برای درمان واریس پا چه باید کرد و راه‌های مناسب کدامند؟

بیماری واریس پا به خاطر مشکلات خون در رگ‌ها به وجود می‌آید و در خانم‌ها بیشتر از آقایان دیده می‌شود. این مشکل، امروزه بسیاری از افراد را درگیر کرده است. در این بخش از رضیم شما را با بیماری واریس و روش‌های درمان آن آشنا می‌کنیم. با ما همراه باشید.

مقدمه‌ای درباره بیماری واریس پا

واریس چیست؟

بیماری واریس پا به علت ورم و گشاد شدن رگ‌های پا به خصوص در ناحیه ساق پا ایجاد می‌شود. واژه «واریس» از یونانی “واریکس” به معنی پیچ و تاب گرفته شده است. سیاهرگ‌های واریسی، سیاهرگ‌های پیچیده و گشاده هستند که نزدیک سطح پوست قرار دارند. احتمال بروز واریس در همه سیاهرگ‌ها وجود دارد، اما بیشتر در پاها و اندام‌های پایینی دیده می‌شود.

سیاهرگ‌های واریسی به علت مشکل در عملکرد دریچه‌های موجود در آنها ایجاد می‌شوند. در حالت طبیعی، این دریچه‌ها از برگشت خون جلوگیری می‌کنند. اما عوامل مختلفی مانند: بارداری، ترومبوفلبیت (التهاب رگ‌ها)، ناتوانی‌های مادرزادی، چاقی و ایستادن طولانی مدت می‌توانند باعث ضعیف شدن این دریچه‌ها شوند.

وقتی دریچه‌ها ضعیف می‌شوند و به درستی بسته نمی‌شوند، خون در سیاهرگ‌ها تجمع پیدا می‌کند. این باعث می‌شود سیاهرگ‌ها گشاد شده و منجر به بیماری واریس شوند.

علائم بیماری واریس چیست؟

علائم واریس شامل رگ‌های بدمنظر و طناب مانند است. علاوه بر این، دردهای مداوم، گرفتگی‌های عضلانی، ورم و خستگی پس از مدتی ایستادن، از دیگر نشانه‌های این بیماری هستند.

رنگ پوست نیز ممکن است تغییر کرده و به قهوه‌ای مایل شود که این مشکل به نام تراوش رنگدانه‌های پوستی شناخته می‌شود. این تغییر رنگ بر اثر شکستگی رگ‌های خونی و تراوش خون به ناحیه آسیب‌دیده اتفاق می‌افتد و معمولاً در افرادی که به مدت طولانی مبتلا به واریس بوده‌اند مشاهده می‌شود.

علت بیماری واریس پا

به گفته یک پزشک متخصص، «ارث» یکی از مهم‌ترین عوامل مؤثر در بروز این بیماری است. همچنین، نشستن یا ایستادن طولانی، اضافه وزن، پوشیدن لباس‌های تنگ و استفاده از قرص‌های هورمونی مانند (استروژن پروژسترون) در ایجاد این بیماری نقش دارند.

افرادی که در معرض این بیماری هستند باید به پزشک مراجعه کنند تا برایشان جوراب‌های مخصوص تجویز شود.

دکتر ظفرقندی همچنین می‌گوید که اندازه‌گیری کلاس فشار جوراب، فشار لازم برای بازگشت خون را فراهم می‌کند که نقش بسیار موثری در جلوگیری از پیشرفت بیماری دارد.

“`html

چگونه واریس پا را تشخیص می‌دهند؟

تشخیص واریس پا اغلب از طریق مشاهده آسان است، اما در برخی موارد از یک روش به نام فلبوگرافی استفاده می‌شود. در این روش، یک محلول مخصوص به خون تزریق می‌شود و سپس تصاویری از رگ‌ها گرفته می‌شود تا مشکلات و ناهنجاری‌ها در جریان خون و فشار رگ‌ها شناسایی شود.

روش دیگر برای تشخیص، استفاده از اشعه فرابنفش است تا جریان خون در رگ‌های بزرگ دست‌ها و پاها را بررسی کند. به این روش اولتراسونوگرافی دوپلر می‌گویند. این روش با استفاده از یک ژل خاص روی پوست و یک دستگاه به نام ترانسدوکتور انجام می‌شود.

چگونه واریس پا را درمان کنیم؟

روش‌های درمان می‌توانند پیشرفت و ناراحتی ناشی از سیاهرگ‌های واریسی را کاهش دهند.

در موارد شدید، ممکن است نیاز به جراحی وجود داشته باشد. برخی از درمان‌های رایج عبارتند از:

اسکلروتراپی

در این روش، یک محلول خاص به داخل سیاهرگ‌های واریسی کوچک یا متوسط تزریق می‌شود که باعث آسیب به آنها می‌شود. بعد از اینکه بافت زخم تشکیل شد، سیاهرگ‌های گشاد بسته شده و خون به سمت سیاهرگ‌های سالم جریان می‌یابد.

برداشت سرپایی سیاهرگ‌ها

در این روش، سیاهرگ‌های واریسی کوچک با ایجاد چند سوراخ کوچک در پوست خارج می‌شوند. این عمل نیاز به بی‌حسی موضعی دارد و پس از جراحی آثار زیادی نمی‌ماند.

جراحی اندوسکوپی سیاهرگ

در این روش، یک لوله منعطف با دوربین به داخل پا وارد می‌شود تا جراح بتواند سیاهرگ‌ها را مشاهده و غیر فعال کند. این روش تنها نیاز به برش‌های کوچک دارد و بیشتر در موارد سیاهرگ‌های واریسی شدید با زخم‌ها استفاده می‌شود.

جراحی لیزری

در اینجا سیاهرگ‌های واریسی کوچکتر و سیاهرگ‌های عنکبوتی با استفاده از لیزر بسته می‌شوند. انتخاب روش درمان مناسب بر عهده پزشک است.

به صورت درست بنشینید

روی صندلی به صورت راست نشسته و پاهایتان را روی هم نیندازید.

نشستن صحیح می‌تواند به بهبود جریان خون در پاها کمک کند، در حالی که نشستن با پای روی هم، جریان خون را مختل می کند.

وزن سالم را حفظ کنید

وزن اضافی فشار زیادی به پاها و سیستم گردش خون وارد می‌کند. بنابراین، کاهش وزن اضافی می‌تواند خطر ابتلا به واریس را کم کند.

از یک رژیم غذایی سالم و فعالیت بدنی منظم پیروی کنید تا خطر ابتلا به واریس پا کاهش یابد.

برخی افراد حتی با وجود وزن سالم ممکن است بیشتر در معرض ابتلا به واریس باشند. در این موارد نیز حفظ وزن مناسب مهم است و مشورت با پزشک برای روش‌های دیگر کاهش خطر لازم است.

سیگار نکشید

کشیدن سیگار برای سلامت مضر است، و باعث بالا رفتن فشار خون می‌شود که در ایجاد واریس موثر است.

اگر مدتی طولانی ایستاده‌اید، بهتر است گاهی استراحت کنید و پاهایتان را دراز کنید تا جریان خون بهبود یابد.

“`

در طول روز یا پس از اتمام کارتان، پاهایتان را بالا نگه دارید تا خون به خوبی در پاها جریان یابد و پاها بتوانند استراحت کنند.

از مصرف قرص‌های ضد بارداری با استروژن بالا پرهیز کنید

استفاده طولانی‌مدت از قرص‌های ضد بارداری که استروژن زیادی دارند، شانس ابتلا به واریس را بالا می‌برد، زیرا این قرص‌ها بر روی عملکرد دریچه‌های سیستم گردش خون تأثیر می‌گذارند.

اگر قصد دارید به مدت طولانی از این قرص‌ها استفاده کنید، بهتر است با پزشک صحبت کنید. او می‌تواند دارویی مناسب‌تر برای شما تجویز کند و یا روش‌های دیگری برای جلوگیری از بارداری به شما پیشنهاد دهد تا از آن‌ها استفاده کنید.

پاهایتان را برای مدتی بالا نگه دارید

به‌ویژه اگر مدت طولانی ایستاده‌اید، در طول روز یا پس از پایان کار، پاهایتان را بالا نگه دارید تا خون به خوبی در آن‌ها جریان یابد و پاها استراحت کنند.

هنگام خواب نیز می‌توانید پاهایتان را کمی بالاتر بگذارید. این کار فشار را از روی پاها برمی‌دارد و از تجمع خون در سیاهرگ‌ها جلوگیری می‌کند.

از پوشیدن شلوار و دامن‌های تنگ بپرهیزید

برای بهبود جریان خون در قسمت‌های پایینی بدن، از پوشیدن لباس‌های تنگ در ناحیه پاها و کمر خودداری کنید. لباس‌های کمی گشاد و نرم انتخاب کنید.

همچنین کفش‌های راحت با پاشنه‌ی متوسط بپوشید و از کفش‌های پاشنه‌ بلند و تنگ که مناسب اندازه پا نیستند، پرهیز کنید.

از جوراب‌های فشاری و مخصوص واریس استفاده کنید

اگر وضعیت واریس پاهایتان روز به روز بدتر می‌شود، بهتر است از جوراب‌های مخصوص واریس استفاده کنید. این جوراب‌ها را می‌توانید از داروخانه‌ها یا فروشگاه‌های تجهیزات پزشکی تهیه کنید.

قبل از خرید این جوراب‌ها، بهتر است در مورد اندازه و میزان فشردگی آن‌ها که مناسب وضعیت شما باشد، با پزشک یا داروساز مشورت کنید.

مواد غذایی مفید و مضر برای درمان واریس پا

میوه‌ها و سبزیجات قرمز و بنفش بخورید

این مواد غذایی دارای ترکیبات مفیدی به نام آنتوسیانین هستند. زمانی که میوه‌ها و سبزیجاتی به رنگ آبی، بنفش یا قرمز تیره مانند انجیر، شاه‌ توت، کلم قرمز، بادمجان، توت‌فرنگی و آلو مصرف می‌کنید، بدن شما از ترکیب دیگری به نام فلاوونوئیدها نیز بهره‌مند می‌شود.

هر دو این ترکیبات خاصیت ضدالتهابی دارند که به ترمیم رگ‌های خونی آسیب‌دیده و بهبود رگ‌های واریسی کمک می‌کند.

مرکبات را فراموش نکنید

ویتامین C موجود در مرکبات باعث بهبود خاصیت ارتجاعی مویرگ‌ها می‌شود و در نتیجه به جلوگیری از واریس کمک می‌کند.

پرتقال، لیموترش، کیوی، فلفل دلمه‌ای، گوجه‌فرنگی، انبه و توت‌فرنگی منابع خوبی برای ویتامین C هستند. زمانی که این مواد غذایی را با یکی از منابع فلاوونوئید مانند میوه‌های قرمز قبل ذکر شده میل کنید، بدن شما ویتامین C بیشتری جذب می‌کند و بهبودی سریع‌تری حاصل می‌شود.

فیبر بیشتری مصرف کنید با سبوس گندم یا برنج

یبوست مشکلی است که می‌تواند واریس را بدتر کند. زمانی که عملکرد روده‌ها دچار اختلال می‌شود، فشار بیشتری به رگ‌ها وارد می‌شود و این باعث مشکلاتی در جریان خون می‌گردد.

یبوست بیشتر بر رگ‌های قسمت‌های تحتانی بدن تأثیر می‌گذارد. مصرف سبوس گندم یا برنج می‌تواند به بهبود عملکرد روده‌ها کمک کند و یبوست را کاهش دهد. توصیه ما این است که هر روز یک قاشق سبوس را به وعده صبحانه خود اضافه کنید. می‌توانید سبوس گندم یا برنج را به شیر اضافه کنید.

“`html

یا ماست اضافه کرده و مصرف کنید. فراموش نکنید که برای رفع یبوست باید در طول روز حداقل هشت لیوان آب بنوشید.

جذب بیشتر پتاسیم با مصرف سبزیجات

افرادی که دچار مشکل در جریان خون پاها هستند و واریس دارند، معمولا از ورم پا یا احتباس آب نیز رنج می‌برند. برای حل این مشکل بهتر است مواد غذایی با پتاسیم بالا مصرف کنید. یکی از بهترین منابع پتاسیم، موز است. همچنین تمام سبزیجات هم پتاسیم دارند.

از این خوراکی‌ها دوری کنید

• چربی

چربی‌های اشباع شده که در لبنیات پرچرب، کره، خامه، گوشت‌های فرآوری شده مثل سوسیس و کالباس و شیرینی‌های کارخانه‌ای پیدا می‌شوند، می‌توانند کلسترول بد و تری گلیسیرید خون را بالا ببرند.

اگر کلسترول و تری گلیسیرید خون خیلی بالا برود، خطر بیماری‌های قلبی و غلظت خون را افزایش می‌دهد. وقتی که جریان خون دچار مشکل شود، واریس هم ایجاد می‌شود.

• سیگار

سیگار به دلیل وجود مواد سمی در آن، غلظت خون را بالا می‌برد و برای افراد مبتلا به واریس خطرناک است.

• نمک

مصرف زیاد نمک و غذاهایی که مقدار بالایی سدیم دارند باعث احتباس آب در سلول‌ها و ورم کردن اعضای بدن می‌شود و این مشکلاتی برای جریان خون ایجاد می‌کند.

توصیه‌هایی برای پیشگیری

اگر شما به سیاهرگ‌های واریکی یا اختلال در عملکرد دریچه‌های واقع در سیاهرگ‌های عمقی مبتلا هستید، بخشی از درمان پوشیدن لباس مناسب است که به تسکین سریع و طولانی‌مدت کمک می‌کند.

استفاده از این جوراب‌ها در دوران بارداری نیز توصیه می‌شود. این جوراب‌ها به طور یکنواخت پاها را فشرده می‌کنند و به بهبود جریان خون کمک می‌کنند. جوراب‌های واریس را صبح پس از بیدار شدن بپوشید و در طول روز نیز از آنها استفاده کنید. توجه کنید که جوراب‌ها در ناحیه بالای ران یا ساق پا خیلی تنگ نباشند.

مراقبت از اندام‌ها

از نشستن یا ایستادن طولانی مدت خودداری کنید. اگر شغل شما به گونه‌ای است که مجبورید مدتی بی‌حرکت بمانید، پاها و مچ‌ها را مرتب خم کنید. بلند شوید و کمی پیاده‌روی کنید.

شاید متوجه شده باشید که بالا گذاشتن پاها حداقل 20 سانتی‌متر بالاتر از سطح قلب در انتهای روز، به بهبود ورم کمک می‌کند.

ورم پا که ناشی از نارسایی سیاهرگی است، معمولاً با استفاده از جوراب‌های واریس درمان می‌شود. این جوراب‌ها فشار خارجی بر روی ساق پا وارد می‌کنند و از ورم شدید که ممکن است به ضخامت پوست و زخم بستر منجر شود جلوگیری می‌کنند.

ورزش منظم هم اهمیت دارد و فعالیت‌هایی از قبیل:

راه رفتن، دوچرخه‌سواری یا شنا به کاهش فشار در سیاهرگ‌ها و تسکین ناراحتی‌ها کمک می‌کنند.

اگر واریس کنترل نشود…

اگر بیماری تحت کنترل نباشد، واریس در رگ‌ها به طور قابل توجهی افزایش می‌یابد و در نهایت پاها شروع به درد و سنگینی خواهند کرد. به گفته…

“““html

این فوق‌تخصص عروق، در صورتی که بیماری پیشرفت کند، فرد در شب‌ها با احساس سنگینی در عضلات، خستگی و درد مواجه می‌شود که ناچار است برای تسکین درد پاهایش را بالاتر از سطح قلب خود قرار دهد.

با پیشرفت واریس، بیماری خود را به شکل تغییر رنگ (لک‌های قهوه‌ای) و شکل گرفتن پوست به حالت چرمی نشان می‌دهد که در نهایت به ایجاد زخم‌های واریسی منجر می‌شود. این زخم‌ها به راحتی قابل درمان نیستند و در نواحی پایینی ساق پا به وجود می‌آیند.

اگر تورم بیش از حد باشد یا پوست روی وریدهای واریسی پوسته‌پوسته شده، زخمی تغییر رنگ دهد یا مستعد خونریزی شود، احتمال ابتلا به درماتیت (التهاب پوست) ناشی از تجمع خون در رگ وجود دارد. همچنین اگر وریدهای واریسی قرمز رنگ شوند، باید به پزشک مراجعه کرد زیرا احتمال دارد فرد به فلبیت (التهاب رگ) مبتلا شده باشد. بنابراین بهتر است هر فرد در هر مرحله‌ای از بیماری به پزشک مراجعه کند.

این استاد دانشگاه اشاره می‌کند که واریس در هر مرحله درمان‌های مختلفی دارد. در واریس‌های خفیف، می‌توان با روش‌های تزریق موادی به داخل وریدهای واریسی (اسکلروتراپی) به بهبود و جمع شدن رگ‌های واریسی کمک کرد، اما اگر بیماری در مراحل پیشرفته‌تری باشد.

در این حالت می‌توان از درمان‌های سنتی (عمل جراحی و خارج کردن رگ‌های آسیب‌دیده) و روش‌های پیشرفته مانند استفاده از لیزر داخل وریدی برای از بین بردن و جمع کردن وریدهای واریسی استفاده کرد. هر یک از این روش‌ها نیاز به نظر پزشک متخصص دارد تا از تبدیل بیماری ساده‌ای مانند واریس به یک بیماری پیشرفته و سخت‌العلاج جلوگیری شود.

دکتر ظفرقندی ورزش را یکی از عوامل مهم پیشگیری از بیماری بیان کرده و یادآور می‌شود: محیط‌های گرم و داغ مانند سونا و حمام می‌تواند در پیشرفت بیماری تأثیرگذار باشد.

چه کنیم واریس نگیریم

افرادی که در ابتدای ابتلا به بیماری هستند می‌توانند با مراجعه به پزشک و پوشیدن جوراب مخصوص، بیماری خود را درمان کنند.

افرادی که به این بیماری مبتلا نیستند اما عوامل خطر مانند (ارث) و (مشاغل نشسته) دارند، می‌توانند با پوشیدن جوراب‌های استاندارد از بروز این بیماری پیشگیری کنند.

این بیماری پرهیز غذایی خاصی ندارد و با حفظ وزن مناسب می‌توان تا حد زیادی از پیشرفت بیماری جلوگیری کرد. همچنین «یبوست» می‌تواند به شدت باعث تشدید بیماری شود.

برای مثال، هموروئید که نوعی واریس در ناحیه مقعد است، به سبب یبوست بروز می‌کند و به نام (بواسیر) شناخته می‌شود و اگر این مشکل در ناحیه «مری» ظاهر شود به آن واریس مری گفته می‌شود.

بهتر است همه افراد، به خصوص خانم‌هایی که در پا و اندام تحتانی خود علامت‌هایی از واریس مشاهده می‌کنند، قبل از پیشرفت بیماری به پزشک متخصص عروق مراجعه کرده و برای درمان بیماری خود اقدام کنند.

نکات مهم در مورد واریس پا

• سیاهرگ‌های واریسی پا در زنان شایع‌تر است، اما مردان نیز ممکن است به این مشکل مبتلا شوند. با افزایش سن، احتمال ابتلا به واریس پا بیشتر می‌شود، اما سیاهرگ‌های واریسی می‌توانند در هر سنی به وجود آیند و وراثت نیز در بروز این مشکل موثر است.
• اگرچه سیاهرگ‌های واریسی عموماً مشکل خطرناکی نیستند، اما می‌توانند نشانه یک بیماری جدی و خطرناک باشند. بنابراین اگر وضعیت سیاهرگ‌های واریسی شما روز به روز بدتر می‌شود، حتماً به پزشک مراجعه کنید تا وضعیت سلامتی‌تان را بررسی کند.

نباید برای از بین بردن رگ‌های واریسی از درمان با دست مثل ماساژ پا استفاده کرد. این کار خطرناک است و ممکن است باعث ایجاد آمبولی در رگ‌ها شود.

• در ناحیه‌ای از پا که واریس معمولاً رخ می‌دهد، می‌توانید از یخ استفاده کنید یا آن ناحیه را گرم کنید تا عضلات و درد پاها آرام شوند.
• سعی کنید پاها را بالاتر از سر خود نگه دارید. همچنین برای بهبود جریان خون از…

“““html
روغن بادام را استفاده کنید.

پزشکان متخصص در درمان واریس

دکتر غلامرضا رئیسی

آدرس: تهران، خیابان شریعتی، روبروی پارک شریعتی (کوروش)، نبش کوچه پیروز، ساختمان شریعتی، طبقه اول، واحد 10. تلفن: 22882831

مجموعه‌ای از اطلاعات گردآوری شده توسط مجله اینترنتی رضیم

نویسنده: مرجان امینی