راهنمای کاشت سنجد | نحوه ی کاشت و آبیاری درخت سنجد (2 نکته مهم)
معرفی درخت سنجد
سنجد یک درخت است که در مناطق آسیای غربی، هیمالیا و اروپا وجود دارد و در ایران هم در مناطق استپی رشد می‌کند. برای کاشت این درخت می‌توان از دو روش استفاده کرد: قلمه‌زنی و کاشت بذر، که هرکدام زمان مشخصی برای انجام دارند.
اگر می‌خواهید سنجد را با بذر بکارید، باید در فصل پاییز این کار را انجام دهید و در فصل سرد سال از آن خوب مراقبت کنید. روش دیگری برای کاشت سنجد وجود دارد که می‌تواند در فصل بهار و پس از سرما با استفاده از قلمه یا بذر انجام شود. قلمه زنی به خاطر سختی کارش نیاز به دقت بیشتری دارد تا ریشه مناسبی حاصل شود.
سنجد درختی بومی مناطق آسیای غربی و اروپا تا هیمالیا است. در ایران، این درخت به صورت طبیعی در مناطق استپی رشد می‌کند. برگ‌های آن کشیده و بدون دندانه هستند. زیر برگ‌ها خاکستری و سطح روی آن سبز تیره می‌باشد.
گیاه شناسی درخت سنجد
گل‌های سنجد کوچک، زرد و معطر هستند. شاخه‌های این درخت معمولاً خاردارند و گاهی به خاطر داشتن چند تنه، به صورت درختچه به نظر می‌رسد. سنجد به خشکی و وزش بادهای شدید مقاوم است. از این درخت برای جلوگیری از وزش باد، حرکت شن‌ها و کولاک زمستانی استفاده می‌شود. این درخت به خاطر برگ‌های سبز خاکستری و شاخه‌هایی که به هر سمتی رشد می‌کنند و میوه‌های رنگی‌اش، نظرها را جلب می‌کند. سنجد در انواع مختلف خاک رشد می‌کند و با کاشت متراکم آن می‌توان به عنوان حصار برای باغ‌ها استفاده کرد. به علاوه، این درخت با ایجاد بافت متراکم می‌تواند به خوبی موانع را ایجاد کند.
روش های تکثیر و ازدیاد درخت سنجد
بذرها معمولاً در پاییز یا پس از آماده‌سازی سرمایی در ۴ درجه سانتیگراد به مدت سه ماه در اوایل بهار کشت می‌شوند. ریشه‌زنی قلمه ها به راحتی انجام نمی‌شود و به نوع قلمه و درمان‌های هورمونی بستگی دارد.
روش‌های تکثیر درخت سنجد شامل: ۱- بذر ۲- قلمه نیمه خشبی و خشبی ۳- خوابانیدن. بهترین روش ازدیاد سنجد، قلمه زنی در دی ماه می‌باشد.
آبیاری سنجد
آب یکی از عوامل مهم برای رشد خوب سنجد است. این درختان واقعاً به کم‌آبی مقاوم هستند. تحقیقات نشان می‌دهد که آبیاری باغ‌های سنجد در تیر و مرداد بسیار اهمیت دارد. در تبریز، معمولاً در سال‌های اول و دوم، در فصل رشد هر ۱۵ روز یکبار آبیاری انجام می‌شود و از سال پنجم به بعد، این زمان می‌تواند به ۴۰ روز یکبار افزایش یابد.
مقایسه‌ای بین دو روش آبیاری سطحی و قطره‌ای نشان داد که آبیاری قطره‌ای به اندازه ۴۵ درصد نسبت به روش سطحی صرفه‌جویی دارد و همچنین باعث افزایش ۲۰ درصدی عملکرد می‌شود.
خاک مناسب جهت کاشت سنجد
این گیاه را می‌توان در زمین‌های سنگین با بافت متوسط و در مناطق کوهپایه‌ای با سنگریزه‌ها و زمین‌های شیبدار کشت کرد. در مناطقی که امکان کشت بسیاری از گیاهان دیگر وجود ندارد، سنجد می‌تواند یک گیاه اقتصادی مهم باشد. تجربه نشان داده است که کشت درختان سنجد در زمین‌های شور یا آبیاری با آب شور تا حدی می‌تواند محصول خوبی به ارمغان آورد.
استفاده از کود دامی کاملاً پوسیده قبل از کاشت درختان، و به مقدار ۱۰ تا ۲۰ تن در هر هکتار در گودال‌ها ضروری است.
معمولاً کاشت نهال‌ها در اسفندماه در گودال‌هایی با عمق ۳۰ تا ۴۰ سانتی‌متر انجام می‌شود. رعایت فاصله کشت ۵ در ۴ متر نیز به افزایش محصول کمک زیادی می‌کند.
شرایط محیطی برای رشد سنجد
دما، رطوبت و باد
درختان سنجد می‌توانند دماهای زمستانی تا ۳۵- درجه و گرماهای تابستانی تا ۴۵ درجه را تحمل کنند. این درختان به خصوص در مکان‌های بادخیز مناسب هستند.
تنها مشکل برای کاشت این درختان، رطوبت بالای ۶۵% است، زیرا در این صورت گل‌ها ریزش می‌کنند و به میوه تبدیل نمی‌شوند.
نور مورد نیاز سنجد
این درختان به حداقل ۶ تا ۸ ساعت نور کامل آفتاب نیاز دارند. اگر درختان در سایه باشند، ممکن است گل ندهند و رشد خوبی نداشته باشند. در این صورت ساقه‌ها بلند و باریک می‌شوند و فاصله بین برگ‌ها بیشتر می‌شود. درختان سنجد مقاوم هستند و حتی در مکان‌هایی با نور شدید تابستان، نیازی به سایه ندارند.
آفات و بیماری‌های سنجد
درختان سنجد معمولاً آفات زیادی ندارند، اما ممکن است گه‌گاهی شپشک‌ها و لاروهای حشرات مزاحمت ایجاد کنند. از بیماری‌هایی که این گیاه می‌تواند به آن دچار شود می‌توان به لکه برگی، قانقاریا، پژمردگی ورتیسلیوم و سوختگی بلایت اشاره کرد که عموماً به دلیل شرایط نامناسب محیطی به وجود می‌آیند.
سنجد جزو درختانی است که آسیب خاصی از آفات و بیماری‌ها نمی‌بیند، بنابراین نگرانی در مورد هزینه خرید سم و سمپاشی وجود ندارد. همچنین می‌توان محصولاتی سالم و ارگانیک به جامعه عرضه کرد بدون اینکه از سموم شیمیایی استفاده شود.
بیشتر بخوانید:
