راه های جلوگیری از سرمازدگی زعفران کدام اند؟
“`html
زعفران در جاهایی که زمستان‌های ملایم و تابستان‌های گرم و خشک دارند، خوب رشد می‌کند. با یک جستجوی ساده می‌توان مشکلات زیادی که زعفران در شهرهای مختلف به‌خاطر سرما متحمل می‌شود را پیدا کرد و به دنبال راه‌هایی برای جلوگیری از یخ زدن پیاز و گل زعفران بود.
سرمازدگی زعفران چگونه رخ می‌دهد؟
سرمازدگی زعفران به این معناست که گیاه در دماهایی قرار می‌گیرد که برای رشدش مناسب نیست و از دمای مورد نیازش پایین‌تر است. در این وضعیت گیاه دچار سرمازدگی می‌شود. دمایی که باعث یخ زدن و سرمازدگی پیاز زعفران می‌شود به عوامل مختلفی بستگی دارد. بیشتر سرمازدگی‌ها که خسارات زیادی به بار می‌آورند زمانی رخ می‌دهند که بخش‌هایی از گیاه در تماس مستقیم با سرما قرار گیرند. این نوع سرمازدگی معمولاً جبران ناپذیر است.
در کل، زعفران می‌تواند دماهای منفی ۱۸ تا ۲۲ درجه سانتی‌گراد را تحمل کند؛ اما در زمان رشد و زایشی، تحمل کمتری نسبت به سرما دارد. از آنجایی که با کاهش دما در پاییز، تیج یا ساقه زعفران بیرون می‌آید و با دریافت رطوبت، گلدهی را آغاز می‌کند، اگر سرمای ناخواسته‌ی زودرس در زمان گلدهی بیفتد، ممکن است سرمازدگی صورت گیرد که بر میزان برداشت زعفران تأثیر می‌گذارد.
بنابراین، می‌توان گفت که سرمازدگی زعفران معمولاً در زمان گلدهی اتفاق می‌افتد و خسارت زیادی ایجاد می‌کند. گزارش‌ها نشان می‌دهند که سرمازدگی در زعفران می‌تواند ۱۵ تا ۵۰ درصد از مزرعه را تحت تأثیر قرار دهد. سرمازدگی گل زعفران باعث افت کیفیت عطر و طعم آن می‌شود. لازم به ذکر است که سرمازدگی ممکن است در گل، برگ، و پیاز زعفران رخ دهد.
چگونه سرمازدگی زعفران اتفاق می‌افتد؟
بیشترین دمایی که زعفران توانایی تحمل آن را دارد منفی ۱۸ تا ۲۲ درجه سانتی‌گراد است. البته گل زعفران از این قاعده مستثنی است.
زعفران برای کاشت به دما و رطوبت نیاز دارد. بنابراین در بعضی مناطقی که دما بسیار پایین می‌آید، زعفران به‌دلیل سرمازدگی قابل کشت نیست و این مسئله برای کشاورزان زعفران دردسرساز است و خسارات زیادی به بار می‌آورد.
برداشت دما در اوایل پاییز، نشان از بیداری زعفران‌ها دارد. در واقع علامتی که نشان‌دهنده‌ی فعال‌شدن زعفران است رشد جوانه‌های آن است که وقتی گیاه رطوبت می‌گیرد، جوانه به سمت بالا حرکت می‌کند و در واقع این جوانه حاوی گل است.
تأثیر سرمازدگی بر روی زعفران
اگر دوره‌ی رشد جوانه‌ها در پاییز همزمان با سرمازدگی و کاهش دما باشد، کشاورزان آسیب‌های گوناگونی را متحمل می‌شوند. البته باید گفت که زعفران به‌راحتی آسیب نمی‌بیند و بیشتر خسارات ناشی از سرما در دماهای زیر صفر اتفاق می‌افتد. سرمازدگی گل زعفران باعث می‌شود گلبرگ‌ها لزج شوند و کلاله زعفران به گلبرگ‌ها چسبیده و در نتیجه برداشتن گل با مشکل مواجه می‌شود و کیفیت کلاله کم می‌شود.
علاوه بر این، سرمای زودرس می‌تواند گل را درون جوانه یخ بزند و عملکرد مزرعه را به شدت کاهش دهد. بر اساس گزارشی، میزان خسارت اولین سرمای پائیزی به مزارع زعفران در منطقه کاخک گناباد ۳ میلیارد ریال تخمین زده شده است. همچنین گفته شده که این سرمای پاییزی باعث سرمازدگی مزارع زعفران شده و خسارت حدود ۳۰۰ میلیون تومان به کشاورزان وارد کرده است.
گل و پیاز زعفران در چه دماهایی یخ می‌زنند؟
گل زعفران می‌تواند دماهای تا ۶ یا ۷ درجه بالای صفر را تحمل کند؛ اما اگر دما از این حد پایین‌تر بیاید، گل زعفران به‌طور کامل یخ نمی‌زند، بلکه حالتی لزج می‌گیرد. تحقیقات نشان داده‌اند که یخ زدن پیاز زعفران به تعداد روزهای یخ‌بندان وابسته است.
پیاز زعفران می‌تواند دماهای منفی ۵ درجه را تا ۸ روز تحمل کند. زمانی که پیاز زعفران دچار سرمازدگی می‌شود، علاوه بر زرد شدن برگ‌ها، در ردیف‌های کاشته شده زعفران نقاط خالی نمایان می‌شوند که نشان دهنده ی یخ زدن پیاز زعفران است. تنها راه‌حل این وضعیت، کاشت مجدد پیازهاست.
سرمازدگی برگ زعفران
علاوه بر اینکه اگر به …
“`
دمای یخ زدن پیاز زعفران می‌تواند به این گیاه ارزشمند آسیب بزند. در زمستان‌های سرد، برگ‌های زعفران هم دچار سرمازدگی می‌شوند و رنگشان زرد می‌شود. این نوع سرمازدگی زعفران خود به از بین رفتن پیازها نمی‌انجامد، اما می‌تواند باعث ضعف پیازها و کاهش محصول در سال‌های بعد شود. اگر بعد از سرمای زمستان، کمی کود حیوانی پوسیده یا کود ازته به مزرعه اضافه شود، می‌توان تا حدی از خطر سرمازدگی برگ‌ها جلوگیری کرد.
تحقیقات در استان خراسان نشان داده است که دمای مناسب برای رشد زعفران، نقش مهمی در گلدهی این گیاه دارد. وقتی میانگین دمای تابستان و پاییز 2 درجه سانتی‌گراد افزایش یابد، گلدهی زعفران به تعویق می‌افتد. همچنین، روش‌های کشت گلخانه‌ای مانند هیدروپونیک و ایروپونیک می‌توانند از خطر سرمازدگی این محصول باارزش بکاهد. به همین دلیل، ممکن است برخی کشاورزان به فکر این روش‌ها افتاده باشند تا از خطرات غیرقابل پیش‌بینی مانند سرمازدگی زعفران‌ها جلوگیری کنند.
علائم سرمازدگی زعفران چیست؟
یکی از نشانه‌های سرمازدگی زعفران، سفید شدن یا سوختگی نوک برگ‌ها است. اما باید بدانید که این موضوع در 90 درصد موارد نگران‌کننده نیست و ممکن است در زمین زعفران پیش بیاید. همچنین وقتی گل زعفران دچار سرمازدگی می‌شود، گلبرگ‌ها حالت لزج می‌گیرند. در این شرایط، کلاله به گلبرگ‌ها چسبیده و فرآوری زعفران هم میسر نمی‌شود.
در واقع، خسارت سرمازدگی موجب کاهش کیفیت کلاله‌ها می‌شود و رنگ و عطر معروف زعفران را از بین می‌برد. همچنین، گل‌هایی که از جوانه‌ها خارج نشده‌اند نیز ممکن است دچار سرمازدگی شوند و این موضوع باعث کاهش عملکرد زعفران شود.
خسارت سرمازدگی زعفران چیست؟
عموماً خسارت‌های ناشی از سرما به مزارع زعفران خیلی جدی نیست. با در نظر گرفتن دمای یخ زدن پیاز زعفران، خطر جدی برای مزرعه زعفران به وجود نمی‌آید. مشکل اصلی که سرمازدگی برگ‌ها ایجاد می‌کند، کاهش جذب مواد مغذی است، هم از طریق محلول‌پاشی و هم کمی از طریق ریشه. در این شرایط، پیاز زعفران نمی‌تواند به خوبی مواد غذایی را جذب کند و تغذیه شود.
راه‌های جلوگیری از سرمازدگی زعفران کدام‌اند؟
برای جلوگیری از سرمازدگی زعفران، باید به دمای یخ زدن پیاز زعفران توجه کرد و همچنین خرید پیاز زعفران از اقلیم محلی می‌تواند بسیار مؤثر باشد. پیازهای زعفرانی که از مناطق دیگر به محل کشت جدید آورده می‌شوند، معمولاً در برابر سرما مقاومتی ندارند. بنابراین بهتر است پیاز زعفران را از خزانه‌های محلی که در منطقه شما کار تکثیر را انجام می‌دهند خریداری کنید. برخی دیگر از روش‌های جلوگیری از یخ زدن پیاز و گل زعفران به شرح زیر است:
- استفاده از یک برنامه کودی مناسب.
- انتخاب زمین مناسب برای کشت.
- آبیاری به‌موقع = برداشت به‌موقع = جلوگیری از سرمازدگی زعفران.
- کشت پیاز زعفران در عمق مناسب.
- استفاده از روش‌های کشت بهینه.
بعد از یخ‌زدگی زعفران چه کار کنیم و چه کار نکنیم؟
در صورتی که سرما در منطقه شما نیز زودرس بروز کرد، راهکارهایی برای مدیریت سرمازدگی زعفران وجود دارد. به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:
زمینی که زعفران‌ها روی آن قرار دارند، برف‌ها را از روی آن کنار نزنید؛ زیرا برف مانند یک عایق عمل می‌کند و دمای زیر برف معمولاً بیشتر از روی برف است. بنابراین، اندام‌هایی که زیر برف قرار دارند، کمتر آسیب می‌بینند.
در زمان یخ‌زدگی، زعفران را آبیاری نکنید؛ زیرا این کار ممکن است باعث ایجاد تنش سرما شده و به پیاز زعفران آسیب بیشتری بزند.
پیازهایی که از سرمازدگی باقی مانده‌اند، را با محلول‌پاشی مناسب تقویت کنید تا از کاهش عملکرد در سال آینده جلوگیری شود.
منبع: زعفرانیه
