راهکارهایی برای پیشگیری و درمان حساسیت پوستی (2 نکته مهم)

حساسیت پوستی و انواع آن

حساسیت پوستی که پزشکان به آن «درماتیت» می‌گویند، به معنای التهاب، سرخی و خارش پوست است. این وضعیت به دلیل واکنش سیستم ایمنی بدن به یک ماده تحریک‌کننده به وجود می‌آید و می‌تواند موجب بروز جوش‌ها یا بثورات موقتی شود که با علائمی نظیر سرخی، خارش و گاهی اوقات تاول و ورم همراه است. حساسیت پوستی انواع مختلفی دارد که شامل حساسیت‌های غذایی، تماس و … می‌باشد.

درماتیت، رایج‌ترین نوع حساسیت پوستی است و نوعی از آن که به خاطر تماس پوست با مواد شیمیایی به وجود می‌آید، به آن درماتیت تماسی تحریکی گفته می‌شود و اگر به دلیل واکنش بدن نسبت به مواد حساسیت‌زا باشد، به آن درماتیت تماسی آلرژیک می‌گویند.

پوست افراد با هم متفاوت است؛ برخی پوست حساس‌تری دارند و برخی پوست مقاوم‌تری. افرادی که پوست مقاوم دارند، کمتر دچار سرخی و خارش می‌شوند، در حالی که پوست حساس ممکن است به راحتی به عوامل محیطی واکنش نشان دهد.

عوامل اصلی ایجاد این خارش‌ها در طولانی‌مدت، خشکی پوست است که می‌تواند ناشی از طبع بدن شما باشد؛ این طبع می‌تواند سرد و خشک یا گرم و خشک باشد. هر دو نوع طبع می‌توانند باعث خارش‌های پوستی شوند و معمولاً در فصل‌های پاییز و تابستان این خارش‌ها افزایش می‌یابد.

خارش شدید که یکی از نشانه‌های اصلی این بیماری است، می‌تواند خیلی آزاردهنده باشد و باعث ایجاد نگرانی یا اضطراب شود. به طور کلی، علائم، روش‌های درمانی و پیشگیری در بیشتر حالات این نوع حساسیت‌ها مشابه هم هستند.

دلایل حساسیت پوستی

التهاب پوستی یا درماتیت می‌تواند به دلایل گوناگونی به وجود آید، اما بسیاری از مواقع دلیل آن آلرژیک است که در این صورت به آن درماتیت آلرژیک یا تماسی نامیده می‌شود. درماتیت آلرژیک با نشانه‌هایی مانند پوسته‌پوسته شدن، سرخی و معمولاً خارش مشخص می‌شود. واکنش آلرژیک ممکن است به انواع مختلفی از مواد از جمله مواد شوینده، عطرها، مواد پلاستیکی، فلزات و زیورآلات و همچنین گیاهان مربوط باشد. استرس نیز ممکن است در تشدید این بیماری مؤثر باشد.

نشانه‌های حساسیت

پوست به طور طبیعی توسط سلول‌هایی که به‌صورت فشرده کنار هم قرار دارند و خاصیت ارتجاعی دارند، محافظت می‌شود. وقتی آب پوست تبخیر می‌شود و چربی سطح آن از بین می‌رود، خاصیت ارتجاعی کم می‌شود و این موجب التهاب، سرخی پوست و بروز حساسیت‌های پوستی می‌گردد.

التهاب، خارش و سرخی پوست و گاهی عفونت، از جمله علائم حساسیت پوستی هستند. اگر بدن قدرت دفاعی‌اش را از دست بدهد و التهاب ایجاد شود، پوست دچار خارش خواهد شد و اگر فرد نتواند بر خارش غلبه کند، این امر می‌تواند به تشدید خارش و عفونت بیشتر منجر شود.

در درمان حساسیت‌های پوستی هرگز بدون مشورت با پزشک از دارو یا پماد خاصی استفاده نکنید، چرا که انتخاب داروی نادرست ممکن است نه تنها بهبود نیابید بلکه وضعیت حساسیت شما را بدتر کند.

انواع حساسیت پوستی

حساسیت پوستی انواع مختلفی دارد:
1. حساسیت پوستی آلرژیک: فرد به دلیل تماس با ماده‌ای در محیط دچار التهاب می‌شود، مثلاً افرادی که به زیورآلات حساسیت دارند.
2. حساسیت پوستی تحریکی: این نوع حساسیت به دلیل تماس مکرر با مواد تحریک کننده ایجاد می‌شود. مثلاً فردی که به دلیل تماس زیاد با مواد شوینده دچار حساسیت می‌شود.
3. حساسیت‌های شغلی: افرادی که با موادی مانند سیمان و مصالح ساختمانی در تماس هستند، ممکن است دچار حساسیت پوستی شوند.
4. حساسیت پوستی خانه‌دارها: این نوع حساسیت‌ها معمولاً در اثر کارهای خانه‌داری و شست‌وشو ایجاد می‌شود.

تفاوت بین حساسیت پوستی و آلرژی چیست؟

پوست‌های حساس معمولاً…
“`

هنگامی که پوست شما به یک ماده خاص واکنش نشان می‌دهد و قرمز و خارش‌دار می‌شود، این مشکل به عنوان یک بیماری تلقی نمی‌شود. اما آلرژی یک نوع بیماری است که در آن سیستم ایمنی بدن به یک ماده خاص واکنش بسیار شدیدی نشان می‌دهد.

حساسیت پوستی ممکن است فقط در زمان‌های مشخصی مثل فصل زمستان بروز کند. برای مثال، پوست برخی افراد در زمستان به دلیل خشکی هوا نسبت به یک کرم خاص حساس می‌شود، در حالی که همین عامل در تابستان هیچ واکنشی ایجاد نمی‌کند و آنها حساسیت ندارند.

بهترین روش برای درمان پوست حساس چیست؟

بهترین راه برای درمان حساسیت پوستی، شناسایی ماده‌ای است که به آن واکنش نشان داده‌اید و دوری از آن. پس از آن، باید پوست را مرطوب نگه دارید و از پمادهای ضد التهاب مثل هیدروکورتیزون استفاده کنید. اگر خارش خفیفی دارید، می‌توانید از یک داروی آنتی‌هیستامین استفاده کنید، اما اگر خارش شدید شد، بهتر است با یک پزشک متخصص مشورت کنید تا در صورت نیاز، داروی مناسبی برای شما تجویز کند.

چگونه می‌توان از حساسیت پوستی پیشگیری کرد؟

بهترین کار برای جلوگیری از درماتیت، پیشگیری از آن است. راش‌های پوستی با دوری از مواد محرک بهبود می‌یابند، پس اولین و بهترین گام، محافظت از پوست در برابر این مواد است.

برای مثال، اگر با موادی کار می‌کنید که ممکن است باعث بروز حساسیت شوند، از دستکش‌های نخی استفاده کنید. همچنین می‌توانید از یک لایه کرم یا ژل برای جلوگیری از تماس مستقیم پوست با مواد آلرژی‌زا استفاده کنید. زیورآلات را با یک پوشش نازک از برق ناخن بپوشانید تا با پوست تماس نداشته باشد. از محصولات پوستی غیرمعطر و با ترکیبات طبیعی استفاده کنید و فراموش نکنید که همیشه پوست را با مرطوب‌کننده مرطوب نگه دارید.

برای کاهش قرمزی پوست می‌توانید از کرم‌های ضدالتهابی استفاده کنید؛ به ویژه کرم‌هایی که حاوی چای سبز هستند. این کار به کنترل التهاب رگ‌های خونی کمک می‌کند. اگر التهاب شدیدتر شد یا آکنه‌ها بیشتر شدند، حتماً به پزشک مراجعه کنید. او می‌تواند داروهای مناسب برای شما تجویز کند. اگر دچار قرمزی شدید هستید، درمان‌های لیزری می‌توانند به کاهش تعداد رگ‌های خونی نزدیک به سطح پوست کمک کنند.

کدام نوع لباس‌ها برای پوست‌های حساس تحریک‌کننده هستند؟

لباس‌های پشمی و نایلونی به دلیل داشتن الیاف خشن می‌توانند باعث خارش شده و آزاردهنده باشند. همچنین این لباس‌ها ممکن است سبب کهیر در افرادی که مبتلا به آلرژی هستند، شوند. بهتر است از لباس‌هایی که تار و پودشان قابلیت تنفس کمی دارند و مانع رطوبت‌رسانی به پوست می‌شوند، دوری کنید. افرادی که پوست حساسی دارند، بهتر است بعد از هر بار خرید لباس آن‌ها را بشویند.

برخی لباس‌های رسمی و مهمانی‌ها ممکن است حاوی تزئینات فلزی مانند نیکل باشند که می‌تواند باعث خارش و قرمزی پوست شود. همچنین برچسب‌های داخلی برخی لباس‌ها ممکن است باعث حساسیت شوند.

آیا درماتیت یا حساسیت پوستی واگیردار است؟

این نوع تحریکات پوستی به طور معمول ناشی از تماس با مواد خاصی هستند و بنابراین به دیگران منتقل نمی‌شوند، مگر اینکه عامل عفونی به آن اضافه شود. در شرایط عادی، عفونتی که باعث انتقال بیماری به دیگران شود وجود ندارد.

چه زمانی باید با پزشک تماس بگیرید؟

“`html

راش‌های پوستی معمولا شایع هستند و اغلب به علت تحریکات خفیف بروز می‌کنند. اما این راش‌ها گاهی می‌توانند نشان‌دهنده مشکلات جدی‌تری باشند که نباید نادیده گرفته شوند. بسته به شدت واکنش‌های آلرژیک، ممکن است نیاز به درمان با دارو نیز وجود داشته باشد. اگر علائم واکنش آلرژیک شما پس از چند روز بهبود نیافت، بدتر شد، یا اگر با موارد زیر مواجه شدید، حتماً با پزشک مشورت کنید:

• راش‌ها نزدیک چشم‌ها باشند.
• بخش‌های بزرگی از بدن را درگیر کرده باشند.
• وقتی پوست را لمس می‌کنید، داغ باشد.
• با وجود استفاده از داروهای غیر نسخه‌ای، خارش شدید ادامه داشته باشد.
• درماتیت با تاول‌های شدید، نیاز به توجه فوری دارد و ممکن است علامت بیماری جدی باشد.
• نشانه‌های دیگر که نباید آنها را نادیده بگیرید شامل: مشکل در تنفس، تورم گلو، خس خس سینه، عرق زیاد، تنگی در قفسه سینه، حالت تهوع و گیجی.

به گفته طب سنتی، حساسیت‌های پوستی بیشتر در افرادی مشاهده می‌شود که مزاج‌های گرم دموی و صفراوی دارند.

درمان حساسیت پوستی

در حال حاضر درمان قطعی برای حساسیت‌ها وجود ندارد و بهترین راه حل، پرهیز از تماس با آلرژن‌ها است. در موارد حساسیت‌های غذایی، معمولاً حذف ماده غذایی حساسیت‌زا مشکل خاصی ایجاد نمی‌کند. اما اگر فرد به چندین ماده غذایی یا گروه خاصی از آن‌ها (مثل لبنیات) حساسیت داشته باشد، حذف این مواد ممکن است دردسرساز باشد و موجب کمبود مواد مغذی شود. لذا لازم است که بیمار در این زمینه با یک متخصص تغذیه مشورت کند تا در صورت نیاز، مکمل‌های غذایی دریافت کند.

نوعی درماتیت که زمینه خانوادگی دارد، به نام درماتیت یا اگزما آتوپیک شناخته می‌شود و معمولاً در کودکان، به ویژه در نواحی چین‌خورده بدن مثل پشت زانوها، آرنج‌ها، گردن و صورت بروز می‌کند. مطالعات متعددی نشان داده‌اند که بین آلرژی غذایی و درماتیت آتوپیک ارتباط وجود دارد. برخی غذاها، از جمله شیر گاو، مغزها (به‌ویژه بادام‌زمینی)، پروتئین سویا و ذرت ممکن است عامل کهیر پوستی شوند. یکی از مواد شیمیایی که در بروز واکنش آلرژیک نقش دارد، هیستامین است. این ماده ممکن است در برخی غذاها مثل پنیر، ماست، گوجه‌فرنگی، ماهی، صدف، غذاهای تخمیری، اسفناج، بادمجان و برخی محصولات گوشتی فرآوری شده (مثل سوسیس و کالباس) وجود داشته باشد. همچنین برخی افزودنی‌ها (مانند بنزوات‌ها) و رنگ‌های غذایی نیز ممکن است باعث آزاد شدن هیستامین در بدن شوند. حدود یک سوم افراد مبتلا به درماتیت آتوپیک دچار وضعیتی به نام «نابردباری هیستامین» هستند و مصرف غذاهای حاوی هیستامین می‌تواند علائم آلرژی و به‌ویژه درماتیت را در آن‌ها تشدید کند. بنابراین، حذف این غذاها و همچنین غذاهای دارای افزودنی‌ها از رژیم غذایی می‌تواند به بهبود علائم کمک کند.

در خانواده‌هایی که سابقه آلرژی دارند، تغذیه نوزاد با شیر مادر می‌تواند به پیشگیری از بروز بیماری‌های آلرژیک در کودک کمک کند. همچنین، اگر مادر در دوران بارداری و شیردهی از مصرف آلرژن‌های غذایی رایج مانند شیر گاو و محصولات آن، تخم‌مرغ، ماهی، گوشت گاو و بادام‌زمینی خودداری کند، این کار می‌تواند اثر پیشگیرانه بیشتری در مقابل اگزما آتوپیک برای نوزادان در معرض خطر داشته باشد.

برخی تحقیقات حاکی از وجود رابطه بین کمبود ویتامین D و آلرژی‌ها از جمله درماتیت آتوپیک است. در تعدادی از مطالعاتی که روی اثر درمانی مکمل ویتامین D در این نوع درماتیت انجام شده، بهتر شدن نسبی مشاهده شده است. همچنین اثر مکمل‌های روی، روغن ماهی و ویتامین E نیز مورد بررسی قرار گرفته است.
نکته جالب این است که تعداد کمی از افراد ممکن است به ترکیبات ویتامین E موجود در پمادهای پوستی حساسیت داشته باشند.

“`

افرادی که از این پماد‌ها استفاده می‌کنند ممکن است دچار التهاب پوستی شوند. اما مصرف ویتامین E به صورت مکمل خوراکی می‌تواند به بهبودی کمک کند. به علاوه، نتایج مطالعات جدید نشان می‌دهد که پروبیوتیک‌ها می‌توانند برای اگزما آتوپیک در نوزادان موثر باشند.

بیشتر بخوانید:

گردآوری توسط بخش سلامت

مجله رضیم