روش نگهداری و تکثیر سرخس شاخ گوزنی (2 نکته مهم)
“`html
معرفی سرخس شاخ گوزنی
سرخس شاخ گوزنی یا پلاتیسریوم گیاهی است که به خانواده polypodiaceae تعلق دارد. این نوع گیاه شامل 17 گونه مختلف از سرخس‌های اپی فیت می‌شود.
سرخس شاخ گوزنی یک گیاه زینتی زیباست که به سایر سرخس‌ها نزدیک است. شکل برگ‌های این گیاه با دیگر سرخس‌ها متفاوت است. برگ‌ها سبز روشن هستند و شبیه شاخ‌های گوزن به نظر می‌رسند؛ به همین دلیل نامش را سرخس شاخ گوزنی گذاشته‌اند.
تمامی گونه‌های سرخس شاخ گوزنی بومی استرالیا هستند. این گیاهان در طبیعت و در جنگل‌های استرالیا بر روی تنه‌های درختان پوسیده رشد می‌کنند. آن‌ها دوست دارند از مواد غذایی موجود در تنه درختان استفاده کنند. برای به دست آوردن خاک مناسب برای این گیاه پیشنهاد می‌شود که فقط از خاکبرگ استفاده کنید و مقداری خزه به آن اضافه کنید. همچنین می‌توانید برای حفظ رطوبت خاک، سطح گلدان را با خزه بپوشانید.
مثل ارکیده‌ها، در گذشته تصور می‌شد که نگهداری از سرخس شاخ گوزنی کار سختی است. اما همانطور که در ادامه می‌خوانید، این تصور نادرست است. در مجموع 17 گونه سرخس شاخ گوزنی وجود دارد، اما تنها یکی از آن‌ها در فروشگاه‌ها رایج است. این سرخس‌ها به صورت انگلی بر روی درختان و گیاهان دیگر زندگی می‌کنند.
این سرخس دارای دو نوع برگ متفاوت است. برگ‌های کوچک و صاف وظیفه جذب آب و مواد غذایی را دارند و برگ‌های شاخ مانند و سبز از این پایه رشد می‌کنند. این برگ‌ها می‌توانند به طول 90 سانتیمتر هم برسند!
گیاه شناسی سرخس شاخ گوزنی
سرخس شاخ گوزنی دو نوع فروند دارد. فروندهای مدور با لبه‌های موجی در قسمت زیرین گیاه و برگ‌های شاخ گوزنی که اسپور تولید می‌کنند در جلوی این برگ‌ها قرار می‌گیرند. هر دو نوع برگ نسبتاً سبز روشن هستند. این گیاه به عنوان یک گیاه زینتی به صورت گسترده در دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرد.
شکل برگ‌های این گیاه با سایر سرخس‌ها متفاوت است و به رنگ سبز روشن هستند و به شاخ‌های گوزن شباهت دارند؛ به همین دلیل آن را سرخس شاخ گوزنی نامیده‌اند.
برگ‌ها اسپورهایی را تولید می‌کنند که در اوایل بهار پشت برگ‌ها رنگ سیاه به خود می‌گیرد. سیاه شدن برگ‌های سرخس شاخ گوزنی نشانه بیماری نیست، بلکه به دلیل ظاهر شدن دانه‌های گردمانند سیاه رنگ است که به آن اسپور گفته می‌شود. این اسپورها زمانی که به بلوغ می‌رسند، خود به خود می‌ریزند و اگر در خاک مرطوب قرار گیرند، دوباره جوانه می‌زنند و به این ترتیب سرخس شاخ گوزنی ازدیاد می‌یابد.
برای تکثیر سرخس شاخ گوزنی، می‌توانید در اوایل بهار برگ‌های آن را تکان دهید و اسپورها را جمع‌آوری کنید. سپس آن‌ها را در خاک مرطوب قرار داده و به آرامی روی آن‌ها آب اسپری کنید. اینگونه می‌توانید تعداد زیادی سرخس شاخ گوزنی تولید کنید. وقتی گیاهان جوان رشد کردند، هر کدام را به گلدان جدید منتقل کنید.
سرخس شاخ گوزنی به عنوان گیاه هوایی!
این گیاهان که به گیاهان هوایی معروفند، بر روی تنه درختان و یا گیاهان دیگر رشد می‌کنند، اما از آن‌ها تغذیه نمی‌کنند. در شرایط طبیعی، سرخس شاخ گوزنی به جای اینکه روی زمین قرار بگیرد، بر روی پوست درختان می‌روید. ریشه‌های این گیاه در پوست درخت فرورفته و به تدریج محکم می‌شوند.
“““html
گیاه خانگی سرخس به طور خاص در مکان‌هایی که رطوبت را نگه می‌دارند و در گلدان‌های دیواری یا آویزان پرورش داده می‌شود.
به راحتی می‌توان این گیاه را روی تخته‌هایی که با پوست درخت پوشش داده شده‌اند، یا با تکه‌ای از پوست چوب پنبه‌ای یا بخشی از تنه یک سرخس درختی و یا توده‌ای از ریشه سرخس گلدار Osmunda پرورش داد. همچنین ترکیب مساوی از پیتموس زبر و خزه با الیاف بلند نیز برای رشد آن مناسب است. این گیاه دارای دو نوع برگ با طرح‌های متفاوت و رنگ سبز خاکستری است و نوع خاص و زیبا آن، برگ‌هایی با شکل شاخ گوزن دارد.
این سرخس به سمت پایین رشد می‌کند و ارتفاعش می‌تواند به ۶۰ سانتیمتر یا بیشتر برسد. در پایه گیاه، برگ‌های قلوه‌ای شکلی وجود دارند که روی هم تا شده‌اند و معمولاً برای نگه‌داشتن گیاه به ستون یا تکیه‌گاه استفاده می‌شوند. همچنین در میان این برگ‌های قلوه‌ای، گیاهان کوچکی به نام توله می‌رویند.
شرایط نگهداری سرخس شاخ گوزنی
در تابستان، برای کم کردن شدت نور خورشید، بهتر است پرده‌ای جلوی پنجره‌های آفتاب‌گیر نصب کنید. این گیاه نسبت به نور کم حساسیت زیادی ندارد، اما نور شدید آفتاب را دوست ندارد. سعی کنید خاک گلدان همیشه کمی مرطوب باشد و قبل از اینکه خاک به طور کامل خشک شود، مقدار کمی آب به آن بدهید.
نور
این گیاه نیاز به مکانی روشن دارد، اما از نور مستقیم خورشید خوشش نمی‌آید. البته اگر آبیاری بیشتری داشته باشید، رطوبت محیط را بالا ببرید و فضا را گرم کنید، سرخس شاخ گوزنی می‌تواند کمی نور بیشتر را تحمل کند.
آبیاری
در طول فصل رشد، گیاه را به خوبی آبیاری کنید. حتماً مطمئن شوید که سوراخ‌های گلدان خوب باز هستند و به اندازه کافی زهکشی دارند. زهکشی خوب یکی از نکات اصلی در پرورش گیاه است. اگر دمای هوا بالا رفت، آبیاری گیاه را بیشتر کنید و قبل از آبیاری، از باز بودن سوراخ‌های زهکش اطمینان حاصل کنید. اگر سوراخ‌ها ناکافی بودند، می‌توانید به کمک میخ، دریل یا هر وسیله دیگری، چند سوراخ به کف گلدان اضافه کنید تا آب اضافی جمع نشود و موجب پوسیدگی ریشه نشود.
رطوبت
در طول فصل رشد، گیاه را با آب بدون املاح و هم‌دما با محیط غبارپاشی کنید. شما می‌توانید از آب مقطر هم استفاده کنید. برای راحت‌تر شدن کار، می‌توانید از زیرگلدانی حاوی سنگریزه استفاده کنید. زیرگلدانی را پر از سنگریزه کنید و نیمه‌ای از آن را با آب پر کنید و گلدان را روی آن قرار دهید. دقت کنید که کف گلدان با آب زیرگلدانی تماس نداشته باشد؛ زیرا در این صورت ریشه‌ها خراب می‌شوند و گیاه به مشکل می‌خورد. با این روش، بدون اینکه هر روز نیاز به غبارپاشی باشد، رطوبت لازم برای گیاه تأمین می‌شود.
دما
سرخس شاخ گوزنی می‌تواند دماهای بسیار پایین را تحمل کند، اما در فضایی با هوای گرم و مرطوب بهتر رشد می‌کند.
خاک
بهتر است گیاهان جوان را در کمپوست غنی و با زهکشی خوب بکارید. همچنین می‌توانید گیاهان بالغ را در گلدان نکارید و آن‌ها را همانند روش رشدشان در جنگل، روی شاخه درخت یا هر ماده مناسبی قرار دهید.
کود دهی
در طول فصل رشد، گیاه را به صورت هفتگی با کودهای مایع ضعیف و حاوی تمامی عناصر مورد نیاز گیاه تغذیه کنید.
“`
کود دهی مهم است. می‌توانید از کودهایی استفاده کنید که مواد مغذی را به آرامی در خاک آزاد می‌کنند و در اختیار گیاه قرار می‌دهند. این کودها را باید در مرکز گیاه بریزید.
روش تکثیر سرخس شاخ گوزنی
سرخس شاخ گوزنی می‌تواند از دو طریق تکثیر شود: کاشت اسپور و یا تقسیم بوته. گیاهان بزرگ‌تر خیلی سریع‌تر به ۲ یا چند بوته تقسیم می‌شوند. حتی می‌توانید آن‌ها را به تکه‌های کوچک‌تر تقسیم کنید و هر تکه را بکارید. هر تکه باید شامل قسمتی از برگ و مقداری ریشه باشد. این تکه‌ها را در گلدان‌های کوچکی بکارید. اطمینان حاصل کنید که گیاهان جدید (گیاهانی که تقسیم شده‌اند) در شرایط گرم و مرطوب قرار دارند. اگر ریشه‌گذاری آن‌ها دیر شد یا حتی ریشه ندادند، ناامید نشوید. تکثیر سرخس‌ها گاهی حتی برای باغبان‌های حرفه‌ای هم سخت است.
گاهی اوقات گیاه بالغ یک گیاه کوچک دیگر در کنار خود تولید می‌کند که می‌توانید به آرامی آن را جدا کنید. سپس گیاه اصلی را دوباره در گلدان قرار دهید. گیاه جدید را در گلدانی که حاوی کمپوست و کود بذر و قلمه با پایه پیت است قرار دهید و آن را با کیسه پلاستیکی شفاف بپوشانید. گیاه را در دمای ۲۰ درجه سانتی‌گراد و نور مناسب برای چند هفته نگه‌دارید. همچنین خاک را همیشه مرطوب نگه‌دارید. این سرخس را همچنین می‌توانید از طریق هاگ‌های جمع شده از زیر برگ‌ها نیز تکثیر کنید.
هاگ‌ها را در سینی بذر حاوی کمپوست مخصوص بذر و قلمه بکارید و با کیسه پلاستیکی شفاف یا شیشه بپوشانید و در دمای ۲۱ درجه سانتی‌گراد نگه‌دارید. وقتی هاگ‌ها جوانه زدند و به خوبی رشد کردند، هر کدام را در گلدانی با دهانه ۶ سانتیمتر، حاوی کمپوست مخصوص بذر و قلمه بکارید. زمانی که بزرگ‌تر شدند می‌توانید آن‌ها را روی تکه‌ای از پوست درخت بچسبانید و با خزه و کمپوست به پایگاه گیاه بچسبانید.
تعویض گلدان سرخس شاخ گوزنی
سرخس‌های شاخ گوزنی کوچک معمولاً در گلدان‌هایی با خاک سبک و خوب زهکشی شده کاشته می‌شوند. به‌دلیل اینکه این گیاهان انگل هستند، به جای تعویض گلدان برای گیاهان کوچک، می‌توانید آن‌ها را روی تکه‌ای چوب قرار دهید. آن‌ها را با جوراب زنانه یا حتی چسب به تنه درخت مرده بچسبانید. ریشه‌ها را با خزه بپوشانید تا رطوبتشان حفظ شود. البته می‌توانید آن‌ها را در گلدان‌های آویز هم بکارید.
بیشتر بخوانید:
