روشی ایمن برای پخت تخم مرغ (2 نکته مهم)

پخت تخممرغ اگر به شیوهای ایمن انجام شود، هم خطر آلودگی میکروبی (مثل سالمونلا) کاهش مییابد و هم ارزش غذایی آن حفظ میشود. در ادامه، روشهای ایمن، سالم و علمی پخت تخممرغ را برایت توضیح میدهم:
✅ نکات کلی ایمنی برای پخت تخممرغ:
-
استفاده از تخممرغ تازه و پاستوریزهشده
-
حتماً تاریخ تولید و انقضا را بررسی کن.
-
تخممرغ ترکخورده یا دارای بوی غیرطبیعی را استفاده نکن.
-
-
نگهداری در یخچال (دمای ۴ درجه یا پایینتر)
-
تخممرغ را خارج از یخچال در دمای اتاق نگه ندار.
-
-
شستن دستها و وسایل
-
بعد از تماس با پوسته تخممرغ خام، دستها و سطوح را با آب گرم و مایع بشوی.
-
🍳 روشهای ایمن پخت تخممرغ:
🔸 1. تخممرغ آبپز (سفت)
-
تخممرغ را در آب سرد بگذار، بجوشان، سپس حدود ۹ تا ۱۲ دقیقه بجوشد.
-
زرده و سفیده باید کاملاً سفت شده باشند.
✅ مناسبترین و ایمنترین روش پخت از نظر جلوگیری از باکتری سالمونلا.
🔸 2. تخممرغ نیمرو (دو طرفه)
-
در تابه با روغن یا کره، تخممرغ را نیمرو کن.
-
اگر زرده را هم سرخ کنی (اصطلاحاً “دو رو”)، احتمال آلودگی به صفر میرسد.
✅ پیشنهاد: زرده کمی پخته باشد (نه خیلی روان) تا ایمنتر باشد.
🔸 3. املت یا تخممرغ همزده (Scrambled eggs)
-
تخممرغ را خوب هم بزن، در تابه روی حرارت ملایم بپز تا سفیده و زرده کاملاً بسته شوند.
✅ برای بچهها و سالمندان بهترین گزینه است چون باکتریزدایی کامل دارد.
🔸 4. تخممرغ عسلی (نیمپز) – با احتیاط!
-
حدود ۶–۷ دقیقه جوشیده میشود.
-
زرده نیمهروان است، سفیده بسته.
⚠️ برای افراد سالمند، کودکان، باردارها یا کسانی با ضعف ایمنی توصیه نمیشود.
❌ روشهای پرخطر (که باید با احتیاط استفاده شوند):
روش | خطر احتمالی |
---|---|
تخممرغ خام در نوشیدنی یا سس | احتمال آلودگی سالمونلا |
زرده خام در سس مایونز یا تارتار خانگی | اگر تخممرغ پاستوریزه نباشد، ناایمن است |
مصرف سفیده خام (مثلاً در بدنسازی) | هضم سخت + کاهش جذب بیوتین + خطر باکتری |
🧠 جمعبندی:
برای ایمنی کامل، تخممرغ باید تا دمای حداقل ۷۱ درجه سانتیگراد پخته شود
یعنی سفیده و زرده باید کاملاً بسته یا حداقل نیمهسفت باشند.
بهترین روش ها جهت طبخ تخم مرغ
تخم مرغ یک غذای ارزان و خیلی مغذی است. آن سطح کالری پایینی دارد اما پر از پروتئین، ویتامینها، مواد معدنی و چربیهای سالم است.
روش تهیه تخم مرغ میتواند بر روی مواد مغذی آن تاثیر بگذارد. در ادامه درباره این موضوعات صحبت خواهیم کرد: روشهای مختلف تهیه تخم مرغ، نکات درباره از بین رفتن مواد مغذی در هنگام پخت، و نکاتی برای پخت سالم تخم مرغ. با ما همراه باشید.
انواع مختلف روش تهیه تخم مرغ
پخت تخم مرغ باعث از بین رفتن باکتریهای خطرناک آن شده و آن را ایمن میکند. بیایید ببینیم چه روشهای محبوبی برای پخت تخم مرغ وجود دارد:
1. تخم مرغ را به مدت 6 تا 10 دقیقه در آب جوش بپزید. مدت زمان پخت باعث میشود زرده شما متفاوت باشد. هر چه بیشتر بپزید، زرده سفتتر میشود.
2. برای تهیه تخم مرغ جیبی یا آب پز بدون پوست، کافی است تخم مرغ را در آب جوش همراه با مقداری سرکه و نمک بشکانید و بعد از 3 تا 4 دقیقه از آب خارج کنید.
3. میتوانید تخم مرغها را در یک ماهیتابه با روغن سرخ کنید. همچنین میتوانید آنها را در ظرفهای مناسب شکسته و در فر بپزید.
4. تخم مرغها را در یک کاسه خوب هم زده و در یک ماهیتابه داغ با حرارت کم بریزید و مرتب هم بزنید.
چطور تخم مرغ کهنه و فاسد را شناسایی کنیم؟
شناور نگهداشتن در آب: اگر تخم مرغ در آب شناور ماند، یعنی کهنه شده است. این به این معناست که حباب هوای درون آن بزرگ شده و به سطح آب رسیده. برای اطمینان از سالم بودن تخم مرغها، قبل از استفاده آنها را در یک ظرف جداگانه بشکنید. اگر تخممرغ فاسد باشد، چه پخته و چه خام، بعد از شکستن بوی نامطبوعی از خود متصاعد میکند.
تست نور: با تست نور میتوانید علامتهای فساد را که قبلاً گفته شد، ببینید.
از بین رفتن مواد مغذی تخم مرغ با پخت و پز
گرما باعث تغییرات در ساختار پروتئینهای تخم مرغ میشود. وقتی تخممرغ حرارت میبیند، پروتئینها پیوندهای جدیدی با هم تشکیل میدهند که هضم آنها را برای بدن آسانتر میکند. این تغییرات را میتوانید با تغییر رنگ سفیده و زرده تخممرغ از حالت ژلهای به سفت مشاهده کنید.
پخت تخم مرغ در دمای بالا میتواند به سایر مواد مغذی آسیب برساند. پختن غذاها، بهخصوص با دمای بالا و به مدت طولانی، میتواند منجر به کاهش مواد مغذی شود. پختن تخممرغ ممکن است مقدار ویتامین A و آنتیاکسیدانهای آن را کاهش دهد.
بهطور کلی، مدت زمان پخت کمتر (حتی در دماهای بالا) به حفظ بیشتر مواد مغذی کمک میکند. تحقیقات نشان میدهد که اگر تخممرغ به مدت 40 دقیقه پخته شود، ممکن است تا 61 درصد ویتامین D خود را از دست بدهد.
اما حتی اگر تخممرغ مقداری از مواد مغذی خود را هنگام پختن از دست بدهد، همچنان یک منبع غنی از ویتامینها و آنتیاکسیدانهاست.
نکاتی در رابطه با طبخ سالم تخم مرغ
اگر میخواهید کالری کمتری مصرف کنید، تخممرغها را بهصورت آبپز یا جیبی تهیه کنید. میتوانید تخممرغ را با سبزیجات ترکیب کنید که این کار باعث میشود فیبر و ویتامینهای بیشتری به وعده غذایی شما اضافه شود.
تخممرغها را باید در دمای بالای پایدار تهیه کنید. روغنهای خوبی که میتوانید استفاده کنید شامل روغن زیتون و کره است. همچنین روغن نارگیل هم گزینه مناسبی است، اما ممکن است برخی افراد طعم آن را با تخممرغ دوست نداشته باشند.
تخممرغهای ارگانیک و مرتعی از نظر مواد مغذی بهتر از تخممرغهای قفسی هستند.
هرچقدر تخممرغها را مدت بیشتری در دمای بالای بالا بپزید، مواد مغذی آنها بیشتر از بین میرود و همچنین میزان کلسترول اکسیده نیز افزایش مییابد. این موضوع بهویژه وقتی که تخممرغها را در تابه سرخ میکنید، مصداق دارد.
چگونه تخممرغها را بعد از پخت سرد کنیم
تخممرغها یا غذاهایی که شامل آنها هستند، باید بلافاصله پس از پخت مصرف شوند. تخممرغهای پخته، مانند تخممرغ سخت، نباید بیش از 2 ساعت خارج از یخچال نگهداری شوند.
تخممرغهای پخته سفت (با یا بدون پوست) تنها یک هفته در یخچال سالم میمانند. کیک یا غذاهایی که تخممرغ پخته شده دارند نیز باید در یخچال نگهداری شوند و باید در 3 تا 4 روز آینده مصرف شوند.
اگر مقدار زیادی غذا باقی مانده باشد، آن را به چند قسمت تقسیم کنید و در ظرفهای جداگانه بگذارید تا سریعتر خنک شود.
اگر تخممرغ پخته به پیکنیک یا محل کار و مدرسه میبرید، باید آن را در یک جای خنک یا ظرفی که حاوی یخ است، نگهداری کنید.
آیا میتوان از تخممرغهای ترکدار استفاده کرد؟
باکتریها میتوانند از طریق ترکها به داخل تخممرغ نفوذ کنند. هرگز تخممرغهای ترکدار را خریداری نکنید. اما اگر در زمان حمل و نقل تخممرغها ترک برداشتند، آنها را در یک ظرف تمیز و درپوشدار (بدون پوست) قرار دهید و در یخچال نگهداری کنید و در عرض دو روز مصرف کنید. اگر تخممرغها در حین پخت ترک برداشتند، مشکلی ندارد که از آنها استفاده کنید.
چگونه زمان و نگهداری تخممرغ در یخچال کیفیت آن را تحت تأثیر قرار میدهد؟
داخل تخممرغ بلافاصله پس از تخمگذاری مرغ، حباب هوا وجود ندارد. این حباب با گذشت زمان و معمولا در انتهای پهنتر تخممرغ بین دو پوسته (پوسته نازک داخلی و سخت خارجی) شکل میگیرد. این حباب به دلیل تفاوت انقباض بین پوسته خارجی و محتوای داخلی تخممرغ به وجود میآید.
با گذشت زمان، زرده و سفیده کیفیت خود را از دست میدهند. زرده از سفیده آب جذب میکند. دیاکسید کربن سفیده از طریق منافذ پوسته تبخیر میشود و در نتیجه هوای بیشتری وارد پوسته میشود و حباب هوا بزرگتر میشود.
وقتی که تخممرغ را بشکنیم، مواد درونی آن بیشتر جا اشغال میکند. سفیده رقیقتر شده و قوام خود را از دست میدهد؛ زرده بزرگتر و راحتتر میترکد.
بند نازکی که باعث میشود زرده در وسط سفیده بماند، ضعیف شده و اجازه میدهد که زرده حرکت کند. نگهداری در یخچال این روند را کندتر میکند.
بیشتر بخوانید :
روش پخت تخممرغ آبپز بدون پوست
طرز تهیه یک سوسیس تخممرغ آسان و خوشمزه