رودخانه کاجو : جاذبه طبیعی قدیمی و دیدنی در سیستان و بلوچستان (+ تصاویر)
رودخانه کاجو کجاست؟
رودخانه کاجو که قبلاً به نام «گاجان» شناخته می‌شد، در گذشته نام قصرقند «گنج آبه» بود. به مرور زمان نام «گاجان» به «کاجه» و «کاجو» تغییر یافت.
این رودخانه یکی از سرشاخه‌های اصلی رودخانه باهوکلات در بلوچستان است. در کنار این رودخانه، آثار باستانی بزرگی مانند دمبیگان و سیاه بن وجود دارد.
شهرستان قصرقند علاوه بر آثار تاریخی و صنایع دستی، دارای زیبایی‌های طبیعی مانند آبشارها، باغ‌های میوه گرمسیری و شالیزارها است.
یک روز کنار این جاذبه‌ها می‌تواند خاطره‌ای خوش و به یادماندنی برای گردشگران به همراه داشته باشد.
شهرستان قصرقند در گذشته به «گنداوک» معروف بود که بعدها به «گنج آور» تغییر نام پیدا کرد.
آشنایی با شهرستان دشتیاری
شهرستان دشتیاری یکی از شهرستان‌های استان سیستان و بلوچستان است.
مرکز این شهرستان، شهر نگور است.
در تاریخ ۲۳ آذر ۹۸، این شهرستان از شهرستان چابهار جدا شد و مستقل شده است. توفان گونو در ژوئن ۲۰۰۷ به بسیاری از خانه‌های این بخش آسیب وارد کرد.
در شهرستان دشتیاری، کشت موز، انبه و هندوانه رونق زیادی داشت، اما توفان گونو باعث نابودی بسیاری از محصولات شد.
مهم‌ترین روستاهای این شهرستان شامل بریس، پسابندر و درگس هستند. همچنین، این شهرستان زیستگاه گاندو، تمساح ایرانی است.
شهرستان دشتیاری در جنوب شرقی ایران واقع شده است. از نظر جغرافیایی، این شهرستان در عرض جغرافیایی ۲۵ درجه و ۴ دقیقه تا ۲۶ درجه و ۶ دقیقه شمالی و طول جغرافیایی ۶۰ درجه و ۵۵ دقیقه تا ۶۱ درجه و ۵۴ دقیقه شرقی قرار دارد.
این شهرستان تنها یک درجه و ۳۷ دقیقه با مدار راس السرطان فاصله دارد، که این موقعیت، شرایط جغرافیایی و اقلیمی خاصی را به وجود آورده است، به ویژه دماهای بالا و بارش‌های کم.
شهرستان دشتیاری از سمت شمال با شهرستان راسک، از سمت غرب با شهرستان چابهار، از سمت شرق با کشور پاکستان و از سمت جنوب با دریای عمان هم‌مرز است.
این شهرستان ۸۵ کیلومتر خط ساحلی با دریای عمان و ۱۳۲ کیلومتر مرز خشکی با پاکستان دارد که این امکان، دسترسی به آب‌های آزاد را فراهم می‌کند و امنیت ویژه‌ای به شهرستان دشتیاری بخشیده است. مساحت منطقه دشتیاری حدود ۶ هزار کیلومتر مربع است.
تقسیمات شهرستان دشتیاری
- بخش نگور (دهستان نگور ، دهستان سند میرثوبان) شهر: نگور
- بخش باهوکلات (دهستان باهوکلات، دهستان درگس)
پوشش گیاهی شهرستان دشتیاری شامل زیتون، توچ، کنار، کهور، خرما، کتانی، بیدام، لول، استبرق (کرک) و انجیر معابد است. در ناحیه ساحلی خلیج گواتر، در محلی که رودخانه باهوکلات به دریای مکران (دریای عمان) می‌ریزد، جنگل زیبایی از گونه حرا وجود دارد.
رودخانه باهوکلات یکی از پرآب‌ترین رودخانه‌های استان است و نقش مهمی در زندگی جنوب بلوچستان دارد. این رودخانه به دلیل زیستگاه تمساح ایرانی، از نظر گردشگری حائز اهمیت است.
مرکز و دارالحکومه مکران، شهر قصرقند است و منطقه مکران به همراه کیچ، معمولاً تحت عنوان کیچ و مکران شناخته می‌شود، اگرچه مکران بیشتر به کل منطقه کیچ و مکران اطلاق می‌شود.
حوزه قصرقند در تاریخ و ادبیات قوم بلوچ، جایگاه ویژه‌ای دارد و بر اساس افسانه‌ها، زادگاه اصلی قوم بلوچ همین منطقه بوده است. بسیاری از قبایل بلوچ که به نواحی دور دست مهاجرت کرده‌اند، نامشان را از این سرزمین گرفته‌اند، مانند قبیله لاشاری که در داستان‌ها و اشعار کلاسیک بلوچ، بسیار مطرح است. لاشار نام منطقه‌ای در شمال و شرق قصرقند است که همزمان به این دو ناحیه اطلاق می‌شود.
حوضه آبریز رودخانه کاجو در منطقه جغرافیایی ۱۶ درجه و ۱۹ دقیقه تا ۱۶ درجه و ۲۰ دقیقه طول شرقی و ۲۵ درجه و ۳۰ دقیقه تا ۲۶ درجه و ۴۸ دقیقه عرض شمالی قرار دارد. این حوضه، بخش غربی حوضه آبخیز بزرگ باهوکلات را تشکیل می‌دهد.
این رودخانه از کوه های مکران آغاز می‌شود و در نهایت به دریای عمان و خلیج گواتر می‌ریزد.
رودخانه کاجو یکی از شاخه‌های اصلی رودخانه باهو کلات در منطقه بلوچستان جنوبی است. این رودخانه بعد از اینکه با دو رود چانف و کناری ادغام می‌شود، به نام کاجو به سمت جنوب شرق حرکت می‌کند. سپس بعد از اینکه با شاخه‌های آهوران، ده داتی و کوشات در نزدیکی شهر قصرقند ترکیب می‌شود، به همین نام ادامه می‌یابد.
بعد از گذر از قصرقند، رودهایی مثل پاسک، گواتکش و برخی شاخه‌های دیگر به آن ملحق می‌شوند و در منطقه چندوکان با هم یکی می‌شوند. سپس این رودخانه با پیمودن مسیری کوهستانی و پرپیچ و خم به سمت جنوب حرکت می‌کند و پس از اتصال با رودهای ری، کوهکند، کبجرک و ترادان، به نزدیکی روستای پیر سهراب می‌رسد و وارد دشت پیر سهراب می‌شود.
در جنوب کناره آبریز رودخانه کاجو و شرق روستای پیر سهراب، دشت وسیعی به نام دشت پیر سهراب وجود دارد که مساحتی حدود ۲۳۰ کیلومتر مربع دارد.
رودخانه کاجو بعد از عبور از تنگه جگر کوه که در حال ساخت یک سد در آن جاست، وارد دشت پیر سهراب می‌شود. در مسیر خود، رودخانه از روستاهای فتحعلی کلات، پیر سهراب، عورکی، پلان، صدیق زهی و یوسف زهی عبور می‌کند. در برخی نقاط، عرض رودخانه به چند صد متر می‌رسد و در جاهای دیگر به عرض چند متر، به ویژه نزدیک روستای عورکی شکل آن تغییر می‌کند. بعد از آن، رودخانه وارد روستای سنگان می‌شود و به رودخانه باهو کلات تبدیل می‌شود. از این نقطه به بعد، با نام باهو کلات معروف است و پس از طی مسافتی کوتاه، به خور گواتر و سپس به دریای عمان می‌ریزد.
منبع: سلامی نو
