راهنمای کاشت درخت فلوس و خواص آن (2 نکته مهم)

معرفی درخت فلوس یا خرنوب

فلوس درختی است که ارتفاعش بین ۱۰ تا ۱۵ متر است و در مناطق گرمسیر مانند آفریقا، هند و جنوب می‌روید. در برخی مناطق ایران، این درخت را به نام‌های خرنوب هندی و خیار شنبر هم می‌شناسند.

درخت فلوس سالی حدود 30 تا 60 سانتی‌متر رشد می‌کند و وقتی بالغ شود، ارتفاعش به 9 تا 12 متر می‌رسد. این درخت از نوع درختان برگریز است و متعلق به خانواده Sapindaceae می‌باشد. در هند به آن درخت افتخار می‌گویند و در چین علاوه بر این نام، آن را درخت اطلس نما می‌نامند. این درخت در تابستان یا پاییز گل‌های زرد رنگ زیبا تولید می‌کند و برگ‌هایش شبیه پر است. در پاییز، میوه‌هایی تولید می‌کند که دانه‌های بیشتری درون آن‌ها قرار دارد. این دانه‌ها معمولاً به صورت برشته شده مصرف می‌شوند. درخت فلوس به عنوان یک درخت زینتی بسیار زیبا و مورد علاقه شناخته می‌شود و به خاطر برگ‌ها، گل‌ها و میوه‌های زیبا، در باغ‌ها، پارک‌ها و فضاهای سبز کاربرد دارد. درخت فلوس یا باران طلایی، درختی مقاوم است که می‌تواند گرما را تحمل کند و در خاک‌های فقیر نیز رشد کند.

گیاه شناسی درخت فلوس یا خرنوب

درخت فلوس یا خرنوب دوپایه است یعنی دارای گل‌های نر و ماده است یا هرمافرودیت می‌باشد. می‌توان فلوس را با دیگر محصولات در کنار هم کشت کرد. این درخت به مراقبت خاصی نیاز ندارد به جز کمی هرس و مبارزه با علف‌های هرز. کمی آبیاری در تابستان‌های خشک می‌تواند به رشد بهتر درخت و میوه دادن سریع‌تر کمک کند. گل‌های درخت در اواخر تابستان شکوفا می‌شوند.

این گل‌ها به صورت خوشه‌ای و دسته‌ای رشد می‌کنند و برای گرده افشانی، حشرات و باد کمک می‌کنند. در هنگام ساخت باغ، برای هر 25 درخت ماده، یک درخت نر هم باید کشت شود تا گرده لازم برای باروری گل‌ها فراهم شود. هدف اصلی باغ‌های فلوس، افزایش تولید بذر در هکتار است. به طور کلی، تولید بالا و عملکرد خوب بذر بهترین هدف است.

برداشت میوه فلوس

شاید سخت‌ترین بخش کشت فلوس، برداشت محصول باشد. این کار با زدن میوه‌ها با چوب‌های بلند به آن‌ها برای افتادن روی تور یا پارچه و جمع‌آوری آن‌ها انجام می‌شود. برداشتن میوه‌ها نیاز به دقت دارد زیرا گلدهی معمولاً همزمان با رسیدن محصول سال قبل اتفاق می‌افتد و اگر در زمان برداشت به آن‌ها آسیب برسد، عملکرد سال آینده کاهش می‌یابد.

پس از برداشت میوه فلوس، نیام‌ها دارای رطوبت بین 10 تا 20 درصد هستند که باید به 8 درصد کاهش یابد؛ در غیر این صورت، احتمال تخمیر و پوسیدگی آن‌ها زیاد است. مراحل بعدی شامل جدا کردن بذرها از نیام‌ها است. نیام‌ها و بذرها برای مصارف مختلف استفاده می‌شوند.

میوه فلوس طولی بین ۳۰ تا ۵۰ سانتی‌متر و قطری بین ۳ تا ۲ سانتی‌متر دارد. اگر فلوس را از طول بشکافید، تیغه‌های متعدد درون آن دیده می‌شود که آن را به خانه‌های متعددی تقسیم می‌کند، گاهی حتی تا ۱۰۰ خانه. در داخل این خانه‌ها مایعی چسبناک و تیره رنگ وجود دارد که به آن عسل خیار شنبر می‌گویند. این مایع طعمی کمی شیرین ولی نامطبوع دارد. برای استفاده از فلوس، غلاف آن را کمی روی آتش گرم می‌کنند تا عسل خارج شود. معمولاً این عسل با روغن بادام مخلوط شده و به عنوان مسهل استفاده می‌شود؛ همچنین می‌توان مغز فلوس را با قند یا شکر مخلوط کرده و در دمای معقولی پخت که به آن فلوس پخته می‌گویند.

فلوس به‌صورت جوشانده و هم به‌صورت مربا استفاده می‌شود. این گیاه حاوی اکسی آنتراکینون، مواد قندی، صمغ، اسانس و مواد روغنی است که همین موارد باعث خاصیت مسهل بودن آن می‌شود.

“`html

روش کاشت درخت فلوس از طریق بذر

1 – قبل از اینکه بذرها را بکارید، آنها را برای 24 تا 48 ساعت در آب گرم بخیسانید تا متورم شوند. این کار باید در فصل پاییز انجام شود. به دلیل پوسته سخت بذرها، ممکن است به سختی متورم شوند. اگر بذرها بعد از 48 ساعت هنوز متورم نشدند، با یک چاقوی تیز کمی آن‌ها را خراش دهید تا متورم شوند. بذرهای تازه جمع‌آوری شده معمولاً خوب خیس نمی‌خورند.
2 – کمپوست مخلوطی از پوست درخت یا پیت ماس به همراه کمی ورمیکولیت یا پرلیت را در کیسه‌های پلاستیکی کوچک قرار دهید، سپس بذرهای متورم شده را در این مخلوط قرار داده و کیسه را ببندید. این کیسه را برای سه یا چهار ماه در یخچال نگه دارید.
3 – پس از گذشت این مدت، بذرها را از یخچال بیرون آورده و به عمق یک یا دو برابر عرض خود بکارید. چندین گلدان 8 سانتی‌متری را با مخلوط پیت ماس و شن و ماسه نیمه درشت پر کنید. (می‌توانید به جای شن و ماسه از ورمیکولیت یا پرلیت نیز استفاده کنید.)
4 – گلدان‌ها را در نوری ملایم قرار دهید (نباید نور خورشید به‌طور مستقیم به آن‌ها بتابد). دمای مناسب برای جوانه زنی بذر درخت فلوس بین 21 تا 23 درجه سانتی‌گراد است. گلدان‌ها را با یک پلاستیک روشن بپوشانید. زمانی که خاک نزدیک به خشک شدن است، آن را مرطوب کنید. جوانه‌زنی معمولاً 30 تا 60 روز طول می‌کشد، اما ممکن است کمتر از 30 روز هم رخ دهد.
5 – وقتی که جوانه‌ها نمایان شدند، فوراً پوشش پلاستیکی را بردارید. خاک را مرطوب نگه‌دارید. زمانی که نهال‌ها به اندازه‌ای بزرگ شدند که بتوانید آنها را دست بزنید، آن‌ها را به گلدان‌های 15 سانتی‌متری منتقل کنید. هر نهال را در یک گلدان قرار دهید. در تابستان، این گلدان‌ها را در سایه بیرون بگذارید و زمانی که 2 سانتی‌متر بالای خاک خشک شد، به آنها آب بدهید.
6 – نهال‌ها را در پاییز به زمین اصلی منتقل کنید. مکانی که حداقل 6 تا 8 ساعت نور مستقیم آفتاب دارد، برای کاشت مناسب است. درخت فلوس در سایه خوب رشد نمی‌کند. خاکی که درخت فلوس در آن کاشته می‌شود باید به خوبی زهکشی شود. برای جلوگیری از آسیب ریشه‌ها، نهال‌ها را با خاک گلدان خود به زمین منتقل کنید. یک گودال به اندازه گلدان حفر کنید و نهال را همراه با خاک در گودال قرار دهید. فاصله بین نهال‌ها باید 4.5 متر باشد. درخت فلوس در اکثر خاک‌ها رشد می‌کند و می‌تواند PH‌های زیادی را تحمل کند (از 4.5 تا 8). اما PH مناسب برای رشد درخت باران طلایی بین 6.5 تا 7.2 است.

درخت فلوس می‌تواند گرما و خشکی تابستان را به خوبی تحمل کند و به همین دلیل، این درخت را می‌توان در باغ‌های کم آب هم کاشت. با این حال، اگر امکانش باشد، باید به طور منظم به آن آب بدهید تا به خوبی رشد کند. هنگام آبیاری، باید خاک را مرطوب کنید و از خیس کردن بیش از حد آن جلوگیری کنید. این درخت همچنین می‌تواند آلودگی‌های هوا را تحمل کند، بنابراین قادر به رشد در شهرهای آلوده نیز هست.

صور دارویی فلوس

جوشانده فلوس: برای تهیه این جوشانده، ۱۰ گرم عسل فلوس را با یک لیتر آب جوش مخلوط کرده و آن را صاف می‌کنند و به فرد بیمار می‌دهند. این جوشانده به عنوان مسهل خوب عمل می‌کند. مقدار عسل فلوس را می‌توان برای موارد یبوست شدید تا ۶۰ گرم افزایش داد. همچنین می‌توان با اضافه کردن مقدار کمی شربت گیلاس یا انجیر، طعم آن را بهبود بخشید.

مربای فلوس: برای تهیه مربا، ۵ گرم عسل فلوس را با همان مقدار آب مقطر مخلوط کرده و سپس ۱۲۵ گرم قند کوبیده را به آن اضافه کنید. سپس این مخلوط را حرارت دهید تا آبش کم شود و به ۱۰۰ گرم غلیظ برسد. این مربا نیز به عنوان مسهل بسیار خوب شناخته می‌شود و مقدار مصرف آن در روز بین ۵۰ تا ۱۰۰ گرم است.

خواص داروئی فلوس

فلوس از نظر طب قدیم

“““html

ایران آب و هوای نسبتاً گرم و مرطوبی دارد.
۱) فلوس یکی از بهترین داروها برای درمان یبوست است و مصرف آن هیچ عارضه‌ای ندارد، به همین دلیل برای زنان باردار و کودکان نیز مناسب است.
۲) برای تسکین درد مفاصل و بیماری نقرس، فلوس را روی ناحیه آسیب‌دیده بمالید.
۳) فلوس برای کلیه‌ها بسیار مفید است، به ویژه برای افرادی که به سنگ کلیه مبتلا هستند. با استفاده از آن، احتمال ابتلا به سنگ کلیه کاهش می‌یابد.
۴) جوشانده پوست درخت فلوس می‌تواند اسهال خونی را درمان کند.
۵) فلوس به عنوان نرم کننده سینه عمل می‌کند.
۶) برای باز کردن گرفتگی روده و رفع دل‌پیچه، فلوس را با ریشه ختمی مخلوط کنید و استفاده کنید.
۷) برای درمان دیفتری، فلوس را با آب گشنیز ترکیب کنید و به بیمار بدهید تا غرغره کند.

بیشتر بخوانید: