راهنمای نگهداری و پرورش میخک ژاپنی (2 نکته مهم)
معرفی گل میخک ژاپنی
میخک‌ژاپنی یکی از گیاهان همیشه سبز و متراکم است که به خوبی نسبت به هرس شدید، گرما، خشکسالی و شوری مقاوم می‌باشد. به همین دلیل از این گیاه به عنوان یک گیاه زینتی در فضای سبز و همچنین به عنوان گل شاخه بریده در مناطق با آب و هوای معتدل در سراسر جهان استفاده می‌شود. می‌تواند به عنوان یک گیاه آپارتمانی هم مورد بهره‌برداری قرار گیرد. میخک ژاپنی رشد زیادی دارد و در برخی مناطق می‌تواند تا چهار متر رشد کند، اما گونه‌های آپارتمانی این گیاه معمولاً حدود ۵۰ سانتیمتر ارتفاع دارند.
این گیاه بومی چین و ژاپن است و شامل حدود ۲۰۰ نوع متفاوت از درختان و درختچه‌ها می‌باشد. میخک ژاپنی معمولاً با سرعتی کند رشد می‌کند و می‌تواند تا ۴ متر در ارتفاع برسد، البته در محیط اصلی خود ممکن است به ۱۰ متر هم برسد. امروزه مدل‌های کوتاه‌تری از این گیاه نیز وجود دارد که ارتفاع آنها تا ۶۰ سانتیمتر می‌رسد. این گیاه به عنوان یک زینت در فضای سبز و همچنین برای کشت به عنوان گل شاخه بریده در سراسر دنیا پرورش داده می‌شود و غالباً در گلدان ها رشد می‌کند.
برگ‌های این گیاه چرم‌مانند و براق هستند و معمولاً سبز رنگ می‌باشند، اما برخی از انواع آن دارای حاشیه‌های کرم و سفید نیز هستند. اگر شرایط محیطی مناسب باشد، در فصل بهار آن گل‌های سفید رنگ و خوشبویی می‌دهد. گلها در انتهای شاخه‌ها به صورت خوشه‌ای قرار دارند و هر گل دارای پنج گلبرگ سفید به طول حدود یک سانتیمتر است. میوه‌ی آن به شکل کپسول‌های چوبی و کرک‌دار با عرض حدود یک سانتیمتر و دارای سه دریچه است و درون آن دانه‌های سیاه و سفید مومی وجود دارد. نام انگلیسی این گیاه Pittospurm japanese و نام علمی آن Pittosporum tobira می‌باشد.
شرایط پرورش و نگهداری میخک ژاپنی
آبیاری: برای رشد مناسب این گیاه، بهتر است که در مورد گیاهان جوان زمانی که سطح خاک کمی خشک شد آبیاری کنیم. گیاهان بالغ و بزرگ‌تر تا حدی به خشکی خاک مقاوم هستند، بنابراین بین دو آبیاری باید اجازه دهید که خاک کاملاً خشک شود. در آبیاری این گیاه نباید زیاده‌روی کرد زیرا این گیاه به آب ماندگی در اطراف ریشه‌ها حساس است و احتمال زرد شدن برگ‌ها و سپس از بین رفتن گیاه وجود دارد.
نور:
این گیاه به نور کامل آفتاب تا نیمه سایه نیاز دارد. در مناطق گرم، بهتر است گیاه را در جایی با سایه و نیمه آفتاب بکارید تا از آسیب‌های گرمایی و نور مستقیم آفتاب حفظ شود. این موضوع به ویژه برای گیاهان در گلدان اهمیت دارد زیرا در غیر این صورت نوک و حاشیه برگ‌ها خشک و قهوه‌ای می‌شوند. بهترین مکان برای قرار دادن گلدان در تابستان در قسمت شرقی منزل است.
دما:
این گیاه می‌تواند سرمای تا ۵- درجه سانتیگراد را تحمل کند، شاید در این شرایط بیشتر برگ‌ها و برخی ساقه‌های جوان خود را از دست بدهد؛ با این حال، گیاه زنده می‌ماند و در صورت مناسب شدن دما دوباره برگ‌های جدیدی خواهد داد. بنابراین، بهتر است در فصل سرد، گیاهان گلدانی را به داخل منزل منتقل کنیم. این گیاه به خاطر رشد کم و همیشه سبز بودنش و همچنین زیبایی در برگ و شاخه، برای داخل آپارتمان مناسب است.
خاک:
میخک ژاپنی به خاکی سبک با زهکشی خوب نیاز دارد. خاک سنگین و آب ماندن در اطراف ریشه‌ها یکی از دلایل رشد ضعیف و از بین رفتن این گیاه است. وجود موادی مانند شن (با اندازه ۲ میلی‌متر)، کوکوپیت و پرلیت به بهبود زهکشی خاک کمک می‌کند. ماسه بادی مناسب نیست زیرا باعث سنگین شدن خاک می‌شود.
به عنوان مثال، می‌توان خاک معمولی و خاک برگ را با نسبت مساوی ترکیب کرده و ۱۰ درصد از حجم خاک را به ماسه اضافه کرد و برای کاشت در باغچه استفاده کرد. همچنین، اگر این گیاه را در گلدان می‌کارید از ترکیب کوکوپیت و پرلیت یا پیت ماس و ماسه استفاده کنید. قبل از کاشت مطمئن شوید که گلدان دارای حفره در کف است و روی منافذ گلدان سنگریزه بریزید تا زهکشی به خوبی انجام شود و آب اضافی راحت‌تر خارج شود.
تکثیر میخک ژاپنی
اگر بذرهای این گیاه شکل بگیرد، می‌توان از آنها برای تکثیر استفاده کرد. بذرها را می‌توان در فصل پاییز یا اواخر زمستان در مخلوطی از خاک برگ و کوکوپیت مرطوب بکارید و در یک مکان گرم نگهداری کنید. اما بعد از جوانه زدن بذرها، بهتر است آنها را به مکانی خشک منتقل سازید زیرا در مکان گرم رشد ضعیفی خواهند داشت. همچنین می‌توان با قلمه‌گیری از چوب نرم (نیمه خشکی) که در بهار گرفته می‌شود یا چوب سبز (علفی) که در تابستان از گیاه می‌رسد، این گیاه را تکثیر کرد. قلمه‌ها را به طول ۵ تا ۷ سانتیمتر تهیه کنید. اگر در قسمت پایین قلمه‌ها، قسمتی کوچک از چوب قدیمی‌تر وجود داشته باشد، ریشه زایی بهتری صورت می‌گیرد. گرچه توان ریشه زایی در این گیاه پایین است، اما با استفاده از هورمون‌های ریشه زایی می‌توانید شانس تولید ریشه و گرفتن گیاه جدید را افزایش دهید. قلمه‌ها را می‌توان در محیط کوکوپیت و پرلیت کاشت و محیط باید مرطوب نگه داشته شود.
هرس:
این گیاه به خوبی قابل هرس است و می‌توانید با انجام هرس اندازه و شکل آن را کنترل کنید. بنابراین، می‌توان از گیاهان میخک ژاپنی به عنوان پرچین استفاده کرد. اما توجه داشته باشید که هرس مرتب ممکن است باقطع ساقه‌های انتهایی، احتمال تشکیل گلها را کاهش دهد. اگر هدف شما گلدهی این گیاه باشد، می‌توانید هرس را به بعد از گلدهی موکول کنید. اما اگر شکل و فرم درختچه این گیاه مهم است، باید با قطع شاخه‌های زیرین، رشد شاخه‌های اصلی را تشویق کنید.
آفات و بیماری‌های گل میخک ژاپنی
از آفات این گیاه می‌توان به شته‌ها، شپشک سپردار و شپشک آرد آلود اشاره کرد. همچنین از بیماری‌های آن می‌توان به بلایت باکتریایی، پوسیدگی ریشه و ساقه اشاره کرد.
