“““html

بیماری‌هایی مانند دیابت، سن بالا و هوای گرم می‌توانند باعث بروز غش شوند.

یک باور نادرست که در گذشته بسیار شایع بود این است که اگر کسی غش کند یا دچار تشنج شود، ممکن است به جن‌زدگی مبتلا شده باشد. این تصور نادرست می‌تواند باعث شود که افراد مبتلا به غش از درمان بیماری خود غافل شوند و در نتیجه مشکلات بیشتری برای خود ایجاد کنند.

اما باید بدانید که غش کردن معمولاً مسئله‌ای بی‌خطر و قابل کنترل است و فرد می‌تواند به راحتی دوباره به زندگی عادی برگردد. با این حال، اگر کسی بیش از دو بار غش کند، ممکن است نشانه‌ای از بیماری صرع باشد و باید درمان‌های بیشتری انجام شود.

3. با بوی کاه‌گل، غش‌کرده‌ها به هوش می‌آیند!

شاید به‌یاد داشته باشید که در گذشته برای کسانی که غش می‌کردند، بوی کاه‌گل را نزدیک بینی‌شان می‌بردند. این باور قدیمی است و امروزه اگر کسی دچار هیستری شود، می‌توانیم پنبه الکلی جلوی بینی او بگذاریم تا به هوش بیاید. ولی اگر فرد به طور جدی بی‌هوش باشد، پنبه الکلی نیز تأثیری نخواهد داشت.

---

توصیه‌های مهم درباره غش کردن

• غش کردن باید به عنوان یک فوریت پزشکی درمان شود تا زمانی که تمام نشانه‌ها از بین بروند.
• نباید به فردی که هنوز به هوش نیامده، چیزهایی مانند آب قند بدهید. چرا که ممکن است این مواد به ریه‌ها بروند و باعث عوارض تنفسی یا خفگی شوند.
• به یاد داشته باشید که غش و بی‌هوشی باید مانند یک فوریت پزشکی درمان شود تا علت آن مشخص شود.
• همچنین مجدد تأکید می‌شود که نباید تا زمانی که بیمار به هوشیاری نسبی نرسیده به او خوراکی بدهید.

ممکن است نبض فرد ضعیف و کند باشد، بنابراین به دقت او را بررسی کنید:

1. اگر نفس نمی‌کشد، ممکن است مشکل جدی‌تری وجود داشته باشد. بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید و احیای قلب و ریه را شروع کنید.
2. اگر نفس می‌کشد، پاهای فرد را بالاتر از سرش قرار دهید، این کار به جریان خون کمک می‌کند. همچنین، لباس‌های تنگ او را شل کنید. معمولاً فرد به زودی به هوش می‌آید.
3. سایر علایم را بررسی کنید. آیا بیمار درد قفسه سینه دارد یا مشکل تنفسی واضحی وجود دارد؟
4. آیا بیمار از خواب‌رفتگی اندام یا ضعف عضلانی شکایت می‌کند؟ این‌ها می‌توانند نشانه‌های بیماری‌های دیگر باشند؛ در این صورت، فوراً به اورژانس مراجعه کنید.
5. زمانی که غش کردن تمام شود، رنگ چهره بیمار به حالت عادی برمی‌گردد. او ممکن است تا مدتی احساس ضعف و خستگی داشته باشد، استراحت و صحبت کردن به او کمک خواهد کرد.
6. اگر در اثر غش و افتادن آسیب‌هایی بر او وارد شده، جراحت‌ها را درمان کنید و اگر آسیب جدی است، به اورژانس کمک بخواهید.

کمک‌کردن به فردی که غش کرده

برای کمک به شخصی که غش کرده یا احساس می‌کند در شرف غش کردن است، اقدامات زیر را انجام دهید:

• ابتدا او را در حالت درازکش قرار دهید. اگر کسی در حال نشسته یا ایستاده دچار سرگیجه شده، او را بخوابانید. اگر فضای کافی نیست، از او بخواهید به جلو خم شود و سرش را بین زانوهایش قرار دهد تا خون به مغز منتقل شود. اگر شخصی غش کرده و هنوز نشسته است، فوراً او را به حالت خوابیده درآورید.
• اگر غش باعث زمین‌افتادن فرد شده، او را به پشت بخوابانید.