دلیل نامنظم بودن چرخه قاعدگی چیست؟ (2 نکته مهم)
زنان در برخی خصوصیات زنانه، مانند دوره‌های قاعدگی، با هم متفاوت هستند. در بعضی از آنها، خونریزی قاعدگی منظم و مشابه ساعت کار می‌کند و در برخی دیگر، زمان آن غیر قابل پیش‌بینی است. به‌طور کلی، یک زن هر ۲۴ تا ۳۸ روز پریود می‌شود و این قاعدگی معمولاً بین ۲ تا ۸ روز طول می‌کشد. اگر قاعدگی فرد نامنظم باشد، بهتر است به یک پزشک متخصص مراجعه کند.
بیشتر خانم‌ها اولین قاعدگی خود را در سنین ۱۰ تا ۱۵ سالگی تجربه می‌کنند و برای برخی این اتفاق ممکن است زودتر یا دیرتر بیفتد. دوره قاعدگی به تعداد روزهایی که از شروع قاعدگی تا شروع بعدی می‌گذرد، اطلاق می‌شود. طول این دوره معمولاً در سال‌های اولیه شروع قاعدگی متفاوت است. در آغاز هر دوره، تخمدان‌ها به آماده‌سازی تخمک می‌پردازند و به همین شکل، دیواره رحم نیز ضخیم می‌شود تا در صورت بارداری، مکانی برای تخمک بارور شده فراهم کند.
حدود ۲ هفته قبل از شروع قاعدگی، تخمک از تخمدان آزاد می‌شود (که به آن تخمک‌گذاری گفته می‌شود). تخمک از طریق لوله رحمی به رحم می‌رود و اگر توسط اسپرم بارور نشود، به تدریج از بین می‌رود. در این حالت، پوشش داخلی رحم که برای بارداری آماده شده است، شروع به ریزش و خونریزی می‌کند و سپس قاعدگی آغاز می‌شود و همه‌چیز از نو شروع می‌شود. به همین خاطر از واژه “چرخه” استفاده می‌شود.
عوامل مختلفی مانند بیماری، تغییر وزن سریع یا استرس می‌توانند باعث تغییر زمان قاعدگی شوند. این موضوع به این دلیل است که بخشی از مغز که مسئول تنظیم قاعدگی است، تحت تأثیر این عوامل قرار می‌گیرد. سفر یا تغییرات بزرگ در سبک زندگی نیز می‌تواند منجر به تغییر زمان قاعدگی شود و همه اینها کاملا طبیعی است. اگر خانم‌ها به هر دلیلی احساس کنند که قاعدگی نامنظم و غیرطبیعی دارند، باید با یک پزشک مشورت کنند.
در چه شرایطی قاعدگی نامنظم محسوب می‌شود؟
بانوان ممکن است در موارد زیر دچار قاعدگی نامنظم و غیرطبیعی شوند:
- فاصله زمانی بین دوره‌ها هر بار تغییر کند.
- در دوره قاعدگی، خونریزی بیش از حد یا کمتر از حد معمول رخ دهد.
- مدت زمان قاعدگی هر بار به طور قابل توجهی متفاوت باشد.
چگونه می‌توان فهمید که قاعدگی نامنظم چه زمانی اتفاق می‌افتد؟
اگر چرخه قاعدگی منظم نباشد، باید به نشانه‌هایی که ممکن است بدن برای شروع قاعدگی نشان دهد، توجه کرد. این نشانه‌ها می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- درد و سفتی کمر و پشت
- سنگین‌تر شدن سینه‌ها یا درد سینه
- سردرد
- جوش‌های پوستی
- اختلال در خواب
- نوسانات خلقی
- نفخ شکم
- مدفوع شل
علل قاعدگی نامنظم
عوامل مختلفی می‌توانند باعث قاعدگی نامنظم شوند. تغییرات در سطح هورمون‌های استروژن و پروژسترون در بدن می‌تواند نظم طبیعی قاعدگی را به هم بریزد. به همین خاطر معمولاً دختران جوانی که وارد بلوغ می‌شوند و زنانی که به یائسگی نزدیک هستند، قاعدگی نامنظم دارند. برخی از بانوان ممکن است از سطح بالای آندروژن رنج ببرند؛ هورمونی که می‌تواند باعث رشد مو در صورت، چانه، سینه و شکم شود و همچنین منجر به چاقی و قاعدگی نامنظم گردد.
سایر علل شایع قاعدگی نامنظم عبارتند از:
- استفاده از دستگاه داخل رحمی (IUD)
- مصرف قرص‌های ضد بارداری یا داروهای خاص
- ورزش زیاد
- سندرم تخمدان پلی‌کیستیک
- بالا بودن سطح پرولاکتین که می‌تواند مانع از قاعدگی شود
- بارداری یا شیردهی
- استرس
- پرکاری یا کم‌کاری تیروئید
- وجود پولیپ یا ضخیم شدن در پوشش رحم
- فیبروم رحم (توده خوش‌خیم در دیواره رحم)
یکی دیگر از علل کمتر شایع، ایجاد زخم‌های شدید در پوشش رحم یا «سندرم آشرمن» است.
درمان قاعدگی نامنظم
قاعدگی نامنظم معمولاً به درمان نیاز ندارد، مگر اینکه بیماری دیگری وجود داشته باشد که بر چرخه قاعدگی تأثیر بگذارد یا اگر تغییرات در دوره‌ها به حدی زیاد باشد که نیاز به بررسی وجود داشته باشد. دو علت اصلی قاعدگی نامنظم در زنان، سندرم تخمدان پلی‌کیستیک و کم‌کاری تیروئید هستند. به طور کلی، هدف از درمان، بازگرداندن تعادل هورمون‌ها در بدن است. برای افرادی که به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک مبتلا هستند، پزشک ممکن است قرص‌های ضد بارداری یا سایر هورمون‌ها را برای ایجاد قاعدگی تجویز کند. در موارد کم‌کاری تیروئید، گاهی لازم است هورمون‌های تیروئید تجویز شود.
مصرف شود.
راه‌هایی که ممکن است به درمان قاعدگی نامنظم کمک کنند شامل موارد زیر است:
- تغییر روش جلوگیری از بارداری: اگر زنان بعد از ۳ ماه استفاده از روش‌های هورمونی برای جلوگیری از بارداری، قاعدگی نامنظم داشته باشند، پزشک می‌تواند برایشان یک روش جدید پیشنهاد کند.
- تغییر سبک زندگی: گاهی قاعدگی نامنظم به خاطر ورزش زیاد است. در این صورت، لازم است ورزش را کمتر کنند و اگر استرس دارند، یادگیری روش‌های مدیریت استرس و گفتگو با یک مشاور می‌تواند کمک‌کننده باشد. همچنین تغییرات بزرگ در وزن هم تاثیر گذار است؛ افزایش وزن می‌تواند دوره تخمک‌گذاری را مشکل کند، بنابراین کاهش وزن می‌تواند مفید باشد، اما کاهش ناگهانی وزن هم ممکن است باعث قاعدگی نامنظم شود.
- هورمون‌درمانی: قاعدگی نامنظم معمولاً به خاطر کمبود یا عدم تعادل هورمون‌هاست. پزشکان معمولاً برای درمان قاعدگی نامنظم، قرص‌های ضد بارداری حاوی هورمون‌های استروژن و پروژسترون تجویز می‌کنند. همچنین داروی هورمونی به نام پروژستین ممکن است باعث قاعدگی شود.
- عمل جراحی: گاهی مشکلات ساختاری یا زخم در رحم یا لوله‌های رحمی، باعث قاعدگی نامنظم می‌شود. پزشک ممکن است عمل جراحی برای حل مشکلات ساختاری یا نقص‌های مادرزادی پیشنهاد کند و به همین شکل، برای از بین بردن بافت اسکار در دستگاه تولید مثل عمل جراحی انجام دهد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر قاعدگی‌تان معمولی و ماهیانه بوده و اکنون تغییراتی در آن مشاهده کرده‌اید، مشاوره با پزشک زنان ضروری است. پزشک ممکن است برای رد احتمال بارداری یا مشکل سلامتی، معاینه بدنی و آزمایشات دیگری انجام دهد.
اگر این علائم را مشاهده کردید، با پزشک خود تماس بگیرید:
- در یک سال، سه دوره قاعدگی یا بیشتر نداشته‌اید.
- قاعدگی شما با فاصله‌ای کمتر از ۲۱ روز رخ می‌دهد.
- قاعدگی شما بیشتر از هر ۳۵ روز یکبار اتفاق می‌افتد.
- در دوران قاعدگی، خونریزی شما بیشتر از حد معمول است.
- همراه با برخی علائم دیگر، خونریزی شما بیش از ۷ روز طول می‌کشد.
- در دوران قاعدگی، درد غیرعادی دارید.
- بین دوره‌های قاعدگی، خونریزی دارید.
- رشد غیرطبیعی موی ضخیم در صورت، چانه، سینه، دور نوک پستان و شکم دارید.
